Vakfiche 2022 en 2023
1
,Inhoud
Voorwoord................................................................................................................................................................4
Studierichtingen....................................................................................................................................................4
Algemene voorwaarden........................................................................................................................................4
Structuur samenvatting.........................................................................................................................................4
Digitalisering..........................................................................................................................................................5
Formularium..........................................................................................................................................................5
Wat vind je van de samenvatting?........................................................................................................................5
De ondernemingen....................................................................................................................................................6
De onderneming als organisatie...........................................................................................................................6
Doelstellingen van ondernemingen......................................................................................................................7
De ondernemingsvormen......................................................................................................................................8
De eenmanszaak versus de vennootschap.......................................................................................................8
Kenmerken van de cv, bv, nv en de maatschap................................................................................................9
De keuze van de ondernemingsvorm................................................................................................................9
Het ondernemingsbudget...................................................................................................................................10
De financieringsbehoeften en de financieringsbronnen.....................................................................................12
De financieringsbehoeften..............................................................................................................................12
De financieringsbronnen.................................................................................................................................13
Keuze financieringsbron..................................................................................................................................13
Het personeelsbeleid..........................................................................................................................................14
De bedrijfscultuur............................................................................................................................................14
Het leiderschap...............................................................................................................................................19
Motivatie van personeel.................................................................................................................................22
Investeringsbeslissingen......................................................................................................................................22
Terugverdientijd/ DPb (discounted pay-back)................................................................................................22
Gemiddelde rendement (ROI: Return on investment)...................................................................................23
Netto actuele waarde......................................................................................................................................24
Interne opbrengstvoet (IRR)............................................................................................................................25
Het productie- en voorraadbeleid.......................................................................................................................25
De marketingmix.................................................................................................................................................28
Het product.....................................................................................................................................................28
De betekenis, structuur en mechanismen van rekeningen................................................................................29
De jaarrekening...............................................................................................................................................29
De balans.........................................................................................................................................................30
De balansrekeningen.......................................................................................................................................33
2
, De resultatenrekening.....................................................................................................................................34
Resultatenrekeningen.....................................................................................................................................35
De interpretatie van jaarrekeningen...................................................................................................................36
Interpretatie jaarrekening...............................................................................................................................36
Analyse jaarrekening.......................................................................................................................................36
Kerngetallen definitie......................................................................................................................................37
Youtube-playlist......................................................................................................................................................41
Verloop examen......................................................................................................................................................41
Praktisch..............................................................................................................................................................41
Soort vragen........................................................................................................................................................41
Beoordeling examen...........................................................................................................................................41
Bronnen...................................................................................................................................................................42
Algemene tips..........................................................................................................................................................42
Eindwoord...............................................................................................................................................................43
3
,VOORWOORD
Dit is een samenvatting voor de examencommissie voor het vak bedrijfseconomie in de 3 e graad ASO. Het is
opgesteld met behulp van de vakfiche van de examencommissie voor 2024 en 2025 (tot september):
https://app.akov.be/pls/pakov/f?
p=EXCO_PUBLIC:1000::::1000:P1000_VAKFICHE_ID,P1000_VAK_ID,P1000_VAKFICHE_VERSIE_NOI_ID,P1000_G
ELDIGHEID_ID:2715,114,2172,2831
Aangezien de vakfiche van 2024 niet zo veel verschilt van de vakfiche van 2025, is het mogelijk om een
samenvatting voor beiden te maken. Indien er iets veranderd is, staat dit duidelijk aangegeven in de
samenvatting.
Aangezien er een nieuw leerstofoverzicht komt, is deze samenvatting dus nog geldig tot september 2025. Zodra
de examencommissie een leerstofoverzicht publiceert, werk ik aan een nieuwe samenvatting. Dit zal ik
proberen in hetzelfde document te doen, zodat er geen extra kosten in rekening moeten worden gebracht voor
de mensen die hun examen na september 2025 willen doen. Echter weet ik niet hoe veel werk dit zal kosten,
dus kan ik niet met zekerheid zeggen dat ik een samenvatting klaar heb in september 2025.
Ik zal in de samenvatting telkens verwijzen naar de vakfiche zodat je duidelijk weet wat je moet kennen volgens
hun richtlijnen. Dit zal telkens in de blauwe kaders onder de titel staan.
STUDIERICHTINGEN
Voor de 3e graad ASO-economie dus:
Economie-moderne talen
Economie-wetenschappen
Economie-wiskunde
De vakfiches voor deze richtingen zijn dezelfde dus deze samenvatting is voor ze allemaal.
Deze samenvatting kan ook gebruikt worden voor andere schoolinstituten dan de examencommissie aangezien
de vakfiches van de examencommissie opgesteld zijn aan de hand van de eindtermen van het secundair
onderwijs in Vlaanderen voor economie
(http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/secundair-onderwijs/specifieke-eindtermen-aso/-/economie/
specifieke-eindtermen.htm ). Indien je dit daarvoor zou willen gebruiken, raad ik je aan om wel even te kijken
naar de inhoudstafel om zeker te zijn dat je alle informatie hebt.
ALGEMENE VOORWAARDEN
Deze samenvatting mag niet verspreid worden aan mensen die niet tot het gezin behoren. Dit is
auteursrechtelijk beschermd en als dit verspreid wordt, ben ik genoodzaakt om acties te ondernemen.
STRUCTUUR SAMENVATTING
Ik heb in de inhoudstafel elk onderwerp gezet dat ik bespreek, maar dit zijn eigenlijk gewoon de onderwerpen
van de vakfiche. Ik wou hier toch nog even een kleine uitleg geven zodat je er makkelijker mee kan werken. Je
zal zien dat de titel altijd een lijntje boven zich heeft. Daaronder staan de puntjes van de vakfiche (dus de zaken
die je zou moeten kunnen voor de examencommissie). Dit heb ik er bijgezet zodat je een beter beeld hebt van
wat je moet kunnen. Deze puntjes zijn in een apart ‘balkje’ gezet dat een kleur heeft gekregen. Deze kleur. Daar
4
,onder heb je telkens de uitleg gegeven (op basis van die puntjes van de examencommissie). Helemaal op het
einde vind je het verloop van het examen en extra tips en ook een youtube-playlist. Veel succes!
DIGITALISERING
Ik probeer mijn samenvattingen zo makkelijk mogelijk te maken om te gebruiken. Sommige mensen drukken ze
af om zo bepaalde zaken te kunnen markeren of andere bedoelingen wat ik totaal begrijp. Toch snap ik ook dat
er steeds meer nood is aan digitalisering en om die reden heb ik een inhoudstafel waarop je kan klikken om
naar een bepaald onderdeel te gaan. Sommigen waren zich daar niet van bewust dus daarom dat ik het even
zeg zodat je dit kan gebruiken als je daar de behoefte voor hebt.
FORMULARIUM
Bij dit vak zit een formularium. Bekijk dit dus zeker zodat je weet waar je alles kan terugvinden.
WAT VIND JE VAN DE SAMENVATTING?
Ik vind het altijd leuk om feedback te krijgen. Ik steek hier veel moeite in en ik hoop dat ik op deze manier zo
veel mogelijk mensen kan laten slagen voor hun examen. Om die reden zou ik je willen vragen om een
beoordeling achter te laten. Dat zou echt veel voor mij betekenen 😊. Moest je toch nog opmerkingen hebben
over hoe het beter kan, mag je altijd iets laten weten in een berichtje.
Verder wens ik je nog veel succes met je examen en moesten er vragen zijn, aarzel dan niet om contact op te
nemen! 😊
5
, DE ONDERNEMINGEN
DE ONDERNEMING ALS ORGANISATIE
de onderneming als organisatie beschrijven
HET ONDERNEMINGSPLAN
BETEKENIS
Een plan voor het starten/overnemen van een onderneming. Het is een eindresultaat van een
ondernemingsplanning. Het moet niet aan de wettelijke regels voldoen aangezien het een persoonlijk plan is.
Het plan is intern (voor jezelf) en extern (voor anderen). Er zijn altijd een aantal vaste onderwerpen die aan bod
moeten komen, deze zal ik hieronder bespreken.
INTERN
1. Een grondige analyse
2. De doelstellingen op korte en middellange termijn
3. Concretiseren van strategie
EXTERN
Missie, visie, doelstellingen en productidee
Samenvatting
Marktanalyse
Marketingsplan
Organisatieplan
Productieplan
Financieel plan
Implementatieplan (het plan met alle actiepunten, die uitgevoerd moeten worden om de oplossing
zorgvuldig in te passen in de organisatie. In een goed geschreven implementatieplan zit zowel een
structureel als een mentaal deel.)
NUT ONDERNEMINGSPLAN
Het wordt duidelijk voor ondernemer en eventuele derden waar de kansen en bedreigingen liggen. Door
middel van een sluitend ondernemingsplan geeft de ondernemer aan dat hij/ zij naar de zaken heeft gekeken
zoals aangeboden product, geleverde dienst, de markt, de concurrenten…
DE ONDERNEMINGSPLANNING
BETEKENIS
Een voorafgaande brainstorming om tot een ondernemingsplan te komen. Dit is een cyclisch proces
CYCLUSPROCES
1. Visie en ontwikkeling
2. Situatie of SWOT-analyse (Strengths, Weaknesses, Opportunities en Threats)
3. Strategievorming
4. Planning en implementatie
MISSIE, VISIE, KERNWAARDEN EN STRATEGIE
6
1
,Inhoud
Voorwoord................................................................................................................................................................4
Studierichtingen....................................................................................................................................................4
Algemene voorwaarden........................................................................................................................................4
Structuur samenvatting.........................................................................................................................................4
Digitalisering..........................................................................................................................................................5
Formularium..........................................................................................................................................................5
Wat vind je van de samenvatting?........................................................................................................................5
De ondernemingen....................................................................................................................................................6
De onderneming als organisatie...........................................................................................................................6
Doelstellingen van ondernemingen......................................................................................................................7
De ondernemingsvormen......................................................................................................................................8
De eenmanszaak versus de vennootschap.......................................................................................................8
Kenmerken van de cv, bv, nv en de maatschap................................................................................................9
De keuze van de ondernemingsvorm................................................................................................................9
Het ondernemingsbudget...................................................................................................................................10
De financieringsbehoeften en de financieringsbronnen.....................................................................................12
De financieringsbehoeften..............................................................................................................................12
De financieringsbronnen.................................................................................................................................13
Keuze financieringsbron..................................................................................................................................13
Het personeelsbeleid..........................................................................................................................................14
De bedrijfscultuur............................................................................................................................................14
Het leiderschap...............................................................................................................................................19
Motivatie van personeel.................................................................................................................................22
Investeringsbeslissingen......................................................................................................................................22
Terugverdientijd/ DPb (discounted pay-back)................................................................................................22
Gemiddelde rendement (ROI: Return on investment)...................................................................................23
Netto actuele waarde......................................................................................................................................24
Interne opbrengstvoet (IRR)............................................................................................................................25
Het productie- en voorraadbeleid.......................................................................................................................25
De marketingmix.................................................................................................................................................28
Het product.....................................................................................................................................................28
De betekenis, structuur en mechanismen van rekeningen................................................................................29
De jaarrekening...............................................................................................................................................29
De balans.........................................................................................................................................................30
De balansrekeningen.......................................................................................................................................33
2
, De resultatenrekening.....................................................................................................................................34
Resultatenrekeningen.....................................................................................................................................35
De interpretatie van jaarrekeningen...................................................................................................................36
Interpretatie jaarrekening...............................................................................................................................36
Analyse jaarrekening.......................................................................................................................................36
Kerngetallen definitie......................................................................................................................................37
Youtube-playlist......................................................................................................................................................41
Verloop examen......................................................................................................................................................41
Praktisch..............................................................................................................................................................41
Soort vragen........................................................................................................................................................41
Beoordeling examen...........................................................................................................................................41
Bronnen...................................................................................................................................................................42
Algemene tips..........................................................................................................................................................42
Eindwoord...............................................................................................................................................................43
3
,VOORWOORD
Dit is een samenvatting voor de examencommissie voor het vak bedrijfseconomie in de 3 e graad ASO. Het is
opgesteld met behulp van de vakfiche van de examencommissie voor 2024 en 2025 (tot september):
https://app.akov.be/pls/pakov/f?
p=EXCO_PUBLIC:1000::::1000:P1000_VAKFICHE_ID,P1000_VAK_ID,P1000_VAKFICHE_VERSIE_NOI_ID,P1000_G
ELDIGHEID_ID:2715,114,2172,2831
Aangezien de vakfiche van 2024 niet zo veel verschilt van de vakfiche van 2025, is het mogelijk om een
samenvatting voor beiden te maken. Indien er iets veranderd is, staat dit duidelijk aangegeven in de
samenvatting.
Aangezien er een nieuw leerstofoverzicht komt, is deze samenvatting dus nog geldig tot september 2025. Zodra
de examencommissie een leerstofoverzicht publiceert, werk ik aan een nieuwe samenvatting. Dit zal ik
proberen in hetzelfde document te doen, zodat er geen extra kosten in rekening moeten worden gebracht voor
de mensen die hun examen na september 2025 willen doen. Echter weet ik niet hoe veel werk dit zal kosten,
dus kan ik niet met zekerheid zeggen dat ik een samenvatting klaar heb in september 2025.
Ik zal in de samenvatting telkens verwijzen naar de vakfiche zodat je duidelijk weet wat je moet kennen volgens
hun richtlijnen. Dit zal telkens in de blauwe kaders onder de titel staan.
STUDIERICHTINGEN
Voor de 3e graad ASO-economie dus:
Economie-moderne talen
Economie-wetenschappen
Economie-wiskunde
De vakfiches voor deze richtingen zijn dezelfde dus deze samenvatting is voor ze allemaal.
Deze samenvatting kan ook gebruikt worden voor andere schoolinstituten dan de examencommissie aangezien
de vakfiches van de examencommissie opgesteld zijn aan de hand van de eindtermen van het secundair
onderwijs in Vlaanderen voor economie
(http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/secundair-onderwijs/specifieke-eindtermen-aso/-/economie/
specifieke-eindtermen.htm ). Indien je dit daarvoor zou willen gebruiken, raad ik je aan om wel even te kijken
naar de inhoudstafel om zeker te zijn dat je alle informatie hebt.
ALGEMENE VOORWAARDEN
Deze samenvatting mag niet verspreid worden aan mensen die niet tot het gezin behoren. Dit is
auteursrechtelijk beschermd en als dit verspreid wordt, ben ik genoodzaakt om acties te ondernemen.
STRUCTUUR SAMENVATTING
Ik heb in de inhoudstafel elk onderwerp gezet dat ik bespreek, maar dit zijn eigenlijk gewoon de onderwerpen
van de vakfiche. Ik wou hier toch nog even een kleine uitleg geven zodat je er makkelijker mee kan werken. Je
zal zien dat de titel altijd een lijntje boven zich heeft. Daaronder staan de puntjes van de vakfiche (dus de zaken
die je zou moeten kunnen voor de examencommissie). Dit heb ik er bijgezet zodat je een beter beeld hebt van
wat je moet kunnen. Deze puntjes zijn in een apart ‘balkje’ gezet dat een kleur heeft gekregen. Deze kleur. Daar
4
,onder heb je telkens de uitleg gegeven (op basis van die puntjes van de examencommissie). Helemaal op het
einde vind je het verloop van het examen en extra tips en ook een youtube-playlist. Veel succes!
DIGITALISERING
Ik probeer mijn samenvattingen zo makkelijk mogelijk te maken om te gebruiken. Sommige mensen drukken ze
af om zo bepaalde zaken te kunnen markeren of andere bedoelingen wat ik totaal begrijp. Toch snap ik ook dat
er steeds meer nood is aan digitalisering en om die reden heb ik een inhoudstafel waarop je kan klikken om
naar een bepaald onderdeel te gaan. Sommigen waren zich daar niet van bewust dus daarom dat ik het even
zeg zodat je dit kan gebruiken als je daar de behoefte voor hebt.
FORMULARIUM
Bij dit vak zit een formularium. Bekijk dit dus zeker zodat je weet waar je alles kan terugvinden.
WAT VIND JE VAN DE SAMENVATTING?
Ik vind het altijd leuk om feedback te krijgen. Ik steek hier veel moeite in en ik hoop dat ik op deze manier zo
veel mogelijk mensen kan laten slagen voor hun examen. Om die reden zou ik je willen vragen om een
beoordeling achter te laten. Dat zou echt veel voor mij betekenen 😊. Moest je toch nog opmerkingen hebben
over hoe het beter kan, mag je altijd iets laten weten in een berichtje.
Verder wens ik je nog veel succes met je examen en moesten er vragen zijn, aarzel dan niet om contact op te
nemen! 😊
5
, DE ONDERNEMINGEN
DE ONDERNEMING ALS ORGANISATIE
de onderneming als organisatie beschrijven
HET ONDERNEMINGSPLAN
BETEKENIS
Een plan voor het starten/overnemen van een onderneming. Het is een eindresultaat van een
ondernemingsplanning. Het moet niet aan de wettelijke regels voldoen aangezien het een persoonlijk plan is.
Het plan is intern (voor jezelf) en extern (voor anderen). Er zijn altijd een aantal vaste onderwerpen die aan bod
moeten komen, deze zal ik hieronder bespreken.
INTERN
1. Een grondige analyse
2. De doelstellingen op korte en middellange termijn
3. Concretiseren van strategie
EXTERN
Missie, visie, doelstellingen en productidee
Samenvatting
Marktanalyse
Marketingsplan
Organisatieplan
Productieplan
Financieel plan
Implementatieplan (het plan met alle actiepunten, die uitgevoerd moeten worden om de oplossing
zorgvuldig in te passen in de organisatie. In een goed geschreven implementatieplan zit zowel een
structureel als een mentaal deel.)
NUT ONDERNEMINGSPLAN
Het wordt duidelijk voor ondernemer en eventuele derden waar de kansen en bedreigingen liggen. Door
middel van een sluitend ondernemingsplan geeft de ondernemer aan dat hij/ zij naar de zaken heeft gekeken
zoals aangeboden product, geleverde dienst, de markt, de concurrenten…
DE ONDERNEMINGSPLANNING
BETEKENIS
Een voorafgaande brainstorming om tot een ondernemingsplan te komen. Dit is een cyclisch proces
CYCLUSPROCES
1. Visie en ontwikkeling
2. Situatie of SWOT-analyse (Strengths, Weaknesses, Opportunities en Threats)
3. Strategievorming
4. Planning en implementatie
MISSIE, VISIE, KERNWAARDEN EN STRATEGIE
6
