[Jaar]
[Titel van document]
[ONDERTITEL VAN DOCUMENT]
LIEZE MERCKX
,INHOUD
1. hoofdstuk 1: huiswerkbeleid...................................................................................................... 6
1.1 Wie heeft huiswerk uitgevonden? .............................................................................................6
1.2 Een huiswerkbeleid in elke school ............................................................................................6
zin of onzin van huiswerk? .............................................................................................................6
1.3 het belang van huiswerk in de lagere school ..............................................................................7
1.4 waarom werken aan een huiswerkbeleid op de lagere school? ...................................................7
1.5 spanningen .............................................................................................................................8
Spanningen bij: .............................................................................................................................8
1.6 richtlijnen over huiswerk..............................................................................................................8
1.7 waarom huiswerk? ......................................................................................................................9
Brug leggen tussen school en thuis: ...............................................................................................9
Betrokkenheid van de ouders:........................................................................................................9
1.8 een stappenplan of werkplan (gebaseerd op de beertjes van Meichenbaum) ................................ 10
1.9 hulp van ouders / verwachtingen naar de ouders ........................................................................ 10
Oppasgids voor huiswerkbegeleiding ........................................................................................... 10
Wat doen als leraar? ................................................................................................................... 10
Vraag genoeg feedback over hoe het ging: signaalfunctie .............................................................. 10
Verwachtingen naar ouders ......................................................................................................... 11
Huiswerk verbeteren als ouder/Wat mag je als ouder niet doen? ................................................... 11
Wat kunnen ouders wel doen? ..................................................................................................... 11
Zelfregulerend leren (ZRL) ........................................................................................................... 12
1.10 kunnen ouders helpen? Impact van sociale ongelijkheid / huiswerk en kansarmoede ................. 12
Ouders moeten Nederlands leren ................................................................................................ 13
Doelstellingen voor het schoolteam ............................................................................................. 13
Is preteaching wel haalbaar voor lln zonder de hulp van ouders? ................................................... 13
Huiswerk vergoot de ongelijke kansen? = Moeilijk! ........................................................................ 13
Kanenongelijkheid wordt versterkt ............................................................................................... 14
Differentiëren is geen luxe maar noodzaak! .................................................................................. 14
1.11 Huiswerkplekken? (verschillen tussen leerlingen) ..................................................................... 14
Kinderen moeten ruimte krijgen om hun huiswerk te maken .......................................................... 14
1.12 De impact van nieuwe digitale vormen van huiswerk? ............................................................... 14
Flipwerk ..................................................................................................................................... 14
Rendement huiswerk? Wie werkt er? ............................................................................................ 15
1.13 Soorten huiswerk? .................................................................................................................. 15
Samenwerking met ouders stimuleren door soort huiswerk… ........................................................ 15
1
, Checklist zinvol huiswerk – voor de leraar ..................................................................................... 16
Verschillende opdrachten ........................................................................................................... 16
1.14 Huiswerk op maat ................................................................................................................... 17
taakgerichtheid en motivatie ....................................................................................................... 17
Differentiatie .............................................................................................................................. 17
het ontwikkelt vaardigheden en attitudes ..................................................................................... 18
Welke vragen moet je stellen bij het ontwerpen van huiswerk? ...................................................... 18
1.15 Een huiswerkbeleid in elke school, een visietekst voor elke school ............................................ 19
naar een huiswerkbeleid of visietekst met de viersleutelmethode .................................................. 19
Stap 4: visietekst ........................................................................................................................ 23
1.16 didactiek van het huiswerk: 3 fasen .......................................................................................... 23
feedback geven .......................................................................................................................... 24
1.17 op weg naar zelfstandigheid! .................................................................................................... 24
1.18 Het theoretisch kader van de berengroepen/ toekans .......................................................... 25
1.19 De vier berenstappen van Bash en Camp .................................................................................. 26
1.20 Hoe pas je deze methode effectief toe? .................................................................................... 27
1.21 zill en leren leren ..................................................................................................................... 27
1.22 besluit huiswerkbeleid ............................................................................................................ 28
2. hoofdstuk 2: leren leren ...................................................................................................29
2.1 belang van leren leren? ............................................................................................................. 29
2.2 leraren ..................................................................................................................................... 29
2.3 stellingen ................................................................................................................................. 29
hindernissen of argumenten om er minder werk van de te maken door leerkrachten: ...................... 30
2.4 zelfregulering van leerlingen verhogen = inzicht krijgen in procescriteria ....................................... 30
2.5 Scaffolding (vorm van differentiatie) ........................................................................................... 30
Kenmerken scaffolding:............................................................................................................... 30
2.6 De vier componenten van vaardig leren en probleemoplossen ..................................................... 31
Component 1: Domeinspecifieke kennisbasis .............................................................................. 31
Component 2: cognitieve strategieën, waartoe zowel heuristieken als leerstrategieën gerekend
kunnen worden ........................................................................................................................... 32
component 3: MEtacognitieve kennis en vaardigheden ................................................................. 36
component 4: Affectieve componenten ........................................................................................ 38
onjuiste en ongewenste overtuigingen .......................................................................................... 39
2.7 Zes leerstrategieën ................................................................................................................... 42
3. Laat de leerlingen de leerstof actief verwerken .................................................................... 44
2.8 Waarom “leren leren” met “MIND MAPPING” ............................................................................. 46
Wat zijn Mind Maps? ................................................................................................................... 46
2
, Regels mindmap: ........................................................................................................................ 47
Waarom mindmaps gaan gebruiken? ........................................................................................... 47
Mindmapping ............................................................................................................................. 47
De tien geboden van mindmapping .............................................................................................. 48
2.9 De nieuwe leraar is een coach ................................................................................................ 51
hoofdstuk 3: differentiatie ............................................................................................................53
3.1 didactisch model van “Van Gelder”............................................................................................ 53
3.2 didactische princpes ................................................................................................................. 53
→ koppelen aan de betrokkenheidsverhogende factoren .................................................................. 53
3.3 aanpak – proces – effect schema (kijk verder in samenvatting) ..................................................... 55
3.4 BKD-MODEL (kijk verder in samenvatting) ................................................................................... 55
3.5 Het Zorgcontinuüm (kijk verder in samenvatting)......................................................................... 55
3.6 Vademecum zorgbreed werken en kansenrijk onderwijs – bouwen aan een school voor iedereen .. 56
Hoofdstuk 4: boek ervaringsgericht werken ..................................................................................57
1. waar het ervaringsgericht onderwijs voor staat? ...............................................................57
1.1 ervaringsgerich werken.............................................................................................................. 57
1.2 de kern van ervaringsgericht werken ....................................................................................... 57
Ervaringsgericht werken is zoveel meer dan leren uit ervaring ........................................................ 57
De ervaringsgerichte instelling van de leerkracht .......................................................................... 57
Ervaring en ervaringsstroom ........................................................................................................ 58
Perspectief nemen is een kerncompetentie voor de ervaringsgerichte leerkracht ........................... 58
Van oppervlakkig kijken naar ervaringsreconstructie ..................................................................... 59
Binnen ervaringsgericht onderwijs maken we voortdurend ervaringsreconstructies ........................ 59
1.3 Wat is een ervaringsgerichte praktijk? ........................................................................................ 59
Een ervaringsgerichte kijk op kwaliteit .......................................................................................... 59
Aanpak – proces – effect .............................................................................................................. 60
2. Het belang van welbevinden en betrokkenheid .................................................................62
2.1 welbevinden ............................................................................................................................. 62
Signalenlijst welbevinden ............................................................................................................ 63
Welbevinden = bevrediging van basisbehoeften ............................................................................ 63
Factoren in het kind die welbevinden bevorderen .......................................................................... 63
Waar welbevinden goed voor is .................................................................................................... 63
2.2 betrokkenheid .......................................................................................................................... 64
Signalenlijst betrokkenheid ......................................................................................................... 64
Exploratiedrang .......................................................................................................................... 64
The state of flow.......................................................................................................................... 65
Drie soorten van betrokkenheid ................................................................................................... 65
3
[Titel van document]
[ONDERTITEL VAN DOCUMENT]
LIEZE MERCKX
,INHOUD
1. hoofdstuk 1: huiswerkbeleid...................................................................................................... 6
1.1 Wie heeft huiswerk uitgevonden? .............................................................................................6
1.2 Een huiswerkbeleid in elke school ............................................................................................6
zin of onzin van huiswerk? .............................................................................................................6
1.3 het belang van huiswerk in de lagere school ..............................................................................7
1.4 waarom werken aan een huiswerkbeleid op de lagere school? ...................................................7
1.5 spanningen .............................................................................................................................8
Spanningen bij: .............................................................................................................................8
1.6 richtlijnen over huiswerk..............................................................................................................8
1.7 waarom huiswerk? ......................................................................................................................9
Brug leggen tussen school en thuis: ...............................................................................................9
Betrokkenheid van de ouders:........................................................................................................9
1.8 een stappenplan of werkplan (gebaseerd op de beertjes van Meichenbaum) ................................ 10
1.9 hulp van ouders / verwachtingen naar de ouders ........................................................................ 10
Oppasgids voor huiswerkbegeleiding ........................................................................................... 10
Wat doen als leraar? ................................................................................................................... 10
Vraag genoeg feedback over hoe het ging: signaalfunctie .............................................................. 10
Verwachtingen naar ouders ......................................................................................................... 11
Huiswerk verbeteren als ouder/Wat mag je als ouder niet doen? ................................................... 11
Wat kunnen ouders wel doen? ..................................................................................................... 11
Zelfregulerend leren (ZRL) ........................................................................................................... 12
1.10 kunnen ouders helpen? Impact van sociale ongelijkheid / huiswerk en kansarmoede ................. 12
Ouders moeten Nederlands leren ................................................................................................ 13
Doelstellingen voor het schoolteam ............................................................................................. 13
Is preteaching wel haalbaar voor lln zonder de hulp van ouders? ................................................... 13
Huiswerk vergoot de ongelijke kansen? = Moeilijk! ........................................................................ 13
Kanenongelijkheid wordt versterkt ............................................................................................... 14
Differentiëren is geen luxe maar noodzaak! .................................................................................. 14
1.11 Huiswerkplekken? (verschillen tussen leerlingen) ..................................................................... 14
Kinderen moeten ruimte krijgen om hun huiswerk te maken .......................................................... 14
1.12 De impact van nieuwe digitale vormen van huiswerk? ............................................................... 14
Flipwerk ..................................................................................................................................... 14
Rendement huiswerk? Wie werkt er? ............................................................................................ 15
1.13 Soorten huiswerk? .................................................................................................................. 15
Samenwerking met ouders stimuleren door soort huiswerk… ........................................................ 15
1
, Checklist zinvol huiswerk – voor de leraar ..................................................................................... 16
Verschillende opdrachten ........................................................................................................... 16
1.14 Huiswerk op maat ................................................................................................................... 17
taakgerichtheid en motivatie ....................................................................................................... 17
Differentiatie .............................................................................................................................. 17
het ontwikkelt vaardigheden en attitudes ..................................................................................... 18
Welke vragen moet je stellen bij het ontwerpen van huiswerk? ...................................................... 18
1.15 Een huiswerkbeleid in elke school, een visietekst voor elke school ............................................ 19
naar een huiswerkbeleid of visietekst met de viersleutelmethode .................................................. 19
Stap 4: visietekst ........................................................................................................................ 23
1.16 didactiek van het huiswerk: 3 fasen .......................................................................................... 23
feedback geven .......................................................................................................................... 24
1.17 op weg naar zelfstandigheid! .................................................................................................... 24
1.18 Het theoretisch kader van de berengroepen/ toekans .......................................................... 25
1.19 De vier berenstappen van Bash en Camp .................................................................................. 26
1.20 Hoe pas je deze methode effectief toe? .................................................................................... 27
1.21 zill en leren leren ..................................................................................................................... 27
1.22 besluit huiswerkbeleid ............................................................................................................ 28
2. hoofdstuk 2: leren leren ...................................................................................................29
2.1 belang van leren leren? ............................................................................................................. 29
2.2 leraren ..................................................................................................................................... 29
2.3 stellingen ................................................................................................................................. 29
hindernissen of argumenten om er minder werk van de te maken door leerkrachten: ...................... 30
2.4 zelfregulering van leerlingen verhogen = inzicht krijgen in procescriteria ....................................... 30
2.5 Scaffolding (vorm van differentiatie) ........................................................................................... 30
Kenmerken scaffolding:............................................................................................................... 30
2.6 De vier componenten van vaardig leren en probleemoplossen ..................................................... 31
Component 1: Domeinspecifieke kennisbasis .............................................................................. 31
Component 2: cognitieve strategieën, waartoe zowel heuristieken als leerstrategieën gerekend
kunnen worden ........................................................................................................................... 32
component 3: MEtacognitieve kennis en vaardigheden ................................................................. 36
component 4: Affectieve componenten ........................................................................................ 38
onjuiste en ongewenste overtuigingen .......................................................................................... 39
2.7 Zes leerstrategieën ................................................................................................................... 42
3. Laat de leerlingen de leerstof actief verwerken .................................................................... 44
2.8 Waarom “leren leren” met “MIND MAPPING” ............................................................................. 46
Wat zijn Mind Maps? ................................................................................................................... 46
2
, Regels mindmap: ........................................................................................................................ 47
Waarom mindmaps gaan gebruiken? ........................................................................................... 47
Mindmapping ............................................................................................................................. 47
De tien geboden van mindmapping .............................................................................................. 48
2.9 De nieuwe leraar is een coach ................................................................................................ 51
hoofdstuk 3: differentiatie ............................................................................................................53
3.1 didactisch model van “Van Gelder”............................................................................................ 53
3.2 didactische princpes ................................................................................................................. 53
→ koppelen aan de betrokkenheidsverhogende factoren .................................................................. 53
3.3 aanpak – proces – effect schema (kijk verder in samenvatting) ..................................................... 55
3.4 BKD-MODEL (kijk verder in samenvatting) ................................................................................... 55
3.5 Het Zorgcontinuüm (kijk verder in samenvatting)......................................................................... 55
3.6 Vademecum zorgbreed werken en kansenrijk onderwijs – bouwen aan een school voor iedereen .. 56
Hoofdstuk 4: boek ervaringsgericht werken ..................................................................................57
1. waar het ervaringsgericht onderwijs voor staat? ...............................................................57
1.1 ervaringsgerich werken.............................................................................................................. 57
1.2 de kern van ervaringsgericht werken ....................................................................................... 57
Ervaringsgericht werken is zoveel meer dan leren uit ervaring ........................................................ 57
De ervaringsgerichte instelling van de leerkracht .......................................................................... 57
Ervaring en ervaringsstroom ........................................................................................................ 58
Perspectief nemen is een kerncompetentie voor de ervaringsgerichte leerkracht ........................... 58
Van oppervlakkig kijken naar ervaringsreconstructie ..................................................................... 59
Binnen ervaringsgericht onderwijs maken we voortdurend ervaringsreconstructies ........................ 59
1.3 Wat is een ervaringsgerichte praktijk? ........................................................................................ 59
Een ervaringsgerichte kijk op kwaliteit .......................................................................................... 59
Aanpak – proces – effect .............................................................................................................. 60
2. Het belang van welbevinden en betrokkenheid .................................................................62
2.1 welbevinden ............................................................................................................................. 62
Signalenlijst welbevinden ............................................................................................................ 63
Welbevinden = bevrediging van basisbehoeften ............................................................................ 63
Factoren in het kind die welbevinden bevorderen .......................................................................... 63
Waar welbevinden goed voor is .................................................................................................... 63
2.2 betrokkenheid .......................................................................................................................... 64
Signalenlijst betrokkenheid ......................................................................................................... 64
Exploratiedrang .......................................................................................................................... 64
The state of flow.......................................................................................................................... 65
Drie soorten van betrokkenheid ................................................................................................... 65
3
