Methodiek en vaardigheden: decubitus
1 Probleemstelling en definitie
- Decubitus: pressure injury
o Pressure = druk
o Injury = weefselbeschadiging
- Decubitus
o Drukletsel verwijst naar comprimerende kracht
o Druknecrose hetzelfde als drukletsel + niet altijd is necrose aanwezig
o Doorligwonde niet volledig – zitten is grotere risicofactor
o Ulcus niet altijd is er weefselverlies aanwezig
Een degeneratieve verandering van het weefsel, veroorzaakt door een zuurstoftekort ten
gevolge van het ineenschrompelen van bloedvaten door weefselvervorming
2 Oorzaken en risicofactoren
2.1 Oorzaken: druk en schuifkracht
2.1.1 Druk
- Druk = een kracht die loodrecht op het weefsel wordt uitgeoefend
- Is de druk hoger dan het capillair zal het capillair collabreren
- Druk kan op 2 manieren veranderingen aanbrengen
o Door direct beschadiging waarbij grootte en intensiteit van de druk een rol spelen
o Door ischemie waarbij de tijdsduur van de inwerking van de druk belangrijk is
2.1.2 Schuifkracht
- Schuifkrachten ontstaan door een druk vanuit een bepaalde richting
- Hoe groot is het probleem?
o Prevalentie aantal personen met een bepaalde aandoening op een bepaald
tijdstip in een welbepaalde populatie
o Incidentie aantal nieuwe gevallen met de aandoening binnen een populatie
gedurende een bepaalde periode
, 2.1.3 Druk en schuifkracht
- Decubitus ontstaat door een samenspel van druk en schuifkracht
- Duur + intensiteit aan blootstelling is heel belangrijk
- Drukoppervlak hoe groter hoe beter drukspreiding
2.2 Risicofactoren: het begrip weefseltolerantie
- Patiëntafhankelijke factoren = weefseltolerantie
o Gelinkt aan druk
o Gelinkt aan verandering in zuurstofconcentratie
3 Indeling van decubitus
3.1 Categorie 1: niet wegdrukbare roodheid met intacte huid
3.1.1 Definitie
- Een lokale niet-wegdrukbare roodheid aan de intacte huid t.h.v een afgegrensde zone,
meestal ter hoogte van een botuitsteeksel
- Het gebied kan …. Aanvoelen
o Pijnlijker
o Harder/zachter
o Warmer/ kouder
3.1.2 Klinische aspecten
- Mensen met een lichte huidskleur
o Een afgelijnde zone met blijvende roodheid
- Mensen met een donkere huidskleur
o Hierbij wordt categorie 1 vaak gemist
- Volgende aspecten kunnen geobserveerd worden
o Een afgelijnde zone met blijvende rode, blauwe of paarse tinten
o Een huidtemperatuur
o Een verandere weefselconsistentie
o Een veranderde gevoeligheid
3.1.3 Onderscheid met wegdrukbare roodheid
- Wegdrukbare roodheid
o Na periode van druk reactive hyperemie
Mobilisatie van extra capillairen
o Roodheid kan weggedrukt worden
- Niet-wegdrukbare roodheid
o Na blootstelling aan druk ontstaat schade ter hoogte van de bloedvaten van de huid
o Vast te stellen door drukzone
1 Probleemstelling en definitie
- Decubitus: pressure injury
o Pressure = druk
o Injury = weefselbeschadiging
- Decubitus
o Drukletsel verwijst naar comprimerende kracht
o Druknecrose hetzelfde als drukletsel + niet altijd is necrose aanwezig
o Doorligwonde niet volledig – zitten is grotere risicofactor
o Ulcus niet altijd is er weefselverlies aanwezig
Een degeneratieve verandering van het weefsel, veroorzaakt door een zuurstoftekort ten
gevolge van het ineenschrompelen van bloedvaten door weefselvervorming
2 Oorzaken en risicofactoren
2.1 Oorzaken: druk en schuifkracht
2.1.1 Druk
- Druk = een kracht die loodrecht op het weefsel wordt uitgeoefend
- Is de druk hoger dan het capillair zal het capillair collabreren
- Druk kan op 2 manieren veranderingen aanbrengen
o Door direct beschadiging waarbij grootte en intensiteit van de druk een rol spelen
o Door ischemie waarbij de tijdsduur van de inwerking van de druk belangrijk is
2.1.2 Schuifkracht
- Schuifkrachten ontstaan door een druk vanuit een bepaalde richting
- Hoe groot is het probleem?
o Prevalentie aantal personen met een bepaalde aandoening op een bepaald
tijdstip in een welbepaalde populatie
o Incidentie aantal nieuwe gevallen met de aandoening binnen een populatie
gedurende een bepaalde periode
, 2.1.3 Druk en schuifkracht
- Decubitus ontstaat door een samenspel van druk en schuifkracht
- Duur + intensiteit aan blootstelling is heel belangrijk
- Drukoppervlak hoe groter hoe beter drukspreiding
2.2 Risicofactoren: het begrip weefseltolerantie
- Patiëntafhankelijke factoren = weefseltolerantie
o Gelinkt aan druk
o Gelinkt aan verandering in zuurstofconcentratie
3 Indeling van decubitus
3.1 Categorie 1: niet wegdrukbare roodheid met intacte huid
3.1.1 Definitie
- Een lokale niet-wegdrukbare roodheid aan de intacte huid t.h.v een afgegrensde zone,
meestal ter hoogte van een botuitsteeksel
- Het gebied kan …. Aanvoelen
o Pijnlijker
o Harder/zachter
o Warmer/ kouder
3.1.2 Klinische aspecten
- Mensen met een lichte huidskleur
o Een afgelijnde zone met blijvende roodheid
- Mensen met een donkere huidskleur
o Hierbij wordt categorie 1 vaak gemist
- Volgende aspecten kunnen geobserveerd worden
o Een afgelijnde zone met blijvende rode, blauwe of paarse tinten
o Een huidtemperatuur
o Een verandere weefselconsistentie
o Een veranderde gevoeligheid
3.1.3 Onderscheid met wegdrukbare roodheid
- Wegdrukbare roodheid
o Na periode van druk reactive hyperemie
Mobilisatie van extra capillairen
o Roodheid kan weggedrukt worden
- Niet-wegdrukbare roodheid
o Na blootstelling aan druk ontstaat schade ter hoogte van de bloedvaten van de huid
o Vast te stellen door drukzone
