Inhoud
1. Inleiding.................................................................................................................................................................3
2. Klinische diagnostiek als onderdeel van het methodisch werken........................................................................4
A. Methodisch werken..........................................................................................................................................4
B. Klinische diagnostiek.........................................................................................................................................5
3. De diagnostische cyclus gebaseerd op het hypothesetoetsend model................................................................5
A. Het hypothesetoetsend model.........................................................................................................................5
B. Van hulpvraag tot cyclus...................................................................................................................................6
C. Stap 1: de hulpvraag en aanmelding.................................................................................................................7
D. Stap 2: de klachtenanalyse...............................................................................................................................8
E. Stap 3: probleemanalyse...................................................................................................................................9
F. Stap 4: verklaringsanalyse...............................................................................................................................10
G. Stap 5: indicatieanalyse..................................................................................................................................11
H. Stap 6: advisering............................................................................................................................................12
I. Van hulpvraag tot cyclus: besluit.....................................................................................................................12
J. Verwerkingsopdracht.......................................................................................................................................12
4. Verzamelen van onderzoeksgegevens................................................................................................................14
1. Stap 1: wat wilt u meten?...................................................................................................................................15
2. Stap 2: met welk doel wilt u meten?...................................................................................................................16
3. Stap 3: met welk soort meetinstrument wilt u meten?......................................................................................16
A. Soorten onderzoeksinstrumenten..................................................................................................................17
I. Genormeerde tests, vragenlijsten en schalen..............................................................................................17
II. Criteriumtoetsen.........................................................................................................................................17
III. Communication referenced onderzoeksinstrumenten..............................................................................17
IV. Screening VS gericht onderzoek................................................................................................................18
B. Soorten onderzoeksprocedures......................................................................................................................18
4. Stap 4: hoe vindt u een meetinstrument?..........................................................................................................18
5. Stap 5: wat is de hanteerbaarheid?....................................................................................................................18
6. Stap 6: wat is de methodologische kwaliteit?.....................................................................................................19
7. Stap 7: hoe analyseert u de gegevens?...............................................................................................................19
8. Stap 8: hoe interpreteert en rapporteert u de gegevens?..................................................................................19
1. Test: omschrijving...............................................................................................................................................20
2. Test: kenmerken en methodologische kwaliteit ervan.......................................................................................20
A. Efficiëntie.........................................................................................................................................................20
B. Standaardisatie van gegevens en normen......................................................................................................20
C. Normering.......................................................................................................................................................20
, D. Objectiviteit.....................................................................................................................................................21
E. Betrouwbaarheid.............................................................................................................................................21
F. Validiteit...........................................................................................................................................................22
G. Overige kenmerken/terminologie..................................................................................................................24
I. Hanteerbaarheid..........................................................................................................................................24
II. Dialectfair....................................................................................................................................................24
III. Leeftijdsbereik............................................................................................................................................24
IV. Meten.........................................................................................................................................................24
V. Categoriseren..............................................................................................................................................24
VI. Classificeren...............................................................................................................................................25
VII. Dichotomie en continuïteit.......................................................................................................................25
VIII. Ruwe score...............................................................................................................................................25
IX. Betrouwbaarheidsintervallen.....................................................................................................................25
X. Meetfouten.................................................................................................................................................25
3. Test: verschijningsvorm.......................................................................................................................................25
4. Doel van test........................................................................................................................................................26
5. Bruikbaarheid van tests.......................................................................................................................................26
A. Uitspraken over een individu..........................................................................................................................26
B. Uitspraken over (de invloed van) situaties en methoden...............................................................................26
,SAMENVATTING DIAGNOSTIEK –
SEM 1
HOOFDSTUK 1 – DIAGNOSTIEK
1. INLEIDING
Het diagnostisch handelen = onderdeel interventieproces
→ “Grondige diagnostiek als basis voor een goede behandeling”
- Vb. audiologie: iemand met verminderd gehoor na afname audiogram → hoorapparaten, maar als
audioloog ook gehoorgang zou controleren, had hij mss oorprop gevonden, waardoor hoorapparaat
totaal niet nodig was
- Logopedie: kind heeft spellingsproblemen, spellingstest, schrijft woorden met d/t fout →
spellingstherapie, maar bij grondiger onderzoek zou doorgevraagd worden ‘wrm denk jij dat hond met
‘t’ is?’, antwoord jongen: ‘omdat het honten is’ → kent spellingsregels wel, probleem is eerder op vlak
van taal
Redenen aanmelding
- Het bepalen of er al dan niet stoornis aanwezig is
- Het achterhalen v/d aard + ernst v/e aanwezige stoornis
- Het in kaart brengen van eventuele vooruitgang na een therapieperiode
Gebruik van tests en andere onderzoeksinstrumenten
- Stoornis (als m’n op test percentiel 10 of minder behaalt (→ 90 personen doen beter, 10 slechter)
- Aard en ernst
- Vooruitgang
→ Wettelijke verplichting
- RIZIV: i.f.v. aanvraag terugbetaling
- Limitatieve lijst
o Audiologen: gehoorapparaten
o Logopedisten: 7 stoornissen
Taalstoornissen
Dysfasie
Stemstoornis
Vloeiendheidstoornis (stotteren)
3 leerstoornissen (lezen, spelling, rekenen)
Eenvoudig? → Beïnvloedende factoren!
- Vb. leeftijd, fysische beperkingen, intelligentievermogen, motivatie, probleembewustzijn
- Meetfouten (onderzoeker)
, 2. KLINISCHE DIAGNOSTIEK ALS ONDERDEEL VAN HET METHODISCH WERKEN
A. METHODISCH WERKEN
Correct methodisch en probleemoplossend handelen waarbij men
beslissingen en handelen steeds kan verantwoorden. Dit handelen is
doelgericht en kenmerkt zich door een bewust gekozen systematische
en procesmatige aanpak i.f.v. de concrete zorgsituatie
- Doelgericht duidelijk welk concreet waarneembaar gedrag moet gesteld worden om deze te
kunnen evalueren, weten welk doel bereikt moet worden, evalueerbare bereikte
resultaten
- Bewust → evidence-based practice
o Wetenschappelijke literatuur: wat blijkt uit onderzoek meest efficiënte therapie
o Klinische ervaring: zelf overtuigd zijn dat suggesties vanuit literatuur werken
o Waarde van zorgvrager: soms staat hulpvrager niet open voor bep therapie
- Systematisch stap voor stap aanpakken, werken op weloverwogen vastgelegde wijze
- Procesmatig stappen sluiten elkaar mooi aan, verloop dat vooruitgang inhoudt, rekening houden
met effect van ene stap op andere
Methodisch werken → cyclisch proces
- Bestaat uit terugkerende
opeenvolgingen van ≠ fasen
- Elke fase → eigen functie met
daaraan verbonden specifieke taken
Dynamiek bepaald door:
- Interne + externe factoren
Vb. zorgvrager die spontaan vertelt ↔ iemand die niet veel vertelt
Vb. partner die verhaal bevestigt en aanvult ↔ partner die zich afwezig houdt
- Niveau van deskundigheid + ervaring zorgverlener
Vb. iemand met veel ervaring weet waarop hij moet doorvragen, wat belangrijk is
- Beschikbaarheid professionele hulp
- Onvoorziene omstandigheden
Vb. niet meehebben van leesbril/hoorapparaten
1e fase Zorgverlener verzamelt belangrijke gegevens via intakegesprek en/of dossierstudie
1. Inleiding.................................................................................................................................................................3
2. Klinische diagnostiek als onderdeel van het methodisch werken........................................................................4
A. Methodisch werken..........................................................................................................................................4
B. Klinische diagnostiek.........................................................................................................................................5
3. De diagnostische cyclus gebaseerd op het hypothesetoetsend model................................................................5
A. Het hypothesetoetsend model.........................................................................................................................5
B. Van hulpvraag tot cyclus...................................................................................................................................6
C. Stap 1: de hulpvraag en aanmelding.................................................................................................................7
D. Stap 2: de klachtenanalyse...............................................................................................................................8
E. Stap 3: probleemanalyse...................................................................................................................................9
F. Stap 4: verklaringsanalyse...............................................................................................................................10
G. Stap 5: indicatieanalyse..................................................................................................................................11
H. Stap 6: advisering............................................................................................................................................12
I. Van hulpvraag tot cyclus: besluit.....................................................................................................................12
J. Verwerkingsopdracht.......................................................................................................................................12
4. Verzamelen van onderzoeksgegevens................................................................................................................14
1. Stap 1: wat wilt u meten?...................................................................................................................................15
2. Stap 2: met welk doel wilt u meten?...................................................................................................................16
3. Stap 3: met welk soort meetinstrument wilt u meten?......................................................................................16
A. Soorten onderzoeksinstrumenten..................................................................................................................17
I. Genormeerde tests, vragenlijsten en schalen..............................................................................................17
II. Criteriumtoetsen.........................................................................................................................................17
III. Communication referenced onderzoeksinstrumenten..............................................................................17
IV. Screening VS gericht onderzoek................................................................................................................18
B. Soorten onderzoeksprocedures......................................................................................................................18
4. Stap 4: hoe vindt u een meetinstrument?..........................................................................................................18
5. Stap 5: wat is de hanteerbaarheid?....................................................................................................................18
6. Stap 6: wat is de methodologische kwaliteit?.....................................................................................................19
7. Stap 7: hoe analyseert u de gegevens?...............................................................................................................19
8. Stap 8: hoe interpreteert en rapporteert u de gegevens?..................................................................................19
1. Test: omschrijving...............................................................................................................................................20
2. Test: kenmerken en methodologische kwaliteit ervan.......................................................................................20
A. Efficiëntie.........................................................................................................................................................20
B. Standaardisatie van gegevens en normen......................................................................................................20
C. Normering.......................................................................................................................................................20
, D. Objectiviteit.....................................................................................................................................................21
E. Betrouwbaarheid.............................................................................................................................................21
F. Validiteit...........................................................................................................................................................22
G. Overige kenmerken/terminologie..................................................................................................................24
I. Hanteerbaarheid..........................................................................................................................................24
II. Dialectfair....................................................................................................................................................24
III. Leeftijdsbereik............................................................................................................................................24
IV. Meten.........................................................................................................................................................24
V. Categoriseren..............................................................................................................................................24
VI. Classificeren...............................................................................................................................................25
VII. Dichotomie en continuïteit.......................................................................................................................25
VIII. Ruwe score...............................................................................................................................................25
IX. Betrouwbaarheidsintervallen.....................................................................................................................25
X. Meetfouten.................................................................................................................................................25
3. Test: verschijningsvorm.......................................................................................................................................25
4. Doel van test........................................................................................................................................................26
5. Bruikbaarheid van tests.......................................................................................................................................26
A. Uitspraken over een individu..........................................................................................................................26
B. Uitspraken over (de invloed van) situaties en methoden...............................................................................26
,SAMENVATTING DIAGNOSTIEK –
SEM 1
HOOFDSTUK 1 – DIAGNOSTIEK
1. INLEIDING
Het diagnostisch handelen = onderdeel interventieproces
→ “Grondige diagnostiek als basis voor een goede behandeling”
- Vb. audiologie: iemand met verminderd gehoor na afname audiogram → hoorapparaten, maar als
audioloog ook gehoorgang zou controleren, had hij mss oorprop gevonden, waardoor hoorapparaat
totaal niet nodig was
- Logopedie: kind heeft spellingsproblemen, spellingstest, schrijft woorden met d/t fout →
spellingstherapie, maar bij grondiger onderzoek zou doorgevraagd worden ‘wrm denk jij dat hond met
‘t’ is?’, antwoord jongen: ‘omdat het honten is’ → kent spellingsregels wel, probleem is eerder op vlak
van taal
Redenen aanmelding
- Het bepalen of er al dan niet stoornis aanwezig is
- Het achterhalen v/d aard + ernst v/e aanwezige stoornis
- Het in kaart brengen van eventuele vooruitgang na een therapieperiode
Gebruik van tests en andere onderzoeksinstrumenten
- Stoornis (als m’n op test percentiel 10 of minder behaalt (→ 90 personen doen beter, 10 slechter)
- Aard en ernst
- Vooruitgang
→ Wettelijke verplichting
- RIZIV: i.f.v. aanvraag terugbetaling
- Limitatieve lijst
o Audiologen: gehoorapparaten
o Logopedisten: 7 stoornissen
Taalstoornissen
Dysfasie
Stemstoornis
Vloeiendheidstoornis (stotteren)
3 leerstoornissen (lezen, spelling, rekenen)
Eenvoudig? → Beïnvloedende factoren!
- Vb. leeftijd, fysische beperkingen, intelligentievermogen, motivatie, probleembewustzijn
- Meetfouten (onderzoeker)
, 2. KLINISCHE DIAGNOSTIEK ALS ONDERDEEL VAN HET METHODISCH WERKEN
A. METHODISCH WERKEN
Correct methodisch en probleemoplossend handelen waarbij men
beslissingen en handelen steeds kan verantwoorden. Dit handelen is
doelgericht en kenmerkt zich door een bewust gekozen systematische
en procesmatige aanpak i.f.v. de concrete zorgsituatie
- Doelgericht duidelijk welk concreet waarneembaar gedrag moet gesteld worden om deze te
kunnen evalueren, weten welk doel bereikt moet worden, evalueerbare bereikte
resultaten
- Bewust → evidence-based practice
o Wetenschappelijke literatuur: wat blijkt uit onderzoek meest efficiënte therapie
o Klinische ervaring: zelf overtuigd zijn dat suggesties vanuit literatuur werken
o Waarde van zorgvrager: soms staat hulpvrager niet open voor bep therapie
- Systematisch stap voor stap aanpakken, werken op weloverwogen vastgelegde wijze
- Procesmatig stappen sluiten elkaar mooi aan, verloop dat vooruitgang inhoudt, rekening houden
met effect van ene stap op andere
Methodisch werken → cyclisch proces
- Bestaat uit terugkerende
opeenvolgingen van ≠ fasen
- Elke fase → eigen functie met
daaraan verbonden specifieke taken
Dynamiek bepaald door:
- Interne + externe factoren
Vb. zorgvrager die spontaan vertelt ↔ iemand die niet veel vertelt
Vb. partner die verhaal bevestigt en aanvult ↔ partner die zich afwezig houdt
- Niveau van deskundigheid + ervaring zorgverlener
Vb. iemand met veel ervaring weet waarop hij moet doorvragen, wat belangrijk is
- Beschikbaarheid professionele hulp
- Onvoorziene omstandigheden
Vb. niet meehebben van leesbril/hoorapparaten
1e fase Zorgverlener verzamelt belangrijke gegevens via intakegesprek en/of dossierstudie
