HC 15: Neurologische
infecties
1. Indeling lokalisatie
Centraal zenuwstelsel
o Meningitis = aantasting hersenvliezen
o Encefalitis = aantasting hersenparegime
o Myelitis = aantasting ruggenmerg
o Abces = holte in centraal zenuwstelsel gevuld met bacteriën en pus
Perifeer zenuwstelsel/hersenzenuwen
2. Indeling verwekker
Bacterie
Virus
Schimmel
Protozoa
3. Meningitis
Ontstaan
o Acuut = enkele uren tot dagen
o Chronisch = weken tot maanden
Verwekker
o Bacterieel = acuut en chronisch
o Aseptisch (abacteriëel)
Viraal = acuut
Schimmel = chronisch
Inflammatoir
3.1. Kliniek acute meningitis
Incidentie 4 à 6/100 000
Vooral bacterieel (aseptisch)
Symptomen = koorst, hoofdpijn, nekstijfheid, verminderde bewustzijn
Fotofobie, nausea en braken
Focale uitval, epilepsie bij aantasting hersenen
Petechiën bij meningococcensepsis (= Waterhouse-Friderichsen syndroom)
3.2. Kliniek chronische meningitis
Weinig of geen meningeale prikkeling, fotofobie, koorts
Symptomen meestal veroorzaakt door basale meningitis en hydrocefalie
Patiënt klaagt vooral over hoofdpijn, gedragsverandering, aantasting hersenzenuwen,
cognitieve problemen en bewustzijnsverandering
1
, 3.3. Verwekkers acute bacteriële meningitis
80% Neisseria meningitidis (vooral < 20 jaar) of Streptococcus pneumoniae
H. influenzae “verdwenen” sinds vaccinatie
Bij gedaalde immuniteit of > 60 jaar = Listeria monocytogenese, gramnegatieve
bacteriën
Na trauma en neurochirurgie = Staphylococcus aureus, gramnegatieve bacteriën
3.4. Verwekkers acute aseptische meningitis
Viraal = enterovirus, herpes, HIV, mazelen, EBV, bof …
Inflammatoir
o Behçet (auto-immuun aantasting)
o Systeemziekte (bv. Lupus, vooral na NSAID’s)
o Mengeale bloeding
o Hypofyse apoplexie
3.5. Verwekkers chronische menigitis
Bacterieel
o TBC
o Borrelia
o Syfilis
Aseptisch (niet bacterieel)
o Schimmel (bv. cryptococ)
o Inflammatoir (bv. meningitis carcinomatosis)
o TBC
3.5.1. Lumbaalpunctie
Vooraf:
Oogfundus
CT/MRI hersenen = bij gedaalde bewustzijn, epilepsie, focale uitval, verminderde
immuniteit (45%)
Type (NI) WBC (< 5/mm3) Glucose (2/3 serum) Eiwit (< 60mg/dl)
Acuut bacterieel >> 200, PMN troebel (sterk) gedaald Sterk gestegen
Viraal < 500, Ly Normaal Licht gestegen
TBC Variabek, Ly Sterk gedaald Matig gestegen
Mono > PMN
3.6. Behandeling acute bacteriële meningitis
Zo snel mogelijk start antibiotica, zeker bij verdenking op meningoccensepsis
Keuze AB (antibiotica) is afhankelijk van
o Te verwachten kiem
o Leeftijd en immuunstatus van patiënt
o Lokaal bacterieel resistentiepatroon
Normale immuniteit
o Meestal pneumococ of meningococ
o Remedie = penicilline + ceftriaxone
2
infecties
1. Indeling lokalisatie
Centraal zenuwstelsel
o Meningitis = aantasting hersenvliezen
o Encefalitis = aantasting hersenparegime
o Myelitis = aantasting ruggenmerg
o Abces = holte in centraal zenuwstelsel gevuld met bacteriën en pus
Perifeer zenuwstelsel/hersenzenuwen
2. Indeling verwekker
Bacterie
Virus
Schimmel
Protozoa
3. Meningitis
Ontstaan
o Acuut = enkele uren tot dagen
o Chronisch = weken tot maanden
Verwekker
o Bacterieel = acuut en chronisch
o Aseptisch (abacteriëel)
Viraal = acuut
Schimmel = chronisch
Inflammatoir
3.1. Kliniek acute meningitis
Incidentie 4 à 6/100 000
Vooral bacterieel (aseptisch)
Symptomen = koorst, hoofdpijn, nekstijfheid, verminderde bewustzijn
Fotofobie, nausea en braken
Focale uitval, epilepsie bij aantasting hersenen
Petechiën bij meningococcensepsis (= Waterhouse-Friderichsen syndroom)
3.2. Kliniek chronische meningitis
Weinig of geen meningeale prikkeling, fotofobie, koorts
Symptomen meestal veroorzaakt door basale meningitis en hydrocefalie
Patiënt klaagt vooral over hoofdpijn, gedragsverandering, aantasting hersenzenuwen,
cognitieve problemen en bewustzijnsverandering
1
, 3.3. Verwekkers acute bacteriële meningitis
80% Neisseria meningitidis (vooral < 20 jaar) of Streptococcus pneumoniae
H. influenzae “verdwenen” sinds vaccinatie
Bij gedaalde immuniteit of > 60 jaar = Listeria monocytogenese, gramnegatieve
bacteriën
Na trauma en neurochirurgie = Staphylococcus aureus, gramnegatieve bacteriën
3.4. Verwekkers acute aseptische meningitis
Viraal = enterovirus, herpes, HIV, mazelen, EBV, bof …
Inflammatoir
o Behçet (auto-immuun aantasting)
o Systeemziekte (bv. Lupus, vooral na NSAID’s)
o Mengeale bloeding
o Hypofyse apoplexie
3.5. Verwekkers chronische menigitis
Bacterieel
o TBC
o Borrelia
o Syfilis
Aseptisch (niet bacterieel)
o Schimmel (bv. cryptococ)
o Inflammatoir (bv. meningitis carcinomatosis)
o TBC
3.5.1. Lumbaalpunctie
Vooraf:
Oogfundus
CT/MRI hersenen = bij gedaalde bewustzijn, epilepsie, focale uitval, verminderde
immuniteit (45%)
Type (NI) WBC (< 5/mm3) Glucose (2/3 serum) Eiwit (< 60mg/dl)
Acuut bacterieel >> 200, PMN troebel (sterk) gedaald Sterk gestegen
Viraal < 500, Ly Normaal Licht gestegen
TBC Variabek, Ly Sterk gedaald Matig gestegen
Mono > PMN
3.6. Behandeling acute bacteriële meningitis
Zo snel mogelijk start antibiotica, zeker bij verdenking op meningoccensepsis
Keuze AB (antibiotica) is afhankelijk van
o Te verwachten kiem
o Leeftijd en immuunstatus van patiënt
o Lokaal bacterieel resistentiepatroon
Normale immuniteit
o Meestal pneumococ of meningococ
o Remedie = penicilline + ceftriaxone
2