0
,Doelstellingen
1. Microbiologie
● L eerdoel 1: Je kan uitleggen hoe de meest voorkomende bacteriën en virussenhuid en
weke delen infectieskunnen veroorzaken en welke hetziektespectrum is.
● L2: Je kan uitleggen hoe bacteriën en virussen de meest voorkomendeluchtweg- en
neurologische infectieskunnen veroorzaken en welkehet ziektespectrum is.
● L3: Je kan uitleggen hoe bacteriën en virussen de meest voorkomendeabdominale en
urogenitale infectieskunnen veroorzaken en welkehet ziektespectrum is.
● L4: Je kan uitleggen hoe bacteriën en virussen de meest voorkomende
voedselgebonden infectieskunnen veroorzaken en welkehet ziektespectrum is.
● L5: Je kan uitleggen hoe de meest voorkomendeparasietenziekte bij de mens
veroorzaken.
2. AMR, antibiotica, gast-gastheer, diagnostiek
● L 6 (Antimicrobiële resistentie): Je kan de impacten de onderliggende mechanismen van
antibacteriële resistentie voor de meest voorkomende pathogenen uitleggen.
● L7 (Gast-gastheer interactie): Je kan de specifiekeinteractie tussen gastheer en
micro-organisme uitleggen.
● L8 (Antibiotica): Je kent hetwerkingsmechanisme,denevenwerkingen, deindicaties,
voordelenenrisico’svan de verschillendeantibioticaklassen,in het bijzonder van
beta-lactams, macroliden, tetracyclines, fluoroquinolones, sulfonamiden, glycopeptiden,
aminoglycosiden en andere.
● L9 (Diagnostiek): Je kent de verschillende diagnostischemethoden om infectieziekten
op te sporen en je kan uitleggen hoe ze werken.
3. Vaccinatie
● J e kan uitleggen wat deplaatsis van vaccinatie inhet geheel van preventie van
infectieziekten.
● Je leert hoe een vaccin werkt en hoe het inspeelt op hetimmuunsysteem.
● Je kent desamenstellingvan de meeste vaccins enje kan de algemene principes van je
vaccinologie uitleggen. Je weet hoegroepsimmuniteitgedefinieerd wordt en wat het
belang daarvan is.
● Je kan de juiste vaccinaties selecteren bij bepaalde infectieziekten en uitleggen waarom.
● Je moet in staat zijn omvaccinatienevenwerkingente kennen en interpreteren;
daarnaast kan je uitleggen hoe je een vaccinatieprogramma op de juiste manier op
poten zet.
● Je kan patiënten en ouders een antwoord geven bijbezorgdhedenomtrent vaccinatie.
● Je kan het begrip‘life-long vaccination’uitleggenen voorbeelden geven.
● Je kan de meest voorkomende bezorgdheden en vragen van vaccinatie rondom de
zwangerschapeen antwoord bieden.
1
,Overzicht hoofdstukken Infectieziekten 2
ZIEKMAKEND VERMOGEN BACTERIËN, VIRUSSEN EN PARASIETEN
. Inleiding
1
2. Bacteriële verwekkers van huid en weke delen en bloedbaaninfecties
a. Staphylococcus aureus
b. Streptococcus pyogenes
c. Streptococcus agalactiae
d. Clostridium perfringens
e. Bacillus anthracis
f. Borrelia burgdorferi
g. Cutibacterium acnes
h. CNS, Streptococcen, Enterobacteriaceae, Enterococcen
i. Pseudomonas aeruginosa
3. Virale infecties van huid en weke delen
a. Humaan papillomavirus
b. Molluscipoxvirus
c. Monkeypoxvirus
d. (Smallpox)
e. Herpes simplex type 1 virus
f. Varicella zoster virus
g. Cytomegalovirus
h. Humaan herpesvirus type 6
i. Humaan herpesvirus type 8
Exenthemateuze kinderziekten:
j. Morbilli (eerste ziekte): mazelenvirus
k. Scarlatina (tweede ziekte): groep A streptococcen:S. pyogenes
l. Rubella (derde ziekte): rubellavirus
m. Vijfde ziekte: parvovirus B19
n. Roseola infantum (zesde ziekte): humaan herpesvirus (HHV type 6, soms 7)
o. Parotitis epidemica: bofvirus
4. Verwekkers van luchtweginfecties en meningitis: bacteriën
a. Streptococcus pneumoniae
b. Haemophilus influenzae
c. Bortella pertussis=> kinkhoest
d. Corynbacterium diphteriae=> difterie
e. Legionella pneumopphilia
f. Mycoplasma pneumoniae
g. Chlamydia pneumoniae
h. Pseudomonas aeruginosa
i. Acinetobacter baumanni
j. Myobacterium tuberculosis=> tuberculose
2
, k . Neisseria meningitidis=> meningitis
l. Clostridium tetani=> tetanus
m. Clostridium botulinum=> botulisme
n. WHO prioriteitenlijst !!!
5. Verwekkers van luchtweginfecties: virussen
a. Rhinovirus
b. Adenovirus
c. Respiratoir Syncytieel Virus (RSV)
d. Influenza
e. Coronavirus
6. Urogenitale en intra-abdominale infecties
a. Escherichia coli, Proteus vulgaris(en andere enterobacteriaceae)
b. E. coli,andere bacteriaceae, Pseudomonas aeruginosa,Staphylococcus,
streptococcen, enterococcen,Candida
c. Neisseria gonorrhoeae, Chlamydia trachomatis, Mycoplasma genitalium
d. Gardnerella vaginalis,Anaeroben (Bacteriocides, peptostreptococcen),(gebrek
aa) Lactobacillus
e. Vroeg:E. colien andere Enterobacteriaceae, intestinaleanaeroben
Laat:Pseudomonas, Stenotrophomonas spp., Candida,Enterokokken
7. Voedselgebonden infecties en diarree: bacteriën
a. Campylobacter jejuni
b. Listeria monocytogenes
c. Helicobacter (pylori)
d. Shigella dysenteriae
e. Salmoella
f. Vibrio cholerae
g. Clostridium difficile
8. Voedselgebonden infecties en hepatitis: virussen
a. Picornaviridae
i. Enterovirussen
ii. Polio
iii. Rhinovirus
iv. Hep A
v. Coxsackie (A en B)
b. Reoviridae
i. Rotavirus/norovirus
c. Calciviridae
i. Norovirus
ii. Hep E
d. Hepatitis virussen
i. Hep A
ii. Hep B
iii. Hep C
iv. Hep D
3
, 9. Parasieten
a. Giardia duodenalis
b. Cryptosporidium parvum
c. Dientamoeba fragilis
d. Toxoplasma gondii
e. Sarcoptes scabiei
f. Ascaris lumbricoides
g. Pediculus humanus capitis
h. Toxocara canis
i. Enterobius vermicularis
j. Taenia saginata
k. Andere ongewone
i. Echinoccocus multilocularis&E. granulosus
ii. Anisakiasis:Anisakis sp
iii. Fasciola hepatica
iv. Trichinella spiralis
ANTIBIOTICA
1. Beta-lactams
l. Penicilline
m. Cloxacilline
n. Amoxicilline en clavulaanzuur
o. Ceftriaxone
p. Meropenem
2. Macrolides, tetracyclines, fluoroquinolones, cotrimoxazole
a. Macroliden
i. Azythromycine
b. Tetracyclines
c. Fluoroquinolones
i. Ciprofloxacin
d. Co-trimoxazole
e. Urinaire AB
i. Nitrofurantion
ii. Fosfomycine
3. Glycopeptiden, aminoglycosiden & reserve AB
a. Vancomycine
b. Clindamycine
c. Linezolid
d. Aminoglycosiden
i. Gentamycine
ii. Amikacine
e. Colistine
4. Principes van AB resistentie
5. WHO prioriteitenlijst
4
,VACCIN
.
1 Intro infectieziekten en vaccins
2. Difterie, tetanus, hepatitis B, Hib & kinkhoest
3. Polio
4. Mazelen, bof, rubella & varicella
5. Meningokokken, pneumokokken & rotavirus
6. Vaccinatie van volwassenen intro
7. Vaccins en vaccinatie van volwassenen
a. Giep
b. Pneumokokken
c. RSV
d. Herpes Zoster
e. Covid-19
f. Samenvatting
g. Casussen
Ook gastcollege’s:
8. HPV infectie en preventie
9. HPV vaccinatie vertrouwbaarheid, crisis management en vaccinatie veiligheid: rol van de
healthcare professionals
10.Vaccinatie en zwangerschap
GASTCOLLEGE
1. Gast-gastheer interactie
a. Bronchiolitis
b. Osteomyelitis
2. Diagnostic methods
RESPONSIECOLLEGE
. G
1 oed gebruik van AB
2. Drug bug combinations !!
3. Quiz en samenvatting
5
, iekmakend vermogen
Z
bacteriën, virussen en
parasieten
6
, oelstellingen..............................................................................................................................1
D
Inleiding(1).................................................................................................................................12
Bacteriën................................................................................................................................13
Hetijsbergconcept................................................................................................................15
Bacteriëleverwekkersvanhuid&wekedelenenbloedbaaninfecties(2)...........................16
Stafylococcusaureus.............................................................................................................16
Streptococcuspyogenes(groepA-streptococcen)................................................................23
Streptococcusagalactiae.......................................................................................................27
Mondstreptococcen..............................................................................................................29
Clostridiumperfringens..........................................................................................................29
Clostridiumspecies(KENNEN!!)...........................................................................................30
Bacillusanthracis...................................................................................................................31
Borreliaburgdorferi................................................................................................................32
Cutibacteriumacnes..............................................................................................................32
CNS,Streptococcen,Enterobacteriaceae,Enterococcen.....................................................33
Pseudomonasaeruginosa.....................................................................................................35
Viraleinfectiesvanhuidenwekedelen(3).............................................................................37
Humaanpapillomavirus.........................................................................................................37
Molluscipoxvirus....................................................................................................................39
Monkeypoxvirus(MPox)........................................................................................................39
Smallpox................................................................................................................................40
Herpessimplextype1virus...................................................................................................42
Varicellazostervirus..............................................................................................................44
Cytomegalovirus(CMV).........................................................................................................45
Mononucleosisinfectiosa(EbsteinBarrvirus).......................................................................46
HumaanHerpesVirustype6(HHV-6)...................................................................................47
HumaanHerpesVirustype8(HHV-8)...................................................................................48
SamenvattendHerpesvirusinfecties.....................................................................................48
Koortsenhuiduitslag'exanthemateuzekinderziekten’.........................................................50
Belangrijketabel!!!................................................................................................................50
Mazelen(eersteziekte).........................................................................................................50
Roodvonk/scarlatina(tweedeziekte).....................................................................................53
Rubella(derdeziekte)............................................................................................................53
Parvovirus-B19(vijfdeziekte)................................................................................................54
Roseolainfantum(zesdeziekte)...........................................................................................54
Bofvirus/parotitisepidemica.................................................................................................55
Samenvattendrash................................................................................................................56
Verwekkersvanluchtweginfectiesenmeningitis:bacteriën(4)...........................................57
Luchtweginfecties:bacteriën.................................................................................................57
‘Typische’ verwekkers: Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae (Klebsiella
7
, neumoniae)..........................................................................................................................58
p
Bortellapertussis-kinkhoest.................................................................................................62
Corynbacteriumdiphteriae-difterie.......................................................................................64
‘Atypische verwekkers’: Legionella pneumonphilia, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia
pneumoniae...........................................................................................................................66
Ventilator-associatedpneumoniae(VAP)..............................................................................70
Mycobacteriumtuberculosis..................................................................................................72
Neisseriameningitidis-meningitis........................................................................................76
Clostridiumtetani-tetanus....................................................................................................77
Clostridiumbotulinum-botulisme..........................................................................................79
Clostridiumfamilie.................................................................................................................80
WHOprioriteitenlijst!!...............................................................................................................80
Verwekkervanluchtweginfecties:virussen(5)......................................................................81
Rhinovirus..............................................................................................................................81
Adenovirus.............................................................................................................................82
RespiratoirSyncytieelVirus(RSV)........................................................................................83
Influenza................................................................................................................................84
Coronavirus(HCoV)..............................................................................................................86
Urogenitaleenintra-abdominaleinfecties(6).........................................................................90
Escherichiacoli,Proteusvulgaris(enandereEnterobacteriaceae)......................................90
E. coli, andere bacteriaceae, Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus, streptococcen,
enterococcen,Candida..........................................................................................................98
Neisseriagonorrhoeae,Chlamydiatrachomatis,Mycoplasmagenitalium............................99
Gardnerella vaginalis, Anaeroben (Bacteriocides, peptostreptococcen), (gebrek aa)
Lactobacillus........................................................................................................................101
Patiënt5...............................................................................................................................102
Voedselgebondeninfectiesendiarree:bacteriën(7)...........................................................103
Campylobacterjejuni...........................................................................................................103
Listeriamonocytogenes.......................................................................................................104
Helicobacter.........................................................................................................................106
Shigelladysenteriae............................................................................................................107
Salmonella...........................................................................................................................109
Vibriocholerae.....................................................................................................................112
Vergelijking...........................................................................................................................113
Clostridiumdifficile...............................................................................................................114
Voedselgebondeninfectiesenhepatitis:virussen(8).........................................................119
Picornaviridae......................................................................................................................119
Enterovirussen.....................................................................................................................119
Reoviridae............................................................................................................................122
Calciviridae..........................................................................................................................123
Vergelijkingvanhepatitisvirussen!!....................................................................................124
Parasitologie(9).......................................................................................................................134
8
, arasitaireinfecties:humanepathologieinEuropa(kennen!!!)..........................................134
P
Giardiasis:Giardiaduodenalis.............................................................................................135
Intestinaleprotozoa.............................................................................................................135
PathogeneintestinaleprotozoainBelgië/Europa!!!............................................................136
Scabies:Sarcoptesscabiei..................................................................................................136
Ascariasis:Ascarislumbricoides.........................................................................................137
Hoofdluizen:Pediculushumanuscapitis.............................................................................138
Toxocariasis:Toxocaracanis...............................................................................................138
Enterobiasis:Enterobiusvermicularis..................................................................................139
Taeniasis:Taeniasaginata...................................................................................................140
Andereongewonecondities................................................................................................141
Alveolaireechinococcosis:Echinococcusmultilocularis......................................................141
Cysticechinococcosis:Echinococcusgranulosis................................................................141
Anisakiasis:Anisakissp.......................................................................................................141
Fasciolasis:Fasciolahepatica.............................................................................................142
Trichinellaspiralis................................................................................................................142
ParasitaireinfectiesendemischinBelgië/Europa..............................................................142
Beta-lactams(1).......................................................................................................................146
Betalactams........................................................................................................................146
VerloopABinlichaam..........................................................................................................148
Penicilline.............................................................................................................................149
Cloxacilline...........................................................................................................................149
Amoxicilline+clavulaanzuur...............................................................................................151
Bijwerkingenvanbetalactamantibiotica.............................................................................152
Ceftriaxone..........................................................................................................................152
ExtendedSpectrumBetaLactamase:ESBL.......................................................................152
Meropenem..........................................................................................................................153
EffectenvanABgebruikoponslichaam.............................................................................153
Macrolides,tetracyclines,fluoroquinolones,cotrimoxazole(2).........................................154
Non-beta-lactamantibiotica.................................................................................................154
Macroliden...........................................................................................................................155
Tetracyclines........................................................................................................................156
Fluoroquinolones.................................................................................................................157
Co-trimoxazole.....................................................................................................................158
Twee‘urinaire’antibiotica....................................................................................................159
Glycopeptiden,aminoglycosiden&reserveantibiotica(3)................................................160
ABnawegdoenresistentie(betalactams,carbapenemase)..............................................160
Vancomycine.......................................................................................................................161
Clindamycine.......................................................................................................................163
Clostridiumdifficile...............................................................................................................163
Linezolid...............................................................................................................................164
9