SPSS DRAAIBOEK: STAT ISTIEK 4
Omvat wat te doen en wanneer er op welke knoppen gedrukt moet worden
(Volgens leerstofoverzicht 24’-25’)
Algemeen:
Alles in het rood zijn voorbeeld gegevens
Werken altijd met 4 cijfers na de komma
o Aantal decimalen aanpassen: variable view decimals
Controleren juiste data type in variable view
SPSS vereist altijd het wide format
Let er op dat bij grafieken dat de y-as start vanaf 0!
Terminologie in SPSS:
o Factor = categorisch
o Covariate = interval/ratio (numeriek)
Vergeet geen assumpties te testen voor je betrouwbaar kan interpreteren!
Als we een normaalverdeling willen plotten vragen we een histogram aan
Als we een regressierechte willen plotten gaan we voor een partial regression/ scatter
plot
Indien mogelijk altijd error bars toevoegen!!
Als er naar modelevaluatie gevraagd wordt: wordt er gevraagd naar AIC en BIC
Var = variabele
OV = onafhankelijke variabele & AV = afhankelijke variabele
Bv = bijvoorbeeld
Over het examen: 2 grote vragen + deelvragen
Assumpties bespreken we enkel indien die gevraagd worden
o Denk aan normaliteitstesten, Levene’s, …
o Kan nadien aangegeven worden dat je ze mag negeren
o Stel dat het nodig is om bv een greenhousegeiseer te doen, moeten we dit
wel vermelden!!!
Als de p-waarde een gecorrigeerde is door een post-hoc, moet het vermeld worden
dat deze gecorrigeerd is
P-waardes rapporteren we in 3 decimalen, eta’s en R² doen we in 2 decimalen
Het wordt gegeven welke post-hoc we moeten gebruiken
o Of we kiezen tussen Bonferroni of Tukey
Als missing variables of data verkenning verwacht wordt, zal hierin gestuurd worden
Geven enkel aan dat een model niet goed is (symmetrie, uitschieters, …) indien
gevraagd
AI mag niet gebruikt worden, wel internet
Handmatige oefeningen kunnen op beide delen gevraagd worden
, INHOUDSOPGAVE
WPO 1: verkennen van data .............................................................................................................4
Inlezen van data ..............................................................................................................................4
Meetschaal aanpassen ...................................................................................................................4
Aantal decimale vergroten ...............................................................................................................4
Geef gemiddelde/totaal/… weer per soort groep ..............................................................................4
Split file uitzetten .............................................................................................................................5
Plotten in een barplot ......................................................................................................................5
Variabele hercategoriseren .............................................................................................................5
Plotten in een side-by-side boxplot ..................................................................................................5
Overzicht over hoe variabelen zich gedragen (normaliteit) ...............................................................6
Gemiddelde score per groep binnen 1 variabele voor 2 (of meer) verschillende momenten plotten ..6
1 categorie/waarde uit variabele filteren...........................................................................................6
Lijngrafiek; om bijvoorbeeld evolutie weer te geven .........................................................................6
Variabele creëeren die missingness weergeeft als dummy ..............................................................6
Gewogen gemiddelde nemen ..........................................................................................................7
Gewogen gemiddelde uitzetten .......................................................................................7
Variabele creëeren die missing waarden telt voor meerdere variabelen ...........................................7
Testen of de data MCAR is .............................................................................................................7
Testen of de data MAR is ................................................................................................................7
Testen of de data MNAR is .............................................................................................................8
Variabele rapporteren......................................................................................................................8
Variabelen visueel vergelijken qua verdeling/histogram/boxplot .......................................................8
Is er een verband tussen 2 variabelen? ...........................................................................................8
WPO 2: meervoudige Regressie ......................................................................................................9
Data inspecteren op foute inputs, missing data, … ..........................................................................9
Om zeker te zijn dat we ze mee in de data nemen ..........................................................9
Data algemeen controleren .............................................................................................................9
Grafisch samenhang v numerieke variabelen nagaan/ scatterplot (homoscedasticiteit) ....................9
Bivariate analyse/samenhang van numerieke variabelen ............................................................... 10
Independent-samples t-test + Levene’s ......................................................................................... 10
Backward regressiemodel ............................................................................................................. 11
Scatterplot en p-p plot ...................................................................................................11
Breusch-Pagan test .......................................................................................................12
Shapiro-Wilk ..................................................................................................................12
Partiële regressie plot ....................................................................................................12
Dummy variabele maken ............................................................................................................... 13
Var centreren rond respectieve gemiddelde................................................................................... 13
,WPO 3: logistische regressie ......................................................................................................... 13
Binaire variabele creëeren ............................................................................................................. 14
Kansen berekenen ........................................................................................................................ 14
ODDS berekenen .......................................................................................................................... 14
LOG-ODDS berekenen ................................................................................................................. 14
Overzicht Tabel met kansen en ODDS .......................................................................................... 15
Odds-ratio ..................................................................................................................................... 15
Binaire Logistische regressie ......................................................................................................... 15
Wnr data te scheef is en we ze rechter willen ................................................................................ 16
Imputatie ....................................................................................................................................... 16
Multinomiale logistische regressie ................................................................................................. 17
WPO 4: One-way ANOVA................................................................................................................ 17
Assumpties ANOVA nagaan.......................................................................................................... 17
1-WAY ANOVA ............................................................................................................................. 18
+ contrasten ..................................................................................................................18
Bootstrappen ................................................................................................................................ 18
Post-hoc hypothese testing 1-WAY anova ..................................................................................... 19
Helmert contrast............................................................................................................................ 19
WPO 5: factoriële ANOVA............................................................................................................... 19
Univariate ANOVA ........................................................................................................................ 19
2-way ANOVA............................................................................................................................... 19
Post-hoc testing 2-way anova........................................................................................20
Interactie effecten weten + groepen vergelijken ............................................................................. 20
Interactieplot opvragen .................................................................................................................. 20
WPO 6: REPANOVA + mixed design .............................................................................................. 20
Repeated measure ANOVA .......................................................................................................... 20
Mixed anova ................................................................................................................................. 21
WPO 7: PCA .................................................................................................................................... 21
Structuur v gedeelde dimensies nagaan ........................................................................................ 22
PCA .............................................................................................................................................. 22
Roteren ......................................................................................................................................... 22
WPO8: clusteranalyse .................................................................................................................... 23
Clusteranalyse .............................................................................................................................. 23
Maximum aantal clusters ............................................................................................................... 23
Clustergemiddelde verkrijgen ........................................................................................................ 23
, W PO 1: VERKENNEN VAN DATA
INLEZEN VAN DATA
^Download data^
File open data kies bestand
Stap 1: kies No bij de vraag if je bestand een voorgedefinieerd formaat heeft
Stap 2: Kiezen voor delimited & yes. Afhankelijk van het bestand kiezen we voor
comma of
Period. (TIP: om dit duidelijk te zien: open data eerst in een notepad)
Stap 3: Continue
Stap 4: Kies het gewenste scheidingsteken. Kijken hoe data gedefinieerd wordt, bv
indien met
dubbele aanhalingstekens kiezen we voor double qoute (rechts). Ook indien
nodig, duiden we ‘remove leading spaces from string values’ aan.
Stap 5: Continue (Hier kan je er eventueel al voor zorgen dat de meetschalen juist
staan)
Stap 6: done
Oefening: WPO1 1a (verkenning van data)
MEETSCHAAL AANPASSEN
Variable view (onderaan) klik op het gewenste vakje onder type klik op … kies het
juiste variable type ok
Oefening: WPO1 1b (verkenning van data)
AANTAL DECIMALE VERGROTEN
Variable view (onderaan) klik op het gewenste vakje onder decimals verhoog of verlaag
het aantal
GEEF GEMIDDELDE/TOTAAL/… W EER PER SOORT GROEP
*Bijvoorbeeld om het gemiddelde per kolom te berekenen voor bepaalde cases*
Data sort cases… sort by … paste
Data split file… compare groups … naar groups based on paste
Analyze descriptive statistics descriptives… … naar variable(s) options… (afh
v wat gevraagd sum of mean of …) continue paste
Omvat wat te doen en wanneer er op welke knoppen gedrukt moet worden
(Volgens leerstofoverzicht 24’-25’)
Algemeen:
Alles in het rood zijn voorbeeld gegevens
Werken altijd met 4 cijfers na de komma
o Aantal decimalen aanpassen: variable view decimals
Controleren juiste data type in variable view
SPSS vereist altijd het wide format
Let er op dat bij grafieken dat de y-as start vanaf 0!
Terminologie in SPSS:
o Factor = categorisch
o Covariate = interval/ratio (numeriek)
Vergeet geen assumpties te testen voor je betrouwbaar kan interpreteren!
Als we een normaalverdeling willen plotten vragen we een histogram aan
Als we een regressierechte willen plotten gaan we voor een partial regression/ scatter
plot
Indien mogelijk altijd error bars toevoegen!!
Als er naar modelevaluatie gevraagd wordt: wordt er gevraagd naar AIC en BIC
Var = variabele
OV = onafhankelijke variabele & AV = afhankelijke variabele
Bv = bijvoorbeeld
Over het examen: 2 grote vragen + deelvragen
Assumpties bespreken we enkel indien die gevraagd worden
o Denk aan normaliteitstesten, Levene’s, …
o Kan nadien aangegeven worden dat je ze mag negeren
o Stel dat het nodig is om bv een greenhousegeiseer te doen, moeten we dit
wel vermelden!!!
Als de p-waarde een gecorrigeerde is door een post-hoc, moet het vermeld worden
dat deze gecorrigeerd is
P-waardes rapporteren we in 3 decimalen, eta’s en R² doen we in 2 decimalen
Het wordt gegeven welke post-hoc we moeten gebruiken
o Of we kiezen tussen Bonferroni of Tukey
Als missing variables of data verkenning verwacht wordt, zal hierin gestuurd worden
Geven enkel aan dat een model niet goed is (symmetrie, uitschieters, …) indien
gevraagd
AI mag niet gebruikt worden, wel internet
Handmatige oefeningen kunnen op beide delen gevraagd worden
, INHOUDSOPGAVE
WPO 1: verkennen van data .............................................................................................................4
Inlezen van data ..............................................................................................................................4
Meetschaal aanpassen ...................................................................................................................4
Aantal decimale vergroten ...............................................................................................................4
Geef gemiddelde/totaal/… weer per soort groep ..............................................................................4
Split file uitzetten .............................................................................................................................5
Plotten in een barplot ......................................................................................................................5
Variabele hercategoriseren .............................................................................................................5
Plotten in een side-by-side boxplot ..................................................................................................5
Overzicht over hoe variabelen zich gedragen (normaliteit) ...............................................................6
Gemiddelde score per groep binnen 1 variabele voor 2 (of meer) verschillende momenten plotten ..6
1 categorie/waarde uit variabele filteren...........................................................................................6
Lijngrafiek; om bijvoorbeeld evolutie weer te geven .........................................................................6
Variabele creëeren die missingness weergeeft als dummy ..............................................................6
Gewogen gemiddelde nemen ..........................................................................................................7
Gewogen gemiddelde uitzetten .......................................................................................7
Variabele creëeren die missing waarden telt voor meerdere variabelen ...........................................7
Testen of de data MCAR is .............................................................................................................7
Testen of de data MAR is ................................................................................................................7
Testen of de data MNAR is .............................................................................................................8
Variabele rapporteren......................................................................................................................8
Variabelen visueel vergelijken qua verdeling/histogram/boxplot .......................................................8
Is er een verband tussen 2 variabelen? ...........................................................................................8
WPO 2: meervoudige Regressie ......................................................................................................9
Data inspecteren op foute inputs, missing data, … ..........................................................................9
Om zeker te zijn dat we ze mee in de data nemen ..........................................................9
Data algemeen controleren .............................................................................................................9
Grafisch samenhang v numerieke variabelen nagaan/ scatterplot (homoscedasticiteit) ....................9
Bivariate analyse/samenhang van numerieke variabelen ............................................................... 10
Independent-samples t-test + Levene’s ......................................................................................... 10
Backward regressiemodel ............................................................................................................. 11
Scatterplot en p-p plot ...................................................................................................11
Breusch-Pagan test .......................................................................................................12
Shapiro-Wilk ..................................................................................................................12
Partiële regressie plot ....................................................................................................12
Dummy variabele maken ............................................................................................................... 13
Var centreren rond respectieve gemiddelde................................................................................... 13
,WPO 3: logistische regressie ......................................................................................................... 13
Binaire variabele creëeren ............................................................................................................. 14
Kansen berekenen ........................................................................................................................ 14
ODDS berekenen .......................................................................................................................... 14
LOG-ODDS berekenen ................................................................................................................. 14
Overzicht Tabel met kansen en ODDS .......................................................................................... 15
Odds-ratio ..................................................................................................................................... 15
Binaire Logistische regressie ......................................................................................................... 15
Wnr data te scheef is en we ze rechter willen ................................................................................ 16
Imputatie ....................................................................................................................................... 16
Multinomiale logistische regressie ................................................................................................. 17
WPO 4: One-way ANOVA................................................................................................................ 17
Assumpties ANOVA nagaan.......................................................................................................... 17
1-WAY ANOVA ............................................................................................................................. 18
+ contrasten ..................................................................................................................18
Bootstrappen ................................................................................................................................ 18
Post-hoc hypothese testing 1-WAY anova ..................................................................................... 19
Helmert contrast............................................................................................................................ 19
WPO 5: factoriële ANOVA............................................................................................................... 19
Univariate ANOVA ........................................................................................................................ 19
2-way ANOVA............................................................................................................................... 19
Post-hoc testing 2-way anova........................................................................................20
Interactie effecten weten + groepen vergelijken ............................................................................. 20
Interactieplot opvragen .................................................................................................................. 20
WPO 6: REPANOVA + mixed design .............................................................................................. 20
Repeated measure ANOVA .......................................................................................................... 20
Mixed anova ................................................................................................................................. 21
WPO 7: PCA .................................................................................................................................... 21
Structuur v gedeelde dimensies nagaan ........................................................................................ 22
PCA .............................................................................................................................................. 22
Roteren ......................................................................................................................................... 22
WPO8: clusteranalyse .................................................................................................................... 23
Clusteranalyse .............................................................................................................................. 23
Maximum aantal clusters ............................................................................................................... 23
Clustergemiddelde verkrijgen ........................................................................................................ 23
, W PO 1: VERKENNEN VAN DATA
INLEZEN VAN DATA
^Download data^
File open data kies bestand
Stap 1: kies No bij de vraag if je bestand een voorgedefinieerd formaat heeft
Stap 2: Kiezen voor delimited & yes. Afhankelijk van het bestand kiezen we voor
comma of
Period. (TIP: om dit duidelijk te zien: open data eerst in een notepad)
Stap 3: Continue
Stap 4: Kies het gewenste scheidingsteken. Kijken hoe data gedefinieerd wordt, bv
indien met
dubbele aanhalingstekens kiezen we voor double qoute (rechts). Ook indien
nodig, duiden we ‘remove leading spaces from string values’ aan.
Stap 5: Continue (Hier kan je er eventueel al voor zorgen dat de meetschalen juist
staan)
Stap 6: done
Oefening: WPO1 1a (verkenning van data)
MEETSCHAAL AANPASSEN
Variable view (onderaan) klik op het gewenste vakje onder type klik op … kies het
juiste variable type ok
Oefening: WPO1 1b (verkenning van data)
AANTAL DECIMALE VERGROTEN
Variable view (onderaan) klik op het gewenste vakje onder decimals verhoog of verlaag
het aantal
GEEF GEMIDDELDE/TOTAAL/… W EER PER SOORT GROEP
*Bijvoorbeeld om het gemiddelde per kolom te berekenen voor bepaalde cases*
Data sort cases… sort by … paste
Data split file… compare groups … naar groups based on paste
Analyze descriptive statistics descriptives… … naar variable(s) options… (afh
v wat gevraagd sum of mean of …) continue paste
