HC 14: Pathologie van het
ruggenmerg
1. Anatomie
Wervelkolom bestaat uit
o 7 cervicale wervels
o 12 thoracale wervels
o 5 lumbale wervels
o 5 sacrale wervels
Hierin loopt het ruggenmerg tot niveau L2-L3
Ruggenmerg geeft aanleiding tot zenuwwortels
o Ventrale wortels = innerveren de spieren
o Dorsale wortels = ontvangen de sensibele informatie van de
verschillende huidgebieden vanuit deze bepaalde
dermatomen
8 paar halszenuwen, 12 paar borstzenuwen, 5 paar ledenzenuwen. 31 paar spinale
zenuwen, elk paar verzorgt een lichaamssegment. Je kan localisatoir werken dus
patiënt zeer goed onderzoeken! Anders mis je zaken, zeer belangrijk in de
neurologie.
1.1. Extra toelichting afbeelding (hoorn = wortel)
Ventrale hoorn = uitlopers van de motore
voorhoorncellen die in het ventrale
gedeelte van het ruggenmerg zitten en gaan
dus de spieren innerveren
Dorsale hoorn = de zenuwcellen komen
binnen waarvan de cellichamen afkomstig
zijn uit de dorsale ganglia en die informatie
ontvangen uit de periferie en het gaat om
sensibele informatie
Grijze stof (substantia nigra) en ziet eruit als een vlinderfiguur. Eromheen ligt de
witte stof (substantia alba). Aan beide zijden vinden we een achterhoorn en een
voorhoorn. Vormen in lengterichting zuilen (columna). Centraal kanaal.
Achterhoorn is sensibel en vormt het afferente systeem. Voorhoorn is motorisch en
bevat motorische voorhoorncellen en is het efferente systeem naar de spieren. In
de zijhoorn liggen de zenuwcellen van de sympathicus (autonome zenuwcellen). Bij
hernia duwt hernia op achterste wortel dus 80% sensibel bij lumboischialgie en
slechts 20% motorisch.
1.2. Motore systeem
1.2.1. Perifeer motor neuron
Als een perifeer motor neuron is aangetast geeft dit aanleiding tot
o Parese = zwakte
o Hypotonie = verminderde tonus
1
, o Spieratrofie
o Hyporeflexie
o Fasciculatie
Op de prent zie je wat er gebeurt tijdens een
hyporeflexie. We moeten dan de reflexboog
kennen. Er wordt ten hoogte van de patella
(de knieschijf) met een hamer op geklopt en
een spierrekkingszintuig brengt informatie
door naar een sensore zenuwcel die
onmiddellijk synaps maakt (hier een mono
synaptische reflexboog). Om dan te zorgen
voor een spiercontractie met dan een motore
reactie. Anderzijds is er ook een remmende
reflex waarbij er in tweede instantie een multi synaptische reflex ontstaat
Perifere zenuw is vanaf begin voorhoorn. Niet al de symptomen moeten aanwezig
zijn, maar het is dus de combinatie. Want spieratrofie ontstaat pas na maanden.
Fasciculaties zijn belangrijk omdat je dit klinisch kan zien. Spiervezeltjes die je in je
spier ziet samentrekken. Sommige mensen hebben sowieso weinig reflexen.
1.2.2. Centraal motor neuron
Als een centraal motor neuron is aangetast geeft dit aanleiding tot
o Parese = zwakte
o Hypertonie = toegenomen tonus (= spasticiteit)
o Hyperreflexie met pathologische reflexen
o Soms atrofie tgv een ongebruik van de spieren
Bij een Babinskireflex of pathologische voetzoolreflex hebben we een aantasting
van de piramidaal door uitval piramidebaan. Clonus = zich zeer snel herhaalde
ritmische samentrekkingen van een spier of spiergroep. Teken van Babinski
bestaat niet: in flexie of extensie. Vooral eerste beweging telt.
1.3. Sensibel systeem
Achterstrengen lemniscaal systeem
o Fasciculus cuneatus = betreft de benen
o Fasciculus gracilis = betreft de armen
Achterstrengen finuculus posterior en staat in voor
o De gnostische sensibiliteit
o Controle van de fijne tastzin
o Vibratie Figuur 1 verloop
o Positie achterstrengsysteem en
moet gekent zijn
o Proprioceptie
Midbrain = mesencephalon. Opstijgende vezels geven korte
afdalende collaterale af. Kruisen pas in hersenstam. Pijn
kruist in ruggenmerg 2 niveaus hoger dan waar het binnenkomt.
2
ruggenmerg
1. Anatomie
Wervelkolom bestaat uit
o 7 cervicale wervels
o 12 thoracale wervels
o 5 lumbale wervels
o 5 sacrale wervels
Hierin loopt het ruggenmerg tot niveau L2-L3
Ruggenmerg geeft aanleiding tot zenuwwortels
o Ventrale wortels = innerveren de spieren
o Dorsale wortels = ontvangen de sensibele informatie van de
verschillende huidgebieden vanuit deze bepaalde
dermatomen
8 paar halszenuwen, 12 paar borstzenuwen, 5 paar ledenzenuwen. 31 paar spinale
zenuwen, elk paar verzorgt een lichaamssegment. Je kan localisatoir werken dus
patiënt zeer goed onderzoeken! Anders mis je zaken, zeer belangrijk in de
neurologie.
1.1. Extra toelichting afbeelding (hoorn = wortel)
Ventrale hoorn = uitlopers van de motore
voorhoorncellen die in het ventrale
gedeelte van het ruggenmerg zitten en gaan
dus de spieren innerveren
Dorsale hoorn = de zenuwcellen komen
binnen waarvan de cellichamen afkomstig
zijn uit de dorsale ganglia en die informatie
ontvangen uit de periferie en het gaat om
sensibele informatie
Grijze stof (substantia nigra) en ziet eruit als een vlinderfiguur. Eromheen ligt de
witte stof (substantia alba). Aan beide zijden vinden we een achterhoorn en een
voorhoorn. Vormen in lengterichting zuilen (columna). Centraal kanaal.
Achterhoorn is sensibel en vormt het afferente systeem. Voorhoorn is motorisch en
bevat motorische voorhoorncellen en is het efferente systeem naar de spieren. In
de zijhoorn liggen de zenuwcellen van de sympathicus (autonome zenuwcellen). Bij
hernia duwt hernia op achterste wortel dus 80% sensibel bij lumboischialgie en
slechts 20% motorisch.
1.2. Motore systeem
1.2.1. Perifeer motor neuron
Als een perifeer motor neuron is aangetast geeft dit aanleiding tot
o Parese = zwakte
o Hypotonie = verminderde tonus
1
, o Spieratrofie
o Hyporeflexie
o Fasciculatie
Op de prent zie je wat er gebeurt tijdens een
hyporeflexie. We moeten dan de reflexboog
kennen. Er wordt ten hoogte van de patella
(de knieschijf) met een hamer op geklopt en
een spierrekkingszintuig brengt informatie
door naar een sensore zenuwcel die
onmiddellijk synaps maakt (hier een mono
synaptische reflexboog). Om dan te zorgen
voor een spiercontractie met dan een motore
reactie. Anderzijds is er ook een remmende
reflex waarbij er in tweede instantie een multi synaptische reflex ontstaat
Perifere zenuw is vanaf begin voorhoorn. Niet al de symptomen moeten aanwezig
zijn, maar het is dus de combinatie. Want spieratrofie ontstaat pas na maanden.
Fasciculaties zijn belangrijk omdat je dit klinisch kan zien. Spiervezeltjes die je in je
spier ziet samentrekken. Sommige mensen hebben sowieso weinig reflexen.
1.2.2. Centraal motor neuron
Als een centraal motor neuron is aangetast geeft dit aanleiding tot
o Parese = zwakte
o Hypertonie = toegenomen tonus (= spasticiteit)
o Hyperreflexie met pathologische reflexen
o Soms atrofie tgv een ongebruik van de spieren
Bij een Babinskireflex of pathologische voetzoolreflex hebben we een aantasting
van de piramidaal door uitval piramidebaan. Clonus = zich zeer snel herhaalde
ritmische samentrekkingen van een spier of spiergroep. Teken van Babinski
bestaat niet: in flexie of extensie. Vooral eerste beweging telt.
1.3. Sensibel systeem
Achterstrengen lemniscaal systeem
o Fasciculus cuneatus = betreft de benen
o Fasciculus gracilis = betreft de armen
Achterstrengen finuculus posterior en staat in voor
o De gnostische sensibiliteit
o Controle van de fijne tastzin
o Vibratie Figuur 1 verloop
o Positie achterstrengsysteem en
moet gekent zijn
o Proprioceptie
Midbrain = mesencephalon. Opstijgende vezels geven korte
afdalende collaterale af. Kruisen pas in hersenstam. Pijn
kruist in ruggenmerg 2 niveaus hoger dan waar het binnenkomt.
2
