BURGERLIJK PROCESRECHT
Inhoudsopgave
Deel 1: inleiding tot het burgerlijkprocesrecht................................................................................................5
hoofdstuk 1: Wat is recht?............................................................................................................................ 6
Hoofdstuk 2: gerechterlijk recht.................................................................................................................... 8
2.1 Gerechterlijk recht – formeel recht – handhavingsrecht...............................................................................8
2.2 Doel van het gerechtelijk recht......................................................................................................................8
2.3 Indeling van het gerechtelijk recht.................................................................................................................9
Hoofdstuk 3: Burgerlijk procesrecht............................................................................................................ 10
3.1 Begrip...........................................................................................................................................................10
3.2 Takken van het burgerlijk procesrecht.........................................................................................................10
3.3 Onderdelen...................................................................................................................................................10
3.4 Gerechtelijk privaatrecht = burgerlijk procesrecht......................................................................................10
Deel 2: Het huis van het burgerlijk procesrecht.............................................................................................11
Hoofdstuk 1: Bronnen van het burgerlijk procesrecht..................................................................................11
1.1 Grondwet.....................................................................................................................................................11
1.2 Gerechterlijk Wetboek.................................................................................................................................11
1.3 Andere wetboeken, bijzondere wetten en decreten....................................................................................11
1.4 rechtspraak..................................................................................................................................................12
1.5 Rechtsleer.....................................................................................................................................................12
1.6 Europese verorderingen en internationale verdragen.................................................................................12
1.7 Algemene rechtsbeginselen.........................................................................................................................12
1.8 Gebruiken.....................................................................................................................................................13
1.9 Extra info? Notities victoria..........................................................................................................................13
Hoofdstuk 2: Kenmerken burgerlijk procesrecht.......................................................................................... 14
2.1 Nationaal karakter.......................................................................................................................................14
2.2 Publiekrecht en privaatrecht........................................................................................................................14
2.3 Dynamisch karakter.....................................................................................................................................14
2.4 Dienende functie..........................................................................................................................................14
2.5 Formalistisch karakter..................................................................................................................................15
2.6 Autonoom.....................................................................................................................................................15
, 2.7 Gebiedende aard en gradaties.....................................................................................................................15
2.8 Accusatoir karakter – partijautonomie en beschikkingsbeginsel................................................................17
2.9 Ethisch en sociaal.........................................................................................................................................17
Hoofdstuk 3: Toepassingsgebied................................................................................................................. 18
3.1 Ratione personae.........................................................................................................................................18
3.2 Ratione materiae.........................................................................................................................................18
3.3 Ratione temporis..........................................................................................................................................18
3.4 Ratione loci...................................................................................................................................................19
Hoofdstuk 4: basics..................................................................................................................................... 20
4.1 Recht op toegang tot de rechter..................................................................................................................20
4.2 Onpartijdige rechter.....................................................................................................................................21
4.3 Onafhankelijke rechter.................................................................................................................................21
4.4 Eerlijk en openbaar proces...........................................................................................................................21
Deel 3: organisatie en werking van het gerecht............................................................................................23
Hoofstuk 1: Organen van de rechterlijke macht en magistraten...................................................................23
1.1 Hoven en rechtbanken.................................................................................................................................23
1.2 Openbaar ministerie de staande magistratuur...........................................................................................23
1.3 Structuur van hoven en rechtbanken...........................................................................................................25
1.5 Benoeming, bevordering en aanwijzing magistraten..................................................................................27
1.6 Evalutatie (art 259novies – 259undies Ger.W.)...........................................................................................28
1.7 Tucht.............................................................................................................................................................28
Hoofdstuk 5: Leden van de griffie – Leden van het parketsecretariaat – de steundiensten............................29
5.1 De leden van de griffie.................................................................................................................................29
5.2 Leden van et parketsecretariaat..................................................................................................................29
5.3 De steundienst..............................................................................................................................................29
Hoofstuk 7: De Balie.................................................................................................................................... 30
7.1 Advocaat......................................................................................................................................................30
7.2 Taken van de advocaat................................................................................................................................30
7.3 Rechten van de advocaat.............................................................................................................................30
7.4 Plichten van de advocaat:............................................................................................................................30
7.5 Organisatie van het beroep..........................................................................................................................31
Hoofdstuk 8: Gerechtsdeurwaarders:COLLEGE............................................................................................ 32
1. Wat is een gerechtsdeurwaarder?.............................................................................................................32
2. Geschiedenis van het beroep.....................................................................................................................32
3. Hoe wordt men gerechtsdeurwaarder?.....................................................................................................32
2
, 4. Opdrachtgevers..........................................................................................................................................32
5. Taken van de gerechtsdeurwaarder...........................................................................................................32
6. Behandeling in fasen..................................................................................................................................33
7. Overige uitvoeringsmogelijkheden............................................................................................................33
8. Cijfers uit 2018............................................................................................................................................33
9. Extra notities uit het gastcollege................................................................................................................34
Deel 3: De rechtsvordering en eis of vordering (in rechte)............................................................................36
Hoofdstuk 1: inleiding: geschillenbeslechting in 3 niveaus...........................................................................36
1.2 De rechtsvordering of ius agendi.................................................................................................................36
Hoofdstuk 2: rechtsvordering...................................................................................................................... 37
2.2 Algemene toelaatbaarheidsvoorwaarden...................................................................................................37
1.3 Middelen van ontoelaatbaar.......................................................................................................................40
Hoofdstuk 3: Eis in rechte............................................................................................................................ 43
3.1 Partijen – handelingen – betekening en kennisgeving................................................................................43
3.2 Eis (=vordering) en verweer.........................................................................................................................45
3.3 Sanctieregeling.............................................................................................................................................49
Deel 4: welkom bij de rechter........................................................................................................................51
Hoofdstuk 1: Inleiding en algemene begrippen............................................................................................ 51
1.1 Nationale en internationale bevoegdheisregels..........................................................................................51
1.2 Rechtsmacht – rechtsmacht vs bevoegdheid – bevoegdheid vs verdelingsincident....................................51
1.3 Algemene regels en begrippen in verband met de bevoegdheid.................................................................51
Hoofdstuk 2: Bevoegdheid ratione materiae................................................................................................ 52
2.1 Principes.......................................................................................................................................................52
2.2 Materiële bevoegdheisverdeling..................................................................................................................54
Hoofdstuk 3: Ratione Loci............................................................................................................................ 62
3.1 Bevoegdheisverdeling ratione loci – aanvullend recht................................................................................62
3.2 Bevoegdheisverdeling ratione loci – dwingend recht..................................................................................62
3.3 Bevoegdheisverdeling ratione loci – openbare orde....................................................................................62
Hoofdstuk 4: Bevoegdheisgeschillen............................................................................................................ 63
4.2 Regeling geschillen van bevoegdheid in eersye aanleg...............................................................................63
Deel 5: De rechterlijke procedure..................................................................................................................64
Hoofdstuk 1: tegensprekelijke procedure vs eenzijdig verzoekschrift...........................................................64
1.1 Tegensprekelijke procedure.........................................................................................................................64
1.2 Procedure op eenzijdig verzoekschrift..........................................................................................................64
Hoofdstuk 2: Minnelijke oplossing van geschillen........................................................................................64
3
, 2.1 Bevordering minnelijke oplossing................................................................................................................64
2.2 Taak en voorwaarden..................................................................................................................................65
2.3 Procedure.....................................................................................................................................................65
2.4 Facultatief – verplicht...................................................................................................................................65
Hoofdstuk 3: wijze van rechtsingang........................................................................................................... 65
3.1 Algemeen.....................................................................................................................................................65
3.2 Vrijwillige verschijning.................................................................................................................................66
3.3 Dagvaarding.................................................................................................................................................66
3.4 Verzoekschrift op tegenspraak.....................................................................................................................66
Hoofdstuk 4: Rol en dossier van de rechtspleging........................................................................................68
4.1 Algemene rol................................................................................................................................................68
4.2 Bijzondere rol...............................................................................................................................................68
4.3 Zittingsrol.....................................................................................................................................................69
4.3 Bijzondere rol voor vakantiekamers.............................................................................................................69
4.5 Dossier van rechtspleging............................................................................................................................69
Hoofdstuk 5: verschijning van partijen op de inleidende zitting....................................................................69
5.1 Partijen verschijnen......................................................................................................................................69
5.2 er verschijnt niemand...................................................................................................................................70
Hoofdstuk 6: korte debatten....................................................................................................................... 71
6.1 Korte debatten en in staat stellen................................................................................................................71
6.2 Korte debatten.............................................................................................................................................71
Hoofdstuk 7: Instaatstelling......................................................................................................................... 72
7.1 Mededeling en neerlegging van stukken.....................................................................................................72
7.2 Nemen van conclusies, bepalen van een rechtsdag en schriftelijke procedure...........................................72
Hoofdstuk 9: De terechtzitting..................................................................................................................... 76
9.1 Openbaarheid..............................................................................................................................................76
9.2 Openbare orde.............................................................................................................................................76
9.3 Verschijning van de partijen.........................................................................................................................76
9.4 Het pleidooi en de onwillige procespartij.....................................................................................................76
9.5 Interactief debat...........................................................................................................................................76
Hoofdstuk 10: Uitstel, verwijzing en voortzetting......................................................................................... 77
10.1 Uitstel op vaste datum...............................................................................................................................77
10.2 Verwijzing naar de rol................................................................................................................................77
10.3 Voortzetting...............................................................................................................................................77
4
Inhoudsopgave
Deel 1: inleiding tot het burgerlijkprocesrecht................................................................................................5
hoofdstuk 1: Wat is recht?............................................................................................................................ 6
Hoofdstuk 2: gerechterlijk recht.................................................................................................................... 8
2.1 Gerechterlijk recht – formeel recht – handhavingsrecht...............................................................................8
2.2 Doel van het gerechtelijk recht......................................................................................................................8
2.3 Indeling van het gerechtelijk recht.................................................................................................................9
Hoofdstuk 3: Burgerlijk procesrecht............................................................................................................ 10
3.1 Begrip...........................................................................................................................................................10
3.2 Takken van het burgerlijk procesrecht.........................................................................................................10
3.3 Onderdelen...................................................................................................................................................10
3.4 Gerechtelijk privaatrecht = burgerlijk procesrecht......................................................................................10
Deel 2: Het huis van het burgerlijk procesrecht.............................................................................................11
Hoofdstuk 1: Bronnen van het burgerlijk procesrecht..................................................................................11
1.1 Grondwet.....................................................................................................................................................11
1.2 Gerechterlijk Wetboek.................................................................................................................................11
1.3 Andere wetboeken, bijzondere wetten en decreten....................................................................................11
1.4 rechtspraak..................................................................................................................................................12
1.5 Rechtsleer.....................................................................................................................................................12
1.6 Europese verorderingen en internationale verdragen.................................................................................12
1.7 Algemene rechtsbeginselen.........................................................................................................................12
1.8 Gebruiken.....................................................................................................................................................13
1.9 Extra info? Notities victoria..........................................................................................................................13
Hoofdstuk 2: Kenmerken burgerlijk procesrecht.......................................................................................... 14
2.1 Nationaal karakter.......................................................................................................................................14
2.2 Publiekrecht en privaatrecht........................................................................................................................14
2.3 Dynamisch karakter.....................................................................................................................................14
2.4 Dienende functie..........................................................................................................................................14
2.5 Formalistisch karakter..................................................................................................................................15
2.6 Autonoom.....................................................................................................................................................15
, 2.7 Gebiedende aard en gradaties.....................................................................................................................15
2.8 Accusatoir karakter – partijautonomie en beschikkingsbeginsel................................................................17
2.9 Ethisch en sociaal.........................................................................................................................................17
Hoofdstuk 3: Toepassingsgebied................................................................................................................. 18
3.1 Ratione personae.........................................................................................................................................18
3.2 Ratione materiae.........................................................................................................................................18
3.3 Ratione temporis..........................................................................................................................................18
3.4 Ratione loci...................................................................................................................................................19
Hoofdstuk 4: basics..................................................................................................................................... 20
4.1 Recht op toegang tot de rechter..................................................................................................................20
4.2 Onpartijdige rechter.....................................................................................................................................21
4.3 Onafhankelijke rechter.................................................................................................................................21
4.4 Eerlijk en openbaar proces...........................................................................................................................21
Deel 3: organisatie en werking van het gerecht............................................................................................23
Hoofstuk 1: Organen van de rechterlijke macht en magistraten...................................................................23
1.1 Hoven en rechtbanken.................................................................................................................................23
1.2 Openbaar ministerie de staande magistratuur...........................................................................................23
1.3 Structuur van hoven en rechtbanken...........................................................................................................25
1.5 Benoeming, bevordering en aanwijzing magistraten..................................................................................27
1.6 Evalutatie (art 259novies – 259undies Ger.W.)...........................................................................................28
1.7 Tucht.............................................................................................................................................................28
Hoofdstuk 5: Leden van de griffie – Leden van het parketsecretariaat – de steundiensten............................29
5.1 De leden van de griffie.................................................................................................................................29
5.2 Leden van et parketsecretariaat..................................................................................................................29
5.3 De steundienst..............................................................................................................................................29
Hoofstuk 7: De Balie.................................................................................................................................... 30
7.1 Advocaat......................................................................................................................................................30
7.2 Taken van de advocaat................................................................................................................................30
7.3 Rechten van de advocaat.............................................................................................................................30
7.4 Plichten van de advocaat:............................................................................................................................30
7.5 Organisatie van het beroep..........................................................................................................................31
Hoofdstuk 8: Gerechtsdeurwaarders:COLLEGE............................................................................................ 32
1. Wat is een gerechtsdeurwaarder?.............................................................................................................32
2. Geschiedenis van het beroep.....................................................................................................................32
3. Hoe wordt men gerechtsdeurwaarder?.....................................................................................................32
2
, 4. Opdrachtgevers..........................................................................................................................................32
5. Taken van de gerechtsdeurwaarder...........................................................................................................32
6. Behandeling in fasen..................................................................................................................................33
7. Overige uitvoeringsmogelijkheden............................................................................................................33
8. Cijfers uit 2018............................................................................................................................................33
9. Extra notities uit het gastcollege................................................................................................................34
Deel 3: De rechtsvordering en eis of vordering (in rechte)............................................................................36
Hoofdstuk 1: inleiding: geschillenbeslechting in 3 niveaus...........................................................................36
1.2 De rechtsvordering of ius agendi.................................................................................................................36
Hoofdstuk 2: rechtsvordering...................................................................................................................... 37
2.2 Algemene toelaatbaarheidsvoorwaarden...................................................................................................37
1.3 Middelen van ontoelaatbaar.......................................................................................................................40
Hoofdstuk 3: Eis in rechte............................................................................................................................ 43
3.1 Partijen – handelingen – betekening en kennisgeving................................................................................43
3.2 Eis (=vordering) en verweer.........................................................................................................................45
3.3 Sanctieregeling.............................................................................................................................................49
Deel 4: welkom bij de rechter........................................................................................................................51
Hoofdstuk 1: Inleiding en algemene begrippen............................................................................................ 51
1.1 Nationale en internationale bevoegdheisregels..........................................................................................51
1.2 Rechtsmacht – rechtsmacht vs bevoegdheid – bevoegdheid vs verdelingsincident....................................51
1.3 Algemene regels en begrippen in verband met de bevoegdheid.................................................................51
Hoofdstuk 2: Bevoegdheid ratione materiae................................................................................................ 52
2.1 Principes.......................................................................................................................................................52
2.2 Materiële bevoegdheisverdeling..................................................................................................................54
Hoofdstuk 3: Ratione Loci............................................................................................................................ 62
3.1 Bevoegdheisverdeling ratione loci – aanvullend recht................................................................................62
3.2 Bevoegdheisverdeling ratione loci – dwingend recht..................................................................................62
3.3 Bevoegdheisverdeling ratione loci – openbare orde....................................................................................62
Hoofdstuk 4: Bevoegdheisgeschillen............................................................................................................ 63
4.2 Regeling geschillen van bevoegdheid in eersye aanleg...............................................................................63
Deel 5: De rechterlijke procedure..................................................................................................................64
Hoofdstuk 1: tegensprekelijke procedure vs eenzijdig verzoekschrift...........................................................64
1.1 Tegensprekelijke procedure.........................................................................................................................64
1.2 Procedure op eenzijdig verzoekschrift..........................................................................................................64
Hoofdstuk 2: Minnelijke oplossing van geschillen........................................................................................64
3
, 2.1 Bevordering minnelijke oplossing................................................................................................................64
2.2 Taak en voorwaarden..................................................................................................................................65
2.3 Procedure.....................................................................................................................................................65
2.4 Facultatief – verplicht...................................................................................................................................65
Hoofdstuk 3: wijze van rechtsingang........................................................................................................... 65
3.1 Algemeen.....................................................................................................................................................65
3.2 Vrijwillige verschijning.................................................................................................................................66
3.3 Dagvaarding.................................................................................................................................................66
3.4 Verzoekschrift op tegenspraak.....................................................................................................................66
Hoofdstuk 4: Rol en dossier van de rechtspleging........................................................................................68
4.1 Algemene rol................................................................................................................................................68
4.2 Bijzondere rol...............................................................................................................................................68
4.3 Zittingsrol.....................................................................................................................................................69
4.3 Bijzondere rol voor vakantiekamers.............................................................................................................69
4.5 Dossier van rechtspleging............................................................................................................................69
Hoofdstuk 5: verschijning van partijen op de inleidende zitting....................................................................69
5.1 Partijen verschijnen......................................................................................................................................69
5.2 er verschijnt niemand...................................................................................................................................70
Hoofdstuk 6: korte debatten....................................................................................................................... 71
6.1 Korte debatten en in staat stellen................................................................................................................71
6.2 Korte debatten.............................................................................................................................................71
Hoofdstuk 7: Instaatstelling......................................................................................................................... 72
7.1 Mededeling en neerlegging van stukken.....................................................................................................72
7.2 Nemen van conclusies, bepalen van een rechtsdag en schriftelijke procedure...........................................72
Hoofdstuk 9: De terechtzitting..................................................................................................................... 76
9.1 Openbaarheid..............................................................................................................................................76
9.2 Openbare orde.............................................................................................................................................76
9.3 Verschijning van de partijen.........................................................................................................................76
9.4 Het pleidooi en de onwillige procespartij.....................................................................................................76
9.5 Interactief debat...........................................................................................................................................76
Hoofdstuk 10: Uitstel, verwijzing en voortzetting......................................................................................... 77
10.1 Uitstel op vaste datum...............................................................................................................................77
10.2 Verwijzing naar de rol................................................................................................................................77
10.3 Voortzetting...............................................................................................................................................77
4