Samenvatting medica-cursus Gynaecologie ()

Inleiding
1. Curretage (D&C)
- dilatatie cervicaal kanaal tot 10mm  curretage endometrium

2. Hysteroscopie
- dilatatie cervix  scoop inbrengen  visualisatie kleine afwijkingen
- cavum uterus opgeblazen onder druk met vloeistof
- aanvulling met operatieve hysteroscopie mogelijk
 Poliepectomie, verwijderen intrauterien septum of endometrium

3. Laparoscopie
- via navel met opblazen abdomen met CO2
- hysterectomie, lymfadenectomie, oöforectomie
- robot-geassisteerd

4. Hysterectomie
- verwijderen baarmoeder
- laparoscopie (abdominaal), vaginaal, laparoscopische geassisteerde vaginale
hysterctomie

5. Totale hysterectomie
- verwijderen corpus uteri + cervix
- subtotaal: enkel corpus uteri  kan niet vaginaal

6. Radicale hysterectomie = Wertheim-Meigs
- corpus uteri + cervix + parametria + deel vagina + pelviene lymfeklieren
- bij cervixcarcinoom

7. Bilateral/unilaterale salpingo-oöforectomie
- verwijderen salpingen en ovaria (1 of beide)
- HT+BSO = totale hysterectomie met bilaterale salpingo-oöforectomie




Vulvaire pathologie
Gynatresie/stenose hymen/hematocolpos
- gynatresie = afsluiting genitale tractus op eender welk niveau

1. Indeling gynatresie
- congenitaal: hymen >>> cervix, vagina
- verworven: cervix
 Seniele genitale atrofie
 Maligne aandoeningen
 Radiotherapie/cauterisatie en heelkundige ingrepen
2. Stenose van het hymen
- diagnose: na de menarche

1

,- symptomen: opstapeling menstrueel bloed
 Onderbuikspijn erger bij elke cyclus
 Uitzetting vacum uteri  palpabele massa
 Distentie blaas  urineretentie

- gevolgen: distentie vagina, cervix, cavum uteri (hematometra), tubae
(hematosalpinx)
- behandeling: incisie/excisie hymen + trage aseptisch evacuatie bloed


Hematoom van de vulva
- oorzaak: trauma, heelkunde, episiotomie (insnede in perineum bevalling),
ruptuur perineum
- symptomen
 Pijn afh van hoeveelheid bloed
 Reflex inhibitie mictie/defecatie

- behandeling
 Klein hematoom: spontane resorptie
 Groot: extirperen


Niet-neoplastische vulvaire afwijkingen
1. Lichen sclerosus
- huidziekte met verschrompeling, verdroging en lichenificatie van huid
- verhoogd risico op vulvacarcinoom van plaveiselepitheel  jaarlijkse inspectie
- diagnose
 Macroscopie: dunne witte huid zonder pigmentatie en haargroei
 Atrofie labia en vernauwde ingang vagina (introïtus)
 Jeuk, dyspareunie, dysurie, secundaire infectie
 Vulvoscopie met gerichte biopsie

- differentiaaldiagnose
 Infecties
 vulvaire intra-epitheliale neoplasie
 Allergische reacties: condoom, zeep, wasproducten, parfums

- behandeling: sterk lokaal continue corticoïde therapie
 minder jeuk en minder vulvacarcinoom

2. Squameuze hyperplasie (leukoplakie)
- wit verheven letseltje (cave maligniteit)
- behandeling: zwakkere corticoïde crème

3. Andere dermatosen
- psoriasis
- lichen planus

Condylomata accuminata
- wratten thv vulva, vagina, perineum, anaal, cervicaal

2

,- meestal door HPV 6 en 11
- seksueel overdraagbaar met incubatietijd 3-6m
- symptomen: wratjes, donkere verkleuringen
- > 70% van seksuele actieve bevolking
- verlaagde immuniteit  uitgebreid en moeilijk behandelbaar
- diagnose
 Klinisch met evt colposcopie
 Twijfel/persisteren  biopsie ter uitsluiting VIN of micro-invasief carcinoom

- DD: verruceus carcinoom, VIN, leukoplakie
- behandeling
 Beperkt  Aldaea lokaal 3x/w voor max 16w
 Uitgebreid  laserevaporatie of elektrocoagulatie of resectie


Vulvaire intra-epitheliale neoplasie (VIN)
- dikwijls voorafgegaan aan vulvacarcinoom
- multifocaal: diagnose  multipele biopsies vulvaire + anale regio

1. Types
- gewone type
 Wratachtig, basaloïd of gemengd
 HPV-geassocieerd, jong, multifocaal, kan reversibel zijn
 LSIL = low grade squamous intra-epithelial lesion = VIN 1
 HSIL = high grade squamous intra-epithelial lesion = VIN 2/3

- gedifferentieerd type
 Niet HPV-geassocieerd, oud, in buurt van lichen sclerosus of carcinoom

2. Diagnose
- Parakeratose + Papulae + Pigmentveranderingen

3. Symptomen
- jeuk

4. Diagnose
- biopsie
- cytologie cervix!  25% geassocieerd met cervicale intra-epitheliale neoplasie
(CIN)

5. Behandeling
- laserevaporatie en/of excisie
- uitgebreid  skinning vulvectomie = weghalen epidermis + dermis


Squameus vulvacarcinoom
1. Voorkomen
- zeldzaam: 3% gynaecologische maligne tumoren
- meestal op oudere leeftijd



3

, 2. Diagnose
- doet zich voor als een ulcus met jeuk en vulvaire irritatie
 steeds biopsie van chronisch ulcus!

- symptomen: jeuk, tumor met pijn en/of slechtruikend verlies
- biopsie + colposcopie

3. Metastasering en evolutie
- vanaf 1mm: metastase inguinale klieren frequent
- lang lokaal met uitbreiding urethra/anus/vagina/blaas/rectum

4. FIGO-stadia
- stadium I: beperkt tot vulva en/of perineum
- stadium II: gelijk welke grootte met invasie onderste 1/3 e omliggende perineale
structuren
- stadium III: inguino-femorale lymfeklieraantasting
- stadium IV: invasie bovenste 2/3e omliggende perineale structuren of metastase
op afstand

5. Therapie
- stadium Ia  brede resectie
- stadium Ib
 Unifocale letsels: <4cm in >1mm infiltratie
 Lateraal: hemivulvectomie + unilaterale sentinel
o Sentinel+?  bilaterale inguinofemorale lymfadenectomie

 Commissura posterior/clitoris: hemivulvectomie + sentinel

 Multifocale letsels: totale vulvectomie + bilaterale inguinale
lymfadenectomie

- stadium II  totale vulvectomie + bilaterale inguino-femorale lymfadenectomie
+ resectie
omliggende organen

- stadium III  totale vulvectomie + bilaterale inguinale lymfadenectomie
- stadium IV  chemo-radiotherapie  chirurgie
- adjuvante behandeling: bij 2 of meer + inguinale klieren
 Radiotherapie met concomitante wekelijkse cisplatinum op liezen


Andere maligne vulvaire tumoren
1. Melanoma vulvae
- zeldzaam
- behandeling: brede excisie + sentinel

2. Vulvaire Paget
- 40% intra-epidermaal adenocarcinoom
- 30% onderliggend carcinoom
- 30% metastasering ander carcinoom

4