, Hoorcolleges
Week 1
Ontwikkelingspsychologie (levenslooppsychologie)
De psychologie van de ontwikkeling van de mens, van de geboorte tot aan de ouderdom, maar met
accent op de jaren tot de volwassenheid. Kinderpsychologie is onderdeel geworden van de moderne
ontwikkelingspsychologie.
Onderzoek naar kinderen is onder te verdelen in 5 thema’s/benaderingen:
Fysieke ontwikkeling (zij kijken naar de invloed van het lichaam, de hersenen, het
zenuwstelsel, de spieren, de zintuigen en de behoefte aan eten, drinken en slaap)
Cognitieve ontwikkeling (zij proberen te begrijpen hoe het gedrag van mensen wordt
beïnvloed door groet en veranderingen in hun intellectuele vermogens. Ze houden zich
bezig met leren, geheugen, probleemoplossing en intelligentie.)
Sociaal / sociaal-emotionele ontwikkeling (kijk naar de manier waarop de interacties van
mensen met elkaar en hun sociale relaties in de loop van hun leven groeien, veranderen
en stabiel blijven)
Persoonlijkheidsontwikkeling (kijkt naar stabiliteit en verandering in de eigenschappen
die de ene persoon van de andere onderscheiden.
Morele ontwikkeling
Ontwikkelingspsychologen verdelen kindertijd en adolescentie meestal in:
De prenatale periode (de periode van conceptie tot geboorte)
De baby en peutertijd (de periode van geboorte tot 3 jaar)
De kleutertijd (de periode van 3 tot 6 jaar)
De basisschooltijd (de periode van 6 tot 12 jaar)
De adolescentie (de periode van 12 tot 20 jaar)
Vroegere denkbeelden: geen aparte status/behandeling van kind
Middeleeuwen: kinderen zijn miniatuurvolwassenen
Reformatie: kinderen zondig en moeten geciviliseerd worden
Verlichting: kind komt leeg op de wereld, ouders vormen het met liefde en kennis
Vanaf 20e eeuw: opkomst kinder- en jeugdpsychiatrie:
Een kind kan systematisch bestudeerd worden
Kind is in ontwikkeling en daarbij afhankelijk van omgeving
Ontwikkeling kan verstoord raken
Veel verschillen tussen kinderen en volwassenen
Invloed van cohorten op ontwikkeling:
Cohort (= een groep mensen die rond dezelfde tijd op dezelfde plek is geboren)
Cohorteffect
Normatieve invloeden en niet-normatieve invloeden op de ontwikkeling
Normatieve invloeden op de ontwikkeling:
Mensen die tot een bepaalde cohort behoren, zijn onderhevig aan bepaalde normatieve
gebeurtenissen. Dat zijn gebeurtenissen die zich voor de meeste individuen binnen een groep op
dezelfde manier voltrekken. Normatieve gebeurtenissen kunnen biologisch, sociaal of cultureel
bepaald zijn.
Cohorteffecten treden op als gevolg van normatieve historische bepaalde invloeden, biologische en
omgevingsinvloeden die verbonden zijn aan een specifiek historisch moment.
Leeftijdsgebonden invloeden zijn biologische en omgevingsinvloeden die gelijk zijn voor mensen in
een bepaalde leeftijdsgroep, ongeacht waar of wanneer ze opgroeien.