Inhoud
Les 1: Inleiding + definitie(s) van seksualiteit..................................................................................................................5
Definitie van seksualiteit.............................................................................................................................................6
Wat is seksualiteit?..................................................................................................................................................6
Seks(e): ethymologie...............................................................................................................................................7
Sekse(e): definitie....................................................................................................................................................7
seksualiteit: ethymologie.........................................................................................................................................7
Seksualiteit: definitie...............................................................................................................................................8
seksualiteit: definitie(s)...........................................................................................................................................8
seks = seksueel gedrag?...........................................................................................................................................8
seksualiteit: definitie(s)...........................................................................................................................................9
dimensies van seksualiteit – van emde boas zei:...................................................................................................11
Seksualiteit: definitie(s).........................................................................................................................................13
seksualiteit – cross cultureel perspectief...............................................................................................................15
seksuologie................................................................................................................................................................16
methodologie............................................................................................................................................................16
psychosomatische cirkel van seks..............................................................................................................................17
Les 2: seksuele anatomie...............................................................................................................................................18
seksuele anatomie en psychologie............................................................................................................................19
onze (complexe) relatie met onze genitalen.........................................................................................................20
vrouwelijke seksuele anatomie.............................................................................................................................21
mannelijke seksuele anatomie..............................................................................................................................26
Les 3: seksuele fysiologie...............................................................................................................................................29
methodologie............................................................................................................................................................30
seksuele responscyclus..............................................................................................................................................31
epor-model............................................................................................................................................................32
fasen van de seksuele responscyclus.....................................................................................................................32
seksuele responscyclus..........................................................................................................................................33
Les 4: seksuele dysfuncties............................................................................................................................................36
indeling van seksuele disfuncties...............................................................................................................................39
verhaal en vraag....................................................................................................................................................41
Seksuele dysfuncties - Kleinplatz...........................................................................................................................41
seksuele problemen en zorgen..............................................................................................................................42
seksuele dysfuncties..............................................................................................................................................42
Les 5: klassieke Sekstherapie.........................................................................................................................................44
Charlotte T.
, evolutie...................................................................................................................................................................... 44
sekstherapie..............................................................................................................................................................46
Seksuele disfuncties: een kritische analyse...............................................................................................................51
objectieve benadering...........................................................................................................................................52
functionele benadering.........................................................................................................................................53
Seksueel verlangen, opwinding en vaginisme: een kritische analyse........................................................................54
fase 1: Verlangen...................................................................................................................................................54
fase 2: opwinding..................................................................................................................................................59
vaginisme...............................................................................................................................................................60
Les 6: pijnstoornissen: een kritische analyse.................................................................................................................61
voorbeelden..............................................................................................................................................................61
definitie..................................................................................................................................................................... 62
Dyspareunia: classification....................................................................................................................................62
dyspareunie: prevalentie.......................................................................................................................................63
Standaard behandeling..........................................................................................................................................63
nieuwe behandeling?............................................................................................................................................64
Dyspareunie: etiologie...........................................................................................................................................64
Dyspareunie: etiologie...........................................................................................................................................65
Dyspareunie: gevolgen..........................................................................................................................................67
Dyspareunie: therapie...........................................................................................................................................68
Les 7: seksualiteit en (chronische) ziekte:.....................................................................................................................73
doel........................................................................................................................................................................... 73
wat is ziekte?.............................................................................................................................................................73
wat is seksualiteit?....................................................................................................................................................73
wat kunnen we weten over seksualiteit?..............................................................................................................74
seksuele responscyclus..............................................................................................................................................74
methodologie........................................................................................................................................................74
Seksuele responscyclus..........................................................................................................................................75
ziekte en (echtelijke) seksualiteit: eenvoudig of complex?.......................................................................................76
chronische ziekte en seksualiteit...............................................................................................................................77
ziekte en seksualiteit in de literatuur?...................................................................................................................77
ziekte......................................................................................................................................................................... 81
voorwaarden voor seksueel functioneren.............................................................................................................82
chronische ziekte, aandoening of handicap...........................................................................................................82
psychologische aspecten...........................................................................................................................................84
relationele aspecten..................................................................................................................................................85
psychologische aspecten voor de ‘anderen’..........................................................................................................85
Charlotte T.
, relationele aspecten..............................................................................................................................................87
conclusie................................................................................................................................................................87
ziekte en seksualiteit: aandachtspunten in de klinische praktijk...............................................................................88
Les 9: seksuele problemen............................................................................................................................................89
zes soorten van seksuele problemen.........................................................................................................................89
interventie principes..................................................................................................................................................90
‘balansmethode’ van Gianotten............................................................................................................................90
interventie principes..............................................................................................................................................91
principles of intervention – 2.................................................................................................................................91
principles of intervention – 2.................................................................................................................................92
‘balansmethode’ van gianotten.............................................................................................................................92
principles of intervention – 2.................................................................................................................................93
‘balance method’ of gianotten..............................................................................................................................93
principles of intervention – 2.................................................................................................................................93
‘quantum model’ of schnarch................................................................................................................................94
‘quantum model’ of schnarch in case of idd..........................................................................................................94
principles of intervention – 3.................................................................................................................................95
besluit........................................................................................................................................................................ 95
Les 8: seksuele problemen van mannen – pillen of praten…?!......................................................................................96
de praktijk..................................................................................................................................................................96
casus 1 – pillen en dan toch praten.......................................................................................................................96
casus 2 – praten… en dan toch pillen....................................................................................................................96
casus 3 – praten… of pillen....................................................................................................................................97
Les 10: Seksuele problemen..........................................................................................................................................98
Les 10: seksuele problemen van mannen – pillen of praten…?!..................................................................................100
impact op de patiënt...........................................................................................................................................100
impact op de partner...........................................................................................................................................100
impact op de relatie.............................................................................................................................................100
de theorie over seksualiteit ….................................................................................................................................101
inhoud................................................................................................................................................................. 101
seksuele responscyclus (Master & Johnson, 1966)..............................................................................................101
indeling van seksuele functiestoornissen................................................................................................................101
verminderd seksueel verlangen...........................................................................................................................102
Les 11: Voortijdige zaadlozin (pe)................................................................................................................................104
voortijdige zaadlozing..........................................................................................................................................104
erectiestoornissen...............................................................................................................................................111
conclusie… seksuele problemen van mannen – pillen én praten…!........................................................................114
Charlotte T.
, seksuele geneeskunde en seksuologie....................................................................................................................114
Les 12: DSM V en seksuele disfuncties: gemorrel in zijlijn, of toch niet?.....................................................................116
context.................................................................................................................................................................... 116
sEKSUELE DISFUNCTIES........................................................................................................................................116
de seksuele responscylcus.......................................................................................................................................118
overzicht seksuele stoornissen – DSM IV.................................................................................................................119
Algemene opmerkingen – DSM V............................................................................................................................120
Voorstellen voor de dsm-5 classificatie van seksuele problemen – eruit –.............................................................120
sexual aversion disorder......................................................................................................................................120
voorstellen voor de dsm-5 classificaie van seksuele problemen – ERIN –...............................................................121
hyperseksuele stoornis........................................................................................................................................121
seksuele dysfunctie t.g.v. een algemene medische conditie...................................................................................122
parafiele stoornis.................................................................................................................................................122
DSM-5 Classificatie van seksuele problemen van vrouwen.....................................................................................122
sexual dysfunctions – DSM IV..............................................................................................................................123
context................................................................................................................................................................ 123
seksuele interesse/opwindingsstoornis (FSIAD)..................................................................................................123
sexual dysfunctions – DSM IV..............................................................................................................................124
orgasmestoornis bij de vrouw.............................................................................................................................124
sexual dysfunctions – dsm iv...............................................................................................................................125
dyspareunia: classification...................................................................................................................................125
genito-pelviene pijn/ penetratie stoornis (GPPPS)..............................................................................................125
de DSM-5 classificatie van seksuele problemen van mannen.................................................................................126
sexual dysfunctions – DSM iv...............................................................................................................................126
hypoactief seksueelverlangenstoornis bij de man...............................................................................................127
sexual dysfunctions – DSM iv...............................................................................................................................127
erectiestoornis.....................................................................................................................................................127
Sexual dysfunctions – DSM IV..............................................................................................................................128
premature // vroegtijdige ejaculatie...................................................................................................................128
sexual dysfunctions – DSM iv...............................................................................................................................128
Vertraagde ejaculatie..........................................................................................................................................129
SD t.g.v. een algemene medische conditie..........................................................................................................129
Charlotte T.