Inleiding tot het recht
Themacollege 15/10:
+ Wet belgische nationaliteit afgeprint
De Belgische nationaliteit
1. inleiding
Nationaliteit staat in de grondwet en is ons recht als Belgen.
A. Waarom deze les?
HET BELANG VAN NATIONALITEIT
Lidmaatschap van de natiestaat:
- Verblijfsrecht
- Consulaire bijstand: ook hulp van je land als je in het buitenland zit
- Toegang tot burgerlijke en politieke rechten
Stemmen
Openbaar ambt uitoefenen
Belasting betalen
HET PROBLEEM NATIONALITEIT:
Art 8 GW
De staat van Belg wordt verkregen, behouden en verloren volgens de regelen bij
de burgerlijke wet gesteld. […]
= de wet Belgische nationaliteit: zegt op een soevereine manier wie Belg is en
hoe je Belg wordt en hoe je dit kan verliezen.
Probleem: Elk land beslist soeverein over wie de nationaliteit krijgt/verliest en
doet dat op basis van regels die niet op elkaar zijn afgestemd.
Geen internationaal recht. Per land beslist wie recht krijgt op de
nationaliteit. Elk land bepaald wie bv Belg of Nederlander is. Landen
beslissen hier soeverein over, maar daardoor nationaliteitenproblemen.
Verschillende aanknopingspunten
- Ius Sanguinis vs. Ius soli
- België: gemengd systeem (zie later)
Probleem om Belgische nationaliteit te verkrijgen: je moet een afstamming
hebben met een Belgische ouder, veel nationaliteit toegekend op basis van
afstammingsband JUS SANGUINUS
Niet in elk land dit van belang, ook andere criteria in andere landen zoals de
band grondgebied JUS SOLI (VS) – wie geboren wordt op grondgebied van VS
beschouwen ze als staatsburger van de VS
Bij ons JUS SANGUINUS belangrijk, maar ook hanteren we JUS SOLI.
1
, Knelpunten
Deze uitgangspunten kunnen botsen
1. Soevereiniteitsconflicten (dubbele nationaliteit)
Voorbeeld: Kind wordt geboren wanneer moeder die de nationaliteit van
een ius- sanguinis land heeft in een ius soli land op vakantie is. ->kind
krijgt dubbele nationaliteit.
Je kan in België meerdere nationaliteiten hebben, niet door elk land
aanvaard.
2. Probleem van staatsloosheid: geen van beide landen kent een
nationaliteit toe
Voorbeeld : Kind wordt geboren in ius sanguinis- land maar moeder heeft
de nationaliteit van een ius soli-land. -> kind is staatsloos
WAAROM LES NATIONALITEIT:
- Inhoudelijke reden:
Criminologen moeten iets van ons nationaliteitsrecht kennen, we komen het in de
beroepspraktijk veel tegen (zelfs statistisch onderzoek). Zoals in parket
(parketcriminologen).
- Praktische reden
Goed om mee te leren werken, moeilijk leesbaar, beknopt en alles staat erin.
Goed kunnen werken met 10 artikelen uit het wetboek.
B. de essentie van de Belgische nationaliteit
Wie is belg en wie kan belg worden:
- Verwerving van Belgische nationaliteit : Automatisch of op aanvraag
Toekenning: automatisch: enkel minderjarigen
Verkrijgen: op aanvraag: meerderjarig:
o Als recht (nationaliteitsverklaring) of als gunst
(naturalisatie)
o Vragen aan burgerlijke stand (parket) (als recht) of
parlement (als gunst/naturalisatie)
- Verlies van belgische nationaliteit
Afstand -> op vraag van meerderjarige
Automatisch -> op vraag van meerderjarige
Vervallenverklaring -> als straf bij meerderjarige
2. De nationaliteit verwerven
A. toekenning aan minderjarigen:
Meerderheid wordt Belg op basis van artikel 8.
Kinderen die Belgische ouder hebben worden automatisch Belg, als aan
een aantal voorwaarden is voldaan.
= JUS SANGUINUS en SOLI regel.
2
, ARTIKEL 8: paragraaf 1 WBN
- Voorbeeld Noor wordt geboren in Brugge (België). Haar vader is
Marokkaan en haar moeder is Nederlandse: er is geen afstamming van een
Belg, dus kan geen Belg worden.
- Voorbeeld Noor wordt geboren in Marokko, haar vader is een Marokkaan,
haar moeder is Belgische, maar werd in Marokko geboren. Noor kan
aanspraak maken op de Marokkaanse nationaliteit : ze kan de
Marokkaanse nationaliteit krijgen.
zie nog voorbeelden dia 15
Artikel 10 BWN van de belgische nationaliteit
Kinderen die staatloos zijn moeten beschermd worden.
• Voorwaarde 1. In België geboren
• Voorwaarde 2. Voor de meerderjarigheid geen andere nationaliteit
- Voorbeeld Noor wordt geboren in Brugge (België). Haar vader is Marokkaan
en haar moeder is Nederlandse. Ze kan geen aanspraak maken op een
andere nationaliteit: Ze wordt Belg als ze voor haar 18 jaar geen andere
nationaliteit kan krijgen. JUS SOLI, want op voorwaarde dat je niks anders
kan worden dan Belg. Om te vermijden dat kinderen staatloos worden,
geen nationaliteit – JUS SOLI in België.
Artikel treedt enkel in werking als kind staatloos zou worden!
- Verdere voorbeelden dia 17
Artikel 11 bis paragraaf 1:
Kinderen die lang genoeg in België verblijven worden Belg
Kinderen die in België geboren zijn, met niet Belgische ouders. Die kunnen als ze
hier lang genoeg zijn Belgische nationaliteit krijgen = tweede en derde generatie
vreemdelingen.
Voorbeeld dia 19
• Derdegeneratievreemdelingen (art. 11 WBN)
• Kind geboren in België
• 1 ouder of adoptant
• Geboren in België
• In de 10 jaar ervoor is België gedurende 5 jaar de wettelijke
hoofdverblijfplaats.
3de generatie vreemdeling in België: je opa en oma van Italiaanse afkomst naar
België gekomen. Je vader en jij zijn in België geboren, je vader heeft niet
Belgische nationaliteit. Jij bent dan derde generatie vreemdeling en je vader is 2 de
generatie vreemdeling (als je ouders naar België zijn gekomen.
3
, • Tweedegeneratievreemdelingen (art. 11bis WBN)
Kind
o Geboren in België
o EN hoofdverblijfplaats in België
o EN jonger dan 12 jaar
BEIDE ouders minstens 10 jaar ervoor wettelijke hoofdverblijfplaats
in België
1 ouder is gemachtigd voor verblijf van onbepaalde duur in België
Ouders kunnen verklaring afleggen (niet automatisch en niet verplicht).
Voorbeelden dia 20
Fluoresceren: in België geboren – afstammingsband in wetten.
Al deze info staat in de codex, voorwaarden niet vanbuiten kennen: kleur
geven (betrekking kind, betrekking beide ouders (voorwaarden), 1 ouder
(voorwaarden).
B. verkrijgen door meerderjarigen
Volwassenen die lang genoeg in België verblijven kunnen vragen om
Belg te worden
Kunnen krijgen op grond van JUS SOLI.
- Debat momenteel: hoelang moet het duren om Belg te kunnen worden,
hoelang hier zijn?
artikel 12bis WBN.
3 mogelijkheden :
1. Tweedegeneratievreemdeling: volwassenen geboren in België
van niet Belgische ouder
Geboren in België
Sinds geboorte hoofdverblijfplaats in B op grond van wettelijk
verblijf
Intentieverklaring afleggen: document waarin je zegt dat je de
Belgische grondwet, rechten en internationaal recht zal respecteren.
2. Lang verblijf: Mensen niet in België geboren maar wel al lang
wonen
(art. 12bis, §1, 5° WBN)
10 jaar hoofdverblijfplaats in B op grond van wettelijk verblijf
Bewijzen dat je voldoende geïntegreerd bent: intentieverklaring
o door 1 van de 3 landstalen te spreken.
o Deelname aan economisch en/of socio – cultureel leven in B
intentieverklaring
3. Kort verblijf: mensen niet in B geboren maar ook kort hier
verblijven
(art. 12bis, §1, 2-4° WBN)
4
, 5 jaar hoofdverblijfplaats in B op grond van wettelijk verblijf
Bewijs van inburgering: strenger
o Kennis taal
o Maatschappelijke inburgering
o Economische inburgering
Behalve als je gehuwd bent met een Belg en 3 jaar
samenwoont als echtgenoten
Behalve als je ouder of adoptant bent van een
minderjarige Belg
Dan moet je niet bewijzen dat je economisch
ingeburgerd bent.
Gehandicapten moeten deze 3 bewijzen niet hanteren (want maakt
tewerkstelling onmogelijk of pensioengerechtigd -> kritisch
bekeken.
Intentieverklaring
Volwassenen met bijzondere verdiensten kunnen om een dienst vragen!
artikel 19 WBN
Naturalisatie: je stapt als meerderjarigen naar KVV om je Belg te maken omdat je
een buitengewone verdienste hebt (wetenschapper of internationale
sporttoernooien) of staatloos bent. Naturalisatie is een gunst gegeven door
parlement, kan beslist worden dat je wel of niet Belg mag worden van parket. Als
parlement een wet stemt is dat per definitie ook een formele wet.
Optie 1: Buitengewone verdienste
(art 19, §1 WBN)
3 mogelijkheden:
o Wetenschappelijk: doctoraatstitel
o Sportief: internationale toernooien
o Sociocultureel: internationale cultuurwedstrijden of
internationaal geprezen voor socioculturele inzet
Nationaliteitsverklaring zo goed als onmogelijk
Verblijf en hoofdverblijfplaats in België tijdens procedure
Optie 2: Staatsloosheid.
(art. 19, §2 WBN)
2 jaar wettig verblijf in België
Verblijf en hoofdverblijfplaats in België tijdens procedure
3. nationaliteit verliezen
A. AFSTAND
Volwassenen kunnen ervoor kiezen om geen Belg meer te zijn
Bv. Mensen ouder die 18 die er bewust voor kiezen niet meer Belg te willen zijn
artikel 22, 2° WBN
Voorwaarden
1. Belg zijn
5
, 2. Meerderjarig zijn
3. Een andere nationaliteit hebben of kunnen krijgen
B. Door automatisch verlies
De wet bepaalt dat Belgen soms automatisch hun nationaliteit verliezen
artikel 22, 3 en 6° WBN.
Na afstand of automatisch verlies van nationaliteit ouder (art. 22, §1, 3° en 6°
WBN)
Minderjarig
Ouder verloor nationaliteit door afstand of verlies op grond van °5
Geen andere ouder die Belg is
Niet ° staatloosheid (art. 22, §3 WBN)
Voorbeeld: Peter is 30. Hij werd in België geboren uit een Belgische moeder. Toen
Peter 1 was verhuisde hij met zijn ouders naar Vietnam. Hij keerde nooit naar
België terug en heeft geen enkele band met België meer. Hij heeft nooit
verklaard Belg te willen zijn of blijven.Peter is vandaag geen Belg meer. (artikel
22, 5° WBN)
kan geen afstand doen van Belgische nationaliteit want anders staatloos.
Ook minderjarigen kunnen dit niet.
Lees artikel 22, 5° WBN: onvoldoende band met België
Niet geboren in België (of voormalige Kolonie)
Tussen 18-28 jaar ononderbroken hoofdverblijfplaats buiten België
Niet werkzaam voor
Belgische overheid
Belgische vennootschap
Belgische vereniging
Niet ° staatloosheid (art. 22, §3 WBN)
Te vermijden mits verklaring tot behoud tussen 18 en 28 jaar
Als je staatsloos zou zijn door afnemen belgische nationaliteit – gaan we het niet
doen.
Je bent kind: hebt afstamming van iemand -> verschil minderjarig en
meerderjarig
Als je op je 28 niks gedaan hebt: geen Belg meer EXAMEN
MAAR gaat om personen die niet in B geboren zijn
Minderjarigen verliezen nationaliteit als nationaliteit van ouder verdwijnt en deze
van dat kind afhangt van de ouder. JUS SANGIUNUS is hierbij weg.
6
Themacollege 15/10:
+ Wet belgische nationaliteit afgeprint
De Belgische nationaliteit
1. inleiding
Nationaliteit staat in de grondwet en is ons recht als Belgen.
A. Waarom deze les?
HET BELANG VAN NATIONALITEIT
Lidmaatschap van de natiestaat:
- Verblijfsrecht
- Consulaire bijstand: ook hulp van je land als je in het buitenland zit
- Toegang tot burgerlijke en politieke rechten
Stemmen
Openbaar ambt uitoefenen
Belasting betalen
HET PROBLEEM NATIONALITEIT:
Art 8 GW
De staat van Belg wordt verkregen, behouden en verloren volgens de regelen bij
de burgerlijke wet gesteld. […]
= de wet Belgische nationaliteit: zegt op een soevereine manier wie Belg is en
hoe je Belg wordt en hoe je dit kan verliezen.
Probleem: Elk land beslist soeverein over wie de nationaliteit krijgt/verliest en
doet dat op basis van regels die niet op elkaar zijn afgestemd.
Geen internationaal recht. Per land beslist wie recht krijgt op de
nationaliteit. Elk land bepaald wie bv Belg of Nederlander is. Landen
beslissen hier soeverein over, maar daardoor nationaliteitenproblemen.
Verschillende aanknopingspunten
- Ius Sanguinis vs. Ius soli
- België: gemengd systeem (zie later)
Probleem om Belgische nationaliteit te verkrijgen: je moet een afstamming
hebben met een Belgische ouder, veel nationaliteit toegekend op basis van
afstammingsband JUS SANGUINUS
Niet in elk land dit van belang, ook andere criteria in andere landen zoals de
band grondgebied JUS SOLI (VS) – wie geboren wordt op grondgebied van VS
beschouwen ze als staatsburger van de VS
Bij ons JUS SANGUINUS belangrijk, maar ook hanteren we JUS SOLI.
1
, Knelpunten
Deze uitgangspunten kunnen botsen
1. Soevereiniteitsconflicten (dubbele nationaliteit)
Voorbeeld: Kind wordt geboren wanneer moeder die de nationaliteit van
een ius- sanguinis land heeft in een ius soli land op vakantie is. ->kind
krijgt dubbele nationaliteit.
Je kan in België meerdere nationaliteiten hebben, niet door elk land
aanvaard.
2. Probleem van staatsloosheid: geen van beide landen kent een
nationaliteit toe
Voorbeeld : Kind wordt geboren in ius sanguinis- land maar moeder heeft
de nationaliteit van een ius soli-land. -> kind is staatsloos
WAAROM LES NATIONALITEIT:
- Inhoudelijke reden:
Criminologen moeten iets van ons nationaliteitsrecht kennen, we komen het in de
beroepspraktijk veel tegen (zelfs statistisch onderzoek). Zoals in parket
(parketcriminologen).
- Praktische reden
Goed om mee te leren werken, moeilijk leesbaar, beknopt en alles staat erin.
Goed kunnen werken met 10 artikelen uit het wetboek.
B. de essentie van de Belgische nationaliteit
Wie is belg en wie kan belg worden:
- Verwerving van Belgische nationaliteit : Automatisch of op aanvraag
Toekenning: automatisch: enkel minderjarigen
Verkrijgen: op aanvraag: meerderjarig:
o Als recht (nationaliteitsverklaring) of als gunst
(naturalisatie)
o Vragen aan burgerlijke stand (parket) (als recht) of
parlement (als gunst/naturalisatie)
- Verlies van belgische nationaliteit
Afstand -> op vraag van meerderjarige
Automatisch -> op vraag van meerderjarige
Vervallenverklaring -> als straf bij meerderjarige
2. De nationaliteit verwerven
A. toekenning aan minderjarigen:
Meerderheid wordt Belg op basis van artikel 8.
Kinderen die Belgische ouder hebben worden automatisch Belg, als aan
een aantal voorwaarden is voldaan.
= JUS SANGUINUS en SOLI regel.
2
, ARTIKEL 8: paragraaf 1 WBN
- Voorbeeld Noor wordt geboren in Brugge (België). Haar vader is
Marokkaan en haar moeder is Nederlandse: er is geen afstamming van een
Belg, dus kan geen Belg worden.
- Voorbeeld Noor wordt geboren in Marokko, haar vader is een Marokkaan,
haar moeder is Belgische, maar werd in Marokko geboren. Noor kan
aanspraak maken op de Marokkaanse nationaliteit : ze kan de
Marokkaanse nationaliteit krijgen.
zie nog voorbeelden dia 15
Artikel 10 BWN van de belgische nationaliteit
Kinderen die staatloos zijn moeten beschermd worden.
• Voorwaarde 1. In België geboren
• Voorwaarde 2. Voor de meerderjarigheid geen andere nationaliteit
- Voorbeeld Noor wordt geboren in Brugge (België). Haar vader is Marokkaan
en haar moeder is Nederlandse. Ze kan geen aanspraak maken op een
andere nationaliteit: Ze wordt Belg als ze voor haar 18 jaar geen andere
nationaliteit kan krijgen. JUS SOLI, want op voorwaarde dat je niks anders
kan worden dan Belg. Om te vermijden dat kinderen staatloos worden,
geen nationaliteit – JUS SOLI in België.
Artikel treedt enkel in werking als kind staatloos zou worden!
- Verdere voorbeelden dia 17
Artikel 11 bis paragraaf 1:
Kinderen die lang genoeg in België verblijven worden Belg
Kinderen die in België geboren zijn, met niet Belgische ouders. Die kunnen als ze
hier lang genoeg zijn Belgische nationaliteit krijgen = tweede en derde generatie
vreemdelingen.
Voorbeeld dia 19
• Derdegeneratievreemdelingen (art. 11 WBN)
• Kind geboren in België
• 1 ouder of adoptant
• Geboren in België
• In de 10 jaar ervoor is België gedurende 5 jaar de wettelijke
hoofdverblijfplaats.
3de generatie vreemdeling in België: je opa en oma van Italiaanse afkomst naar
België gekomen. Je vader en jij zijn in België geboren, je vader heeft niet
Belgische nationaliteit. Jij bent dan derde generatie vreemdeling en je vader is 2 de
generatie vreemdeling (als je ouders naar België zijn gekomen.
3
, • Tweedegeneratievreemdelingen (art. 11bis WBN)
Kind
o Geboren in België
o EN hoofdverblijfplaats in België
o EN jonger dan 12 jaar
BEIDE ouders minstens 10 jaar ervoor wettelijke hoofdverblijfplaats
in België
1 ouder is gemachtigd voor verblijf van onbepaalde duur in België
Ouders kunnen verklaring afleggen (niet automatisch en niet verplicht).
Voorbeelden dia 20
Fluoresceren: in België geboren – afstammingsband in wetten.
Al deze info staat in de codex, voorwaarden niet vanbuiten kennen: kleur
geven (betrekking kind, betrekking beide ouders (voorwaarden), 1 ouder
(voorwaarden).
B. verkrijgen door meerderjarigen
Volwassenen die lang genoeg in België verblijven kunnen vragen om
Belg te worden
Kunnen krijgen op grond van JUS SOLI.
- Debat momenteel: hoelang moet het duren om Belg te kunnen worden,
hoelang hier zijn?
artikel 12bis WBN.
3 mogelijkheden :
1. Tweedegeneratievreemdeling: volwassenen geboren in België
van niet Belgische ouder
Geboren in België
Sinds geboorte hoofdverblijfplaats in B op grond van wettelijk
verblijf
Intentieverklaring afleggen: document waarin je zegt dat je de
Belgische grondwet, rechten en internationaal recht zal respecteren.
2. Lang verblijf: Mensen niet in België geboren maar wel al lang
wonen
(art. 12bis, §1, 5° WBN)
10 jaar hoofdverblijfplaats in B op grond van wettelijk verblijf
Bewijzen dat je voldoende geïntegreerd bent: intentieverklaring
o door 1 van de 3 landstalen te spreken.
o Deelname aan economisch en/of socio – cultureel leven in B
intentieverklaring
3. Kort verblijf: mensen niet in B geboren maar ook kort hier
verblijven
(art. 12bis, §1, 2-4° WBN)
4
, 5 jaar hoofdverblijfplaats in B op grond van wettelijk verblijf
Bewijs van inburgering: strenger
o Kennis taal
o Maatschappelijke inburgering
o Economische inburgering
Behalve als je gehuwd bent met een Belg en 3 jaar
samenwoont als echtgenoten
Behalve als je ouder of adoptant bent van een
minderjarige Belg
Dan moet je niet bewijzen dat je economisch
ingeburgerd bent.
Gehandicapten moeten deze 3 bewijzen niet hanteren (want maakt
tewerkstelling onmogelijk of pensioengerechtigd -> kritisch
bekeken.
Intentieverklaring
Volwassenen met bijzondere verdiensten kunnen om een dienst vragen!
artikel 19 WBN
Naturalisatie: je stapt als meerderjarigen naar KVV om je Belg te maken omdat je
een buitengewone verdienste hebt (wetenschapper of internationale
sporttoernooien) of staatloos bent. Naturalisatie is een gunst gegeven door
parlement, kan beslist worden dat je wel of niet Belg mag worden van parket. Als
parlement een wet stemt is dat per definitie ook een formele wet.
Optie 1: Buitengewone verdienste
(art 19, §1 WBN)
3 mogelijkheden:
o Wetenschappelijk: doctoraatstitel
o Sportief: internationale toernooien
o Sociocultureel: internationale cultuurwedstrijden of
internationaal geprezen voor socioculturele inzet
Nationaliteitsverklaring zo goed als onmogelijk
Verblijf en hoofdverblijfplaats in België tijdens procedure
Optie 2: Staatsloosheid.
(art. 19, §2 WBN)
2 jaar wettig verblijf in België
Verblijf en hoofdverblijfplaats in België tijdens procedure
3. nationaliteit verliezen
A. AFSTAND
Volwassenen kunnen ervoor kiezen om geen Belg meer te zijn
Bv. Mensen ouder die 18 die er bewust voor kiezen niet meer Belg te willen zijn
artikel 22, 2° WBN
Voorwaarden
1. Belg zijn
5
, 2. Meerderjarig zijn
3. Een andere nationaliteit hebben of kunnen krijgen
B. Door automatisch verlies
De wet bepaalt dat Belgen soms automatisch hun nationaliteit verliezen
artikel 22, 3 en 6° WBN.
Na afstand of automatisch verlies van nationaliteit ouder (art. 22, §1, 3° en 6°
WBN)
Minderjarig
Ouder verloor nationaliteit door afstand of verlies op grond van °5
Geen andere ouder die Belg is
Niet ° staatloosheid (art. 22, §3 WBN)
Voorbeeld: Peter is 30. Hij werd in België geboren uit een Belgische moeder. Toen
Peter 1 was verhuisde hij met zijn ouders naar Vietnam. Hij keerde nooit naar
België terug en heeft geen enkele band met België meer. Hij heeft nooit
verklaard Belg te willen zijn of blijven.Peter is vandaag geen Belg meer. (artikel
22, 5° WBN)
kan geen afstand doen van Belgische nationaliteit want anders staatloos.
Ook minderjarigen kunnen dit niet.
Lees artikel 22, 5° WBN: onvoldoende band met België
Niet geboren in België (of voormalige Kolonie)
Tussen 18-28 jaar ononderbroken hoofdverblijfplaats buiten België
Niet werkzaam voor
Belgische overheid
Belgische vennootschap
Belgische vereniging
Niet ° staatloosheid (art. 22, §3 WBN)
Te vermijden mits verklaring tot behoud tussen 18 en 28 jaar
Als je staatsloos zou zijn door afnemen belgische nationaliteit – gaan we het niet
doen.
Je bent kind: hebt afstamming van iemand -> verschil minderjarig en
meerderjarig
Als je op je 28 niks gedaan hebt: geen Belg meer EXAMEN
MAAR gaat om personen die niet in B geboren zijn
Minderjarigen verliezen nationaliteit als nationaliteit van ouder verdwijnt en deze
van dat kind afhangt van de ouder. JUS SANGIUNUS is hierbij weg.
6
