Latijn 2021 CE
Cicero: Pro Sexto Roscio
, a. Ik neem het woord, hoewel anderen het beter zouden kunnen
Ik geloof zelf, heren rechters, dat jullie je afvragen, wat de reden is dat, hoewel zoveel excellente sprekers en zeer edele
mannen hier zitten, ik in het bijzonder ben opgestaan, ik die noch qua leeftijd, noch qua intelligentie, noch qua gezag,
vergelijkbaar ben met hen, die hier zitten. Want zij allemaal, die jullie hier aanwezig zien zijn in deze zaak, menen dat
een onrechtvaardige aanklacht, die door een nieuwe misdadigheid aangewakkerd is, behoort te worden verdedigd,
maar zelf durven ze niet te verdedigen, vanwege de moeilijkheid van de tijden. Zo gebeurt het, dat ze erbij zijn, omdat
ze hun officiële plicht vervullen, maar ze zwijgen, omdat ze gevaar willen vermijden.
a. Ondanks allerlei belemmeringen verzoek ik u met aandacht te luisteren
Ik begrijp dat ik over deze zware en zo gruwelijke zaken niet voldoende doelmatig kan spreken en ook niet voldoende
serieus kan klagen en ook niet voldoende vrij mijn stem kan verheffen. Want talent is een belemmering voor
doelmatigheid, en mijn leeftijd voor ernst en deze tijden voor vrijheid. Hierbij komt nog zeer grote angst, die mijn
aangeboren bescheidenheid aan mij toekent, en jullie waardigheid en de kracht van mijn tegenstanders en de gevaren
voor Sextus Roscius. Daarom vraag ik en smeek ik jullie, juryleden, om aandachtig en met goede welwillendheid mijn
woorden aan te horen.
b. Ik zal deze zware taak volbrengen, met of zonder uw steun
Vertrouwend op het geloof en jullie verstand heb ik een grotere last op me genomen dan ik begrijp dat ik kan dragen. Ik
zal deze last dragen als jullie hem enigszins zullen verlichten, zo goed mogelijk met ijver en toewijding, juryleden; maar
als ik door jullie – hetgeen ik niet verwacht – in de steek wordt gelaten, zal ik toch de moed niet verliezen en dat, wat ik
op me heb genomen, zo lang als ik zal kunnen, volbrengen. Maar als ik het niet zal kunnen uitvoeren, wil ik liever dat ik
wordt overweldigd door de last van de plicht, dan dat ik dit neerleg, dat nou eenmaal aan mij is opgelegd met
vertrouwen, vanwege trouweloosheid of dat ik het laat liggen vanwege zwakte van de geest.
c. We hopen dat u, Marcus Fannius, een streng vonnis zult vellen
Ik vraag je ook dringend, Marcus Fannius, om je, voor ons en de Republiek, nu net zo te betonen, als je reeds vroeger
voor het Romeinse volk betoonde, toen jij als rechter voorzitter was van deze zelfde rechtbank. Je ziet wat een massa
mensen bijeengekomen is voor deze rechtszaak; je begrijpt wat de verwachting is van alle stervelingen, en wat het
verlangen is, namelijk dat het recht strikt en streng is. Na een lange onderbreking is dit de eerste zaak die wordt
gehouden wegens moord, op het moment dat er intussen zeer onwaardige en zeer grote bloedbaden hebben
plaatsgevonden; allen hopen dat deze rechtszaak, met jou als voorzitter en met zulke duidelijke misdaden en met
dagelijks bloedvergieten, tot voorbeeld zal dienen van moed.
d. Straf de wandaden zo streng mogelijk om verdere slachtpartijen te voorkomen
Wij gebruiken deze keer dezelfde stemverheffing, die aanklagers is eerdere rechtszaken gewend waren te gebruiken, wij
die een zaak bepleiten. Wij vragen aan jou, Marcus Fannius en aan jullie, heren rechters, dat jullie zo strikt mogelijk de
wandaden bestraffen, dat jullie zo dapper mogelijk weerstand bieden aan de brutaalste mensen en dat jullie hieraan
denken, namelijk dat, tenzij jullie in deze rechtszaak zullen laten zien wat jullie geest is, dat in dat geval het verlangen
van de mensen en de misdadigheid en hun brutaliteit zo zeer uitbreekt, dat niet alleen in het geheim, maar ook hier, op
het forum, voor jouw rechtersstoel, Marcus Fannius, voor jullie voeten, juryleden, tussen jullie banken bloedbaden
zullen zijn.
e. De aanklagers zijn de gewetenloze daders, de aangeklaagde het slachtoffer
Want wat wordt er anders nagestreefd met deze rechtszaak, behalve dat er ruimte komt zodat dit kan gebeuren? Zij
beschuldigen, die het fortuin van hem met geweld in beslag hebben genomen, maar hij moet zich nu verdedigen, voor
wie zijn niets hebben achtergelaten, behalve onheil; zij beschuldigen, voor wie het nuttig was dat de vader van Sextus
Roscius vermoord is, maar hij moet zich verdedigen, voor wie de dood van de vader niet alleen verdriet bracht, maar
ook armoede; zij beschuldigen, die hem zelf wilden vermoorden, maar hij moet zich verdedigen, die zelfs naar deze
rechtszaak met lijfwachten is gekomen, om te voorkomen dat hij hier op deze zelfde plek voor jullie ogen vermoord
wordt; kortom beschuldigen zij, die het volk vraagt, maar hij moet zich verdedigen, die als enige van hen is overgebleven
uit de gewetenloze slachting.
f. De feiten zijn schokkender dan mijn verslag ervan
En zodat jullie makkelijker kunnen begrijpen, juryleden, dat de feiten nog schandelijker zijn dan wat wij zeggen, zullen
wij de zaak voor jullie uiteenzetten vanaf het begin, zoals het gebeurd is, opdat jullie des te gemakkelijker kunnen
begrijpen én de ellende van deze aller ongelukkigste man, én hun brutaliteit én het onheil van de Republiek.
Cicero: Pro Sexto Roscio
, a. Ik neem het woord, hoewel anderen het beter zouden kunnen
Ik geloof zelf, heren rechters, dat jullie je afvragen, wat de reden is dat, hoewel zoveel excellente sprekers en zeer edele
mannen hier zitten, ik in het bijzonder ben opgestaan, ik die noch qua leeftijd, noch qua intelligentie, noch qua gezag,
vergelijkbaar ben met hen, die hier zitten. Want zij allemaal, die jullie hier aanwezig zien zijn in deze zaak, menen dat
een onrechtvaardige aanklacht, die door een nieuwe misdadigheid aangewakkerd is, behoort te worden verdedigd,
maar zelf durven ze niet te verdedigen, vanwege de moeilijkheid van de tijden. Zo gebeurt het, dat ze erbij zijn, omdat
ze hun officiële plicht vervullen, maar ze zwijgen, omdat ze gevaar willen vermijden.
a. Ondanks allerlei belemmeringen verzoek ik u met aandacht te luisteren
Ik begrijp dat ik over deze zware en zo gruwelijke zaken niet voldoende doelmatig kan spreken en ook niet voldoende
serieus kan klagen en ook niet voldoende vrij mijn stem kan verheffen. Want talent is een belemmering voor
doelmatigheid, en mijn leeftijd voor ernst en deze tijden voor vrijheid. Hierbij komt nog zeer grote angst, die mijn
aangeboren bescheidenheid aan mij toekent, en jullie waardigheid en de kracht van mijn tegenstanders en de gevaren
voor Sextus Roscius. Daarom vraag ik en smeek ik jullie, juryleden, om aandachtig en met goede welwillendheid mijn
woorden aan te horen.
b. Ik zal deze zware taak volbrengen, met of zonder uw steun
Vertrouwend op het geloof en jullie verstand heb ik een grotere last op me genomen dan ik begrijp dat ik kan dragen. Ik
zal deze last dragen als jullie hem enigszins zullen verlichten, zo goed mogelijk met ijver en toewijding, juryleden; maar
als ik door jullie – hetgeen ik niet verwacht – in de steek wordt gelaten, zal ik toch de moed niet verliezen en dat, wat ik
op me heb genomen, zo lang als ik zal kunnen, volbrengen. Maar als ik het niet zal kunnen uitvoeren, wil ik liever dat ik
wordt overweldigd door de last van de plicht, dan dat ik dit neerleg, dat nou eenmaal aan mij is opgelegd met
vertrouwen, vanwege trouweloosheid of dat ik het laat liggen vanwege zwakte van de geest.
c. We hopen dat u, Marcus Fannius, een streng vonnis zult vellen
Ik vraag je ook dringend, Marcus Fannius, om je, voor ons en de Republiek, nu net zo te betonen, als je reeds vroeger
voor het Romeinse volk betoonde, toen jij als rechter voorzitter was van deze zelfde rechtbank. Je ziet wat een massa
mensen bijeengekomen is voor deze rechtszaak; je begrijpt wat de verwachting is van alle stervelingen, en wat het
verlangen is, namelijk dat het recht strikt en streng is. Na een lange onderbreking is dit de eerste zaak die wordt
gehouden wegens moord, op het moment dat er intussen zeer onwaardige en zeer grote bloedbaden hebben
plaatsgevonden; allen hopen dat deze rechtszaak, met jou als voorzitter en met zulke duidelijke misdaden en met
dagelijks bloedvergieten, tot voorbeeld zal dienen van moed.
d. Straf de wandaden zo streng mogelijk om verdere slachtpartijen te voorkomen
Wij gebruiken deze keer dezelfde stemverheffing, die aanklagers is eerdere rechtszaken gewend waren te gebruiken, wij
die een zaak bepleiten. Wij vragen aan jou, Marcus Fannius en aan jullie, heren rechters, dat jullie zo strikt mogelijk de
wandaden bestraffen, dat jullie zo dapper mogelijk weerstand bieden aan de brutaalste mensen en dat jullie hieraan
denken, namelijk dat, tenzij jullie in deze rechtszaak zullen laten zien wat jullie geest is, dat in dat geval het verlangen
van de mensen en de misdadigheid en hun brutaliteit zo zeer uitbreekt, dat niet alleen in het geheim, maar ook hier, op
het forum, voor jouw rechtersstoel, Marcus Fannius, voor jullie voeten, juryleden, tussen jullie banken bloedbaden
zullen zijn.
e. De aanklagers zijn de gewetenloze daders, de aangeklaagde het slachtoffer
Want wat wordt er anders nagestreefd met deze rechtszaak, behalve dat er ruimte komt zodat dit kan gebeuren? Zij
beschuldigen, die het fortuin van hem met geweld in beslag hebben genomen, maar hij moet zich nu verdedigen, voor
wie zijn niets hebben achtergelaten, behalve onheil; zij beschuldigen, voor wie het nuttig was dat de vader van Sextus
Roscius vermoord is, maar hij moet zich verdedigen, voor wie de dood van de vader niet alleen verdriet bracht, maar
ook armoede; zij beschuldigen, die hem zelf wilden vermoorden, maar hij moet zich verdedigen, die zelfs naar deze
rechtszaak met lijfwachten is gekomen, om te voorkomen dat hij hier op deze zelfde plek voor jullie ogen vermoord
wordt; kortom beschuldigen zij, die het volk vraagt, maar hij moet zich verdedigen, die als enige van hen is overgebleven
uit de gewetenloze slachting.
f. De feiten zijn schokkender dan mijn verslag ervan
En zodat jullie makkelijker kunnen begrijpen, juryleden, dat de feiten nog schandelijker zijn dan wat wij zeggen, zullen
wij de zaak voor jullie uiteenzetten vanaf het begin, zoals het gebeurd is, opdat jullie des te gemakkelijker kunnen
begrijpen én de ellende van deze aller ongelukkigste man, én hun brutaliteit én het onheil van de Republiek.
