1
,Inhoud
Voorwoord.......................................................................................................................... 3
Studierichtingen.............................................................................................................. 4
TSO............................................................................................................................... 4
Algemene voorwaarden................................................................................................... 4
Digitalisering................................................................................................................... 4
Termen examen.............................................................................................................. 4
Actualiteit........................................................................................................................ 5
Extra hulp nodig?............................................................................................................. 6
Wat vind je van de samenvatting?...................................................................................6
Economie (60% van de punten)..........................................................................................6
Inleiding en situering....................................................................................................... 7
Basisbegrippen............................................................................................................. 7
Economische kringloop............................................................................................... 10
Gezinnen....................................................................................................................... 12
Inkomensvorming....................................................................................................... 12
Gezinsbudget............................................................................................................. 15
Inkomensbelasting..................................................................................................... 17
Belastingen................................................................................................................. 20
Betaling......................................................................................................................... 24
Rechtstreekse betaling............................................................................................... 24
Onrechtstreekse betaling........................................................................................... 26
Krediet........................................................................................................................... 33
Begrip en belang........................................................................................................ 33
Krediet op korte termijn.............................................................................................. 33
Krediet op lange termijn............................................................................................. 35
Intrestvergelijking....................................................................................................... 37
Valkuilen voor de kredietnemer..................................................................................39
Bescherming van de kredietnemer: wet op consumentenkrediet...............................41
Kredietproblemen....................................................................................................... 42
Recht (40%)...................................................................................................................... 43
Algemene begrippen en gerechtelijke instellingen........................................................43
Nut van het recht........................................................................................................ 44
Bronnen van het recht................................................................................................ 44
Gerechtelijke instellingen........................................................................................... 46
Personenrecht................................................................................................................ 49
Natuurlijke- en rechtspersoon.................................................................50
2
, Staat van een persoon als individu, in de familie en in de gemeenschap...................50
Zakenrecht.................................................................................................................... 52
De goederen............................................................................................................... 52
De eigendom, het bezit.............................................................................................. 53
Verbintenissen............................................................................................................... 57
Begrip......................................................................................................................... 57
Bronnen...................................................................................................................... 58
Voornaamste gevolgen van verbintenissen................................................................59
Tenietgaan van verbintenissen...................................................................................60
Bewijs van verbintenissen.......................................................................................... 61
Courante contracten...................................................................................................... 64
Grondbeginselen........................................................................................................ 64
Geldigheidsvereisten.................................................................................................. 65
Het koopcontract........................................................................................................ 66
Het huurcontract........................................................................................................ 68
Verzekeringen............................................................................................................ 71
Arbeidscontract.......................................................................................................... 74
Het arbeidsreglement.................................................................................................... 76
Begrip......................................................................................................................... 76
Inhoud........................................................................................................................ 76
Sociale zekerheid........................................................................................................... 76
Rijksdienst voor sociale zekerheid..............................................................................76
Sectoren binnen de RSZ............................................................................................. 77
Examenvragen met antwoorden.......................................................................................78
2023.............................................................................................................................. 78
November................................................................................................................... 78
Bibliografie........................................................................................................................ 79
Algemene tips................................................................................................................... 79
Verloop examen................................................................................................................ 80
Eindwoord......................................................................................................................... 80
VOORWOORD
Dit is een samenvatting voor de examencommissie voor het vak toegepaste
economie in de 3e graad TSO. Het is opgesteld met behulp van de vakfiche
3
, van de examencommissie voor 2025 (tot september): https://app.akov.be/pls/pakov/f?
p=EXCO_PUBLIC:1000::::1000:P1000_VAKFICHE_ID,P1000_VAK_ID,P1000_VAKFICHE_VERS
IE_NOI_ID,P1000_GELDIGHEID_ID:1711,320,1492,2878
Ik zal in de samenvatting verwijzen naar de vakfiche zodat je duidelijk weet wat je moet
kennen volgens hun richtlijnen. Dit zal telkens in de oranje kaders onder de titel staan.
Aangezien er een nieuw leerstofoverzicht komt, is deze samenvatting dus nog geldig tot
september 2025. Zodra de examencommissie een leerstofoverzicht publiceert, werk ik
aan een nieuwe samenvatting. Dit zal ik proberen in hetzelfde document te doen, zodat
er geen extra kosten in rekening moeten worden gebracht voor de mensen die hun
examen na september 2025 willen doen. Echter weet ik niet hoe veel werk dit zal kosten,
dus kan ik niet met zekerheid zeggen dat ik een samenvatting klaar heb in september
2025.
STUDIERICHTINGEN
TSO
Sociale en technische wetenschappen
Deze samenvatting kan ook gebruikt worden voor andere schoolinstituten dan de
examencommissie aangezien de vakfiches van de examencommissie opgesteld zijn aan
de hand van de eindtermen van het secundair onderwijs in Vlaanderen voor toegepaste
economie (http://eindtermen.vlaanderen.be/secundair-onderwijs/derde-graad/tso
/eindtermen.htm ). Indien je dit daarvoor zou willen gebruiken, raad ik je aan om wel
even te kijken naar de inhoudstafel om zeker te zijn dat je alle informatie hebt.
ALGEMENE VOORWAARDEN
Deze samenvatting mag niet verspreid worden aan mensen die niet tot het gezin
behoren. Dit is auteursrechtelijk beschermd en als dit verspreid wordt, ben ik
genoodzaakt om acties te ondernemen.
DIGITALISERING
Ik probeer mijn samenvattingen zo makkelijk mogelijk te maken om te gebruiken.
Sommige mensen drukken ze af om zo bepaalde zaken te kunnen markeren of andere
bedoelingen wat ik totaal begrijp. Toch snap ik ook dat er steeds meer nood is aan
digitalisering en om die reden heb ik een inhoudstafel waarop je kan klikken om naar een
bepaald onderdeel te gaan. Sommigen waren zich daar niet van bewust dus daarom dat
ik het even zeg zodat je dit kan gebruiken als je daar de behoefte voor hebt.
TERMEN EXAMEN
Bepaalde termen worden nog uitgelegd in de inleiding van de vakfiche. Hiervan zullen er
zeker een aantal basiskennis zijn, echter is het belangrijk om deze hier nog in over te
nemen zodat er geen verwarringen kunnen voorkomen op het examen zelf. Er wordt ook
van je verwacht dat je al deze termen kunt gebruiken en toepassen op verschillende
onderdelen van de leerstof. Deze termen en definities zijn letterlijk overgenomen uit de
vakfiche.
Werkwoord Betekenis
Beschrijven Kennis in eigen woorden weergeven.
4
,Inhoud
Voorwoord.......................................................................................................................... 3
Studierichtingen.............................................................................................................. 4
TSO............................................................................................................................... 4
Algemene voorwaarden................................................................................................... 4
Digitalisering................................................................................................................... 4
Termen examen.............................................................................................................. 4
Actualiteit........................................................................................................................ 5
Extra hulp nodig?............................................................................................................. 6
Wat vind je van de samenvatting?...................................................................................6
Economie (60% van de punten)..........................................................................................6
Inleiding en situering....................................................................................................... 7
Basisbegrippen............................................................................................................. 7
Economische kringloop............................................................................................... 10
Gezinnen....................................................................................................................... 12
Inkomensvorming....................................................................................................... 12
Gezinsbudget............................................................................................................. 15
Inkomensbelasting..................................................................................................... 17
Belastingen................................................................................................................. 20
Betaling......................................................................................................................... 24
Rechtstreekse betaling............................................................................................... 24
Onrechtstreekse betaling........................................................................................... 26
Krediet........................................................................................................................... 33
Begrip en belang........................................................................................................ 33
Krediet op korte termijn.............................................................................................. 33
Krediet op lange termijn............................................................................................. 35
Intrestvergelijking....................................................................................................... 37
Valkuilen voor de kredietnemer..................................................................................39
Bescherming van de kredietnemer: wet op consumentenkrediet...............................41
Kredietproblemen....................................................................................................... 42
Recht (40%)...................................................................................................................... 43
Algemene begrippen en gerechtelijke instellingen........................................................43
Nut van het recht........................................................................................................ 44
Bronnen van het recht................................................................................................ 44
Gerechtelijke instellingen........................................................................................... 46
Personenrecht................................................................................................................ 49
Natuurlijke- en rechtspersoon.................................................................50
2
, Staat van een persoon als individu, in de familie en in de gemeenschap...................50
Zakenrecht.................................................................................................................... 52
De goederen............................................................................................................... 52
De eigendom, het bezit.............................................................................................. 53
Verbintenissen............................................................................................................... 57
Begrip......................................................................................................................... 57
Bronnen...................................................................................................................... 58
Voornaamste gevolgen van verbintenissen................................................................59
Tenietgaan van verbintenissen...................................................................................60
Bewijs van verbintenissen.......................................................................................... 61
Courante contracten...................................................................................................... 64
Grondbeginselen........................................................................................................ 64
Geldigheidsvereisten.................................................................................................. 65
Het koopcontract........................................................................................................ 66
Het huurcontract........................................................................................................ 68
Verzekeringen............................................................................................................ 71
Arbeidscontract.......................................................................................................... 74
Het arbeidsreglement.................................................................................................... 76
Begrip......................................................................................................................... 76
Inhoud........................................................................................................................ 76
Sociale zekerheid........................................................................................................... 76
Rijksdienst voor sociale zekerheid..............................................................................76
Sectoren binnen de RSZ............................................................................................. 77
Examenvragen met antwoorden.......................................................................................78
2023.............................................................................................................................. 78
November................................................................................................................... 78
Bibliografie........................................................................................................................ 79
Algemene tips................................................................................................................... 79
Verloop examen................................................................................................................ 80
Eindwoord......................................................................................................................... 80
VOORWOORD
Dit is een samenvatting voor de examencommissie voor het vak toegepaste
economie in de 3e graad TSO. Het is opgesteld met behulp van de vakfiche
3
, van de examencommissie voor 2025 (tot september): https://app.akov.be/pls/pakov/f?
p=EXCO_PUBLIC:1000::::1000:P1000_VAKFICHE_ID,P1000_VAK_ID,P1000_VAKFICHE_VERS
IE_NOI_ID,P1000_GELDIGHEID_ID:1711,320,1492,2878
Ik zal in de samenvatting verwijzen naar de vakfiche zodat je duidelijk weet wat je moet
kennen volgens hun richtlijnen. Dit zal telkens in de oranje kaders onder de titel staan.
Aangezien er een nieuw leerstofoverzicht komt, is deze samenvatting dus nog geldig tot
september 2025. Zodra de examencommissie een leerstofoverzicht publiceert, werk ik
aan een nieuwe samenvatting. Dit zal ik proberen in hetzelfde document te doen, zodat
er geen extra kosten in rekening moeten worden gebracht voor de mensen die hun
examen na september 2025 willen doen. Echter weet ik niet hoe veel werk dit zal kosten,
dus kan ik niet met zekerheid zeggen dat ik een samenvatting klaar heb in september
2025.
STUDIERICHTINGEN
TSO
Sociale en technische wetenschappen
Deze samenvatting kan ook gebruikt worden voor andere schoolinstituten dan de
examencommissie aangezien de vakfiches van de examencommissie opgesteld zijn aan
de hand van de eindtermen van het secundair onderwijs in Vlaanderen voor toegepaste
economie (http://eindtermen.vlaanderen.be/secundair-onderwijs/derde-graad/tso
/eindtermen.htm ). Indien je dit daarvoor zou willen gebruiken, raad ik je aan om wel
even te kijken naar de inhoudstafel om zeker te zijn dat je alle informatie hebt.
ALGEMENE VOORWAARDEN
Deze samenvatting mag niet verspreid worden aan mensen die niet tot het gezin
behoren. Dit is auteursrechtelijk beschermd en als dit verspreid wordt, ben ik
genoodzaakt om acties te ondernemen.
DIGITALISERING
Ik probeer mijn samenvattingen zo makkelijk mogelijk te maken om te gebruiken.
Sommige mensen drukken ze af om zo bepaalde zaken te kunnen markeren of andere
bedoelingen wat ik totaal begrijp. Toch snap ik ook dat er steeds meer nood is aan
digitalisering en om die reden heb ik een inhoudstafel waarop je kan klikken om naar een
bepaald onderdeel te gaan. Sommigen waren zich daar niet van bewust dus daarom dat
ik het even zeg zodat je dit kan gebruiken als je daar de behoefte voor hebt.
TERMEN EXAMEN
Bepaalde termen worden nog uitgelegd in de inleiding van de vakfiche. Hiervan zullen er
zeker een aantal basiskennis zijn, echter is het belangrijk om deze hier nog in over te
nemen zodat er geen verwarringen kunnen voorkomen op het examen zelf. Er wordt ook
van je verwacht dat je al deze termen kunt gebruiken en toepassen op verschillende
onderdelen van de leerstof. Deze termen en definities zijn letterlijk overgenomen uit de
vakfiche.
Werkwoord Betekenis
Beschrijven Kennis in eigen woorden weergeven.
4
