1. A preview of Cell Biology
Basiskarakteristieken van levende organismen
- Structuur
Vb. organen – weefsels – cellen – celorganellen – macromoleculen – bouwstenen –
atomen
- Dynamisch evenwicht met omgeving
Vb. energiemetabolisme
- Groeien en repliceren
Nieuwe macromoleculen en celdeling
Cellen veranderen voortdurend
- Groeien, repliceren en specialiseren
Gespecialiseerd à reageren op stimuli en aanpassen aan milieu
1.1 Celtheorie – historisch kader
Robert Hooke (1656)
Bouwt microscoop (30x) à onderzoekt dunne schijfjes kurk
Zag kleine ruimtes à noemt deze cellen (< cellula)
MAAR Hooke zag geen cellen à structuur gevormd door celwanden van dood
planten tissue
Hooke zag ze niet als dode cellen, nog geen besef dat ze konden leven
Ontwikkelingen in microscopie à gedetailleerdere studies naar cellen
Antonie van Leeuwenhoek
- 300 x vergroot
Bestuurde als eerste levende cellen
o Bloedcellen, sperma cellen, bacteriën, algen en protozoa (ééncelligen)
à Rapporteert ondervindingen aan Royal Society of London (laat 17e eeuw)
2 factoren beperkten onderzoek
- Microscopen hadden gelimiteerde resolutie (resolving power)
- Biologie baseerde zich op observatie
Verdere uitleg over observatie ontbrak
1830
- Samengestelde microscoop
2 lenzen
Sterkere vergroting en betere resolutie
1 µm
De celtheorie geldt voor alle organismen
Robert Brown
- Elke plantencel hebben ronde structuur = nucleus
26/09/19 Celbiologie I 1
,Matthias Schleiden
- Alle planten bestaan uit cellen
Elke embryonale plant ontstaat uit 1 cel
Theodor Schwann
- Alle dieren bestaan uit cellen
Elk embryonaal dier ontstaat uit 1 cel
à Weerleggen stelling ‘plant en dier zijn structureel niet gelijkend’
Die stelling was ontstaan door visueel verschil à celwanden bij plantencellen
Schwann bestudeerde dierlijke kraakbeencellen à hebben dikke membranen van collageen
vezels à gelijkaardige bouw plantencel
Celtheorie van Schwann (1839)
1. Alle organismen bestaan uit één of meerdere cellen
2. De cel is de basiseenheid van het leven
3. Alle cellen ontstaan uit andere cellen
3e principe 20 jaar later toegevoegd
Brown ontdekt celkern à Karl Nägeli onderzoekt celdeling à Rudolf Virchow (1855)
concludeert dat cellen ontstaan door divisie van vorige cellen
‘Omnis cellula e cellula’
Grote diversiteit in
- Grootte
- Vorm
- Functie
1.2 Ontstaan van hedendaagse moleculaire celbiologie
- Cytologie
Beschrijving celstructuur en organellen
Optische technieken
- Biochemie
Chemie van de cel (macromoleculen en bouwstenen)
Metabolisme, signaaltransductie…
- Genetica
Erfelijke informatie (DNA)
Onafhankelijk ontstaan en vervolgens verwikkeld
26/09/19 Celbiologie I 2
,Cytologische streng
Eerste streng die ontstaat
Draait vooral rond celstructuur
Afhankelijk van de lichtmicroscopie en later van elektronmicroscopie
Biochemische streng
Meeste ontdekkingen afgelopen 75 jaar
Belangrijke ontwikkelingen
- Subcellulaire fractionatie-technieken (centrifuges)
- Chromatografie
- Radioactieve isotopen
- Electroforese
- Massaspectometrie
26/09/19 Celbiologie I 3
, Genetische streng
Meeste ontdekkingen afgelopen 75 jaar
Belangrijkste
- DNA is de drager van genetische info
Codeert proteïnen en RNA verantwoordelijk voor functionele en structurele eig cel
Recente
- Sequentie van genoom (al het DNA) van de mens en dieren
- Klonen van zoogdieren (schapen, katten, vee)
Buiten deze 3 strengen
- Chemie, fysica, computer wetenschap en ingenieurswerk
à Enorm geholpen
De cytologische streng – Celstructuur
Bestudeert de celstructuur ahv optische technieken
Cellulaire dimensies
Meeste cellen en organellen = te klein om te zien met het blote oog
µm is de meest nuttige eenheid om groottes uit te drukken
µm kunnen we zien onder een lichtmicroscoop
Nanometer nm wordt gebruikt voor molecules en subcellulaire structuren die te
klein zijn voor lichtmicroscopie
Angstrom (Å = 1-10) wordt gebruikt voor proteïen en DNA moleculen = 0,1 nm
» Grootte H-atoom
26/09/19 Celbiologie I 4
Basiskarakteristieken van levende organismen
- Structuur
Vb. organen – weefsels – cellen – celorganellen – macromoleculen – bouwstenen –
atomen
- Dynamisch evenwicht met omgeving
Vb. energiemetabolisme
- Groeien en repliceren
Nieuwe macromoleculen en celdeling
Cellen veranderen voortdurend
- Groeien, repliceren en specialiseren
Gespecialiseerd à reageren op stimuli en aanpassen aan milieu
1.1 Celtheorie – historisch kader
Robert Hooke (1656)
Bouwt microscoop (30x) à onderzoekt dunne schijfjes kurk
Zag kleine ruimtes à noemt deze cellen (< cellula)
MAAR Hooke zag geen cellen à structuur gevormd door celwanden van dood
planten tissue
Hooke zag ze niet als dode cellen, nog geen besef dat ze konden leven
Ontwikkelingen in microscopie à gedetailleerdere studies naar cellen
Antonie van Leeuwenhoek
- 300 x vergroot
Bestuurde als eerste levende cellen
o Bloedcellen, sperma cellen, bacteriën, algen en protozoa (ééncelligen)
à Rapporteert ondervindingen aan Royal Society of London (laat 17e eeuw)
2 factoren beperkten onderzoek
- Microscopen hadden gelimiteerde resolutie (resolving power)
- Biologie baseerde zich op observatie
Verdere uitleg over observatie ontbrak
1830
- Samengestelde microscoop
2 lenzen
Sterkere vergroting en betere resolutie
1 µm
De celtheorie geldt voor alle organismen
Robert Brown
- Elke plantencel hebben ronde structuur = nucleus
26/09/19 Celbiologie I 1
,Matthias Schleiden
- Alle planten bestaan uit cellen
Elke embryonale plant ontstaat uit 1 cel
Theodor Schwann
- Alle dieren bestaan uit cellen
Elk embryonaal dier ontstaat uit 1 cel
à Weerleggen stelling ‘plant en dier zijn structureel niet gelijkend’
Die stelling was ontstaan door visueel verschil à celwanden bij plantencellen
Schwann bestudeerde dierlijke kraakbeencellen à hebben dikke membranen van collageen
vezels à gelijkaardige bouw plantencel
Celtheorie van Schwann (1839)
1. Alle organismen bestaan uit één of meerdere cellen
2. De cel is de basiseenheid van het leven
3. Alle cellen ontstaan uit andere cellen
3e principe 20 jaar later toegevoegd
Brown ontdekt celkern à Karl Nägeli onderzoekt celdeling à Rudolf Virchow (1855)
concludeert dat cellen ontstaan door divisie van vorige cellen
‘Omnis cellula e cellula’
Grote diversiteit in
- Grootte
- Vorm
- Functie
1.2 Ontstaan van hedendaagse moleculaire celbiologie
- Cytologie
Beschrijving celstructuur en organellen
Optische technieken
- Biochemie
Chemie van de cel (macromoleculen en bouwstenen)
Metabolisme, signaaltransductie…
- Genetica
Erfelijke informatie (DNA)
Onafhankelijk ontstaan en vervolgens verwikkeld
26/09/19 Celbiologie I 2
,Cytologische streng
Eerste streng die ontstaat
Draait vooral rond celstructuur
Afhankelijk van de lichtmicroscopie en later van elektronmicroscopie
Biochemische streng
Meeste ontdekkingen afgelopen 75 jaar
Belangrijke ontwikkelingen
- Subcellulaire fractionatie-technieken (centrifuges)
- Chromatografie
- Radioactieve isotopen
- Electroforese
- Massaspectometrie
26/09/19 Celbiologie I 3
, Genetische streng
Meeste ontdekkingen afgelopen 75 jaar
Belangrijkste
- DNA is de drager van genetische info
Codeert proteïnen en RNA verantwoordelijk voor functionele en structurele eig cel
Recente
- Sequentie van genoom (al het DNA) van de mens en dieren
- Klonen van zoogdieren (schapen, katten, vee)
Buiten deze 3 strengen
- Chemie, fysica, computer wetenschap en ingenieurswerk
à Enorm geholpen
De cytologische streng – Celstructuur
Bestudeert de celstructuur ahv optische technieken
Cellulaire dimensies
Meeste cellen en organellen = te klein om te zien met het blote oog
µm is de meest nuttige eenheid om groottes uit te drukken
µm kunnen we zien onder een lichtmicroscoop
Nanometer nm wordt gebruikt voor molecules en subcellulaire structuren die te
klein zijn voor lichtmicroscopie
Angstrom (Å = 1-10) wordt gebruikt voor proteïen en DNA moleculen = 0,1 nm
» Grootte H-atoom
26/09/19 Celbiologie I 4
