Module 2 Economie
Samenvatting
,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 0: Inleiding ..................................................................................................................................... 4
0.1. Het doel van de economische wetenschap .................................................................................................. 5
0.2. Welvaart en welzijn ..................................................................................................................................... 6
0.3. Soorten goederen ........................................................................................................................................ 7
0.4. Consumptie en productie ............................................................................................................................. 7
0.5. De methode ................................................................................................................................................. 8
0.6. De ceteris – paribusclausule ........................................................................................................................ 8
0.7. Micro- meso en macro-economie ................................................................................................................ 8
Hoofdstuk 1 Consumenten.............................................................................................................................. 9
1.1. De keuze van de optimale goederencombinatie .......................................................................................... 9
1.2 De prijsvraagcurve ...................................................................................................................................... 14
1.3. De elasticiteit van de vraag ....................................................................................................................... 20
1.4. Het consumentengedrag in België ............................................................................................................. 27
1.5. Meting van de prijzen, de consumptieprijsindex ....................................................................................... 29
Hoofdstuk 2: Producenten ............................................................................................................................ 32
2.1. Bepaling van de optimale productiegrootte .............................................................................................. 32
2.2. De wet van de toe- en afnemende meeropbrengst ................................................................................... 33
2.3. Het kostenverloop ...................................................................................................................................... 35
2.4. Het opbrengstenverloop bij volkomen concurrentie .................................................................................. 42
2.5. De optimale productiegrootte bij volkomen concurrentie ......................................................................... 45
2.6. De afleiding van de aanbodcurve bij volkomen ......................................................................................... 47
2.8. De prijselasticiteit van het aanbod ............................................................................................................ 56
Hoofdstuk 3. Prijsvorming ............................................................................................................................. 58
3.1 Markt en marktvormen .............................................................................................................................. 58
3.2 De volkomen concurrentie .......................................................................................................................... 59
3.3 De onvolkomen concurrentie ...................................................................................................................... 66
3.4 Het prijsbeleid in België ...................................................................................................................... 73
1
,Hoofdstuk 4. Macro-economische grootheden.............................................................................................. 74
4.1 De economische kringloop .......................................................................................................................... 74
4.2 De berekening van de economische activiteit............................................................................................. 75
4.3 Het reële en nominale bbp ................................................................................................................. 95
4.4 Het bbp als maatstaf van onze welvaart .................................................................................................... 97
4.6 Macro-economische gegevens van de Belgische ecomomie ...................................................................... 99
Hoofdstuk 5.Nationaal inkomen en werkgelegenheid ................................................................................. 102
5.1 De hoogte van het nationaal inkomen ..................................................................................................... 102
5.2 De arbeidsmarkt ....................................................................................................................................... 116
5.3 Concurrentievermogen, loonvorming en innovatie .................................................................................. 122
6.Geld , monetair beleid en inflatie ............................................................................................................. 125
6.1 Het geld .................................................................................................................................................... 125
6.2 De monetaire politiek van het eurosysteem ............................................................................................. 128
6.3 Het inflatieverschijnsel .............................................................................................................................. 129
7.Internationaal betalingsverkeer ............................................................................................................... 132
7.1 De wisselmarkt ......................................................................................................................................... 132
8. Intermationaal handelverkeer................................................................................................................. 136
8.1 Betekenis en beschrijving vna het Belgische handelsverkeer ................................................................. 136
8.2 De werking van het system van vrij internationaal handelsverkeer ................................................. 137
8.3 Handelspolitiek ................................................................................................................................. 144
8.4 Mondiale samenwerking: internationaal handelsverkeer ................................................................ 144
8.5 Vormen van economische integratie ........................................................................................................ 144
8.6. Ontwikkelingslanden ............................................................................................................................... 146
9. Conjunctuur, groei, milleu en duurzame ontwikkeling............................................................................. 150
9.1 De Conjunctuur ......................................................................................................................................... 150
9.2 De economische groei ............................................................................................................................... 152
9.4 Duurzame ontwikkeling: groei en milieu .................................................................................................. 153
2
,10.Overheid ................................................................................................................................................ 155
10.1 Overheidstussenkomst of toch niet? ....................................................................................................... 155
10.2 Doelstellingen van de economische politiek ........................................................................................... 155
10.3 Vormen van economische politiek .......................................................................................................... 156
10.4 De overheidsfinanciën............................................................................................................................. 157
3
,Inleiding
Belgie economisch sterk -> haven -> vervuilend
Enkele trends
• Globalisering = dat je de wereld economie, handel over verschillende landen
o Saudi arabien grootste
o corona houdt dit tegen -> reizen mag niet nu
o GEVAAR : Monopoly -> dat die de concurrenten gaat verstoten
• Urbanisatie = van het platteland naar de stad
BV: brussel werken en veel files en dan denken dat beter gaan werken
• Technologie
è IoT internet ter dingen -> heel de wereld info vragen
è Datafictatie -> Wat we normaal niet meten -> BV joggen
o Kracht van computers -> algoritmes
• Planeet -> zon Of extreme droogte of orkanen
ð Dit heeft te maken met economie
Begrijpen Wereldproblemen
• Armoede wereld -> genoeg voedsel -> niet willen verdelen -> niet gunstig economie
• Invloed opkomende economieën => BRIC landen = brazilie – rusland – india - China
o Die groeien heel snel -> sneller dan wij
BV tv kopen sneller kapot -> wel goedkoper
à Creeren wegwerp maatschappij
Altijd economische groeien
è Kan milieu schaden
è Negatieve gevolgen -> voor milieu
Bedenkingen (oplossingen)
• WAAROM Niet opgelost wordt? ->
• Filosofische bedenkingen
o Sociaal à meer uitdelen
o Liberaal à meer de markt moet delen
• Global citizen
o Bestrijden extreme
o Ontwikkelingsproblematiek
• De armoede versterken
4
,Het doel van de economische wetenschap
Het nut van economische analyse is het gevolg van de spanning die ontstaat tussen enerzijds
de individuele en collectieve behoeften van een samenleving enerzijds en anderzijds de
schaarse beschikbare middelen
• Behoefte (worden niet onderzocht op hun morele waarde)
= aanvoelen van een ekort en dat bevredigen
• primaire behoefte = levensnoodzakelijk voeding- kleren
• niet perse materieel
• immaterieel behoefte onderwijs - verzorging
• Secundair behoefde -> luxe
• Collectieve / gemeenschappelijk
= groot aantal personen als geheel bevredigd onderwijs,
wegen , bejaardenzorg
• Individuele behoefte
= subjectiever -> bevredigd door inspanningen personen
huisvesting kleding
• economische of Schaarse middelen (beperktheid van ons inkomen)
= beschikt om zijn talrijke behoefte te bevredigen zijn maar in
beperkte mate beschikbaar
• niet zelfde zeldzaam
• ons inkomen -> nooit tegelijk alle behoefte voldoen
• een middel de verlangde hoeveeleid de beschikbare zou
overtreffen -> als het gratis was
• Schaars is niet zeldzaam -> moet voor betalen
• Lucht is er en moet nuttig zijn
5
, • Nuttigheid en keuzeprobleem
ð kiezen voor wat nuttig (voor mens) is + RATIONEEL
• ‘oikos nemein’: orde in het huishouden (bedrijf)
• ‘chremastikè: de kunst om rijk te worden.
Definitie van economie
= Een sociale wetenschap die tot voorwerp heeft het beheer van schaarse middelen
= de studie van menselijk streven naar bevredig van behoefte met behulp van schaarse
middelen
Economische principe -> rationeel -> waardeschaal -> kijken bevrediging of nuttigheid
Welvaart en welzijn
Welvaart: beschikbare schaarse mideelen in hun behoefde voorzien.
• Schaarte welvaart
• Niet enkel geld zijn => BV vrije tijd – kwalitieit leefmileu
Welzijn: ruimer = je gevoel van welbevinden
= bevredigde verlangens
BV vriendschap -liefde
Welzijn zonder welvaart?
Kan wel -> maar dat een bepaald niveau
ð Minder welvaart en de buren hebben dat ook niet dan is er minder probleem
ð Probleem -> wat mensen hebben is wat andere niet hebben
6
Samenvatting
,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 0: Inleiding ..................................................................................................................................... 4
0.1. Het doel van de economische wetenschap .................................................................................................. 5
0.2. Welvaart en welzijn ..................................................................................................................................... 6
0.3. Soorten goederen ........................................................................................................................................ 7
0.4. Consumptie en productie ............................................................................................................................. 7
0.5. De methode ................................................................................................................................................. 8
0.6. De ceteris – paribusclausule ........................................................................................................................ 8
0.7. Micro- meso en macro-economie ................................................................................................................ 8
Hoofdstuk 1 Consumenten.............................................................................................................................. 9
1.1. De keuze van de optimale goederencombinatie .......................................................................................... 9
1.2 De prijsvraagcurve ...................................................................................................................................... 14
1.3. De elasticiteit van de vraag ....................................................................................................................... 20
1.4. Het consumentengedrag in België ............................................................................................................. 27
1.5. Meting van de prijzen, de consumptieprijsindex ....................................................................................... 29
Hoofdstuk 2: Producenten ............................................................................................................................ 32
2.1. Bepaling van de optimale productiegrootte .............................................................................................. 32
2.2. De wet van de toe- en afnemende meeropbrengst ................................................................................... 33
2.3. Het kostenverloop ...................................................................................................................................... 35
2.4. Het opbrengstenverloop bij volkomen concurrentie .................................................................................. 42
2.5. De optimale productiegrootte bij volkomen concurrentie ......................................................................... 45
2.6. De afleiding van de aanbodcurve bij volkomen ......................................................................................... 47
2.8. De prijselasticiteit van het aanbod ............................................................................................................ 56
Hoofdstuk 3. Prijsvorming ............................................................................................................................. 58
3.1 Markt en marktvormen .............................................................................................................................. 58
3.2 De volkomen concurrentie .......................................................................................................................... 59
3.3 De onvolkomen concurrentie ...................................................................................................................... 66
3.4 Het prijsbeleid in België ...................................................................................................................... 73
1
,Hoofdstuk 4. Macro-economische grootheden.............................................................................................. 74
4.1 De economische kringloop .......................................................................................................................... 74
4.2 De berekening van de economische activiteit............................................................................................. 75
4.3 Het reële en nominale bbp ................................................................................................................. 95
4.4 Het bbp als maatstaf van onze welvaart .................................................................................................... 97
4.6 Macro-economische gegevens van de Belgische ecomomie ...................................................................... 99
Hoofdstuk 5.Nationaal inkomen en werkgelegenheid ................................................................................. 102
5.1 De hoogte van het nationaal inkomen ..................................................................................................... 102
5.2 De arbeidsmarkt ....................................................................................................................................... 116
5.3 Concurrentievermogen, loonvorming en innovatie .................................................................................. 122
6.Geld , monetair beleid en inflatie ............................................................................................................. 125
6.1 Het geld .................................................................................................................................................... 125
6.2 De monetaire politiek van het eurosysteem ............................................................................................. 128
6.3 Het inflatieverschijnsel .............................................................................................................................. 129
7.Internationaal betalingsverkeer ............................................................................................................... 132
7.1 De wisselmarkt ......................................................................................................................................... 132
8. Intermationaal handelverkeer................................................................................................................. 136
8.1 Betekenis en beschrijving vna het Belgische handelsverkeer ................................................................. 136
8.2 De werking van het system van vrij internationaal handelsverkeer ................................................. 137
8.3 Handelspolitiek ................................................................................................................................. 144
8.4 Mondiale samenwerking: internationaal handelsverkeer ................................................................ 144
8.5 Vormen van economische integratie ........................................................................................................ 144
8.6. Ontwikkelingslanden ............................................................................................................................... 146
9. Conjunctuur, groei, milleu en duurzame ontwikkeling............................................................................. 150
9.1 De Conjunctuur ......................................................................................................................................... 150
9.2 De economische groei ............................................................................................................................... 152
9.4 Duurzame ontwikkeling: groei en milieu .................................................................................................. 153
2
,10.Overheid ................................................................................................................................................ 155
10.1 Overheidstussenkomst of toch niet? ....................................................................................................... 155
10.2 Doelstellingen van de economische politiek ........................................................................................... 155
10.3 Vormen van economische politiek .......................................................................................................... 156
10.4 De overheidsfinanciën............................................................................................................................. 157
3
,Inleiding
Belgie economisch sterk -> haven -> vervuilend
Enkele trends
• Globalisering = dat je de wereld economie, handel over verschillende landen
o Saudi arabien grootste
o corona houdt dit tegen -> reizen mag niet nu
o GEVAAR : Monopoly -> dat die de concurrenten gaat verstoten
• Urbanisatie = van het platteland naar de stad
BV: brussel werken en veel files en dan denken dat beter gaan werken
• Technologie
è IoT internet ter dingen -> heel de wereld info vragen
è Datafictatie -> Wat we normaal niet meten -> BV joggen
o Kracht van computers -> algoritmes
• Planeet -> zon Of extreme droogte of orkanen
ð Dit heeft te maken met economie
Begrijpen Wereldproblemen
• Armoede wereld -> genoeg voedsel -> niet willen verdelen -> niet gunstig economie
• Invloed opkomende economieën => BRIC landen = brazilie – rusland – india - China
o Die groeien heel snel -> sneller dan wij
BV tv kopen sneller kapot -> wel goedkoper
à Creeren wegwerp maatschappij
Altijd economische groeien
è Kan milieu schaden
è Negatieve gevolgen -> voor milieu
Bedenkingen (oplossingen)
• WAAROM Niet opgelost wordt? ->
• Filosofische bedenkingen
o Sociaal à meer uitdelen
o Liberaal à meer de markt moet delen
• Global citizen
o Bestrijden extreme
o Ontwikkelingsproblematiek
• De armoede versterken
4
,Het doel van de economische wetenschap
Het nut van economische analyse is het gevolg van de spanning die ontstaat tussen enerzijds
de individuele en collectieve behoeften van een samenleving enerzijds en anderzijds de
schaarse beschikbare middelen
• Behoefte (worden niet onderzocht op hun morele waarde)
= aanvoelen van een ekort en dat bevredigen
• primaire behoefte = levensnoodzakelijk voeding- kleren
• niet perse materieel
• immaterieel behoefte onderwijs - verzorging
• Secundair behoefde -> luxe
• Collectieve / gemeenschappelijk
= groot aantal personen als geheel bevredigd onderwijs,
wegen , bejaardenzorg
• Individuele behoefte
= subjectiever -> bevredigd door inspanningen personen
huisvesting kleding
• economische of Schaarse middelen (beperktheid van ons inkomen)
= beschikt om zijn talrijke behoefte te bevredigen zijn maar in
beperkte mate beschikbaar
• niet zelfde zeldzaam
• ons inkomen -> nooit tegelijk alle behoefte voldoen
• een middel de verlangde hoeveeleid de beschikbare zou
overtreffen -> als het gratis was
• Schaars is niet zeldzaam -> moet voor betalen
• Lucht is er en moet nuttig zijn
5
, • Nuttigheid en keuzeprobleem
ð kiezen voor wat nuttig (voor mens) is + RATIONEEL
• ‘oikos nemein’: orde in het huishouden (bedrijf)
• ‘chremastikè: de kunst om rijk te worden.
Definitie van economie
= Een sociale wetenschap die tot voorwerp heeft het beheer van schaarse middelen
= de studie van menselijk streven naar bevredig van behoefte met behulp van schaarse
middelen
Economische principe -> rationeel -> waardeschaal -> kijken bevrediging of nuttigheid
Welvaart en welzijn
Welvaart: beschikbare schaarse mideelen in hun behoefde voorzien.
• Schaarte welvaart
• Niet enkel geld zijn => BV vrije tijd – kwalitieit leefmileu
Welzijn: ruimer = je gevoel van welbevinden
= bevredigde verlangens
BV vriendschap -liefde
Welzijn zonder welvaart?
Kan wel -> maar dat een bepaald niveau
ð Minder welvaart en de buren hebben dat ook niet dan is er minder probleem
ð Probleem -> wat mensen hebben is wat andere niet hebben
6
