Jeugdrecht en jeugdhulp: Samenvatting lessen + eigen notities

JEUGDRECHT
EN JEUGDHULP
Academiejaar 2021 – 2022




LES 1: INLEIDING

2

,Dia 2 = Nog eens over Alicia en het belang van reflectie over interventielogica’s
als centrale focus van deze cursus

INTERVENTIEGRONDEN
Als pedagogen/sociaal werkers komen we in de jeugdhulp actueel tussen op basis
van volgende interventiegronden:
1. Op vraag van kinderen en/of ouders;
 Dat ze zelf ondersteuning vragen
2. VOS: situaties die we verontrustend vinden (Verontrustende
Opvoedingssituaties);
 Vroeger POS: problematische opvoedingssituaties
 Situaties die externen definiëren dat er moet tussengekomen worden
3. MOF: situaties die we normovertredend achten (als Misdrijf Omschreven
Feit - jeugddelicten).
 Misdrijf = schending van het recht (overtredingen, wanbedrijven &
misdaden => kan dus van licht tot zwaar zijn)
 -18: strafrechtelijk niet verantwoordelijk, maar daar bestaan
uitzonderingen op
 We hebben geen jeugdstrafrecht, maar een jeugdbeschermingsrecht
Moeilijk onderscheid tussen VOS en MOF.

ARRANGEMENTEN
Deze interventies zijn georganiseerd in specifieke arrangementen van jeugdhulp,
voornamelijk geregeld via het decreet integrale jeugdhulp (2013) en het decreet
jeugddelinquentierecht (2019)
 Via 2 decreten geregeld (Decreet = Vlaams = gemeenschapsmaterie vs.
wet = België = federaal)
Interventies kunnen vrijwillig (buitengerechtelijk) dan wel gedwongen
(gerechtelijk) zijn
 Gerechtelijk => de rechter legt het op
 Buitengerechtelijk => De mensen willen het zelf ook en werken mee, er
komt geen rechter aan de pas; maar ergens is er altijd een vorm van
dwang
Interventies zijn ambulant, semi-ambulant en residentieel




2

,HET STELSEL
Lees tekst over de jeugdhulp op UFORA uit Verschuere, B. & Hermans, K. (2020).
Welzijn in Vlaanderen. Beleid, bestuurlijke organisatie en uitdagingen. Brugge:
Die Keure
Examenvraag: Wat is de relatie tussen gerechtelijke hulpverlening en NRTH? Zie
dia 6




NRTH ≠ gedwongen hulp
 De toegangspoort beslist de overgang van RTH naar NRTH. Dat heeft te
maken met de zwaarte van de interventie.
Parket = overgang van buitengerechtelijk naar gerechtelijk
Gemeenschapsinstelling => daar kan je enkel terecht via de jeugdrechter




2

, VOORUITGANG?
Voorbeeld dia 7 (nog eens lezen)
Vanuit welke logica’s vertrekken we? Bv. vooruitgangslogica
Een verhaal van vooruitgang?


 Resultaten van de jeugdhulp
 Vaststellingen van gebrek aan transparantie => Op welke gronden komen
we tussen? Weet het kind waarom het geplaatst is? We moeten blijven
uitleggen wat we doen.
 Vaststelling van gebrek aan participatie
 Vaststelling van gebrek aan continuïteit => Van voorziening naar
voorziening, telkens opnieuw hun verhaal moeten vertellen. Dit zorgt voor
veel breuken
 Vaststelling van ongelijke interventies t.a.v. arme gezinnen => Waarom
doen we niet aan armoedebestrijding in plaats van deze dure
hulpverlening?
 …
Contextgericht werken, vooruitgangsbeweging ten aanzien van vroeger  we
zien problemen die steeds terugkeren bv. We plaatsen heel veel kinderen
Je kan hier op verschillende manieren naar kijken. Bv. capaciteitsprobleem

EEN PROBLEEM VAN CAPACITEIT?
Discussie over antwoord op besef tekortschieten gaat vaak over beperkte
capaciteit in verhouding tot complexiteit, in diverse vormen
 De problemen zijn te complex (onbegeleidbare gezinnen)
 We hebben niet genoeg middelen (wachtlijsten)
 We werken niet genoeg samen (nood aan netwerken)
 We hebben niet voldoende goede methodieken (meer evidence based
werken)
 We komen niet vroeg genoeg tussen (detectie en preventie)
 …
EEN PROBLEEM VAN LOGICA’S
Voorgaande problemen kunnen mogelijk (soms) terecht worden aangehaald,
maar er is meer/iets anders aan de hand
 Problemen van de jeugdhulp hebben (ook) te maken met de logica’s van
waaruit de jeugdhulp werkt
Bv. problemen van agressie kan te maken hebben met de wijze van de
hulpverlening => we creëren het of dragen bij tot, door hoe we met ze omgaan.



2