Samenvatting - personenbelasting theorie

Personenbelasting

Hoofdstuk 1: inleiding
Fiscaal recht:

1) Directe belastingen
- = inkomstbelastingen (belasting op inkomen)
- Iedereen heeft een vermogen en inkomen (zelfs negatief) DUS iedereen
betaalt een bepaalde belasting
- Jaarlijks betalen
- 4 soorten:
o Personenbelasting PB
o Vennootschapsbelasting Ven. B
o Rechtspersoonbelasting RP. B
o Belasting niet-inwoner Bel. Niet-inw.



2) Indirecte belastingen
- = GEEN inkomstenbelastingen
- = belastingen n.a.v rechtsfeiten
- Soorten:
o BTW: levering goederen/diensten
o Erfbelasting: belastingen op erfenis als iemand sterft & als iemand een
nalatenschap heeft
o Accijnzen: taks op “schadelijke producten” (vb. tabak, alcohol)
o Registratierecht: belasting op overdracht OG
o Verkeersbelasting: belasting op voertuig
o BIV: belastingen op de inverkeerstelling (nummerplaat)


Hoofdstuk 2: Kenmerken van een belasting

Het begrip ‘belasting’
 Geen wettelijke definitie, wél cassatierechtspraak

Belasting is een bijdrage die volgens bepaalde rechtsregels door de overheid wordt
opgelegd met het oog op het verzamelen van financiële middelen die nodig zijn om
uitgaven te doen in het algemeen belang en voor zover die bijdrage bij wet of decreet
als belasting wordt erkend.

, Kenmerken van belastingen
Twee cumulatieve voorwaarden (2 hoofdkenmerken) van belastingen:

1) Financieel doel: dekken van de ‘overheidsuitgaven’
 = algemene draagwijdte
 = ter financiering van diensten van openbaar nut
 GEEN rechtstreekse/individuele tegenprestatie
 >< retributie (= is een kostendekkende vergoeding die de overheid
van bepaalde heffingsplichtigen vordert als tegenprestatie voor de
levering van een bijzondere dienst in hun persoonlijk belang of de
toestemming voor een rechtstreeks bijzonder voordeel. Verschil met
belastingen is dat het gekend is waarvoor men betaalt)
2) Dwingend karakter: worden ‘eenzijdig door overheid opgelegd’
 = volgens afdwingbare rechtsregels
 Bij niet-naleving ‘sancties’
 Administratieve sancties (FOD Fin.)
 Strafrechtelijke sancties (parket)

Overheidsinkomsten die geen belastingen zijn
 Ontvangsten van de OH die ‘niet voldaan is aan beide cumulatieve voorwaarden’

Retributie versus bijzondere vorm van belastingen
Retributies zijn geen belastingen. = meer een vergoeding voor geïndividualiseerde
dienstverlening

- Rechtstreekse tegenprestatie van de openbare instelling
- Persoonlijk voordeel voor de gebruiker

Verhaalbelasting of repartitiebelasting

- OH beoogt gebruiker te treffen
- Grondslag: bepaalde uitgaven worden op benaderende wijze van bepaalde
personen teruggevorderd (met bedoeling om er voordeel uit te halen)
- = onweerlegbaar vermoeden

Uranisatiebelasting

- OH rekent ‘forfaitair’ aan
- = niet gebonden aan uitvoering van bepaalde werken op bepaalde plaats en
tijdstip

Para-fiscale bijdragen
Para-fiscale bijdragen zijn geen belastingen.
 De opbrengst ervan is niet voor rijksmiddelenbegroting
 Sociale Zekerheid (RSZ)
o Geen algemene uitgaven
o Wel bestemmingscriterium: sociale uitgaven + collectieve benadering

,Hoofdstuk 3: situering van het belastingrecht
Belastingrecht = rechtswetenschap

- ‘Rechtsregels’ gelden
o Wie/wat wordt aan belasting onderworpen?
o Welk is het toepasselijke tarief?
o Hoe wordt belasting gevestigd?
o Hoe wordt belasting geïnd?

Belastingwetenschappen

- ‘Objectieven’ voor fiscale overheidspolitiek
o Economie
o Psychologie
o Sociologie


Hoofdstuk 4: noodzakelijk karakter van belastingen in modern samenleving
Noodzakelijk karakter: in vrije economie

- Belastingen betalen = ‘prijs’ betalen
o Het is voor grondwettelijke rechten en vrijheden:
 Recht op privé-eigendom/vrijheid van ondernemen
 Productiemiddelen en -opbrengst in privébezit
- Belastingheffing = ‘onvermijdelijk’
o Om de overheid haar specifieke overheidstaak te laten vervullen
 Zorgen voor alle algemeen welzijn van de samenleving

Overbodig of vervullen een compleet andere functie: in centraal geleide economie

- Productiemiddelen en -opbrengst in overheidsbezit

, Hoofdstuk 5: functies van belastingen
Evolutie

 Vroeger: énige doel was het dekken van overheidsuitgaven = financieel
 Nu: uitgebreidere overheidstakken = financieel + economisch + sociaal

Financiële functies
 Het is de hoofdfunctie van belastingen
o 94% van overheidsinkomsten
o enkel geldelijke bijdragen  ‘begroting !!’ = behoefte aan financiële stijgt
samen met de bevolking
o moet voldoen aan normen van financiële techniek

Economische functie
 Belastingheffing heeft invloed op economie
o Invloed op:
 Prijsvorming  verhoging kostprijs vb. btw en accijnzen
 Spaarwezen toekenning van belastingvrijstelling en
belastingvermindering vb. pensioensparen
 Consumptie  belastingverhoging leidt tot verminderde consumptie
 Investering  kapitaal- en ondernemingsvlucht vb.
investeringsaftrek
 Tewerkstelling  vrijstelling winst

Sociaal functie
 Belastingheffing is een middel voor sociale politiek
 Draagkrachtbeginsel: hoe groter een bezit of een inkomen, des te minder een
op dezelfde voet geheven belasting wordt gevoeld
 Sociale aanpassing: maatregelen binnen het belastingstelsel die rekening
houden met de sociale situatie van een persoon of gezin
o Progressiviteit tarieven PB (erfbelasting & registratierecht)
o Belastingvrije som
o Belastingvrijstellingen
o Familiale aanpassingen (correcties)
o Verhoging Btw-tarief i.g.v levensnoodzakelijke goederen
o Gunsttarieven registratierecht (bescheiden woning)