Samenvatting Strafrecht

STRAFRECHT
1STE SEMESTER RECHTSPRAKTIJK

, DEEL 1: DE MISDRIJVEN EN DE BESTRAFFING IN HET ALGEMEEN
HOOFDSTUK 1: BELANGRIJKE BEGRIPPEN

WAT IS STRAFRECHT?

• Moeilijk te omschrijven definitie
• Tak van het publiek recht dat het geheel van rechtsregels bevat die bepalen welke
gedragingen strafbaar zijn, onder welke voorwaarden en in welke omstandigheden,
tegenover welke personen misdrijven uitmaken, en dan onderhevig zijn aan sancties
en/of maatregelen. Het bepaalt ook welke publiekrechtelijke organen bevoegd zijn om
deze sancties en maatregelen op te leggen en op welke wijze dit moet gebeuren.
Publiek recht  Overheid bepaalt welke gedragingen strafbaar zijn
 Overheid bepaalt de sancties
 Openbaar Ministerie roept een persoon ter
 Verantwoording omdat hij de normen die in de
 Maatschappij gesteld zijn overtreden heeft
 De burgerlijke partij (= slachtoffer) kan enkel geld vragen (=
schadevergoeding)
 Eis van het slachtoffer blijft privaatrechtelijk
Welke gedragingen
ngen  Menselijke gedragingen (niet van dieren/levenloze dingen)
strafbaar zijn à Actieve gedraging: gedraging die op zich strafbaar
is
à Passieve gedragingen: nalaten om bepaalde
gedragingen te stellen
à Gedraging die niet strafbaar is, maar strafbaar
wordt door ongewilde gevolg
 Gedragingen van rechtspersonen
à Strafrechtelijk aansprakelijk voor strafbare
gedragingen die verband houden met het
verwezenlijken van hun maatschappelijk doel
à Strafbare gedragingen die voor hun rekening
gepleegd werden
Publiek- als privaatrechtelijke personen
Publiekrechtelijke rechtspersonen die wel strafrechtelijk aansprakelijk
gesteld kunnen worden
 Tijdelijke verenigingen
 Verenigingen bij wijze van deelneming
 Handelsvennootschappen in oprichting
 Burgerlijke vennootschappen


Onder welke  Wet bepaalt welke bepaalde gedragingen een misdrijf uitmaken.




1

,voorwaarden
?
 Al de elementen uit de wet moeten aanwezig zijn om een misdrijf
te kunnen zijn

Valsheid in geschriften = enkel strafbaar als het gepleegd is met
bedrieglijk opzet of met oogmerk om te schaden

, In welke • Zwaarder of minder zwaar strafbaar naargelang de omstandigheden
omstandigheden waarin ze zich voordoen
• Verzachtende omstandigheden (bv. blanco strafregister)

• Verzwarende omstandigheden
o Diefstal met geweld
o Diefstal met braak en/of inklimming
• Slagen en verwondingen met de dood als gevolg
Tegenover welke • Hoedanigheid van dader en slachtoffer maken vaak verschil uit
personen • Koning, bedienaar van de eredienst, openbaar ambtenaar, anderen
en ‘speciale’ anderen
• Hoedanigheid van de dader en verwantschapsbanden of affectieve
banden tussen dader en slachtoffer zijn belangrijk


Sancties en/of • ≠ Tussen strafrecht en moraal = strafrecht bevat gedragingen die
maatregelen door de wet als strafbaar bepaald werden
• Gedragingen die moreel afgekeurd worden die niet strafbaar zijn
• Misdrijf = gedragingen die moreel afgekeurd worden  Worden
strafbaar gesteld om de orde in de maatschappij te behouden
• Evolutie naargelang de tijdsgeest
• Voorschriften die op dat ogenblik gelden (door overheid ingesteld)
 Bepaalde gedragingen geven aanleiding tot sancties en/of
maatregelen
• Sancties = evolutie van straf die repressief bedoeld was naar sanctie
die zich richt op preventie en herstel




Welke • Onderscheid tussen materieel en formeel strafrecht
publiekrechtelijke Materieel strafrecht Formeel strafrecht
organen bevoegd zijn en Geheel van rechtsregels die de Beschrijft wie bevoegd is over deze
op welke wijze strafbare gedragingen en de gedragingen te oordelen/op welke
sancties beschrijven: strafwetboek manier/volgens welke procedure:
en bijzondere wetboek van
strafwetten strafvordering
 Diefstal  Correctionele rechtbank:
 Slagen en verwondingen wanbedrijven
 Verhandelen van illegale  Onderzoeksgerecht
drugs  Hof van assisen = lekenjury




3