EEN WIJDVERTAKTE STAMBOOM
BEGRIPPEN
Valse vrienden Woorden die qua vorm op een woord uit een andere
taal lijken, maar niet dezelfde betekenis hebben
Ausfahrt = afrit (niet uitvaart)
Actual = eigenlijk (niet actueel)
Bees = koe (niet beest)
Fier = ver (niet trots)
Erfwoorden Een woord dat geërfd is uit de woordenschat van de
taal of talenroep waar het woord van afstamt (Indo-
Europees)
roest, ei, …
belangrijk omdat ze het meest betrouwbaar
zijn om verwantschappen aan te duiden,
kans op onbegrip is klein
Taalverwantschap Tussen centrale woordenschat of erfwoordenschat
van 2 talen zijn er regelmatige overeenkomsten in
klank en vorm.
Indo-Europese stamtaal Germaanse, Romaanse, Slavische, … talen stammen
af van 1 stamtaal. Grondlegger is William Jones. Zijn
hypothese Sanskriet ligt verwant met Latijns en
Grieks) ligt aan grondslag van historisch-
vergelijkende taalwetenschap. Het is de grootste en
meest invloedrijke taal.
Baskisch, Euskara, Fins , Hongaars, Laps en
Ests behoren niet tot Indo-Europees
Kentumtalen - Germaanse talen
- Grieks
- Italisch
- Keltisch
Satemtalen - Baltische talen
- Slavische talen
- Indische talen
- Iraanse talen
STAMBOOM VAN HET INDO-EUROPEES
Grieks Modern Grieks
Italisch Latijn - Frans
- Italiaans
- Spaans
- Portugees
- Roemeens
Germaans Noordgermaans - Zweeds
- Dees
- Noors
- Ijslands
Westgermaans - Hoogduits
- Nederduits
- Nederlands
o Afrikaans
- Fries
, - Engels
Oostgermaans Gotisch (uitgestorven)
Keltisch - Iers
- Bretons
Baltisch - Lets
- Litouws
Slavisch Oostslavisch - Witrussisch
- Oekraïens
- Russisch
Zuidslavisch - Bulgaars
- Macedonisch
- Servo-Kroatisch
- Sloveens
Westslavisch - Pools
- Tsjechisch
- Slovaaks
Iraans - Perzisch
- Koerdisch
Indisch Sanskriet - Bengali
- Punjabi
- Hindi
- …
GERMAANSE KLANKVERSCHUIVINGEN
1E KLANKVERSCHUIVING: ONDERSCHEID TUSSEN GERMAANSE TALEN EN PROTO-
INDO EUROPEES
- /p/ – /t/ – /k/ worden /f/ – /Þ/ - /X/
o pater/padre/père → father/far/Vater …
o pater → father frater → brother
o noctem → nacht
- /b/ - /d/ - /g/ worden /p/ - /t/ - /k/
o labium → lip
o dens → tand
o ager → akker
- /bʰ/ - /dʰ/ - /gʰ/ worden /b/ - /d/ - /g/
2E GERMAANSE KLANKVERSCHUIVING (HOOGDUITSE KLANKVESCHUIVING ):
VERSCHUIVING BINNEN GERMAANSE TAAL
- /p/ - /t/ - /k/ (West-Germaans) worden /pf/ en /f/ - /ts/
- /s/ - /kX/ en /X)
o appel → Apfel
o schaap → Schaf
o zitten → sitzen (/ts/)
o dat → das
o boek → Buch
BEGRIPPEN
Valse vrienden Woorden die qua vorm op een woord uit een andere
taal lijken, maar niet dezelfde betekenis hebben
Ausfahrt = afrit (niet uitvaart)
Actual = eigenlijk (niet actueel)
Bees = koe (niet beest)
Fier = ver (niet trots)
Erfwoorden Een woord dat geërfd is uit de woordenschat van de
taal of talenroep waar het woord van afstamt (Indo-
Europees)
roest, ei, …
belangrijk omdat ze het meest betrouwbaar
zijn om verwantschappen aan te duiden,
kans op onbegrip is klein
Taalverwantschap Tussen centrale woordenschat of erfwoordenschat
van 2 talen zijn er regelmatige overeenkomsten in
klank en vorm.
Indo-Europese stamtaal Germaanse, Romaanse, Slavische, … talen stammen
af van 1 stamtaal. Grondlegger is William Jones. Zijn
hypothese Sanskriet ligt verwant met Latijns en
Grieks) ligt aan grondslag van historisch-
vergelijkende taalwetenschap. Het is de grootste en
meest invloedrijke taal.
Baskisch, Euskara, Fins , Hongaars, Laps en
Ests behoren niet tot Indo-Europees
Kentumtalen - Germaanse talen
- Grieks
- Italisch
- Keltisch
Satemtalen - Baltische talen
- Slavische talen
- Indische talen
- Iraanse talen
STAMBOOM VAN HET INDO-EUROPEES
Grieks Modern Grieks
Italisch Latijn - Frans
- Italiaans
- Spaans
- Portugees
- Roemeens
Germaans Noordgermaans - Zweeds
- Dees
- Noors
- Ijslands
Westgermaans - Hoogduits
- Nederduits
- Nederlands
o Afrikaans
- Fries
, - Engels
Oostgermaans Gotisch (uitgestorven)
Keltisch - Iers
- Bretons
Baltisch - Lets
- Litouws
Slavisch Oostslavisch - Witrussisch
- Oekraïens
- Russisch
Zuidslavisch - Bulgaars
- Macedonisch
- Servo-Kroatisch
- Sloveens
Westslavisch - Pools
- Tsjechisch
- Slovaaks
Iraans - Perzisch
- Koerdisch
Indisch Sanskriet - Bengali
- Punjabi
- Hindi
- …
GERMAANSE KLANKVERSCHUIVINGEN
1E KLANKVERSCHUIVING: ONDERSCHEID TUSSEN GERMAANSE TALEN EN PROTO-
INDO EUROPEES
- /p/ – /t/ – /k/ worden /f/ – /Þ/ - /X/
o pater/padre/père → father/far/Vater …
o pater → father frater → brother
o noctem → nacht
- /b/ - /d/ - /g/ worden /p/ - /t/ - /k/
o labium → lip
o dens → tand
o ager → akker
- /bʰ/ - /dʰ/ - /gʰ/ worden /b/ - /d/ - /g/
2E GERMAANSE KLANKVERSCHUIVING (HOOGDUITSE KLANKVESCHUIVING ):
VERSCHUIVING BINNEN GERMAANSE TAAL
- /p/ - /t/ - /k/ (West-Germaans) worden /pf/ en /f/ - /ts/
- /s/ - /kX/ en /X)
o appel → Apfel
o schaap → Schaf
o zitten → sitzen (/ts/)
o dat → das
o boek → Buch
