AK wonen in NL samenvatting H1 en H2
1.1
Het Nederlandse waterbeleid veranderd doordat er klimaatverandering is.
Klimaatverandering >>> warmere en drogere zomers, en zachtere nattere winters, in
hoeveelheid neerslag zullen er meer en grotere schommelingen plaatsvinden.
De schommeling van de neerslag in een jaar wordt het neerslagregiem genoemd.
Grotere schommelingen in de neerslag zorgen voor een onregelmatiger neerslagregiem.
vorst >>> bodem bevroren en er valt sneeuw >>> water wordt niet afgevoerd >>> het gaat
dooien >>> er komt in korte tijd heel veel water vrij >>> dit kan niet in de bodem zakken
(infiltreren).
3 oorzaken waarom natuurgebieden en landbouwgronden vaker last krijgen van droogte:
1. Door stijging zomertemperatuur zal de verdamping toenemen.
2. Tijdens het droge zomerseizoen zal de nuttige neerslag daarom afnemen >>>
minder water wat in de bodem kan zakken om grondwaterspiegel aan te vullen.
3. Door snellere waterafvoer wordt de grondwatervoorraad minder aangevuld >>>
grondwaterspiegel daalt >>> bovenste laag bodem droogt daardoor eerder uit.
De verstedelijking van Nederland bracht verstening van het oppervlak met zich mee.
Driestapsstrategie
1. vasthouden (retentie)
Water blijft op de plaats waar het valt, de neerslag wordt opgeslagen in het
oppervlaktewater en in de bodem, of bijvoorbeeld in grind of grasbetonblokken.
2. bergen
Als het water niet voldoende ter plaatse kan worden vastgehouden, moet het worden
geborgen in plassen, meren of kanalen. Een bijzonder gebied is een groene berging,
zo'n bergingsgebied is speciaal ingericht om overtollig water op te vangen.
3. afvoeren
Afvoeren wil zeggen dat het water naar een ander gebied wordt gebracht. Via
rivieren en kanalen wordt zoveel mogelijk water op zee geloosd. Als niet al het
overtollige water kan worden geloosd is er sprake van wateroverlast.
Watertoets: De watertoets wil zeggen dat bij nieuwe besluiten op het gebied van ruimtelijke
ordening zoals de bouw van een woonwijk of nieuw industrieterrein, duidelijk moet worden
beschreven wat de gevolgen van die bouw zijn voor de veiligheid, de wateroverlast, de
waterkwaliteit en de verdroging.
Waterschap: een waterschap is een regionale overheidsinstantie die tot taak heeft om de
waterhuishouding te regelen.
2 belangrijke criteria bij bouwplannen over water:
1. Geen gebouwen op plaatsen die nodig zijn voor driestapsstrategie
2. Waterproblemen nooit afwentelen in ruimte of tijd.
, 1.2
Einde laatste ijstijd (Pleistoceen) >>> werd het warmer op aarde >>> er vond
zeespiegelstijging plaats >>> Tijdens laatste ijstijd stond Noordzee droog. >>> door de
temperatuurstijging smolt het landijs >>> zeespiegel steeg tot 120-140m >>> zeespiegel
bleef voortdurend toenemen.
Het KNMI heeft 4 klimaatscenario’s voor Nederland gemaakt.
● De verschillen hangen af van verschil in temperatuurstijging, en overheersende
windrichting.
● In alle 4 de scenario’s neemt de zeespiegelstijging toe, ook na 2100.
De zeespiegelstijging komt vooral door het uitzetten van warm oceaanwater, er is een
geringere bijdrage van afsmelten van gletsjers en landijs of het smelten van ijs op
Groenland.
Terwijl de zeespiegel stijgt, daalt de bodem van een deel van Nederland.
● Vind vooral plaats in West en Noord Nederland.
● De combinatie van bodemdaling en zeespiegelstijging veroorzaakt een relatieve
zeespiegelstijging.
Bodemdaling heeft verschillende oorzaken:
1. Doordat er overal dijken zijn kunnen de rivieren niet meer overstromen.
Toelichting: Tijdens overstromingen nam het water sedimentatie mee, dit
compenseerde de bodemdaling.
2. De grondsoorten veen en zeeklei in Nederland bevatten van nature veel water.
Toelichting: Voor landbouw en verstedelijking wordt dit grondwater in dit gebied
weggepompt, door verlaging van de waterstand komen de bodemdeeltjes dichter bij
elkaar te liggen (inklinking) en zakt de bodem van het klei en veengebied in.
Bovendien droogt het veen uit door de ontwatering waardoor het krimpt.
3. Veenoxidatie
Toelichting: Veenoxidatie is een proces waarbij het veen dat boven het grondwater
uitkomt, verteert door blootstelling aan de lucht. Grote delen van West-Nederland
bestaan uit veen, dit veroorzaakt dus veel bodemdaling.
4. Aardgaswinning in Groningen
Toelichting: Dit spreekt voor zich…..
Door de zeespiegelstijging, de bodemdaling en het onregelmatigere neerslagregiem is de
kans op een overstroming groter geworden. De economische waarde en het aantal inwoners
achter de dijken is enorm toegenomen, nog belangrijker om het te beschermen dus.
Om te zorgen dat nog een watersnoodramp wordt voorkomen (na die van 1953) is er een
Deltacommissie ingesteld, dit is een commissie met experts en zij adviseren de overheid om
bijvoorbeeld de dijken te verhogen.
Nu is er een 2de Deltacommissie ingesteld, deze commissie heeft in 2008 drie doelen
gesteld om de waterveiligheid van Nederland te garanderen:
1.1
Het Nederlandse waterbeleid veranderd doordat er klimaatverandering is.
Klimaatverandering >>> warmere en drogere zomers, en zachtere nattere winters, in
hoeveelheid neerslag zullen er meer en grotere schommelingen plaatsvinden.
De schommeling van de neerslag in een jaar wordt het neerslagregiem genoemd.
Grotere schommelingen in de neerslag zorgen voor een onregelmatiger neerslagregiem.
vorst >>> bodem bevroren en er valt sneeuw >>> water wordt niet afgevoerd >>> het gaat
dooien >>> er komt in korte tijd heel veel water vrij >>> dit kan niet in de bodem zakken
(infiltreren).
3 oorzaken waarom natuurgebieden en landbouwgronden vaker last krijgen van droogte:
1. Door stijging zomertemperatuur zal de verdamping toenemen.
2. Tijdens het droge zomerseizoen zal de nuttige neerslag daarom afnemen >>>
minder water wat in de bodem kan zakken om grondwaterspiegel aan te vullen.
3. Door snellere waterafvoer wordt de grondwatervoorraad minder aangevuld >>>
grondwaterspiegel daalt >>> bovenste laag bodem droogt daardoor eerder uit.
De verstedelijking van Nederland bracht verstening van het oppervlak met zich mee.
Driestapsstrategie
1. vasthouden (retentie)
Water blijft op de plaats waar het valt, de neerslag wordt opgeslagen in het
oppervlaktewater en in de bodem, of bijvoorbeeld in grind of grasbetonblokken.
2. bergen
Als het water niet voldoende ter plaatse kan worden vastgehouden, moet het worden
geborgen in plassen, meren of kanalen. Een bijzonder gebied is een groene berging,
zo'n bergingsgebied is speciaal ingericht om overtollig water op te vangen.
3. afvoeren
Afvoeren wil zeggen dat het water naar een ander gebied wordt gebracht. Via
rivieren en kanalen wordt zoveel mogelijk water op zee geloosd. Als niet al het
overtollige water kan worden geloosd is er sprake van wateroverlast.
Watertoets: De watertoets wil zeggen dat bij nieuwe besluiten op het gebied van ruimtelijke
ordening zoals de bouw van een woonwijk of nieuw industrieterrein, duidelijk moet worden
beschreven wat de gevolgen van die bouw zijn voor de veiligheid, de wateroverlast, de
waterkwaliteit en de verdroging.
Waterschap: een waterschap is een regionale overheidsinstantie die tot taak heeft om de
waterhuishouding te regelen.
2 belangrijke criteria bij bouwplannen over water:
1. Geen gebouwen op plaatsen die nodig zijn voor driestapsstrategie
2. Waterproblemen nooit afwentelen in ruimte of tijd.
, 1.2
Einde laatste ijstijd (Pleistoceen) >>> werd het warmer op aarde >>> er vond
zeespiegelstijging plaats >>> Tijdens laatste ijstijd stond Noordzee droog. >>> door de
temperatuurstijging smolt het landijs >>> zeespiegel steeg tot 120-140m >>> zeespiegel
bleef voortdurend toenemen.
Het KNMI heeft 4 klimaatscenario’s voor Nederland gemaakt.
● De verschillen hangen af van verschil in temperatuurstijging, en overheersende
windrichting.
● In alle 4 de scenario’s neemt de zeespiegelstijging toe, ook na 2100.
De zeespiegelstijging komt vooral door het uitzetten van warm oceaanwater, er is een
geringere bijdrage van afsmelten van gletsjers en landijs of het smelten van ijs op
Groenland.
Terwijl de zeespiegel stijgt, daalt de bodem van een deel van Nederland.
● Vind vooral plaats in West en Noord Nederland.
● De combinatie van bodemdaling en zeespiegelstijging veroorzaakt een relatieve
zeespiegelstijging.
Bodemdaling heeft verschillende oorzaken:
1. Doordat er overal dijken zijn kunnen de rivieren niet meer overstromen.
Toelichting: Tijdens overstromingen nam het water sedimentatie mee, dit
compenseerde de bodemdaling.
2. De grondsoorten veen en zeeklei in Nederland bevatten van nature veel water.
Toelichting: Voor landbouw en verstedelijking wordt dit grondwater in dit gebied
weggepompt, door verlaging van de waterstand komen de bodemdeeltjes dichter bij
elkaar te liggen (inklinking) en zakt de bodem van het klei en veengebied in.
Bovendien droogt het veen uit door de ontwatering waardoor het krimpt.
3. Veenoxidatie
Toelichting: Veenoxidatie is een proces waarbij het veen dat boven het grondwater
uitkomt, verteert door blootstelling aan de lucht. Grote delen van West-Nederland
bestaan uit veen, dit veroorzaakt dus veel bodemdaling.
4. Aardgaswinning in Groningen
Toelichting: Dit spreekt voor zich…..
Door de zeespiegelstijging, de bodemdaling en het onregelmatigere neerslagregiem is de
kans op een overstroming groter geworden. De economische waarde en het aantal inwoners
achter de dijken is enorm toegenomen, nog belangrijker om het te beschermen dus.
Om te zorgen dat nog een watersnoodramp wordt voorkomen (na die van 1953) is er een
Deltacommissie ingesteld, dit is een commissie met experts en zij adviseren de overheid om
bijvoorbeeld de dijken te verhogen.
Nu is er een 2de Deltacommissie ingesteld, deze commissie heeft in 2008 drie doelen
gesteld om de waterveiligheid van Nederland te garanderen:
