Samenvatting boek Thema Ademhaling ()

Diagnostische methoden
Kliniek
1. Respiratoire symptomen
1.1.Kortademigheid = dyspnoe
- onplezierige gewaarwording bij de ademhaling
- neuroventilatie dissociatie theorie: dispariteit centrale reflexaandrijving en
afferente feedback
- oorzaken
 Longaandoening, metabole stoornis, hartafwijking, afwijking AHspieren,
psychisch

- subjectieve gewaarwording
 Factoren: chemisch, neuraal, metabool, mechanisch

- emfyseem: dyspnoe bij matige inspanning
- pneumothorax en longfibrose: ernstige ademnood
- goede voorspeller QOL + inspanningstolerantie + mortaliteit
 COPD: beter dan longfunctie
 Hartaandoening: beter dan angina pectoris

- acute dyspnoe met piepende AH  bronchiaal astma of linker hartfalen
- acute dyspnoe met thoracale pijn  pneumothorax of longembool
- dyspnoe over uren-dagen met koorts en sputum  acute bronchitis of
pneumonie
- dyspnoe met hyperventilatie  metabole acidose,
salicylaten/methylalcohol/ethyleenglycol


1.2.Hoesten
- diep inademen  sluiten glottis + aanspannen AHspieren  hoge
intrathoracale druk
 plots openen glottis  hoge explosieve luchtstroom

- beschermingsmechanisme
- defect hoestreflex (beroerte of Parkinson)  atelectase of infecties
- longziekten: hosten gevolg van abnormale prikkeling of overgevoeligheid aff.
Vagale zenuwen

- acute hoest
 Virale bovenste luchtweginfectie: verkoudheid, bacteriële sinusitis,
allergische rhinitis
 Pneumonie, COPD exacerbaties, longembool, aspiratie, linkerhartfalen

- chronische hoest: > 8weken
 Vrouwen middelbare leeftijd
 Secreties in keel, bronchiaal astma, gastro oesofagale reflux

,- COPD
 ’s ochtends productief hoesten
 Exacerbatie: meer hoesten met taaier en groen/geel/bruin slijm

- (ex)-rokers
 Hoesten veranderd van karakter of recidiverende luchtweginfecties 
longcarcinoom

- zeldzame oorzaken hoest
 Bronchiectasieën, diffuse parenchymateuze longaandoening,
linkerhartfalen, aspiratie
 ACE-i  vrijzetting neurokinines


1.3.Sputum
- 100ml secreties = beschermende laag trilhaarepitheel + bevochtiging lucht
- productie > klaring  sputum (meestal door ontsteking mucosa bovenste
luchtwegen)
- muceus: kleurloos-grijs
- purrulent: geelgroen
- verandering in samenstelling
 CF: meer Na reabsorptie  minder water aan luchtwegoppervlak
 Ontsteking: myloperoxidase, neutraal endopeptidase, polymorfen
 verandering mucine genexpressie
 dood ontstekingscellen  DNA verknoopt met actine 
gelatineuze plug


1.4.Hemoptoë
- rood schuimend
- uit luchtwegen of aspiratie van bloeding in neus/proximale digestive tractus
- oorzaken
 de novo: mucosale laesie
 longkanker, aspergilloom, TBC
 perifere longpathologie: lobaire pneumonie  roestig
 longembolie of infarct  rood
 bronchiëctasie: recidiverende/massale/fatale hemoptysis
o hypertrofie bronchiale slagaders door recidiverende infecties

 vasculitis  recidiverende hemoptoë en diffuse alveolaire bloeding
 systemische bindweefselziekten: microscopische polyangiitis, lupus
erythematomus
 alveolaire bloeding
 stollingsstoornissen: warfarine, DOAC, trombocytopenie, coagulopathie


1.5.Thoracale pijn
- meestal door structuren die AHstelsel omgeven
- pariëtale pleura > trachea en grote bronchi > longparenchym en viscerale
pleura (geen pijn)

,- diafragma : dubbele nociceptieve sensorische innervatie
 Diafragma + 6 onderste IC zenuwen
 Diafragmatische irritatie  pijn schouder e bovenbuik




- pleurale pijn: scherp/stekend, erger bij inspiratie, meestal unilateraal, pleurale
wrijving
 Plots begin  longembolie, longinfarct, pneumothorax
 Enkele uren  longontsteking, pleuritis
 Meerdere dagen  empyeem, maligniteit, TBC

- tracheobronchitis: brandende pijn middellijn erger bij AH
- massieve mediastinale lymfadenopathie: onduidelijke zware pijn op centrale
borst
- bronchiëctasie exacerbatie: onopvallende hevige pijn

- pijn borstwand: goed gelokaliseerd, bij beweging, gevoeligheid
 Costochondiritis en syndroom van Tietze
 Bornholm met Coxackie B virus

- neuralgische pijn: scherp of dof en zwaar, sensorische symptomen
 Pijn in dermatomale verdeling  herpes zoster?

- bijkomend onderzoek
 ECG
 RX: consolidatie, pneumothorax, pleurale effusie, botafwijkingen
 CT-contrast: longembool, aortadissectie, slokdarmruptuur
 MRI: visualisatie zenuwwortels + hart + zachte weefsels mediastinum
 Endoscopie: epitheliale inspectie


2. Lichamelijk onderzoek
- inspectie + auscultatie > palpatie + percussie
- inspectie
 Verhoogde ademarbeid: hulpademhalingsspieren
 COPD: lip-persen, vatvormige thorax

- auscultatie
 Bronchiaal: trachea
 Verzwakt vesiculair
o ↓stroomsnelheid: COPD, astma, afgesloten bronchus,
diafragmaparalyse
o ↓geluidsgeleiding: adipositas, pneumothorax, pleuravocht of -
zwoerd

 Verlengd expirium: bronchusobstructie
 Ronchi (continu)

, o Hoogfrequent = wheezing (expiratoir): bronchospasme en
obstructie
o Laagfrequent: verdikte bronchuswanden met vasthangend slijm

 Crepitaties (discontinu tijdens inspiratie)
o Hoogfrequent: Interstitiële aantasting: pneumonie, longoedeem,
longfibrose
o Longfibrose: klittenbandfenomeen

 Pleurawrijven: voetstappen in verse sneeuw




Beeldvorming van de thorax
1. Radiologische onderzoeksmethoden
1.1.Standaardradiografie
- anteroposterior: staande houding met focus-film afstand minimum 2m
 Longen en mediastinum: harde straling
 Beenderige thorax componenten: weke straling

- profiel
 Lokalisatie lobaire of segmentaire lokalisatie afwijking
 Lokalisatie intrathoracale afwijking in voor achterwaartse zin
 Visualisatie afwijking mediaanlinie
 Aanvullende informatie hili

- laterale decubitus
 Ontdekken kleine pleura uitstoring

- expiratiestand
 Beweging diafragma na ademhaling
 Opsporen pneumothorax


1.2.Doorlichting (fluoroscopie) van de thorax
- ademhalingsdynamiek, begeleiding angiografie en transcutane fijn-naald
punctie


1.3.CT