Samenvatting probleem 3 Recht Economie en Maatschappij

Probleem 3:
Leerdoel 1: Wat is het belang van de afdwingbaarheid van
de nakoming van contracten?
Contract
Contract = een in rechte afdwingbare afspraak tussen partijen over bepaalde acties die zij op gezette
tijden dienen te ondernemen, waarbij de inhoud van acties wordt bepaald door de tussen partijen
afgesproken voorwaarden. De wederpartij kan naar de rechterstappen als het contract niet word na
gekomen
Contracten kunnen worden gesloten en zullen worden gesloten omdat dit pareto verbeteringen
oplevert voor de maatschappij.
De zinsnede uit bovengenoemde definitie ‘een in rechte afdwingbare afspraak’ betekent dat indien
een partij bepaalde acties niet uitvoert of bepaalde voorwaarden niet naleeft, de wederpartij naar
de rechter kan stappen die dan naleving van de afspraken (desnoods met behulp van de sterke
arm) zal afdwingen, bijvoorbeeld door de tekortschietende partij te dwingen om alsnog na te komen
en/of een schadevergoeding toe te kennen aan de wederpartij.
Het afdwingen van contracten wordt samen met de bescherming van eigendom als een basis
voorwaarde voor een goed functionerende vrije markt gezien.
Waarom hebben we, aangezien we een systeem hebben waarin contracten door rechtbanken
kunnen worden afgedwongen, het contractenrecht nodig? Waarom leest de rechtbank het contract
niet gewoon en dwingt zij de voorwaarden af zoals gelezen?
Er zijn minstens drie antwoorden:
1. De eerste is dat rechtbanken contracten misschien niet als schriftelijk willen afdwingen, omdat ze
denken dat ze beter weten dan de partijen wat de voorwaarden hadden moeten zijn.
2. Een tweede is dat zelfs als u bereid bent om het contract schriftelijk af te dwingen, u nog steeds
moet beslissen of een contract bestaat en wat de voorwaarden ervan zijn. Dat zijn vragen
waarover de partijen het soms oneens kunnen zijn.
3. Een derde reden is dat, zelfs als iedereen het erover eens is dat een contract bestaat + dat het
moet worden afgedwongen + dat iedereen het erover eens is wat er staat, contracten nooit
genoeg zeggen. Er zijn niet genoeg kleine lettertjes in de wereld om alle mogelijke onvoorziene
omstandigheden te dekken. Echte contracten dekken enkele onvoorziene omstandigheden,
meestal degenen waarvan de opstellers denken dat ze waarschijnlijk zullen optreden, maar laten
gaten achter die door de rechtbank moeten worden opgevuld.
Contractuele hold-up
Zonder afdwingbaarheid is er kans op een contractuele hold-up. Contractuele hold-up = Partijen zijn
terughoudend bij het doen van investeringen, omdat onzeker is of de wederpartij zal nakomen.
Bescherming van de overheid biedt hier de oplossing voor.
Hebben mensen een contract gesloten dan kunnen zij ervan op aan dat de overheid hen desnoods
met dwangmiddelen helpt om het gesloten contract op enige wijze af te dwingen als de wederpartij
niet uit zichzelf haar afspraken nakomt.
Wanneer is een contract bindend/afdwingbaar:
Verschillende mogelijkheden:

, Formaliteit = een actie die zich vertaalt als: wij willen dat deze overeenkomst afdwingbaar is. (zoals:
een contract ondertekenen, notaris er bij betrekken, het bij een post kantoor afleveren, ect.)
Leer van overweging ‘doctorine of consideration’ = het telt alleen als een contract als beide partijen
er wat aan verdienen. Toch is het niet zo simpel:
Er is ook de doctrine van schadelijke afhankelijkheid ‘doctrine of detrimental reliance’. Als iemand
een belofte doet en ik door op deze belofte te vertrouwen kosten maak en veel tijd besteed heb aan
het resultaat dan zijn dit genoeg gronden voor mijn bewering dat dat de belofte een contract was en
afdwingbaar zou moeten zijn. Zijn belofte legde me kosten op, dus het is logisch om hem
aansprakelijk te stellen. Het is minder duidelijk dat het contractenrecht de juiste manier is om dit te
doen, gezien het ontbreken van de meeste markers die we meestal gebruiken om te vertellen wat
wel of niet een contract is. Een alternatief zou kunnen zijn om zulke onbezonnen beloften als
onrechtmatig te tellen. Een ander alternatief is om helemaal geen straf op te leggen, op de theorie
dat ik het, voordat ik op zijn belofte vertrouw, schriftelijk had moeten krijgen - notariële, verzegelde
en met de handtekeningen van zeven getuigen in rode inkt (lord of the rings).
Een contract tussen minder dan twee mensen:

""Contract" is geen reeds bestaande entiteit met vaste dimensies; het is geen
Platonische Vorm; het is de naam die wordt gegeven aan een belofte die
rechtbanken zullen afdwingen. .... Het antwoord op de vraag of de terugkeer van
het verloren artikel de aanvaarding van een contractaanbod is, moet afhangen
van de vraag of, zo ja, meer verloren artikelen zullen worden geretourneerd - een
moeilijke vraag, toevallig, en een die niets met logica te maken heeft."
~ (Posner [1972] 1992: 251) ~


Posner's filosofische punt is juist, maar zijn economische conclusie is verkeerd. De terugkeer van
verloren voorwerpen, vooral degenen die spinnen, is een goede. Maar tijd besteed aan het verslaan
van het bos voor een verloren kat in de hoop op beloning is een kostenpost. De relevante vraag is
niet of meer verloren voorwerpen zullen worden geretourneerd als dergelijke beloften worden
afgedwongen, maar of de winst uit de terugkeer van verloren voorwerpen, exclusief de kosten van
het zoeken ernaar, hoger zal zijn.