De Humorenleer
Proeven van Vroeger
,
,
,Inleiding
We hebben voor het laatste NLT-project gekozen voor de module Proeven Van
Vroeger. We waren beide geïnteresseerd in de wetenschap en ook de
geschiedenis daarachter. In deze module hebben wij geleerd hoe mensen in het
verleden hebben geprobeerd hun kennis te vergroten. Dit is waar de moderne
natuurwetenschappen vandaan komen. Dankzij oude natuurwetenschappers is
de wetenschap vandaag de dag correct. We hebben van ze geleerd dat het
resultaat simpel lijkt maar de weg ernaartoe zeker niet simpel is. Toeval,
mislukkingen en verkeerde gokken hebben hierbij geholpen.
Wij hebben als eindopdracht gekozen voor de humorenleer. Humorenleer houdt
in dat de artsen in de oudheid van mening waren dat er een evenwicht moest zijn
tussen de vier lichaamssappen, bloed, slijm, zwarte gal en gele gal. Wanneer een
patiënt ziek was moest dit evenwicht hersteld worden, door lichaamssappen toe
te dienen of juist weg te nemen.
In dit verslag staat ons voor onderzoek, het onderzoek naar de humorenleer met
daarbij de conclusie en discussie en de gemaakte opdrachten.
, Vooronderzoek naar ‘Proeven van Vroeger’
Een veelvoorkomend misverstand is dat de mensen in de tijd voor de moderne
natuurwetenschap een puur magisch wereldbeeld hadden. Men wilde alle
gebeurtenissen verklaren uit de wil van de goden of het ingrijpen van
bovennatuurlijke machten. Deze natuurlijke verklaring gingen uiteindelijk terug
op ideeën uit het klassieke Griekenland.
Vroeger werd de wereldgeschiedenis afgeschilderd als een rechte lijn. De cultuur
begon in het Oosten, kwam in het klassieke Griekenland tot een (voorlopig)
hoogtepunt, werd overgenomen door de Romeinen om ten slotte na de val van
het Romeinse Rijk haar woning te betrekking in West-Europa.
De Griekse filosofie en de natuur
In sommige oudere, en cultureel aanvankelijk misschien meer voorlijke
beschavingen in het Nabije Oosten, bestonden door de koning ondersteunde
grote tempelcomplexen met vast aangestelde priesters, onderhouden uit de
opbrengsten van pacht en belastingen. In zulke omstandigheden werd het
intellectuele leven sterk door deze priesters gedomineerd. Intellectuele activiteit
was daardoor voornamelijk op de eredienst gericht. In Griekenland was de
samenleving veel kleinschaliger. Het priesterschap in de tempels was hier vooral
een erebaantje dat werd vervuld door boeren en burgers uit de omgeving. Het
intellectuele leven werd hier niet door priesters gedomineerd.
Het woord filosofie schijnt het eerst gebruikt te zijn door Pythagoras, volgens de
Grieken de oudst bekende ‘filosoof’. Hij stichtte een politiek-religieuze
gemeenschap in Zuid-Italïe. Deze had alle kenmerken van een religieuze sekte,
met rituelen, voedselvoorschriften, taboes, en een blinde verering voor de
leermeester. De latere filosofenscholen, die vooral in Athene tot bloei kwamen,
hadden meer het karakter van een opleidingsplaats.
Veruit de belangrijkste filosoof voor de geschiedenis van de
natuurwetenschappen was Aristoteles. Aristoteles idee van de werkelijkheid
bracht bijvoorbeeld mee dat de natuurverschijnselen geen mechanische, puur
causale processen waren. In plaats van door loutere oorzaak-gevolgrelaties
verliep alles ook vanuit een zekere doelgerichtheid, omdat de dingen de in hun
innerlijk besloten mogelijkheden wilden ontplooien. In die zin had het begrip
‘natuurlijk’ voor Aristoteles een heel andere inhoud dan voor ons.
De aarde stond volgens Aristoteles onbeweeglijk in het centrum van het heelal.
De oudheid en middeleeuwenaarde stond het water, daaromheen de lucht, terwijl
het vuur de hoogste sferen van de lucht uitmaakte. Het bovenmaanse, hemelse
bereik daarentegen was niet uit vergankelijke materie opgebouwd. Dit bestond
uit een vijfde element: een ‘quinta essentia’ of quintessens. De wereld van het
bovenmaanse was eeuwig en onveranderlijk. Hier draaiden de hemellichamen
eeuwig in hun vastgestelde banen. Aangezien Aristoteles meende dat de aarde
stilstond, moest hij wel aannemen dat zon, maan en sterren er elke dag omheen
wentelen. Al zulke bewegingen verlopen in regelmatige cirkels. De
cirkelbeweging immers is constant en onveranderlijk en beeldt daardoor bij
uitstek de eeuwigheid uit. De natuurlijke beweging van de ondermaanse
lichamen daarentegen is een rechte lijn. Zware lichamen bestaande uit de
elementen aarde en water vallen omlaag; de lichte elementen vuur en lucht
Proeven van Vroeger
,
,
,Inleiding
We hebben voor het laatste NLT-project gekozen voor de module Proeven Van
Vroeger. We waren beide geïnteresseerd in de wetenschap en ook de
geschiedenis daarachter. In deze module hebben wij geleerd hoe mensen in het
verleden hebben geprobeerd hun kennis te vergroten. Dit is waar de moderne
natuurwetenschappen vandaan komen. Dankzij oude natuurwetenschappers is
de wetenschap vandaag de dag correct. We hebben van ze geleerd dat het
resultaat simpel lijkt maar de weg ernaartoe zeker niet simpel is. Toeval,
mislukkingen en verkeerde gokken hebben hierbij geholpen.
Wij hebben als eindopdracht gekozen voor de humorenleer. Humorenleer houdt
in dat de artsen in de oudheid van mening waren dat er een evenwicht moest zijn
tussen de vier lichaamssappen, bloed, slijm, zwarte gal en gele gal. Wanneer een
patiënt ziek was moest dit evenwicht hersteld worden, door lichaamssappen toe
te dienen of juist weg te nemen.
In dit verslag staat ons voor onderzoek, het onderzoek naar de humorenleer met
daarbij de conclusie en discussie en de gemaakte opdrachten.
, Vooronderzoek naar ‘Proeven van Vroeger’
Een veelvoorkomend misverstand is dat de mensen in de tijd voor de moderne
natuurwetenschap een puur magisch wereldbeeld hadden. Men wilde alle
gebeurtenissen verklaren uit de wil van de goden of het ingrijpen van
bovennatuurlijke machten. Deze natuurlijke verklaring gingen uiteindelijk terug
op ideeën uit het klassieke Griekenland.
Vroeger werd de wereldgeschiedenis afgeschilderd als een rechte lijn. De cultuur
begon in het Oosten, kwam in het klassieke Griekenland tot een (voorlopig)
hoogtepunt, werd overgenomen door de Romeinen om ten slotte na de val van
het Romeinse Rijk haar woning te betrekking in West-Europa.
De Griekse filosofie en de natuur
In sommige oudere, en cultureel aanvankelijk misschien meer voorlijke
beschavingen in het Nabije Oosten, bestonden door de koning ondersteunde
grote tempelcomplexen met vast aangestelde priesters, onderhouden uit de
opbrengsten van pacht en belastingen. In zulke omstandigheden werd het
intellectuele leven sterk door deze priesters gedomineerd. Intellectuele activiteit
was daardoor voornamelijk op de eredienst gericht. In Griekenland was de
samenleving veel kleinschaliger. Het priesterschap in de tempels was hier vooral
een erebaantje dat werd vervuld door boeren en burgers uit de omgeving. Het
intellectuele leven werd hier niet door priesters gedomineerd.
Het woord filosofie schijnt het eerst gebruikt te zijn door Pythagoras, volgens de
Grieken de oudst bekende ‘filosoof’. Hij stichtte een politiek-religieuze
gemeenschap in Zuid-Italïe. Deze had alle kenmerken van een religieuze sekte,
met rituelen, voedselvoorschriften, taboes, en een blinde verering voor de
leermeester. De latere filosofenscholen, die vooral in Athene tot bloei kwamen,
hadden meer het karakter van een opleidingsplaats.
Veruit de belangrijkste filosoof voor de geschiedenis van de
natuurwetenschappen was Aristoteles. Aristoteles idee van de werkelijkheid
bracht bijvoorbeeld mee dat de natuurverschijnselen geen mechanische, puur
causale processen waren. In plaats van door loutere oorzaak-gevolgrelaties
verliep alles ook vanuit een zekere doelgerichtheid, omdat de dingen de in hun
innerlijk besloten mogelijkheden wilden ontplooien. In die zin had het begrip
‘natuurlijk’ voor Aristoteles een heel andere inhoud dan voor ons.
De aarde stond volgens Aristoteles onbeweeglijk in het centrum van het heelal.
De oudheid en middeleeuwenaarde stond het water, daaromheen de lucht, terwijl
het vuur de hoogste sferen van de lucht uitmaakte. Het bovenmaanse, hemelse
bereik daarentegen was niet uit vergankelijke materie opgebouwd. Dit bestond
uit een vijfde element: een ‘quinta essentia’ of quintessens. De wereld van het
bovenmaanse was eeuwig en onveranderlijk. Hier draaiden de hemellichamen
eeuwig in hun vastgestelde banen. Aangezien Aristoteles meende dat de aarde
stilstond, moest hij wel aannemen dat zon, maan en sterren er elke dag omheen
wentelen. Al zulke bewegingen verlopen in regelmatige cirkels. De
cirkelbeweging immers is constant en onveranderlijk en beeldt daardoor bij
uitstek de eeuwigheid uit. De natuurlijke beweging van de ondermaanse
lichamen daarentegen is een rechte lijn. Zware lichamen bestaande uit de
elementen aarde en water vallen omlaag; de lichte elementen vuur en lucht
