Samenvatting IBO
Hoofdstuk 1: Inleiding in internationaal ondernemen
LEERDOELEN:
• Wat is internationaal ondernemen?
• Veel voorkomende begrippen
• Recente evoluties in internationaal ondernemen -> globalisering van de markten
• Wat beweegt bedrijven de grens over te gaan?
• Wat zijn de voornaamste recente evoluties van internationale handel en
investeringen van Belgische bedrijven en wereldwijd.
• Verklaringen van deze recente tendenzen
1.1 Wat is internationaal ondernemen ?
= de ontwikkeling van internationale economische activiteiten en/of handelingen om zaken
te doen met het buitenland via handel (export, import), het sluiten van internationale
samenwerkingsverbanden, uitbesteding van activiteiten, buitenlandse investeringen,…voor
het realiseren van o.a. loonkostvoordelen (door samen te werken met lageloonlanden),
schaalvoordelen, kennisverwerving e.a. synergiën.
Globalisering = ver doorgedreven internationalisering met wereldwijde spreiding van arbeid,
kapitaal, kennis binnen ‘global value chains’ waardoor landsgrenzen steeds meer vervagen.
Daardoor hebben politieke systemen, economieën en culturen steeds meer invloed op elkaar
Oorzaak: opkomst internet belangrijke bijdrage
Groei in globalisering komt vooral uit opkomende industrielanden (emerging markets) vb
BRICS landen.
Regionaliseren: Is tegenovergestelde van globaliseren, door al dat globaliseren gaan mensen
terug regionaliseren.
Voordelen en nadelen:
Voordelen globalisering:
- Draagt bij aan hogere economische groei en welvaart
- Deelt technologische kennis
- Leidt tot wijd verspreide culturele integratie
- Lagere productiekost (door lagere lonen in andere landen, maar wel een nadeel voor
de maatschappij !)
- Klant heeft heel veel keuze ! (aard kan verschillen ,maar kan ook kan kiezen tussen
verschillende aanbieders wereldwijd en prijzen gaan vergelijken en dus ook een
verhoging van concurentie met zich meebrengt !)
- Overbrengen van kennis en knowhow is wereldwijd makkelijker !
- Schaalvoordelen en synergiën
Nadelen:
- Grotere kans op ondermijning van lonen in ontwikkelde landen
- Toename uitbuiting arbeiders in minder ontwikkelde landen
- Geeft multinationals veel macht
- Cultuurverschillen, slechte communicatie daardoor bijvoorbeeld, …
- Pandemieën: : zou de globalisering dan minder zijn door Covid ? (milieu ook)
,Nee misschien niet: Enerzijds sommige zaken gaan veel sneller (e-commerce, online,
technologische ontwikkeling) nog globaliseren, alles wat technologie is enzo gaat alles nog
sneller gaan en harder globaliseren
Anderzijds misschien wel: sommige landen zullen misschien wel wat meer gaan berusten op
wat ze lokaal hebben ! Hetzij misschien gewoon binnen europa als alles in china en taiwan
gaan halen.
BNP: Som van alles wat er in een land wordt geproduceerd + inkomens uit buitenland. (die
men ontvangt als beloning voor het ter beschikking stellen van de productiefactoren)
Voorbeeld flying tiger
bussiness model is gebasseerd op internationale groei
Voornaamste externe reden/drijvende factoren van toenemende globalisering?
• Nieuwe internationale communicatiemiddelen bv. Internet
• Liberalisering van de markten o.i.v. WTO,…. Grenzen vervagen bv. Europese Unie,
vrijhandelszones,…
• Toenemende competitieve druk wereldwijd
• Verbeterd en sneller international transport (makkelijker, beter)
• Meer gelijkende markten en homogene vraag, de vraag wereldwijd bv. De mensen in China
willen nu dezelfde Iphone als de Westerse mensen terwijl dit vroeger niet zo was
1.1.2 Globaliseren en België
Je kan globalisering ook meten: op politiek, economisch en sociaal vlak: Kleine landen zijn
veel afhankelijker van export en dus globalisering ! En dus een hoge globaliseringsindex !
Globalisering vereist toenemende aandacht voor duurzaam internationaal ondernemen
Kern duurzaam ondernemen: stakeholder (groep of individu dat invloed heeft of beïnvloed
wordt door organisatie of bedrijf)
1.1.3 Duurzaam ondernemen
Bedrijven moeten een goede balans vinden tussen de 3 pijlers voor alle betrokken
stakeholders incl. aandeelhouders, klanten, leveranciers, overheden, milieu- en sociale
groeperingen, werknemers,… (Fig. 1.2 p.16)
• People : menselijke kant van het ondernemen: lonen, arbeidsrechten en –
omstandigheden, scholing, diversiteit,…
• Planet : efficiënt, zuinig en bewust omgaan met grondstoffen en energie en met
milieu en natuur
, • Profit : winst maken voor de continuering van de onderneming, nieuwe
investeringen, dividenduitkeringen, sponsoring, goede doelenbeleid, ethische
waarden,…
1.2 Waarom gaan bedrijven de grens over ?
• Liberalisering van de markten o.i.v. WTO,… grenzen vervagen.
• Toenemende competitieve druk wereldwijd
• Nieuwe internationale communicatiemiddelen → internet
• Verbeterd en sneller international transport
• Meer gelijkende markten en homogene vraag
– >stijgend BNP in opkomende groeilanden
EXTRA INFO WAAROM BEDRIJVEN DE GRENS OVER GAAN:
Waarom gaan bedrijven naar het buitenland via Export/import?
Klassieke theorieën kijken vooral naar macro-economische condities:
Vraag gebonden factoren => afhankelijk van de koopkracht (meer of minder vraag in het
buitenland)
Productiefactoren die meer voorradig zijn in andere landen waardoor er ook een betere of
slechtere prijs kan aangeboden worden
Arbeid, kapitaal, werkgelegenheid, BNP, …
Vervolgens :
• Schaalvoordelen e.a. synergiën
• Productdifferentiatie via kwaliteit, service,...
• Technologische ontwikkeling, kennisdeling,…
• Markt- / vraagcondities
PORTER : Hij richt zich bij het verklaren van het nationaal concurrentievermogen op meerdere niveaus
(macro en meso)
Factoren die een rol spelen bij het onderscheidend vermogen van sectoren:
• Factorcondities op de thuismarkt : arbeid, kapitaal, infrastructuur, technologie,…
• Vraagcondities : koopkracht, buitenlandse concurrenten,…
• Mate en aard van binnenlandse concurrentie en markt
• Aanwezigheid van voldoende toeleverende bedrijvigheid
Hierdoor kan het zijn dat de ene bedrijfstak nog veel meer in eigen land actief is, terwijl een
andere tak allang geïnternationaliseerd is
Opm. snelgroeiende landen zijn de BRICS landen: Brazilië, Rusland, India, China, Zuid-Afrika
En dan heb je ook nog de nieuwe groeilanden: N-11:
• Bangladesh Nigeria
• Egypte Pakistan
• Filipijnen Turkije
• Indonesië Vietnam
• Iran Zuid-Korea
• Mexico
, Industry 4.0:
Onder invloed van nieuwe technologieën zoals :
• Nieuwe robotisering : ver doorgedreven vervanging van arbeid door machines
• Internet of Things (IoT) : via o.a. sensoren -> real time data verzamelen,…
• Big Data Analytics via social media,…
• Additive manufacturing : 3D printers
o Bv. Als wij hier schoenen kunnen maken met een 3D printer, hoeven we geen beroep
meer te doen op andere landen
Export, Import
Import: het kopen van buitenlands producten
2 oogpunten
• Goedkoper in het buitenland door:
o De lage arbeidskosten
o De aanwezigheid van grondstoffen
• Ontbreken van het product/dienst op de thuismarkt
Export : het uitvoeren van buitenlands producten/diensten
Motieven:
• Nieuwe techniek en nieuwe producten
• Kleine binnenlandse markt
• Continuïteit
• Concurrerende kostprijs
• Overcapaciteit
Export groeipotentieel
• Landen als India, China, Afrika en Brazilië zullen waarschijnlijk de grootste groei kennen van
zowel hun import als export.
• De sterkste groeiende exportmarkten voor onze landen zijn India en China maar ook Afrika.
• Verwacht wordt dat de export van NL naar EU landen zal dalen van 70 % vandaag naar 56 %
van de totale export in 2030 !
• Welke factoren verklaren deze verschillen ?
o Ander tijdperk
o Andere kennis
Hoofdstuk 1: Inleiding in internationaal ondernemen
LEERDOELEN:
• Wat is internationaal ondernemen?
• Veel voorkomende begrippen
• Recente evoluties in internationaal ondernemen -> globalisering van de markten
• Wat beweegt bedrijven de grens over te gaan?
• Wat zijn de voornaamste recente evoluties van internationale handel en
investeringen van Belgische bedrijven en wereldwijd.
• Verklaringen van deze recente tendenzen
1.1 Wat is internationaal ondernemen ?
= de ontwikkeling van internationale economische activiteiten en/of handelingen om zaken
te doen met het buitenland via handel (export, import), het sluiten van internationale
samenwerkingsverbanden, uitbesteding van activiteiten, buitenlandse investeringen,…voor
het realiseren van o.a. loonkostvoordelen (door samen te werken met lageloonlanden),
schaalvoordelen, kennisverwerving e.a. synergiën.
Globalisering = ver doorgedreven internationalisering met wereldwijde spreiding van arbeid,
kapitaal, kennis binnen ‘global value chains’ waardoor landsgrenzen steeds meer vervagen.
Daardoor hebben politieke systemen, economieën en culturen steeds meer invloed op elkaar
Oorzaak: opkomst internet belangrijke bijdrage
Groei in globalisering komt vooral uit opkomende industrielanden (emerging markets) vb
BRICS landen.
Regionaliseren: Is tegenovergestelde van globaliseren, door al dat globaliseren gaan mensen
terug regionaliseren.
Voordelen en nadelen:
Voordelen globalisering:
- Draagt bij aan hogere economische groei en welvaart
- Deelt technologische kennis
- Leidt tot wijd verspreide culturele integratie
- Lagere productiekost (door lagere lonen in andere landen, maar wel een nadeel voor
de maatschappij !)
- Klant heeft heel veel keuze ! (aard kan verschillen ,maar kan ook kan kiezen tussen
verschillende aanbieders wereldwijd en prijzen gaan vergelijken en dus ook een
verhoging van concurentie met zich meebrengt !)
- Overbrengen van kennis en knowhow is wereldwijd makkelijker !
- Schaalvoordelen en synergiën
Nadelen:
- Grotere kans op ondermijning van lonen in ontwikkelde landen
- Toename uitbuiting arbeiders in minder ontwikkelde landen
- Geeft multinationals veel macht
- Cultuurverschillen, slechte communicatie daardoor bijvoorbeeld, …
- Pandemieën: : zou de globalisering dan minder zijn door Covid ? (milieu ook)
,Nee misschien niet: Enerzijds sommige zaken gaan veel sneller (e-commerce, online,
technologische ontwikkeling) nog globaliseren, alles wat technologie is enzo gaat alles nog
sneller gaan en harder globaliseren
Anderzijds misschien wel: sommige landen zullen misschien wel wat meer gaan berusten op
wat ze lokaal hebben ! Hetzij misschien gewoon binnen europa als alles in china en taiwan
gaan halen.
BNP: Som van alles wat er in een land wordt geproduceerd + inkomens uit buitenland. (die
men ontvangt als beloning voor het ter beschikking stellen van de productiefactoren)
Voorbeeld flying tiger
bussiness model is gebasseerd op internationale groei
Voornaamste externe reden/drijvende factoren van toenemende globalisering?
• Nieuwe internationale communicatiemiddelen bv. Internet
• Liberalisering van de markten o.i.v. WTO,…. Grenzen vervagen bv. Europese Unie,
vrijhandelszones,…
• Toenemende competitieve druk wereldwijd
• Verbeterd en sneller international transport (makkelijker, beter)
• Meer gelijkende markten en homogene vraag, de vraag wereldwijd bv. De mensen in China
willen nu dezelfde Iphone als de Westerse mensen terwijl dit vroeger niet zo was
1.1.2 Globaliseren en België
Je kan globalisering ook meten: op politiek, economisch en sociaal vlak: Kleine landen zijn
veel afhankelijker van export en dus globalisering ! En dus een hoge globaliseringsindex !
Globalisering vereist toenemende aandacht voor duurzaam internationaal ondernemen
Kern duurzaam ondernemen: stakeholder (groep of individu dat invloed heeft of beïnvloed
wordt door organisatie of bedrijf)
1.1.3 Duurzaam ondernemen
Bedrijven moeten een goede balans vinden tussen de 3 pijlers voor alle betrokken
stakeholders incl. aandeelhouders, klanten, leveranciers, overheden, milieu- en sociale
groeperingen, werknemers,… (Fig. 1.2 p.16)
• People : menselijke kant van het ondernemen: lonen, arbeidsrechten en –
omstandigheden, scholing, diversiteit,…
• Planet : efficiënt, zuinig en bewust omgaan met grondstoffen en energie en met
milieu en natuur
, • Profit : winst maken voor de continuering van de onderneming, nieuwe
investeringen, dividenduitkeringen, sponsoring, goede doelenbeleid, ethische
waarden,…
1.2 Waarom gaan bedrijven de grens over ?
• Liberalisering van de markten o.i.v. WTO,… grenzen vervagen.
• Toenemende competitieve druk wereldwijd
• Nieuwe internationale communicatiemiddelen → internet
• Verbeterd en sneller international transport
• Meer gelijkende markten en homogene vraag
– >stijgend BNP in opkomende groeilanden
EXTRA INFO WAAROM BEDRIJVEN DE GRENS OVER GAAN:
Waarom gaan bedrijven naar het buitenland via Export/import?
Klassieke theorieën kijken vooral naar macro-economische condities:
Vraag gebonden factoren => afhankelijk van de koopkracht (meer of minder vraag in het
buitenland)
Productiefactoren die meer voorradig zijn in andere landen waardoor er ook een betere of
slechtere prijs kan aangeboden worden
Arbeid, kapitaal, werkgelegenheid, BNP, …
Vervolgens :
• Schaalvoordelen e.a. synergiën
• Productdifferentiatie via kwaliteit, service,...
• Technologische ontwikkeling, kennisdeling,…
• Markt- / vraagcondities
PORTER : Hij richt zich bij het verklaren van het nationaal concurrentievermogen op meerdere niveaus
(macro en meso)
Factoren die een rol spelen bij het onderscheidend vermogen van sectoren:
• Factorcondities op de thuismarkt : arbeid, kapitaal, infrastructuur, technologie,…
• Vraagcondities : koopkracht, buitenlandse concurrenten,…
• Mate en aard van binnenlandse concurrentie en markt
• Aanwezigheid van voldoende toeleverende bedrijvigheid
Hierdoor kan het zijn dat de ene bedrijfstak nog veel meer in eigen land actief is, terwijl een
andere tak allang geïnternationaliseerd is
Opm. snelgroeiende landen zijn de BRICS landen: Brazilië, Rusland, India, China, Zuid-Afrika
En dan heb je ook nog de nieuwe groeilanden: N-11:
• Bangladesh Nigeria
• Egypte Pakistan
• Filipijnen Turkije
• Indonesië Vietnam
• Iran Zuid-Korea
• Mexico
, Industry 4.0:
Onder invloed van nieuwe technologieën zoals :
• Nieuwe robotisering : ver doorgedreven vervanging van arbeid door machines
• Internet of Things (IoT) : via o.a. sensoren -> real time data verzamelen,…
• Big Data Analytics via social media,…
• Additive manufacturing : 3D printers
o Bv. Als wij hier schoenen kunnen maken met een 3D printer, hoeven we geen beroep
meer te doen op andere landen
Export, Import
Import: het kopen van buitenlands producten
2 oogpunten
• Goedkoper in het buitenland door:
o De lage arbeidskosten
o De aanwezigheid van grondstoffen
• Ontbreken van het product/dienst op de thuismarkt
Export : het uitvoeren van buitenlands producten/diensten
Motieven:
• Nieuwe techniek en nieuwe producten
• Kleine binnenlandse markt
• Continuïteit
• Concurrerende kostprijs
• Overcapaciteit
Export groeipotentieel
• Landen als India, China, Afrika en Brazilië zullen waarschijnlijk de grootste groei kennen van
zowel hun import als export.
• De sterkste groeiende exportmarkten voor onze landen zijn India en China maar ook Afrika.
• Verwacht wordt dat de export van NL naar EU landen zal dalen van 70 % vandaag naar 56 %
van de totale export in 2030 !
• Welke factoren verklaren deze verschillen ?
o Ander tijdperk
o Andere kennis
