Ondernemingsrecht
Uitwerking van hoorcolleges aan hogeschool Windesheim
Opleiding: HBO-Rechten
Studiejaar: 2020/2021
Vakcode: REvM3.ON.2021
Studiepunten: 4 EC’s
Beste lezer,
In dit document worden alle hoorcolleges van het vak ondernemingsrecht uitgewerkt. Het is
een geschreven in duidelijke taal en vooral ook overzichtelijk. Zelf heb ik op de voorbereiding
van dit tentamen, de hoorcolleges uitgewerkt en heb het tentamen behaald met een 7.9. Als
tip kan ik je meegeven om tijdens het studeren veelvuldig je wettenbundel te gebruiken. Zo
raak je thuis in de structuur van de wet, wat je voordeel oplevert tijdens je tentamen. Om
die reden staan er veel wetsartikelen in dit document vermeld. Zo kan je alles terugvinden.
Een tweede tip die ik je kan meegeven is: maak veel oefenvragen. Zo leer je om je tennis en
skills toe te passen. Let tijdens het studeren ook goed op de onderstreepte begrippen. Deze
zijn namelijk belangrijk. Voor nu wens ik je veel succes met studeren en ik hoop dat deze
uitwerking je kan helpen om het vak te halen!
1
,Inhoudsopgave
1. Hoorcollege 1............................................................................................................................................. 4
1.1. Introductie op het ondernemingsrecht..........................................................................................................4
1.2. De eenmanszaak............................................................................................................................................6
1.3. De personenvennootschap............................................................................................................................7
1.3.A. De maatschap........................................................................................................................................7
1.3.B. De vennootschap onder firma (v.o.f.)...................................................................................................9
1.3.C. De commanditaire vennootschap (c.v.)..............................................................................................10
2. Hoorcollege 2........................................................................................................................................... 11
2.1. Algemene kenmerken van rechtspersonen.................................................................................................11
2.2. De voordelen van rechtspersonen...............................................................................................................11
2.3. De oprichting met notariële akte.................................................................................................................12
2.4. Vertegenwoordiging van rechtspersonen...................................................................................................13
2.5. Persoonlijke aansprakelijkheid van bestuurders.........................................................................................14
2.6. Omzetting en ontbinding van rechtspersonen............................................................................................16
2.7. De vereniging...............................................................................................................................................17
3. Hoorcollege 3........................................................................................................................................... 20
3.1. De vereniging (vervolg)................................................................................................................................20
3.1.1. Bevoegdheden van de ledenvergadering............................................................................................21
3.1.2. Benoeming, schorsing & ontslag van bestuurders..............................................................................21
3.1.3. Vaststelling van de jaarrekening..........................................................................................................22
3.1.4. Ontbinding...........................................................................................................................................22
3.1.5. Het bestuur van de vereniging............................................................................................................22
3.1.6. Raad van commissarissen (RvC)..........................................................................................................23
3.1.7. Besluitvorming.....................................................................................................................................23
3.1.8. Statuutwijziging bij een vereniging......................................................................................................23
3.1.9. De coöperatie......................................................................................................................................24
3.2. De NV en de BV............................................................................................................................................24
3.2.1. De NV...................................................................................................................................................25
3.2.2. De BV...................................................................................................................................................25
3.2.3. De oprichting van de BV en de NV.......................................................................................................26
4. Hoorcollege 4........................................................................................................................................... 29
4.1. Kapitaal en aandelen van de NV en de BV..................................................................................................29
4.2. Eisen aan minimumkapitaal voor de NV.....................................................................................................30
4.3. Uitkeren aan aandeelhouders.....................................................................................................................31
4.4. Regels m.b.t. inkoop van eigen aandelen door vennootschap....................................................................32
4.5. Regels verkrijging volgestorte aandelen anders dan om niet.....................................................................33
4.6. Regels m.b.t. kapitaalvermindering............................................................................................................34
4.7. Bescherming schuldeisers tegen kapitaalvermindering..............................................................................34
4.8 Kapitaalvermeerdering.................................................................................................................................35
4.9. Aandelen......................................................................................................................................................35
4.10. Financiële verslaglegging..........................................................................................................................37
2
, 4.11. Winstvaststelling en winstbestemming.....................................................................................................38
5. Hoorcollege 5........................................................................................................................................... 39
5.1. De algemene vergadering...........................................................................................................................39
5.2. Besluitvorming AVA.....................................................................................................................................40
5.3. Het bestuur..................................................................................................................................................41
5.3.1. One-tier board.....................................................................................................................................41
5.3.2. Schorsing / ontslag...............................................................................................................................42
5.3.3. Ontslagrecht........................................................................................................................................42
5.4. De Raad van Commissarissen......................................................................................................................43
5.4.1. Andere taken en bevoegdheden RvC..................................................................................................43
5.4.2. Samenstelling en functioneren............................................................................................................44
5.5. Verhouding AVA en bestuur van de BV en NV.............................................................................................44
5.6. (Aantasting van) besluiten...........................................................................................................................44
6. Hoorcollege 6........................................................................................................................................... 45
6.1. De stichting..................................................................................................................................................45
6.1.1. De oprichting.......................................................................................................................................45
6.1.2. Organisatie van de stichting................................................................................................................46
6.1.3. Het bestuur..........................................................................................................................................46
6.1.4. Bestuursmodellen................................................................................................................................46
6.1.5. Vertegenwoordiging van de stichting..................................................................................................46
6.1.6. Ontslag van bestuurders......................................................................................................................47
6.1.7. Statutenwijziging bij stichting..............................................................................................................47
6.1.8. Omzetting van een stichting naar een andere rechtspersoon............................................................47
6.2. Machtsverdeling binnen rechtspersonen....................................................................................................48
6.2.1. Toezicht-, advies- en medezeggenschapsorganen..............................................................................48
6.2.2. De structuurvennootschap..................................................................................................................49
6.2.3. Structuurregiem in concernverhoudingen..........................................................................................51
6.2.4. Holding.................................................................................................................................................51
6.2.5. Concern / groepsmaatschappij............................................................................................................51
6.2.6. Joint Venture.......................................................................................................................................52
7. Hoorcollege 7........................................................................................................................................... 52
7.1. De geschillenregeling...................................................................................................................................52
7.2. Het enquêterecht.........................................................................................................................................53
7.3. Fusie van rechtspersonen............................................................................................................................54
7.3.1. Joint Venture.......................................................................................................................................55
7.3.2. Fusie.....................................................................................................................................................55
7.4. De juridische splitsing..................................................................................................................................57
3
, 1. Hoorcollege 1
Week 1 staat in het teken van:
- Introductie op het ondernemingsrecht
- De eenmanszaak
- De personenvennootschappen, te weten:
o Maatschap;
o Vennootschap onder firma (VOF);
o Commanditaire vennootschap.
1.1. Introductie op het ondernemingsrecht
Een onderneming is een: Organisatorisch verband, gericht op duurzame deelneming aan
economisch verkeer.
Het boek hanteert voor het begrip ‘onderneming’ de definitie uit de wet op de
ondernemingsraden (WOR). Dit begrip staat in art. 1, lid 1, sub c WOR. Ook geeft art. 2, lid 1
Handelsregisterbesluit 2008 een definitie van het begrip ‘onderneming’. Lees deze artikelen
even door.
In Nederland kennen we een tal van rechtsvormen. Denk aan: eenmanszaak,
personenvennootschappen (Boek 7A BW en WvK) & rechtspersonen (Boek 2 BW).
Deze rechtsvormen kennen verschillende functionarissen. Denk aan: bestuurders, vennoten,
maten, commissarissen, procuratiehouder & eigenaar.
Er zijn Europese rechtsvormen. Denk aan: Het Europees Economisch Samenwerkingsverband
(EESV), De Europese vennootschap (Societas Eurpaea: SE) & Societas Cooperativa Europaea
(SCE). Het is goed om te weten dat deze vormen bestaan. Echter wordt dit niet verder
uitgelegd in deze collegereeks.
Het ondernemingsrecht kent een aantal raakvlakken met bijvoorbeeld het personen- en
familierecht. Denk aan handelingsonbekwaamheid. Gelet op art. 2:5 BW worden
rechtspersonen met natuurlijke personen gelijk gesteld, als het gaat om vermogensrecht
(Boek 3 BW). De onderneming moet gelet op art. 3:32 BW ook handelingsbekwaam zijn
voordat zij rechtshandelingen kunnen verrichten.
Niet bekwaam? Dan mag de onderneming niet zelfstandig een rechtshandeling verrichten of
kunnen rechtshandelingen worden vernietigd (en is sommige gevallen nietig verklaard
worden).
Handelingsonbekwaam ben je wanneer:
- Je onder curatele staat (art. 1:378 BW e.v.);
o In geval van een bestuurder: rechtspersoon blijft bestaan en functioneren.
o In geval van een eenmanszaak: curator moet eenmanszaak leiden: hierdoor
vaak einde eenmanszaak.
4
Uitwerking van hoorcolleges aan hogeschool Windesheim
Opleiding: HBO-Rechten
Studiejaar: 2020/2021
Vakcode: REvM3.ON.2021
Studiepunten: 4 EC’s
Beste lezer,
In dit document worden alle hoorcolleges van het vak ondernemingsrecht uitgewerkt. Het is
een geschreven in duidelijke taal en vooral ook overzichtelijk. Zelf heb ik op de voorbereiding
van dit tentamen, de hoorcolleges uitgewerkt en heb het tentamen behaald met een 7.9. Als
tip kan ik je meegeven om tijdens het studeren veelvuldig je wettenbundel te gebruiken. Zo
raak je thuis in de structuur van de wet, wat je voordeel oplevert tijdens je tentamen. Om
die reden staan er veel wetsartikelen in dit document vermeld. Zo kan je alles terugvinden.
Een tweede tip die ik je kan meegeven is: maak veel oefenvragen. Zo leer je om je tennis en
skills toe te passen. Let tijdens het studeren ook goed op de onderstreepte begrippen. Deze
zijn namelijk belangrijk. Voor nu wens ik je veel succes met studeren en ik hoop dat deze
uitwerking je kan helpen om het vak te halen!
1
,Inhoudsopgave
1. Hoorcollege 1............................................................................................................................................. 4
1.1. Introductie op het ondernemingsrecht..........................................................................................................4
1.2. De eenmanszaak............................................................................................................................................6
1.3. De personenvennootschap............................................................................................................................7
1.3.A. De maatschap........................................................................................................................................7
1.3.B. De vennootschap onder firma (v.o.f.)...................................................................................................9
1.3.C. De commanditaire vennootschap (c.v.)..............................................................................................10
2. Hoorcollege 2........................................................................................................................................... 11
2.1. Algemene kenmerken van rechtspersonen.................................................................................................11
2.2. De voordelen van rechtspersonen...............................................................................................................11
2.3. De oprichting met notariële akte.................................................................................................................12
2.4. Vertegenwoordiging van rechtspersonen...................................................................................................13
2.5. Persoonlijke aansprakelijkheid van bestuurders.........................................................................................14
2.6. Omzetting en ontbinding van rechtspersonen............................................................................................16
2.7. De vereniging...............................................................................................................................................17
3. Hoorcollege 3........................................................................................................................................... 20
3.1. De vereniging (vervolg)................................................................................................................................20
3.1.1. Bevoegdheden van de ledenvergadering............................................................................................21
3.1.2. Benoeming, schorsing & ontslag van bestuurders..............................................................................21
3.1.3. Vaststelling van de jaarrekening..........................................................................................................22
3.1.4. Ontbinding...........................................................................................................................................22
3.1.5. Het bestuur van de vereniging............................................................................................................22
3.1.6. Raad van commissarissen (RvC)..........................................................................................................23
3.1.7. Besluitvorming.....................................................................................................................................23
3.1.8. Statuutwijziging bij een vereniging......................................................................................................23
3.1.9. De coöperatie......................................................................................................................................24
3.2. De NV en de BV............................................................................................................................................24
3.2.1. De NV...................................................................................................................................................25
3.2.2. De BV...................................................................................................................................................25
3.2.3. De oprichting van de BV en de NV.......................................................................................................26
4. Hoorcollege 4........................................................................................................................................... 29
4.1. Kapitaal en aandelen van de NV en de BV..................................................................................................29
4.2. Eisen aan minimumkapitaal voor de NV.....................................................................................................30
4.3. Uitkeren aan aandeelhouders.....................................................................................................................31
4.4. Regels m.b.t. inkoop van eigen aandelen door vennootschap....................................................................32
4.5. Regels verkrijging volgestorte aandelen anders dan om niet.....................................................................33
4.6. Regels m.b.t. kapitaalvermindering............................................................................................................34
4.7. Bescherming schuldeisers tegen kapitaalvermindering..............................................................................34
4.8 Kapitaalvermeerdering.................................................................................................................................35
4.9. Aandelen......................................................................................................................................................35
4.10. Financiële verslaglegging..........................................................................................................................37
2
, 4.11. Winstvaststelling en winstbestemming.....................................................................................................38
5. Hoorcollege 5........................................................................................................................................... 39
5.1. De algemene vergadering...........................................................................................................................39
5.2. Besluitvorming AVA.....................................................................................................................................40
5.3. Het bestuur..................................................................................................................................................41
5.3.1. One-tier board.....................................................................................................................................41
5.3.2. Schorsing / ontslag...............................................................................................................................42
5.3.3. Ontslagrecht........................................................................................................................................42
5.4. De Raad van Commissarissen......................................................................................................................43
5.4.1. Andere taken en bevoegdheden RvC..................................................................................................43
5.4.2. Samenstelling en functioneren............................................................................................................44
5.5. Verhouding AVA en bestuur van de BV en NV.............................................................................................44
5.6. (Aantasting van) besluiten...........................................................................................................................44
6. Hoorcollege 6........................................................................................................................................... 45
6.1. De stichting..................................................................................................................................................45
6.1.1. De oprichting.......................................................................................................................................45
6.1.2. Organisatie van de stichting................................................................................................................46
6.1.3. Het bestuur..........................................................................................................................................46
6.1.4. Bestuursmodellen................................................................................................................................46
6.1.5. Vertegenwoordiging van de stichting..................................................................................................46
6.1.6. Ontslag van bestuurders......................................................................................................................47
6.1.7. Statutenwijziging bij stichting..............................................................................................................47
6.1.8. Omzetting van een stichting naar een andere rechtspersoon............................................................47
6.2. Machtsverdeling binnen rechtspersonen....................................................................................................48
6.2.1. Toezicht-, advies- en medezeggenschapsorganen..............................................................................48
6.2.2. De structuurvennootschap..................................................................................................................49
6.2.3. Structuurregiem in concernverhoudingen..........................................................................................51
6.2.4. Holding.................................................................................................................................................51
6.2.5. Concern / groepsmaatschappij............................................................................................................51
6.2.6. Joint Venture.......................................................................................................................................52
7. Hoorcollege 7........................................................................................................................................... 52
7.1. De geschillenregeling...................................................................................................................................52
7.2. Het enquêterecht.........................................................................................................................................53
7.3. Fusie van rechtspersonen............................................................................................................................54
7.3.1. Joint Venture.......................................................................................................................................55
7.3.2. Fusie.....................................................................................................................................................55
7.4. De juridische splitsing..................................................................................................................................57
3
, 1. Hoorcollege 1
Week 1 staat in het teken van:
- Introductie op het ondernemingsrecht
- De eenmanszaak
- De personenvennootschappen, te weten:
o Maatschap;
o Vennootschap onder firma (VOF);
o Commanditaire vennootschap.
1.1. Introductie op het ondernemingsrecht
Een onderneming is een: Organisatorisch verband, gericht op duurzame deelneming aan
economisch verkeer.
Het boek hanteert voor het begrip ‘onderneming’ de definitie uit de wet op de
ondernemingsraden (WOR). Dit begrip staat in art. 1, lid 1, sub c WOR. Ook geeft art. 2, lid 1
Handelsregisterbesluit 2008 een definitie van het begrip ‘onderneming’. Lees deze artikelen
even door.
In Nederland kennen we een tal van rechtsvormen. Denk aan: eenmanszaak,
personenvennootschappen (Boek 7A BW en WvK) & rechtspersonen (Boek 2 BW).
Deze rechtsvormen kennen verschillende functionarissen. Denk aan: bestuurders, vennoten,
maten, commissarissen, procuratiehouder & eigenaar.
Er zijn Europese rechtsvormen. Denk aan: Het Europees Economisch Samenwerkingsverband
(EESV), De Europese vennootschap (Societas Eurpaea: SE) & Societas Cooperativa Europaea
(SCE). Het is goed om te weten dat deze vormen bestaan. Echter wordt dit niet verder
uitgelegd in deze collegereeks.
Het ondernemingsrecht kent een aantal raakvlakken met bijvoorbeeld het personen- en
familierecht. Denk aan handelingsonbekwaamheid. Gelet op art. 2:5 BW worden
rechtspersonen met natuurlijke personen gelijk gesteld, als het gaat om vermogensrecht
(Boek 3 BW). De onderneming moet gelet op art. 3:32 BW ook handelingsbekwaam zijn
voordat zij rechtshandelingen kunnen verrichten.
Niet bekwaam? Dan mag de onderneming niet zelfstandig een rechtshandeling verrichten of
kunnen rechtshandelingen worden vernietigd (en is sommige gevallen nietig verklaard
worden).
Handelingsonbekwaam ben je wanneer:
- Je onder curatele staat (art. 1:378 BW e.v.);
o In geval van een bestuurder: rechtspersoon blijft bestaan en functioneren.
o In geval van een eenmanszaak: curator moet eenmanszaak leiden: hierdoor
vaak einde eenmanszaak.
4
