Samenvatting Wereldinzicht - Geschiedenis (middeleeuwen deel 2)

Noa Macario – student LLO 2




De tijd van de steden (*1200 – 1500)
1.1 Situering in de tijd en ruimte
Kleine steden uit de Romeinse tijd werden kleine vestigingen. Er Atlas - kaart
vindt een heropbloei van de steden uit het jaar 1000 plaats. 50

Toename van de bevolking
 Rust en veiligheid
 Landbouwtechnieken verbeteren: meer voedsel
 Handel bloeit op  ook via het oosten
o De handel leeft op omdat
 Men in contact komt met het oosten omwille van de kruistochten
 Mensen moeten verhuizen door het teveel aan mensen
(bevolkingsexplosie)

Vaste vestigingsplaatsen van Brugge
handelaren Ontstond in de 10e-11e eeuw door laken.
 Ze zochten een plek om hun
producten te verkopen. Er waren 2 voorwaarden waaraan
 Markten vestigingsplaatsen moesten voldoen om een
 Verkoopplaats bij de abdij of stad te zijn.
burcht 1) Goed bereikbaar – goederen aan te
 Portus1 voeren
 Ambachtslui kwam zich hier ook  Een haven
vestigen  Kruising van land en waterweg
 Het ontstaan van steden  Kruising van 2 waterwegen
 Kruising van 2 belangrijke
handelsroutes
Bv. Hasselt is tussen Brugge en
1.2 De stedelijke Keulen
samenleving 2) Geeft bescherming en werd zelf ook
De steden ontstonden op het domein goed beschermd
van de heer (bv. Brugge in het
graafschap Vlaanderen).

De heer bepaalt:
 Belastingen
 Benoemt de bestuurders
 Wetten (en rechtspraak)

De poorters (bevoorrechte stedelingen die onderworpen werden aan feodale plichten)
verlangden naar zelfbestuur.  De poorters hadden geld en betaalden de heer.  De
heer ging dus vaak in op de eisen
van de poorters.
Deze rechten en privileges werden opgetekend
Hierdoor kregen de inwoners in een keure of charter.
 Een eigen bestuur  Een officiële oorkonde op perkament
 Eigen rechtspraak geschreven en voorzien van zegels.
 Werd bewaard in het belfort van de stad.
1
Loskade en stapelhuizen voor de goederen

, Noa Macario – student LLO 2



 De stad kreeg het stadsrecht


De 3 pijlers van de stedelijke autonomie
1) Juridische autonomie
 Rechtspraak gebeurt door de schepenen
o Er was een eigen politiedienst
o Schandpaal en doodstraf
2) Militaire autonomie
 Stadsmuur
 Stadspoort
 Eigen leger
3) Bestuurlijke autonomie
 Een eigen raad van gezworenen
o Samen met de schepenbank regeerden ze over de stad
o Bv. Openbare werken (fonteinen, straten, huisvuil,…), economie
(taks op de markten, standplaatsen,..), belastingen, liefdadigheid,…
o Ze bouwden het belfort, het stadhuis, de hallen en de kathedraal


1.3 De economie
1.3.1 Landbouw
De meeste mensen werkten nog op het land. Door de overschotten te verkopen aan
handelslui ging het beter en beter met de mensen op het land.
 Er ontstonden verschillende markten: botermarkt, eiermarkt,
paardenmarkt,…
 Ze bouwden graanschuren voor de voorraad
 Wol werd uit Engeland geïmporteerd
 De meeste boeren bleven echter arm. Ze gaan naar de stad om geld te verdienen.



1.3.2 Handel
Er waren 2 grote nijverheden:
 Laken
 Ijzer/koper
Steden als Brugge en Ieper werden groot door de handel in die nijverheden (net als
Venetië en Genua). Later werd het moeilijker om Brugge binnen te komen, doordat het
Zwin verzandde.

Enkele begrippen
Patriciërs Rijke stadsbewoners – handelslieden
Ambachtslui Ze werkten voor de patriciërs
 Hard werk, laag loon
 Slechte werkomstandigheden
Gilde Handelaars en kooplieden verenigden zich in een gilde.
 Een organisatie binnen één stad
 Ambachtslui waren niet welkom omdat het
entreegeld hoog was