HOOFDSTUK 3: DE ZAKELIJKE ZEKERHEDEN
Inhoud
Inleidende afdeling....................................................................................................................................... 3
1. Begrip.................................................................................................................................................... 3
2. Kenmerken............................................................................................................................................ 3
A1: Voorrechten........................................................................................................................................... 5
1. Begrip.................................................................................................................................................... 5
2. Totstandkoming................................................................................................................................... 5
3. Uitoefening........................................................................................................................................... 8
A2: Hypotheek............................................................................................................................................ 10
1. Begrip.................................................................................................................................................. 10
2. Totstandkoming.................................................................................................................................. 11
3. Uitoefening......................................................................................................................................... 13
A3: Pand..................................................................................................................................................... 15
Vooraf..................................................................................................................................................... 15
1. Begrip.................................................................................................................................................. 15
................................................................................................................................................................ 15
2. Totstandkoming.................................................................................................................................. 16
3. Uitoefening......................................................................................................................................... 17
A4: Retentierecht........................................................................................................................................ 18
1. Begrip.................................................................................................................................................. 18
2. Wijze van totstandkoming.................................................................................................................. 18
3. Uitoefening......................................................................................................................................... 18
A5: Eigendomsvoorbehoud......................................................................................................................... 20
1. Totstandkoming.................................................................................................................................. 20
2. Uitoefening........................................................................................................................................ 20
1
,HOOFDSTUK 3: DE ZAKELIJKE ZEKERHEDEN
2
, HOOFDSTUK 3: DE ZAKELIJKE ZEKERHEDEN
INLEIDENDE AFDELING
1. Begrip
De zakelijke hoofdrechten verlenen aan de titularis ervan een rechtstreeks recht op een goed, in de zin
van een (al dan niet beperkt) recht van gebruik, genot of (enkel wat het eigendomsrecht betreft)
beschikking over een goed.
De titularis van een zakelijke zekerheid heeft geen recht op gebruik of genot van het goed en geen recht
om over het goed te beschikken. Zakelijke zekerheden zijn geen zelfstandige rechten maar een
accessorium van een schuldvordering.
Zakelijke zekerheden strekken ertoe de positie van een SE t.o.v. de andere SE’s van zijn SA te versterken
door hem op het vermogen of een gedeelte hiervan preferente rechten te verlenen en hem op die manier
meer zekerheid op de betaling van zijn schuldvordering te bieden.
bijzonder voorrecht, hypotheek, pand en retentierecht.
Persoonlijke zekerheden bieden een SE meer zekerheid op betaling van zijn schuldvordering, door een
bijkomende SA aan de oorspronkelijke SA toe te voegen. Als de oorspronkelijke SA niet betaalt, kan SE
zich richten tot deze bijkomende SA.
vb. borgtocht en garantie
2. Kenmerken
- Gesloten stelsel of numerus-claususbeginsel (art. 3.3 BW) burgers kunnen niet vrij
zekerheidsrechten met zakelijke werking scheppen. Enkel de door de wetgever geregelde
zakelijke zekerheidsrechten kunnen zakelijke werking hebben.
- Overeenkomsten tussen SE en SA die aan de SE voorrang toekennen, kunnen niet worden
ingeroepen tegen andere SE’s die daarmee niet hebben ingestemd.
- Accessoir karakter: zakelijke zekerheden zijn verbonden aan de schuldvordering die ze
waarborgen. Gaat deze teniet, dan gaat ook de zakelijke zekerheid teniet.
- Verlenen de titularis van dit recht een recht van voorrang op de opbrengst van het goed of de
goederen waarop de zakelijke zekerheid betrekking heeft.
- Beginsel van zakelijke subrogatie: wanneer het goed waarop de zakelijke zekerheid slaat,
tenietgaat en daarvoor een ander vermogensbestanddeel in de plaats komt, blijft de zakelijke
zekerheid verder gelden op het vervangend goed.
op voorwaarde dat het vervangend goed identificeerbaar is in het vermogen van SA
(art. 3.10 BW).
3
Inhoud
Inleidende afdeling....................................................................................................................................... 3
1. Begrip.................................................................................................................................................... 3
2. Kenmerken............................................................................................................................................ 3
A1: Voorrechten........................................................................................................................................... 5
1. Begrip.................................................................................................................................................... 5
2. Totstandkoming................................................................................................................................... 5
3. Uitoefening........................................................................................................................................... 8
A2: Hypotheek............................................................................................................................................ 10
1. Begrip.................................................................................................................................................. 10
2. Totstandkoming.................................................................................................................................. 11
3. Uitoefening......................................................................................................................................... 13
A3: Pand..................................................................................................................................................... 15
Vooraf..................................................................................................................................................... 15
1. Begrip.................................................................................................................................................. 15
................................................................................................................................................................ 15
2. Totstandkoming.................................................................................................................................. 16
3. Uitoefening......................................................................................................................................... 17
A4: Retentierecht........................................................................................................................................ 18
1. Begrip.................................................................................................................................................. 18
2. Wijze van totstandkoming.................................................................................................................. 18
3. Uitoefening......................................................................................................................................... 18
A5: Eigendomsvoorbehoud......................................................................................................................... 20
1. Totstandkoming.................................................................................................................................. 20
2. Uitoefening........................................................................................................................................ 20
1
,HOOFDSTUK 3: DE ZAKELIJKE ZEKERHEDEN
2
, HOOFDSTUK 3: DE ZAKELIJKE ZEKERHEDEN
INLEIDENDE AFDELING
1. Begrip
De zakelijke hoofdrechten verlenen aan de titularis ervan een rechtstreeks recht op een goed, in de zin
van een (al dan niet beperkt) recht van gebruik, genot of (enkel wat het eigendomsrecht betreft)
beschikking over een goed.
De titularis van een zakelijke zekerheid heeft geen recht op gebruik of genot van het goed en geen recht
om over het goed te beschikken. Zakelijke zekerheden zijn geen zelfstandige rechten maar een
accessorium van een schuldvordering.
Zakelijke zekerheden strekken ertoe de positie van een SE t.o.v. de andere SE’s van zijn SA te versterken
door hem op het vermogen of een gedeelte hiervan preferente rechten te verlenen en hem op die manier
meer zekerheid op de betaling van zijn schuldvordering te bieden.
bijzonder voorrecht, hypotheek, pand en retentierecht.
Persoonlijke zekerheden bieden een SE meer zekerheid op betaling van zijn schuldvordering, door een
bijkomende SA aan de oorspronkelijke SA toe te voegen. Als de oorspronkelijke SA niet betaalt, kan SE
zich richten tot deze bijkomende SA.
vb. borgtocht en garantie
2. Kenmerken
- Gesloten stelsel of numerus-claususbeginsel (art. 3.3 BW) burgers kunnen niet vrij
zekerheidsrechten met zakelijke werking scheppen. Enkel de door de wetgever geregelde
zakelijke zekerheidsrechten kunnen zakelijke werking hebben.
- Overeenkomsten tussen SE en SA die aan de SE voorrang toekennen, kunnen niet worden
ingeroepen tegen andere SE’s die daarmee niet hebben ingestemd.
- Accessoir karakter: zakelijke zekerheden zijn verbonden aan de schuldvordering die ze
waarborgen. Gaat deze teniet, dan gaat ook de zakelijke zekerheid teniet.
- Verlenen de titularis van dit recht een recht van voorrang op de opbrengst van het goed of de
goederen waarop de zakelijke zekerheid betrekking heeft.
- Beginsel van zakelijke subrogatie: wanneer het goed waarop de zakelijke zekerheid slaat,
tenietgaat en daarvoor een ander vermogensbestanddeel in de plaats komt, blijft de zakelijke
zekerheid verder gelden op het vervangend goed.
op voorwaarde dat het vervangend goed identificeerbaar is in het vermogen van SA
(art. 3.10 BW).
3