VOLLEDIG samenvatting Sociale Psychologie VUB - 2024/2025

INLEIDING: SOCIAAL PSYCHOLOGIE
1STE BACHELOR
2024 – 2025




1

, HOOFDSTUK 1
WAT IS SOCIAAL PSYCHOLOGIE?




2

, DEEL 1 : WAT IS SOCIALE PSYCHOLOGIE ?


1. WAT IS SOCIALE PSYCHOLOGIE

• Psychologie: wetenschappen van de gedragingen en innerlijke leven van de mensen
• Sociale psychologie: de wetenschappen die bestudeerd hoe de anderen de gedragingen, gevoelens en
gedachten van de mensen beïnvloeden
→ Sociale invloed: hoe mensen elkaar altijd beïnvloeden
→ Sociale invloed gaat verder dan alleen waarneembaar gedrag, ook impact op innerlijke van
mensen
 Zelfs het bestaan of aanwezigheid van mensen kan ons beïnvloeden


1.1 SOCIALE PSYCHOLOGIE, WETENSCHAP EN GEZOND VERSTAND

• Sociale psychologie stamt af van filosofie
→ Gaat niet alleen met gezond verstand redeneren
→ Gaat alles empirisch toetsen
 Empirisch: hypothese verklaren op basis van waarneming en/ of onderzoek om ze te
toetsen
→ Om iet te verklaren =
1. Hypothese opstellen
2. Dan empirische methode opstellen
3. Onderzoek invoeren

• Spinoza: info komt binnen en neemt het eerst als waar aan, maar na reflectie als onwaar
• Decart: info komt binnen, dan beslissen of het waar of niet waar is


1.1. SOCIALE PSYCHOLOGIE EN HET VERBAND MET VERWANTE DISCIPLINE

• Sociale psychologie is gerelateerd met ++ andere disciplines
→ Deze disciplines behandelen determinanten:
 Determinanten: bepaalde factoren/ variabelen die een invloed uitoefenen op het gedrag,
de attitudes of emoties van mensen
→ Sociale psychologie legt de nadruk op hoe mensen hun sociale wereld interpreteren


EVOLUTIONAIRE PSYCHOLOGIE:

• Sociale psychologen nemen veel hypothesen van sociaal gedrag uit de evolutie theorie
▪ VB. giraffen die een langer nek hebben zullen ++ kans hebben om te overleven dan die
met korte nekken omdat ze gemakkelijker aan voedsel kunnen
 = Natuurlijke selectie: omdat je het best aangepast bent aan je omgeving heb je ++ kans
om te overleven en overlevende nakomelingen te maken

• Evolutionaire psychologie: probeert sociaal gedrag te verklaren die doorheen de tijd veranderd zijn
aan de hand van natuurlijke selectie
→ Moeilijk om testbaarheid van de hypothesen binnen deze discipline te verklaren op een
empirische manier, vooral als het gebaseerd is op gebeurtenissen die lang geleden plaats vonden



3

, PERSOONLIJKHEIDSPSYCHOLOGIE:

• Persoonlijkheidspsychologie: sociaal gedrag verklaren adhv karaktereigenschappen
→ Focus op individuele verschillen: verschillen in persoonlijkheid dat iemand van een ander
onderscheid
→ Analyseniveau = het individu alleen
• Sociale psychologie: sociaal gedrag verklaren adhv persoonlijkheid en sociale invloed
→ Analyseniveau = het individu in de context van een sociale situatie
▪ Wrm gedraagt iemand zich in situatie 1 anders dan in situatie 2?

SOCIOLOGIE:

• Sociologie:
→ Analyseniveau = gedrag niet van het individu, maar van een heel groep, samenleving, instelling…
• Sociale psychologie:
→ Analyseniveau = het individu binnen een groep, samenl., Instelling…
→ Houdt zich ook bezig met hoe iemand zijn sociale wereld interpreteert
 Maw hoe hun constructen hen beïnvloedt
 Constructen: hoe iemand zijn sociale wereld waarneemt, interpreteert en begrijpt
→ Voor sociale psychologen = belang. Om constructen van het ander te begrijpen
 Zorgt voor ++ begrip en elkaar beter begrijpen

CONCLUSIE:

• Sociale psychologie is het begrijpen en verklaren van hoe mensen door hun sociale omgeving
beïnvloedt worden
→ Sociale psych. Beweegt dus ook tussen sociologie en persoonlijkheidspsychologie



DEEL 2 : DE MACHT VAN DE SITUATIE


2.DE MACHT VAN DE SITUATIE

• De meeste mensen proberen gedrag van ander te verklaren obv hun persoonlijkheid
→ Houden geen rekening met de situatie waarin iemand zich kan bevinden


2.1 DE FUNDAMENTELE ATTRIBUTIEFOUT OFWEL DE CORRESPONDETIEVERTEKENING

• Fundamentele attributiefout : neiging om het gedrag van een ander te verklaren obv persoonlijkheid
→ Attributie: proces waarin mensen de oorzaak van hun gedragingen of die van een ander proberen
te verklaren
→ De mensen construeren de werkelijkheid obv hun eigen interpretatie
 Onbewust gaan ze gedrag verklaren die geconstrueerd is van bv. vooroordelen
 Soms gedrag verklaren obv te weinig info of het verkleinen van een bepaald factor


2.2 ONDERZOEK NAAR FUNDAMENTELE ATTRIBUTIEFOUT

• Experiment plaatsgevonden waarbij 2 groepen aanwezig waren:
1. Studenten met competitief persoonlijkheid
2. Studenten met coöperatief persoonlijkheid


4