Juridisch knelpunt 1: zijn parlementszetels van de
partij of van de gekozene?
Casus 1: de zaak van Kim Geybels
Kim Geybels werd senator en voorzitter van Jong N-VA, maar kwam kort daarna in opspraak door een
drugsgerelateerd incident in Thailand met haar toenmalige vriend. Een mislukte drugsaankoop leidde
tot afpersing, waarna zij via de Belgische ambassade hulp kreeg om terug te keren.
Bij haar terugkeer werd ze door de partijtop geconfronteerd en nam ze ontslag als senator. Enkele
dagen later probeerde ze dat ontslag in te trekken, maar de Senaat oordeelde dat een ontslag
definitief is zodra het officieel is ingediend. Uiteindelijk werd ze uit de N-VA gezet. Geybels stelt tot
vandaag dat haar ontslag onder zware partijdruk gebeurde.
1. Kan het ontslag herroepen worden?
• Kim Geybels: Art. 48 Gw. Senaat moet geloofsbrieven onderzoeken. Tot dan kan ontslag
herroepen worden.
• Belgische Staat: Art. 42 Gw: Senator beschikt vrij over het mandaat. Vrijwillig ontslag van
een senator neemt onmiddellijk effect zodra de voorzitter is ingelicht, en is onherroepbaar.
2. Is de ontslagregeling rechtmatig?
• Kim Geybels: Ontslagregeling in strijd met art. 3 Eerste Prot. EVRM:
• geen beroep mogelijk tegen de beslissing van de Senaat
• Senaat oordeelde niet onpartijdig: 2 senatoren die haar onder druk zetten, waren lid
van het Bureau en de plenaire vergadering
• Inperking niet voorzien bij wet: geen duidelijk reglement over de procedure voor
ontslag
• Geen rechten van verdediging
• Belgische Staat:
• Ontslagregeling parlementsleden behoort tot de beleidsvrijheid van de lidstaten: niet
vergelijkbaar met betwisting kiesresultaten.
• Art. 48 GW: De Senaat beslist vrij en exclusief over de samenstelling van de Senaat
3. Was er sprake van een manifest gebrek?
• Kim Geybels: Art. 1109-1112 BW: partijdruk na vlucht van 24 uur
• Belgische Staat: Art. 1112 BW: een senator heeft volledige autonomie, staat niet in een
ondergeschikte relatie zoals een werknemer, en kon dus niet onder druk worden gezet om
ontslag te nemen.
, EHRM:
Het EHRM besliste dat België artikel 3 van het Eerste Protocol bij het EVRM heeft geschonden (recht
op vrije verkiezingen, waaronder het parlementair mandaat).
Het Hof oordeelde dat de procedure waarmee de Senaat het ontslag van Kim Geybels als definitief
beschouwde, onvoldoende waarborgen tegen willekeur bood. Er bestond geen duidelijke wettelijke
regeling over het intrekken van een ontslag van een senator, waardoor de Senaat te veel
beoordelingsvrijheid had. Bovendien kreeg Geybels geen eerlijke procedure: zij werd niet gehoord,
haar argumenten werden niet gemotiveerd weerlegd en de beslissing werd mee genomen door
senatoren die zelf bij de vermeende druk betrokken waren, wat de schijn van partijdigheid wekte.
Daarom werd België veroordeeld tot het betalen van een morele schadevergoeding (5.000 euro) en
proceskosten, maar niet tot vergoeding van het verloren senatorloon, omdat niet kan worden
vastgesteld of de uitkomst anders zou zijn geweest bij een correcte procedure.
Casus 2: betwisting van de verkiezingsuitslag voor het Vlaams Parlement in de
kieskring Brussel.
Vlaams Belang behaalde daar met slechts zeven stemmen verschil een zetel ten koste van Open VLD.
Omdat het verschil zo klein was en er meldingen waren van onregelmatigheden (onder meer
minderjarigen die foutief mochten stemmen voor parlementsverkiezingen), vroeg Open VLD een
hertelling van de stemmen.
De commissie voor de geloofsbrieven adviseerde echter om geen hertelling te doen. Het voltallige
Vlaams Parlement volgde dat advies, waardoor de uitslag definitief bleef. Enkel Open VLD, Groen en
PVDA stemden voor een hertelling.
Open VLD bekritiseert deze beslissing en stelt dat er een schijn van onregelmatigheid blijft bestaan,
mede omdat verkozen parlementsleden zelf mee beslissen over de geldigheid van hun verkiezing. De
partij overweegt daarom om de zaak voor te leggen aan het Europees Hof voor de Rechten van de
Mens, wegens mogelijke schendingen van het recht op vrije verkiezingen en voldoende procedurele
waarborgen.
Mag het Vlaams Parlement hierover oordelen?
• Grondwet
• Art. 48 Gw. Elke Kamer onderzoekt de geloofsbrieven van haar leden en beslecht de
geschillen die hieromtrent rijzen.
• Art. 31, §1 BWHI. Ook Vlaams Parlement oordeelt over geldigheid van kiesverrichtingen
betreffende zijn leden
• EVRM, 1ste Prot., Art. 3
• Voegt hieraan toe dat parlementen zelf over hun verkiezingen oordelen, maar alleen als
procedure voldoende waarborgen tegen willekeur & partijdigheid bevat
partij of van de gekozene?
Casus 1: de zaak van Kim Geybels
Kim Geybels werd senator en voorzitter van Jong N-VA, maar kwam kort daarna in opspraak door een
drugsgerelateerd incident in Thailand met haar toenmalige vriend. Een mislukte drugsaankoop leidde
tot afpersing, waarna zij via de Belgische ambassade hulp kreeg om terug te keren.
Bij haar terugkeer werd ze door de partijtop geconfronteerd en nam ze ontslag als senator. Enkele
dagen later probeerde ze dat ontslag in te trekken, maar de Senaat oordeelde dat een ontslag
definitief is zodra het officieel is ingediend. Uiteindelijk werd ze uit de N-VA gezet. Geybels stelt tot
vandaag dat haar ontslag onder zware partijdruk gebeurde.
1. Kan het ontslag herroepen worden?
• Kim Geybels: Art. 48 Gw. Senaat moet geloofsbrieven onderzoeken. Tot dan kan ontslag
herroepen worden.
• Belgische Staat: Art. 42 Gw: Senator beschikt vrij over het mandaat. Vrijwillig ontslag van
een senator neemt onmiddellijk effect zodra de voorzitter is ingelicht, en is onherroepbaar.
2. Is de ontslagregeling rechtmatig?
• Kim Geybels: Ontslagregeling in strijd met art. 3 Eerste Prot. EVRM:
• geen beroep mogelijk tegen de beslissing van de Senaat
• Senaat oordeelde niet onpartijdig: 2 senatoren die haar onder druk zetten, waren lid
van het Bureau en de plenaire vergadering
• Inperking niet voorzien bij wet: geen duidelijk reglement over de procedure voor
ontslag
• Geen rechten van verdediging
• Belgische Staat:
• Ontslagregeling parlementsleden behoort tot de beleidsvrijheid van de lidstaten: niet
vergelijkbaar met betwisting kiesresultaten.
• Art. 48 GW: De Senaat beslist vrij en exclusief over de samenstelling van de Senaat
3. Was er sprake van een manifest gebrek?
• Kim Geybels: Art. 1109-1112 BW: partijdruk na vlucht van 24 uur
• Belgische Staat: Art. 1112 BW: een senator heeft volledige autonomie, staat niet in een
ondergeschikte relatie zoals een werknemer, en kon dus niet onder druk worden gezet om
ontslag te nemen.
, EHRM:
Het EHRM besliste dat België artikel 3 van het Eerste Protocol bij het EVRM heeft geschonden (recht
op vrije verkiezingen, waaronder het parlementair mandaat).
Het Hof oordeelde dat de procedure waarmee de Senaat het ontslag van Kim Geybels als definitief
beschouwde, onvoldoende waarborgen tegen willekeur bood. Er bestond geen duidelijke wettelijke
regeling over het intrekken van een ontslag van een senator, waardoor de Senaat te veel
beoordelingsvrijheid had. Bovendien kreeg Geybels geen eerlijke procedure: zij werd niet gehoord,
haar argumenten werden niet gemotiveerd weerlegd en de beslissing werd mee genomen door
senatoren die zelf bij de vermeende druk betrokken waren, wat de schijn van partijdigheid wekte.
Daarom werd België veroordeeld tot het betalen van een morele schadevergoeding (5.000 euro) en
proceskosten, maar niet tot vergoeding van het verloren senatorloon, omdat niet kan worden
vastgesteld of de uitkomst anders zou zijn geweest bij een correcte procedure.
Casus 2: betwisting van de verkiezingsuitslag voor het Vlaams Parlement in de
kieskring Brussel.
Vlaams Belang behaalde daar met slechts zeven stemmen verschil een zetel ten koste van Open VLD.
Omdat het verschil zo klein was en er meldingen waren van onregelmatigheden (onder meer
minderjarigen die foutief mochten stemmen voor parlementsverkiezingen), vroeg Open VLD een
hertelling van de stemmen.
De commissie voor de geloofsbrieven adviseerde echter om geen hertelling te doen. Het voltallige
Vlaams Parlement volgde dat advies, waardoor de uitslag definitief bleef. Enkel Open VLD, Groen en
PVDA stemden voor een hertelling.
Open VLD bekritiseert deze beslissing en stelt dat er een schijn van onregelmatigheid blijft bestaan,
mede omdat verkozen parlementsleden zelf mee beslissen over de geldigheid van hun verkiezing. De
partij overweegt daarom om de zaak voor te leggen aan het Europees Hof voor de Rechten van de
Mens, wegens mogelijke schendingen van het recht op vrije verkiezingen en voldoende procedurele
waarborgen.
Mag het Vlaams Parlement hierover oordelen?
• Grondwet
• Art. 48 Gw. Elke Kamer onderzoekt de geloofsbrieven van haar leden en beslecht de
geschillen die hieromtrent rijzen.
• Art. 31, §1 BWHI. Ook Vlaams Parlement oordeelt over geldigheid van kiesverrichtingen
betreffende zijn leden
• EVRM, 1ste Prot., Art. 3
• Voegt hieraan toe dat parlementen zelf over hun verkiezingen oordelen, maar alleen als
procedure voldoende waarborgen tegen willekeur & partijdigheid bevat
