Samenvatting Geestelijke Gezondheidszorg: Angst, Verslaving, Depressie, Bipolariteit

SPECIFIEKE ZORGVERLENING: GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG
1. Uitgangspunten
1.1. Rol van de DSM 5
= Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders
- Wordt gebruikt als standaard classificatiesysteem in de psychiatrische diagnostiek
- Ontstond initieel om vergelijkingen te kunnen maken tss de verschillende ziekenhuizen
o Hoeveel patiënten met een depressie worden er behandeld?
- Nu ook in verschillende landen van belang omdat er financiële middelen van de overheid
aan gekoppeld worden
o Inzet extra personeel?
- Steeds meer kritiek op DSM 5
o Criteria in DSM 5 zouden heel vaag zijn
o Onderscheiden van verschillende stoornissen zouden hierdoor ook te vaag zijn
o Hoe meer een persoon lijdt, hoe meer criteria uit het boek herkend kunnen
worden
o Het benoemen van een stoornis maakt het herstel van de ZO soms heel moeilijk
door invloed van stigmatiseren en zelfstigma
 “Ik wordt herleid tot mijn ziekte en hoe ik alles beleef wordt vaak
vergeten”
- In praktijk ook vaak sprake van COMORBIDE KWETSBAARHEDEN
o Bij éénzelfde ZO aanwezigheid van meerdere kwetsbaarheden op hetzelfde
moment
o Een diagnose is dus pas interessant als die handvaten biedt om dingen te doen


1.2. Categoriaal en dimensionaal denken




EX: Er zijn 2 manieren om naar mensen te kijken…

1) Categorisch
2) Dimensioneel
 Noem de voor en nadelen van beide

, 1.2.1. Voor en nadelen van beide perspectieven
CATEGORIAAL PERSPECTIEF
= Focust op de aandoening en ziet die los van de context en het verhaal van de individuele
ZO
+ -
DUIDELIJK WORDT REDUCEREND ERVAREN
ZORGT ERVOOR DAT HV DEZELFDE “TAAL” WORDT ZWART-WIT ERVAREN
KUNNEN SPREKEN
LEIDT ER SOMS SNELLER TOE DAT
MENSEN VOOR EEN TIJD STARTEN MET
HET INNEMEN VAN PSYCHOFARMACA


DIMENSIONEEL PERSPECTIEF
= Focust op de meerdere mogelijkheden van een persoon om te ontwikkelen en
evolueren
+ -
LEIDT MINDER SNEL/NIET TOT HET IS MOEILIJKER OM EEN ZO EEN
UITGESPROKEN SCHERPE DIAGNOSTISCHE DIAGNOSE TE GEVEN
BESLUITVORMING
HOUDT MEER REKENING MET NORMALE OPLOSSING VINDEN KAN LANGER DUREN
VARIATIE IN PROBLEEMGEDRAG

DIAGNOSTISCHE LABELS WORDEN MINDER
SNEL GEBRUIKT

1.3. Plaats van ggz in het curriculum
1.3.1. Relationele visie voorop!
1.3.2. Ontwikkelings- en persoonsgericht
- Een interpersoonlijke relatie tss vpk en ZO vormen de hoeksteen voor verdere groei en
evolutie die de ZO nog zal doormaken (Peplau)
o Binnen deze relatie zal de beleving van de ZO bij het ‘ziek zijn’ en het herstel
bespreekbaar worden
 Voor veel ZO is dit een cruciale stap in het herstel
 Dat iemand depressief is, is belangrijk  maar HOE de persoon
het beleeft is interessanter en waardevoller
 Herstelvisie als ondersteunende visie
1.3.3. Plaats van farmacotherapie en risicomanagement

,1.4. Verpleegkunde in de GGZ
- Het relationeel werken is in de GGZ een voorwaarde om ZO te helpen in hun
herstelproces
o Hier komen een # specifieke vaardigheden en talenten van een vpk bij kijken
- Een aantal van deze vaardigheden en talenten worden hieronder verder uitgelegd

1.4.1. Belevingsperspectief
- Grypdonck benadrukte in haar werk het belang van het belevingsperspectief voor de
verplegingswetenschap in de alg. GGZ in het bijzonder
- Het kunnen voeling krijgen met de belevingswereld van de ZO = ESSENTIEEL voor goede
kwaliteit van de vpk zorg aan mensen met psychische kwetsbaarheid
o Op deze manier kan je als vpk inzicht krijgen op de doelen, motieven, waarden,
mogelijkheden, beperkingen, angsten, … van de ZO

1.4.2. Definitie GGZ- verpleegkunde
- Lakeman deed onderzoek bij vpk  ‘Wat is, naar jullie oordeel, goede GGZ-vpk zorg?’
o Dit leidde tot de volgende definitie
 De GGZ-vpk is een professionele, patiëntgestuurde, doelgerichte
activiteit gebaseerd op wetenschappelijke evidentie, die zich richt op
groei, ontwikkeling en herstel van ZO met complexe zorgbehoeften op
gebied van psychische gezondheid
 Hiervoor zijn nodig: zorgende, empatische, respectvolle, vpk met inzicht
om eigen interpersoonlijke vaardigheden in te zetten voor de
ontwikkeling van vaardigheden van de ZO, waarmee beoogde
verandering tot stand komt in partnership en in nauwe samenwerking
tss ZO, familie, vrienden en het multidisciplinaire team


 Deze uitgangspunten zullen de leidraad vormen doorheen dit vak

, 2. Als genieten ‘van moeten’ wordt
- Vpk hebben in hun praktijk vaak te maken met middelenmisbruik
o Verslavingen/stoornissen in het gebruik van middelen
 In dit hoofdstuk focussen we vooral op alcoholafhankelijkheid
 Één van de meest voorkomende afhankelijkheden in BE context
o Alcoholafh. kan ook een symptoom zijn van een
onderliggende psychische problematiek


- Alcoholgebruik is nauwelijks weg te denken uit onze samenleving
o Voor veel mensen gaan een heleboel gebeurtenissen gepaard met het drinken
van een glas alcohol
o Soms hebben mensen moeite om het alcoholgebruik onder controle te houden
 Dit brengt een hoop potentiële problemen met zich mee
 Zowel voor individu als mpij
2.1. WHO en standaardglazen
- Het standaardglas alcohol bevat ong. 10g/12,7ml pure alcohol = komt overeen met een
standaardglas voor gewoon bier van 250ml OF een standaardglas wijn van 100ml OF een
glas sterke drank van 35ml
- Sinds 2016 stelt WHO dat zowel mannen als vrouwen (boven 18j) best niet meer dan 10
alcoholconsumpties per week mogen innemen
o Als je alcohol drinkt gebruik je het best over meerdere dagen in de week en drink
je een # dagen niet (2 dagen sober)
o Onder de 18j drink je best geen alcohol omdat de hersenen nog volop in
ontwikkeling zijn
o Andere situaties waarin je beter geen alcohol drinkt:
 In het verkeer
 Sporten
 Tijdens werk
 …

Wanneer veiligheid en alertheid vereist is

o Daarnaast hebben we nog de risicogroepen die beter zou weinig mogelijk tot
geen alcohol zouden drinken
 Ouderen, kinderen en jongvolwassenen tussen de 18 en 24 jaar
 Mensen die alcohol combineren met med./ andere drugs
 Mensen met gezondheidsproblemen (lich, psych., laag lichaamsgewicht)
 Familiale voorgeschiedenis
 Vrouwen die zwanger zijn