Psychopatologie.
Psychiatrie houdt zich bezig met studie van psychopatologie. Houdt zich bezig met diagnostiek
(onderzoek), behandeling van patienten, preventie en ziektebeelden waarin geestelijke of psychische
stoornissen op de voorgrond staan.
Kan op twee manieren:
1. Psychologie van het pathologische, waarbij verschijnselen als gegroepeerde entiteiten het
vertrekpunt vormen voor verder onderzoek. = Syndroombenadering.
2. Pathologie van het psychische, waarbij men uitgaat van algemene psychische processen of functies
(waarneming, bewustzijn en denken) en de varianten ervan analyseert. = Symptoombenadering.
Definitie van psychopatologie: ‘de wetenschap of studie van het geestlijk of psychisch lijden’.
Methodisch dualisme. Twee methoden van kennis: Verstehen en Erklaren.
1. Empathisch begrijpen of verstehen 2. Rationeel verklaren of erklaren.
Subjectief Objectief
Intuitief, begrijpen, invoelen mee beleven Verkenning volgens systematiek of methode
Individualiserend Generaliserend
Gericht op het individueel- unieke, de Gericht op gemeenschappelijke, algemene
persoonlijke betekenisrelaties (idiografisch) wetmatigheden (nomothetisch)
Intrasubjectief Intersubjectief
Analyse volgens regels binnen het individu Analyse volgens regels buiten het individu
hermeneutisch methode Empirische methode
Via empathie en introspectie Via abstractie van regels, samenhangen en
structuren.
1. Studie van een individu – verstehen. Kijkt naar het totaal plaatje en vanuit begrip en empathie.
Het empathisch begrijpen of verstehen. Een soort intuitief begrijpen, invoelen, mee beleven van
iets persoonlijks via een combinatie van empathie en introspectie (de ander via zelfkennis leren
kennen en omgekeerd)
2. Bestuderen van de groep – etiologie. kijkt rationeel naar de kenmerken. Het rationeel verklaren
of erklaren. Een soort verkenning gericht op het ontdekken en ontleden van iets
gemeenschappelijks (vergelijkbaar) door abstractie van regels die ook buiten het individu gelden.
Historie.
- Religie.
- Pas in 2e helft van 19e eeuw geneeskundig vakgebied. Er werd toen gesproken uit termen van
ziekte en gezondheid, maar bij psychopatolgie is de dimensie tussen ziekte en gezondheid
niet te maken, want wanneer is iemand gek/ziek? Lichamelijk is die grens beter te maken.
- Freud bekeek vanuit de psychoanalyse. Hij was van mening dat vanuit kinderlijke ervaring die
mensen opdoen daar ontstaat. Angsten en wensen worden verdrongen en niet goed
verwerkt, maar komt er uiteindelijk uit. Bijvoorbeeld in de vorm van depressie, wanen of
psychoses.
, - Het werd bestempeld als krankzinnigheid of geestesziekte.
- Midden 20e eeuw: Eerst vanuit religieus oogpunt, toen uit geestesziekte oogpunt en daarna
vanuit sociaal culturele oogpunt. ( De minder welvarende etc)
Wanneer spreken we van een psychische stoornis?
- Kwestie van oordeel. Een groep ‘gezonde’ mensen oordelen over iemand wanneer die ziek/ gek/
abnormaal is. Zij bepalen wanneer het afwijkt van de norm. Dat kan cultuur bepaald zijn.
- Kernconcept:
- Het medisch model beschouwt psychische stoornissen als een ziekte. : verwijst naar een
bepaalde systematiek om pathologische verschijnselen te bestuderen en zo mogelijk te
wijzigen.
- De psychologie beschouwt ze als een interactie tussen biologische, cognitieve, sociale en
andere omgevingsfactoren.
- Het bio- psycho-sociaal model. : Het herleiden van psychische fenomenen tot exponenten of
producten van biologische processen.
De mens is vooral inter- relationeel.
Belevingswereld van de lijdende mens centraal.
Belevingswereld is niet radicaal anders.
Grenzen tussen normaal en abnormaal niet scherp.
Er zijn grenzen bepaald door de DSM 4 (opgesteld door westerse psychologen)
Psychiatrische stoornis: Als het functioneren op een bepaald gebied (in gedrag, denken, voelen of
intellect) van het dagelijkse leven verstoord raakt en de dagelijkse verplichtingen niet meer kunnen
worden nagekomen.
Criteria van psychiatrische stoornis:
1. Er moet sprake zijn van een abnormaal verschijnsel. Wijkt af van de norm van de betreffende
cultuur. (Afwijkend abnormaal gedrag).
2. Brengt ongemak bij de patient, lijden of bezorgdheid.
3. Kenmerken aanwezig zijn die door anderen (met dezelfde kenmerken) als storend worden
ervaren en passen in het begrippenkader van de psychopathologie. (Kenmerken die in die
, patienten worden gezien bij bijvoorbeeld borderline, worden ook in andere mensen gezien
met borderline).
De psychopathologie volgt het medisch model:
- Descriptieve diagnose: Beschrijving van het voorkomen van pathologische fenomenen in de
zin van karakteristieke eigenschappen (symptomen en syndromen). Waarneming van wat we
zien en wat de patient ervaart.
- Etiologische en pathogenetische diagnose: Wat heeft de stoornis veroorzaakt en wat zijn
aanleidingen geweest. Hoe heeft de stoornis zich ontwikkelt? Welke factoren houden dit in
stand?
- Prognose: Voorspelling van het ziekteverloop. Enerzijds zonder therapeutisch ingrijpen,
anderzijds onder invloed van behandeling.
- Therapie: ontwerp en uitvoering van een interventie/ behandeling. Pathologisch
functioneren verdwijnen, verbeteren of gevolgen beperken (revaludatie).
- Preventie: ontwerp en uitvoering van actieplan om stoornissen te voorkomen. Hiervoor heb
je etiologie en pathogenetisch nodig.
Twee belangrijke begrippen:
Symptoom is een kenmerk of klacht behorend bij een ziekte, syndroom of stoornis. Je kan het
waarnemen. Wanneer je meerdere symptomen opteld kan je kijken bij welke ziekte het hoort.
Syndroom is een groep van tezamen optredenen klinische verschijnselen. Het samengaan is dusdanig
opvallend dat men ze groepeert tot een syndroom bijvoorbeeld het syndroom van asperger.
Oorzaken van psychiatrische stoornissen/ combinatie:
- Jeugdsituatie (gedachtegang van freud komt hierin terug). Basisgevoel van veiligheid,
geborgenheid en vertrouwen Eriksson.
- Traumatische ervaringen: Incest, mishandeling. Hoe langer de duur, hoe ingrijpender de
gevolgen.
- Functies van het centrale zenuwstelsel zijn verstoord: Perceptie (beeld wat ze hebben) wordt
verstoord, cognitie, affectie, geheugen en intelligentie.
- Intrinsieke beperkingen. Verstoring van het sociale functioneren, eigen aan de specifieke
symptomen van de stoornis
- Secundaire beperkingen. De reacties van de patient zelf op de stoornis en van voor hem
belangrijke personen. Verlies aan zelfvertrouwen en vermijding van bedreigende situaties.
- Extrinsieke beperkingen. Sociale belemmeringen die het gevolg, maar soms ook de oorzaak
van de stoornis kunnen zijn zoals verlies van werk, armoede en echtscheiding.
Psychosociale gedeelte in de psychiatrie – 2 perspectieven. (dia 15).
1. Ontwikkelingspsychologische perspectief.
- Vanaf eerste levensjaar wordt innerlijk referentiekader/ cognitieve kaart opgebouwd. Het is een
interpreatie van de omgeving: wat is goed en wat niet.
- Referentiekader ontwikkelt door ervaring.
- Geborgen voelen heeft grote invloed op het referentiekader.
Psychiatrie houdt zich bezig met studie van psychopatologie. Houdt zich bezig met diagnostiek
(onderzoek), behandeling van patienten, preventie en ziektebeelden waarin geestelijke of psychische
stoornissen op de voorgrond staan.
Kan op twee manieren:
1. Psychologie van het pathologische, waarbij verschijnselen als gegroepeerde entiteiten het
vertrekpunt vormen voor verder onderzoek. = Syndroombenadering.
2. Pathologie van het psychische, waarbij men uitgaat van algemene psychische processen of functies
(waarneming, bewustzijn en denken) en de varianten ervan analyseert. = Symptoombenadering.
Definitie van psychopatologie: ‘de wetenschap of studie van het geestlijk of psychisch lijden’.
Methodisch dualisme. Twee methoden van kennis: Verstehen en Erklaren.
1. Empathisch begrijpen of verstehen 2. Rationeel verklaren of erklaren.
Subjectief Objectief
Intuitief, begrijpen, invoelen mee beleven Verkenning volgens systematiek of methode
Individualiserend Generaliserend
Gericht op het individueel- unieke, de Gericht op gemeenschappelijke, algemene
persoonlijke betekenisrelaties (idiografisch) wetmatigheden (nomothetisch)
Intrasubjectief Intersubjectief
Analyse volgens regels binnen het individu Analyse volgens regels buiten het individu
hermeneutisch methode Empirische methode
Via empathie en introspectie Via abstractie van regels, samenhangen en
structuren.
1. Studie van een individu – verstehen. Kijkt naar het totaal plaatje en vanuit begrip en empathie.
Het empathisch begrijpen of verstehen. Een soort intuitief begrijpen, invoelen, mee beleven van
iets persoonlijks via een combinatie van empathie en introspectie (de ander via zelfkennis leren
kennen en omgekeerd)
2. Bestuderen van de groep – etiologie. kijkt rationeel naar de kenmerken. Het rationeel verklaren
of erklaren. Een soort verkenning gericht op het ontdekken en ontleden van iets
gemeenschappelijks (vergelijkbaar) door abstractie van regels die ook buiten het individu gelden.
Historie.
- Religie.
- Pas in 2e helft van 19e eeuw geneeskundig vakgebied. Er werd toen gesproken uit termen van
ziekte en gezondheid, maar bij psychopatolgie is de dimensie tussen ziekte en gezondheid
niet te maken, want wanneer is iemand gek/ziek? Lichamelijk is die grens beter te maken.
- Freud bekeek vanuit de psychoanalyse. Hij was van mening dat vanuit kinderlijke ervaring die
mensen opdoen daar ontstaat. Angsten en wensen worden verdrongen en niet goed
verwerkt, maar komt er uiteindelijk uit. Bijvoorbeeld in de vorm van depressie, wanen of
psychoses.
, - Het werd bestempeld als krankzinnigheid of geestesziekte.
- Midden 20e eeuw: Eerst vanuit religieus oogpunt, toen uit geestesziekte oogpunt en daarna
vanuit sociaal culturele oogpunt. ( De minder welvarende etc)
Wanneer spreken we van een psychische stoornis?
- Kwestie van oordeel. Een groep ‘gezonde’ mensen oordelen over iemand wanneer die ziek/ gek/
abnormaal is. Zij bepalen wanneer het afwijkt van de norm. Dat kan cultuur bepaald zijn.
- Kernconcept:
- Het medisch model beschouwt psychische stoornissen als een ziekte. : verwijst naar een
bepaalde systematiek om pathologische verschijnselen te bestuderen en zo mogelijk te
wijzigen.
- De psychologie beschouwt ze als een interactie tussen biologische, cognitieve, sociale en
andere omgevingsfactoren.
- Het bio- psycho-sociaal model. : Het herleiden van psychische fenomenen tot exponenten of
producten van biologische processen.
De mens is vooral inter- relationeel.
Belevingswereld van de lijdende mens centraal.
Belevingswereld is niet radicaal anders.
Grenzen tussen normaal en abnormaal niet scherp.
Er zijn grenzen bepaald door de DSM 4 (opgesteld door westerse psychologen)
Psychiatrische stoornis: Als het functioneren op een bepaald gebied (in gedrag, denken, voelen of
intellect) van het dagelijkse leven verstoord raakt en de dagelijkse verplichtingen niet meer kunnen
worden nagekomen.
Criteria van psychiatrische stoornis:
1. Er moet sprake zijn van een abnormaal verschijnsel. Wijkt af van de norm van de betreffende
cultuur. (Afwijkend abnormaal gedrag).
2. Brengt ongemak bij de patient, lijden of bezorgdheid.
3. Kenmerken aanwezig zijn die door anderen (met dezelfde kenmerken) als storend worden
ervaren en passen in het begrippenkader van de psychopathologie. (Kenmerken die in die
, patienten worden gezien bij bijvoorbeeld borderline, worden ook in andere mensen gezien
met borderline).
De psychopathologie volgt het medisch model:
- Descriptieve diagnose: Beschrijving van het voorkomen van pathologische fenomenen in de
zin van karakteristieke eigenschappen (symptomen en syndromen). Waarneming van wat we
zien en wat de patient ervaart.
- Etiologische en pathogenetische diagnose: Wat heeft de stoornis veroorzaakt en wat zijn
aanleidingen geweest. Hoe heeft de stoornis zich ontwikkelt? Welke factoren houden dit in
stand?
- Prognose: Voorspelling van het ziekteverloop. Enerzijds zonder therapeutisch ingrijpen,
anderzijds onder invloed van behandeling.
- Therapie: ontwerp en uitvoering van een interventie/ behandeling. Pathologisch
functioneren verdwijnen, verbeteren of gevolgen beperken (revaludatie).
- Preventie: ontwerp en uitvoering van actieplan om stoornissen te voorkomen. Hiervoor heb
je etiologie en pathogenetisch nodig.
Twee belangrijke begrippen:
Symptoom is een kenmerk of klacht behorend bij een ziekte, syndroom of stoornis. Je kan het
waarnemen. Wanneer je meerdere symptomen opteld kan je kijken bij welke ziekte het hoort.
Syndroom is een groep van tezamen optredenen klinische verschijnselen. Het samengaan is dusdanig
opvallend dat men ze groepeert tot een syndroom bijvoorbeeld het syndroom van asperger.
Oorzaken van psychiatrische stoornissen/ combinatie:
- Jeugdsituatie (gedachtegang van freud komt hierin terug). Basisgevoel van veiligheid,
geborgenheid en vertrouwen Eriksson.
- Traumatische ervaringen: Incest, mishandeling. Hoe langer de duur, hoe ingrijpender de
gevolgen.
- Functies van het centrale zenuwstelsel zijn verstoord: Perceptie (beeld wat ze hebben) wordt
verstoord, cognitie, affectie, geheugen en intelligentie.
- Intrinsieke beperkingen. Verstoring van het sociale functioneren, eigen aan de specifieke
symptomen van de stoornis
- Secundaire beperkingen. De reacties van de patient zelf op de stoornis en van voor hem
belangrijke personen. Verlies aan zelfvertrouwen en vermijding van bedreigende situaties.
- Extrinsieke beperkingen. Sociale belemmeringen die het gevolg, maar soms ook de oorzaak
van de stoornis kunnen zijn zoals verlies van werk, armoede en echtscheiding.
Psychosociale gedeelte in de psychiatrie – 2 perspectieven. (dia 15).
1. Ontwikkelingspsychologische perspectief.
- Vanaf eerste levensjaar wordt innerlijk referentiekader/ cognitieve kaart opgebouwd. Het is een
interpreatie van de omgeving: wat is goed en wat niet.
- Referentiekader ontwikkelt door ervaring.
- Geborgen voelen heeft grote invloed op het referentiekader.
