Medisch & Biologisch blok 1.3
Week 1
Atrose (=Osteoarthritis) is een reumatische aandoening
Reuma is de algemene noemer voor medische problemen met betrekking tot de gewrichten
en het bindweefsel
o Daar valt onder Ziektes met betrekking het bewegingsapparaat die NIET:
▪ Congenitaal zijn (aanwezig bij geboorte)
▪ Neurologisch zijn (probleem van zenuwstelsel)
▪ Traumatisch zijn (gevolg van ongeval)
Risico factoren op ontwikkeling atrose
Leeftijd (hoe ouder, hoe meer kans)
Vrouwen
Obesitas
Zware fysieke beroepen (boeren)
Belastende sporten (turnen, judo)
Aangeboren of ontwikkelingsstoornis
Eerder trauma
Hoe kom je aan atrose?
Primaire atrose
o Idio (=van jezelf) patisch (=lijden)
o Is de oorzaak niet echt bekend
o Kan vaak samenhang zijn van verschillende factoren
▪ Inflammation, aging, sepsis, genetic factors, immune responses
Secundaire atrose
o Komt vaak door belasting/onderbelasting, systeemziekte
o Verschillende factoren kunnen een rol spelen:
▪ Obesity, trauma, malalignment, joint instability,
abnormal anatomy
Wat gebeurt er bij atrose?
Progressief verlies van gewrichtskraakbeen
Toegenomen activiteit van het onderliggende subchrondale bot
Verandering in het gewrichtskapsel
Gewrichtskraakbeen nader bekeken
Kraakbeen is een vorm van bindweefsel
Bindweefsel bestaat ui cellen en extracelllulair materiaal (=matrix)
Matrix bestaat uit: vezels, grondsubstantie, water
Kraakbeen
o Cellen: chrondrocyten
o Vezels: Collageen type II
o PGs en GAGs
o Bevat geen bloedvaten en geen zenuwen!
o Chondrocyten krijgen zuurstof door synovia
, o Beschadigd kraakbeen kan niet regeneren (=herstellen)!
Grondsubstantie
o Proteoglycanen (PG)
o Glycosaminoglycanen (GAG)
Grondsubstantie trekt water aan en zet de vezels op spanning
Schokdemping in het gewricht (waterbed)
Osteoarthritis is a desease
More breakdown of collageen type II
Minder water en GAGs
Andere type GAGS zijn er
Presence of destructive enzymes (afbraakenzymen) (proteases)
Dynamic equilibrium
In gezond kraakbeen zorgen chondrocyten voor balans (homeostase) tussen de aanmaak en
afbraak van kraakbeen
o Normaal is het in balans
o Bij atrose is er meer afbraak dan aanmaak daardoor afname kraak been (uit balans)
▪ Ontstekingsfactoren IL1 en TNFa worden aangemaakt en zorgen ervoor dat
chrondroblasten, macrophagen en synoviale cellen metallo proteases
(MMPs) worden aan gaan maken
▪ IL1 opbouw proces word verminderd (= inhibitie anabole proces)
Belangrijke oorzaken van problemen met chondrocyten:
o Onderbelasting
o Overbelasting
o Trauma
o Ouder worden
Wat gebeurt er bij atrose?
Macrofagen, chrondrocyten, synoviale cellen produceren metal-proteases (MMPs)
Die komen via de synoviale vloeistof bij kraakbeen
Metallo-proteases breken macromoleculen af
Gevolg: afname proteoglycanen
Gevolg: minder water
Kraakbeen wordt dunner, kraakbeen droogt uit
Minder schokdemping, kraakbeen gaat kapot
Stukjes kraakbeen komen in synovia
Het lichaam probeert het kraakbeen te herstellen door de opbouw te stimuleren, maar de afbraak is
zo groot dat de opbouw daar niet op kan.
Beschadigd kraak been doet niet pijn. Door verandering in bot en kapsel ontstaat pijn met atrose.
Wat gebeurt er met het bot?
Osteofyten (Botwoekeringen?)
o Bij handen wordt dit Heberden’s nodes (bone spurs) genoemd
o Kunnen drukken tegen capsula
▪ Pijn en mobiliteitsbeperking, harde knobbels
, Botcystes (holtes in bot ontstaan)
o verwoesting
Sclerose (dikke laag aan elkaar geplakt bot ontstaan)
o Bot op bot hierdoor dikke laag, verwoesting
Microfracturen
o Pijn, verwoesting
Wat gebeurt er bij atrose?
Lichte ontsteking synoviaal membraan (als gevolg van atrose (Degeneratie van kraakbeen))
o Kraakbeen wat wordt afgebroken die in synoviaal membraan kunnen komen ->
schade
o Zwelling en pijn
Verdikking van het capsula fibrosa
o Mobiliteitsbeperking en stijfheid
Strakker worden van het capsula fibrosa
o Mobiliteitsbeperking en stijfheid
Wat zie je bij de patiënt?
Standsafwijkingen
Dikke gewrichten
Gezwollen gewrichten
Zwelling en deformaties (=standsafwijkingen)
Moeilijk bewegen
Crepitaties (kraken tijdens bewegen)
Wat merkt de patiënt?
Vroeg stadium: Intermitterende pijnklachten, mn startpijn, vermindert bij inspanning,
verergert bij zware inspanning
Later stadium: pijn continu en ’s nachts
Bij heupatrose: Lies en anterior en lateraal rond heup. Uitstraling lateraal bovenbeem, knie,
bil
Crepitaties
Moeizamer bewegen
Bewegingsbeperking
‘Op slot’ -> kan ontstaan door osteofyten
Bot op bot
Pijn
Atrose is geen slijtage!
Belang van bewegen tijdens/met atrose voor:
o Chondrocyten
▪ Maken matrix aan
▪ Voor optimale activiteit worden zij belast worden
o Spieren, Ligamenten, Kapsel
▪ Tegengaan van degeneratie en trainen van propriocepsis
Bij slijtage niet bewegen juist
, Door beweging wordt synovia in het kraakbeen geduwt en hierdoor komt het bij
chrondrocyten en hierdoor worden chrondrocyten gevoed
Waardoor komen de harde zwellingen bij atrose?
Door osteofyten
Waardoor komen de zachte zwellingen bij atrose?
Door ontstoken synoviaal membraan
Bij atrose bevat het kraakbeen minder PGs -> juist
Degeneratie van kraakbeen veroorzaakt pijn -> onjuist
MMP3 stimuleer anabole processen in het kraakbeen -> onjuist
Sclerose van het botweefsel maakt het bot beter bestand tegen inwerkende krachten -> onjuist
Artrose heeft weinig effect op de ROM van de patiënt -> onjuist
Patiënten met atrose krijgen vaak eerst harde zwellingen en later ook zachte zwellingen in de
aangedane gewrichten -> juist
Week 1
Atrose (=Osteoarthritis) is een reumatische aandoening
Reuma is de algemene noemer voor medische problemen met betrekking tot de gewrichten
en het bindweefsel
o Daar valt onder Ziektes met betrekking het bewegingsapparaat die NIET:
▪ Congenitaal zijn (aanwezig bij geboorte)
▪ Neurologisch zijn (probleem van zenuwstelsel)
▪ Traumatisch zijn (gevolg van ongeval)
Risico factoren op ontwikkeling atrose
Leeftijd (hoe ouder, hoe meer kans)
Vrouwen
Obesitas
Zware fysieke beroepen (boeren)
Belastende sporten (turnen, judo)
Aangeboren of ontwikkelingsstoornis
Eerder trauma
Hoe kom je aan atrose?
Primaire atrose
o Idio (=van jezelf) patisch (=lijden)
o Is de oorzaak niet echt bekend
o Kan vaak samenhang zijn van verschillende factoren
▪ Inflammation, aging, sepsis, genetic factors, immune responses
Secundaire atrose
o Komt vaak door belasting/onderbelasting, systeemziekte
o Verschillende factoren kunnen een rol spelen:
▪ Obesity, trauma, malalignment, joint instability,
abnormal anatomy
Wat gebeurt er bij atrose?
Progressief verlies van gewrichtskraakbeen
Toegenomen activiteit van het onderliggende subchrondale bot
Verandering in het gewrichtskapsel
Gewrichtskraakbeen nader bekeken
Kraakbeen is een vorm van bindweefsel
Bindweefsel bestaat ui cellen en extracelllulair materiaal (=matrix)
Matrix bestaat uit: vezels, grondsubstantie, water
Kraakbeen
o Cellen: chrondrocyten
o Vezels: Collageen type II
o PGs en GAGs
o Bevat geen bloedvaten en geen zenuwen!
o Chondrocyten krijgen zuurstof door synovia
, o Beschadigd kraakbeen kan niet regeneren (=herstellen)!
Grondsubstantie
o Proteoglycanen (PG)
o Glycosaminoglycanen (GAG)
Grondsubstantie trekt water aan en zet de vezels op spanning
Schokdemping in het gewricht (waterbed)
Osteoarthritis is a desease
More breakdown of collageen type II
Minder water en GAGs
Andere type GAGS zijn er
Presence of destructive enzymes (afbraakenzymen) (proteases)
Dynamic equilibrium
In gezond kraakbeen zorgen chondrocyten voor balans (homeostase) tussen de aanmaak en
afbraak van kraakbeen
o Normaal is het in balans
o Bij atrose is er meer afbraak dan aanmaak daardoor afname kraak been (uit balans)
▪ Ontstekingsfactoren IL1 en TNFa worden aangemaakt en zorgen ervoor dat
chrondroblasten, macrophagen en synoviale cellen metallo proteases
(MMPs) worden aan gaan maken
▪ IL1 opbouw proces word verminderd (= inhibitie anabole proces)
Belangrijke oorzaken van problemen met chondrocyten:
o Onderbelasting
o Overbelasting
o Trauma
o Ouder worden
Wat gebeurt er bij atrose?
Macrofagen, chrondrocyten, synoviale cellen produceren metal-proteases (MMPs)
Die komen via de synoviale vloeistof bij kraakbeen
Metallo-proteases breken macromoleculen af
Gevolg: afname proteoglycanen
Gevolg: minder water
Kraakbeen wordt dunner, kraakbeen droogt uit
Minder schokdemping, kraakbeen gaat kapot
Stukjes kraakbeen komen in synovia
Het lichaam probeert het kraakbeen te herstellen door de opbouw te stimuleren, maar de afbraak is
zo groot dat de opbouw daar niet op kan.
Beschadigd kraak been doet niet pijn. Door verandering in bot en kapsel ontstaat pijn met atrose.
Wat gebeurt er met het bot?
Osteofyten (Botwoekeringen?)
o Bij handen wordt dit Heberden’s nodes (bone spurs) genoemd
o Kunnen drukken tegen capsula
▪ Pijn en mobiliteitsbeperking, harde knobbels
, Botcystes (holtes in bot ontstaan)
o verwoesting
Sclerose (dikke laag aan elkaar geplakt bot ontstaan)
o Bot op bot hierdoor dikke laag, verwoesting
Microfracturen
o Pijn, verwoesting
Wat gebeurt er bij atrose?
Lichte ontsteking synoviaal membraan (als gevolg van atrose (Degeneratie van kraakbeen))
o Kraakbeen wat wordt afgebroken die in synoviaal membraan kunnen komen ->
schade
o Zwelling en pijn
Verdikking van het capsula fibrosa
o Mobiliteitsbeperking en stijfheid
Strakker worden van het capsula fibrosa
o Mobiliteitsbeperking en stijfheid
Wat zie je bij de patiënt?
Standsafwijkingen
Dikke gewrichten
Gezwollen gewrichten
Zwelling en deformaties (=standsafwijkingen)
Moeilijk bewegen
Crepitaties (kraken tijdens bewegen)
Wat merkt de patiënt?
Vroeg stadium: Intermitterende pijnklachten, mn startpijn, vermindert bij inspanning,
verergert bij zware inspanning
Later stadium: pijn continu en ’s nachts
Bij heupatrose: Lies en anterior en lateraal rond heup. Uitstraling lateraal bovenbeem, knie,
bil
Crepitaties
Moeizamer bewegen
Bewegingsbeperking
‘Op slot’ -> kan ontstaan door osteofyten
Bot op bot
Pijn
Atrose is geen slijtage!
Belang van bewegen tijdens/met atrose voor:
o Chondrocyten
▪ Maken matrix aan
▪ Voor optimale activiteit worden zij belast worden
o Spieren, Ligamenten, Kapsel
▪ Tegengaan van degeneratie en trainen van propriocepsis
Bij slijtage niet bewegen juist
, Door beweging wordt synovia in het kraakbeen geduwt en hierdoor komt het bij
chrondrocyten en hierdoor worden chrondrocyten gevoed
Waardoor komen de harde zwellingen bij atrose?
Door osteofyten
Waardoor komen de zachte zwellingen bij atrose?
Door ontstoken synoviaal membraan
Bij atrose bevat het kraakbeen minder PGs -> juist
Degeneratie van kraakbeen veroorzaakt pijn -> onjuist
MMP3 stimuleer anabole processen in het kraakbeen -> onjuist
Sclerose van het botweefsel maakt het bot beter bestand tegen inwerkende krachten -> onjuist
Artrose heeft weinig effect op de ROM van de patiënt -> onjuist
Patiënten met atrose krijgen vaak eerst harde zwellingen en later ook zachte zwellingen in de
aangedane gewrichten -> juist
