Samenvatting De Geo globalisering hoofdstuk 1

Aardrijkskunde samenvatting wereld (globalisering)
Hoofdstuk 1

Paragraaf 1
Globalisering en global village
Globalisering = het doorgaande proces van politieke, sociale en culturele samenhang tussen
bedrijven, gebieden of landen over de hele wereld, waardoor landsgrenzen vervagen
(mondialisering)

Global village = gebied dat steeds meer met andere gebieden overal ter wereld te maken
heeft via allerlei sociale netwerken

De wereld indelen
Mate van globalisering verschilt per land
Het globaliseringsproces bekijk je NIET voor elk land afzonderlijk  op grond van
overeenkomsten tussen bewoners en gebieden delen we de wereld in in gebieden met
soortgelijke kenmerken, in zogenaamde regio’s

Cultuurgebieden
Een mogelijke indeling van de wereld is in cultuurgebieden (regio’s met een
gemeenschappelijke cultuur)

Er is een groot aantal cultuurelementen:
 Taal
 Gewoonten
 Waarden en normen
 Kunst en technologie

De overgang van het ene cultuurgebied naar het andere gaat geleidelijk

Op mondiaal niveau zijn 4 overgangszones te onderscheiden:
1. Grensgebied tussen Noord-Amerika en Latijns-Amerika
2. Enkele landen tussen Noord-Afrika en Sub-Sahara-Afrika
3. Gebied tussen Europa en voormalige Sovjet-Unie
4. Zone tussen Rusland, Oost-Azië en Zuid-Azië

Als taalverschil tussen volken dusdanig groot is, is communicatie alleen mogelijk via een
derde taal  lingua franca (soms is de taal van de vroegere koloniale overheerser de lingua
franca)

Taal/religie hebben een grote invloed op de identiteit van een volk

Politiek mozaïek
Een manier om de wereld in te delen op grond van politieke kenmerken, is om te kijken naar
de spreiding van de politieke macht (bijvoorbeeld mate van democratie)

, Het democratische gehalte kun je meten met de democratie-index (waarde tussen 0 en 10)
Hierbij worden kenmerken verwerkt zoals:
 Vrije verkiezingen
 Functioneren van de regering
 Mate waarin volk deelneemt aan politieke besluitvorming
 Politieke cultuur
 Omgaan met mensenrechten

Rijke en arme regio’s
Bruto binnenlands product per inwoner (bbp/inw) = totale geldwaarde van alle in een LAND
geproduceerde goederen + diensten (per jaar) per hoofd van de bevolking

Bruto regionaal product per inwoner (brp/inw) = totale geldwaarde van alle in een REGIO
geproduceerde goederen + diensten (per jaar) per hoofd van de bevolking

Welvaart meten  bbp : aantal inwoners
Hierbij zijn de volgende dingen van belang:
 Betrouwbaarheid cijfers niet altijd goed
 Niet alles wat geproduceerd wordt staat ook geregistreerd (bijvoorbeeld
zelfvoorziening)
 Prijsverschillen tussen landen
- In landen waar de prijzen van goederen + diensten LAGER zijn, is de
koopkracht HOGER
Koopkracht = hoeveelheid goederen + diensten die een bevolking kan kopen
van een bepaalde hoeveelheid geld
 Welvaartsverschillen  regionale ongelijkheid
- Verschillen in het ontwikkelingspeil tussen gebieden wordt door een landelijk
gemiddelde verborgen, dit gebeurt ook bij sociale ongelijkheid (kleine
schatrijke bovenlaag, grote straatarme massa)

Beroepsbevolking
Economisch ontwikkelingspeil van gebieden kun je ook afleiden uit de samenstelling van de
beroepsbevolking ( = alle personen tussen 15-65 jaar die betaald werk hebben/zoeken)

Vooral aandeel in de landbouw is een goede indicator voor economisch ontwikkelingspeil

Dicht- en dunbevolkte regio’s
Bevolkingsspreiding = verdeling van de woonplaatsen van de inwoners over een gebied
Bevolkingsdichtheid = gemiddelde aantal inwoners per km2 in een regio

Verstedelijkingsgraad/urbanisatiegraad = aandeel van de stedelijke bevolking in de totale
bevolking

Deze graag hangt deels samen met ontwikkelingspeil  welvarende regio’s zijn meestal
sterk verstedelijkt