Samenvatting scheikunde
Hoofdstuk 7: evenwichten
Chemisch evenwicht, reactiesnelheden zijn gelijk [ producten ]
K=
Insteltijd, tijd tussen begin en evenwicht [beginstoffen ]
Hoofdstuk 8 en 9: zuren en basen
Sterke base Zwakke base HZ (aq) + B (aq) ⇄ HB+ (aq) + Z- (aq)
Sterk zuur Zwak zuur + zwakke base ⇄
Zwak zuur * of ⇄ geconjugeerde zuur + geconjugeerde base
* zwakke zuur moet sterker zijn dan het
geconjugeerde zuur dat ontstaat
Bij , tussen zuur en base staan meer dan twee regels (T49) anders evenwicht
Stappenplan:
1. Noteer de beginstoffen
2. Benoem de zuren en bases
3. Bepaal hoeveel waardig het zuur is en hoeveel H+ de base dus kan opnemen
4. Stel de reactievergelijking op en controleer element- en ladingsbehoud
5. Check voor evt. vervolgreacties
Hoofdstuk 10
Papierchromatografie:
Mobiele fase, loopvloeistof
Stationaire fase, papier
afstand lijn tot vlek
Rf waarde=
afstand lijn tot vloeistoffront
Gaschromatografie:
Retentietijd, tijd van de stof in de kolom tot aankomst detector
Kwalitatieve analyse vb: welke stoffen zijn aanwezig?
Kwantitatieve analyse vb: wat is de concentratie van de aanwezige stoffen?
Massaspectometrie:
Massaspectrometer, instrument dat de massa van geladen deeltjes meet
Fragmentatie, opsplitsen van moleculen waardoor kleinere geladen deeltjes ontstaan
Hoofdstuk 11: redoxreacties
Redoxreactie, elektronenoverdracht tussen een reductor die elektronen geeft aan de oxidator
Stappenplan:
1. Rangschik alle deeltjes als reductor of oxidator
2. Bepaal de sterkste
3. Bekijk of de reactie verloopt
4. Stel de half vergelijkingen op
5. Maak de elektronenbalans kloppend
6. Tel de vergelijkingen op
Uitzonderingen:
NO3 reageert alleen als het geconcentreerd slapeterzuur is, producten worden gegeven
SO42- reageert alleen als oxidator in warm zwavelzuur
Hoofdstuk 12
Dipolen, moleculen met partiële lading met een duidelijke + en – geladen kant
Isomeren, stoffen met dezelfde molecuulformule maar verschillende structuurformules
, Stereo-isomeren, isomeren waarvan de volgorde van de atomen hetzelfde is, alleen de ruimtelijke
structuur verschilt vb: cis en trans configuratie
Asymmetrisch koolstofatoom, koolstofatoom gebonden aan vier verschillende groepen
Zouthydraten, zouten met watermoleculen (kristalwater) in hun ionrooster
volume deel 6
volume ppm= x 10
volume geheel
Hoofdstuk 13 kunststoffen
Kunststoffen, polymeren opgebouwd uit meerdere monomeren.
Het koppelen van monomeren kan door additie- en condensatiepolymerisatie.
Additiepolymerisatie:
1. Initiatie, vormen van een radicaal molecuul dat kan reageren met bv. etheen. Er ontstaan daardoor
twee radicalen die verder kunnen reageren.
2. Propagatie, gevormde radicaalmoleculen reageren verder met dezelfde stof bv. etheen. Dit
herhaalt zich vele malen. De repeterende eenheid noem je de monomeereenheid.
3. Terminatie, reactie stopt als twee radicaalmoleculen met elkaar reageren. Dan bevindt zich aan
beide uiteinde een deel van het initiatormolecuul.
Condensatiepolymerisatie:
Condensatiereactie, uit twee moleculen wordt één groter molecuul gemaakt en er splitst water af.
Hydrolysereactie, moleculen splitsen door te reageren met water.
Condensatiepolymeer, reactie tussen een zuur en alcohol, dizuur of diol zijn
Types condensatiepolymeren:
1. Polyester, monomeren zijn verbonden met een esterbinding (C=O en O-C)
2. Copolymeer, een polymeer ontstaan uit verschillende monomeren.
3. Polyamide, monomeren zijn verbonden door een amide binding (C=O en NH). Dit ontstaat bij een
reactie tussen een zuur en een amide, dizuur of diamide.
Thermoplast, polymeer dat bestaat uit losse polymeerketens dat zacht wordt bij verwarmen
Flexibiliteit afhankelijk van:
1. Grootte van de zijketens
2. Polymerisatiegraad (de lengte van een polymeer)
3. Aanwezigheid van weekmakers
Thermoharders, netwerkpolymeer verbonden door crosslinks dat hard blijft bij verwarmen
Crosslinks, als er meer dubbele bindingen of zijgropen zijn kunnen ketens hierdoor verbonden raken
Formules:
mol zuurgroepen
aantal zuurgroepen=
mol polymeerketen
polymeermassa−massa watermolecuul
polymerisatiegraad=
massa monomere eenheid
Geconjugeerd systeem, de afwisseling van een dubbele en enkele binding in een polymeer waardoor deze
stroom kan geleiden.
Hoofdstuk 14: chemie van het leven
Koolhydraten:
Koolhydraten, sachariden die een energiebron voor je lichaam vormen en door hydrolyse tot o.a. glucose
worden omgezet.
Algemene formule: CnH2mOm
Hexose (6 C-atomen)
Pentose (5 C-atomen).
Aanduiding a en b, de oriëntatie van de groepen om het 1ste C-atoom.
Disachariden, door condensatie reactie tussen twee monosachariden
Polysachariden, polymeren van monosachariden
Hoofdstuk 7: evenwichten
Chemisch evenwicht, reactiesnelheden zijn gelijk [ producten ]
K=
Insteltijd, tijd tussen begin en evenwicht [beginstoffen ]
Hoofdstuk 8 en 9: zuren en basen
Sterke base Zwakke base HZ (aq) + B (aq) ⇄ HB+ (aq) + Z- (aq)
Sterk zuur Zwak zuur + zwakke base ⇄
Zwak zuur * of ⇄ geconjugeerde zuur + geconjugeerde base
* zwakke zuur moet sterker zijn dan het
geconjugeerde zuur dat ontstaat
Bij , tussen zuur en base staan meer dan twee regels (T49) anders evenwicht
Stappenplan:
1. Noteer de beginstoffen
2. Benoem de zuren en bases
3. Bepaal hoeveel waardig het zuur is en hoeveel H+ de base dus kan opnemen
4. Stel de reactievergelijking op en controleer element- en ladingsbehoud
5. Check voor evt. vervolgreacties
Hoofdstuk 10
Papierchromatografie:
Mobiele fase, loopvloeistof
Stationaire fase, papier
afstand lijn tot vlek
Rf waarde=
afstand lijn tot vloeistoffront
Gaschromatografie:
Retentietijd, tijd van de stof in de kolom tot aankomst detector
Kwalitatieve analyse vb: welke stoffen zijn aanwezig?
Kwantitatieve analyse vb: wat is de concentratie van de aanwezige stoffen?
Massaspectometrie:
Massaspectrometer, instrument dat de massa van geladen deeltjes meet
Fragmentatie, opsplitsen van moleculen waardoor kleinere geladen deeltjes ontstaan
Hoofdstuk 11: redoxreacties
Redoxreactie, elektronenoverdracht tussen een reductor die elektronen geeft aan de oxidator
Stappenplan:
1. Rangschik alle deeltjes als reductor of oxidator
2. Bepaal de sterkste
3. Bekijk of de reactie verloopt
4. Stel de half vergelijkingen op
5. Maak de elektronenbalans kloppend
6. Tel de vergelijkingen op
Uitzonderingen:
NO3 reageert alleen als het geconcentreerd slapeterzuur is, producten worden gegeven
SO42- reageert alleen als oxidator in warm zwavelzuur
Hoofdstuk 12
Dipolen, moleculen met partiële lading met een duidelijke + en – geladen kant
Isomeren, stoffen met dezelfde molecuulformule maar verschillende structuurformules
, Stereo-isomeren, isomeren waarvan de volgorde van de atomen hetzelfde is, alleen de ruimtelijke
structuur verschilt vb: cis en trans configuratie
Asymmetrisch koolstofatoom, koolstofatoom gebonden aan vier verschillende groepen
Zouthydraten, zouten met watermoleculen (kristalwater) in hun ionrooster
volume deel 6
volume ppm= x 10
volume geheel
Hoofdstuk 13 kunststoffen
Kunststoffen, polymeren opgebouwd uit meerdere monomeren.
Het koppelen van monomeren kan door additie- en condensatiepolymerisatie.
Additiepolymerisatie:
1. Initiatie, vormen van een radicaal molecuul dat kan reageren met bv. etheen. Er ontstaan daardoor
twee radicalen die verder kunnen reageren.
2. Propagatie, gevormde radicaalmoleculen reageren verder met dezelfde stof bv. etheen. Dit
herhaalt zich vele malen. De repeterende eenheid noem je de monomeereenheid.
3. Terminatie, reactie stopt als twee radicaalmoleculen met elkaar reageren. Dan bevindt zich aan
beide uiteinde een deel van het initiatormolecuul.
Condensatiepolymerisatie:
Condensatiereactie, uit twee moleculen wordt één groter molecuul gemaakt en er splitst water af.
Hydrolysereactie, moleculen splitsen door te reageren met water.
Condensatiepolymeer, reactie tussen een zuur en alcohol, dizuur of diol zijn
Types condensatiepolymeren:
1. Polyester, monomeren zijn verbonden met een esterbinding (C=O en O-C)
2. Copolymeer, een polymeer ontstaan uit verschillende monomeren.
3. Polyamide, monomeren zijn verbonden door een amide binding (C=O en NH). Dit ontstaat bij een
reactie tussen een zuur en een amide, dizuur of diamide.
Thermoplast, polymeer dat bestaat uit losse polymeerketens dat zacht wordt bij verwarmen
Flexibiliteit afhankelijk van:
1. Grootte van de zijketens
2. Polymerisatiegraad (de lengte van een polymeer)
3. Aanwezigheid van weekmakers
Thermoharders, netwerkpolymeer verbonden door crosslinks dat hard blijft bij verwarmen
Crosslinks, als er meer dubbele bindingen of zijgropen zijn kunnen ketens hierdoor verbonden raken
Formules:
mol zuurgroepen
aantal zuurgroepen=
mol polymeerketen
polymeermassa−massa watermolecuul
polymerisatiegraad=
massa monomere eenheid
Geconjugeerd systeem, de afwisseling van een dubbele en enkele binding in een polymeer waardoor deze
stroom kan geleiden.
Hoofdstuk 14: chemie van het leven
Koolhydraten:
Koolhydraten, sachariden die een energiebron voor je lichaam vormen en door hydrolyse tot o.a. glucose
worden omgezet.
Algemene formule: CnH2mOm
Hexose (6 C-atomen)
Pentose (5 C-atomen).
Aanduiding a en b, de oriëntatie van de groepen om het 1ste C-atoom.
Disachariden, door condensatie reactie tussen twee monosachariden
Polysachariden, polymeren van monosachariden
