ZIEKTEMECHANISMEN
XAVIER BOSSUYT: LABORATORIUMGENEESKUNDE
,Inhoudsopgave
LES 1: INLEIDING............................................................................................ 4
WAT IS KLINISCHE BIOLOGIE................................................................................................... 4
HET DIAGNOSTISCH PROCES: ROL VAN LABO TESTEN....................................................................4
DIAGNOSTISCHE ONZEKERHEID................................................................................................ 5
REFERENTIEWAARDEN........................................................................................................... 6
DIAGNOSTISCHE PERFORMANTIE VAN EEN TEST...........................................................................7
RAPPORTEREN VAN DIAGNOSTISCHE INFORMATIE.......................................................................12
BELANGRIJKE FORMULES....................................................................................................... 13
LES 2 DEEL 1: PRE-ANALYTISCHE FASE..........................................................14
LABORATORIUMTEST CYCLUS................................................................................................. 14
VOORBEREIDING PATIËNT..................................................................................................... 14
STAALSOORTEN.................................................................................................................. 15
KLEURCODE...................................................................................................................... 16
Citraat plasma............................................................................................................ 16
Serum......................................................................................................................... 16
Heparine plasma........................................................................................................ 16
EDTA plasma.............................................................................................................. 17
Glycolyse inhibitor...................................................................................................... 17
LES 2 DEEL 2: NIERFUNCTIE EN URINE-ONDERZOEK........................................18
UITZICHT, GEUR EN KLEUR................................................................................................... 18
kleur........................................................................................................................... 18
uitzicht....................................................................................................................... 18
geur............................................................................................................................ 19
TESTSTROOK..................................................................................................................... 19
URINE-MICROSCOPIE........................................................................................................... 22
KWEEK............................................................................................................................. 22
OPSPOREN DRUGS EN MEDICATIE........................................................................................... 22
CASUSSEN......................................................................................................................... 23
Casus 1...................................................................................................................... 23
Casus 2...................................................................................................................... 23
Casus 3...................................................................................................................... 23
Casus 4...................................................................................................................... 24
Casus 5...................................................................................................................... 24
Casus 6...................................................................................................................... 24
Casus 7...................................................................................................................... 24
Casus 8...................................................................................................................... 25
Casus 9...................................................................................................................... 25
Casus 10.................................................................................................................... 25
LES 3: EIWITCHEMIE.....................................................................................26
TECHNNIEK VAN EIWITCHEMIE................................................................................................ 26
Chemische methodes................................................................................................. 26
immunologische methoden........................................................................................26
ELEKTROFORESE................................................................................................................. 27
Elektroforetische kracht............................................................................................. 27
Elektro-osmotische kracht.......................................................................................... 27
Visualisatie................................................................................................................. 28
, Serumeiwitelektroforese: fracties...............................................................................29
serumeiwitelektroforese patroon geassocieerde ziekten............................................35
HEMATOLOGIE.............................................................................................. 36
RBC................................................................................................................................ 36
Cytologie.................................................................................................................... 36
Anemieën................................................................................................................... 39
Hemoglobine: het globine..........................................................................................42
Ijzermetabolisme........................................................................................................ 44
Heemsynthese: porfyrie.............................................................................................46
Erythrocytaire membraan..........................................................................................46
Energievoorziening..................................................................................................... 46
Folaten en vitamine B12............................................................................................ 46
LEUKOCYTEN...................................................................................................................... 48
Telling........................................................................................................................ 48
Morfologische afwijkingen..........................................................................................48
, LES 1: INLEIDING
WAT IS KLINISCHE BIOLOGIE
Klinische biologie
o = geheel van kennis van labo technieken
o Op gebied van profylaxe en pathologie
o Doelen
Diagnose stellen
Balans opmaken van werking orgaan
Uitslag behandeling beoordelen
Impact van vooruitgang
o +: onmisbaar voor preventie, diagnose en opvolging patiënten
o -: neiging om minder aandacht te besteden aan KO
o -: onoordeelkundig gebruik => nutteloze test aanvragen, onnodige kosten,
nutteloze bijkomende onderzoeken en verontrusting patiënt
HET DIAGNOSTISCH PROCES: ROL VAN LABO TESTEN
Er zijn 2 drempels
o Testdrempel: is de test nodig?
o Behandelingsdrempel: is behandeling nodig?
o => hiertussen: verdere testen noodzakelijk
Test is klinisch zinvol = verbetert uitkomst door informatie te geven die het beleid
van de patiënt beïnvloedt
o Er is een actie aan verbonden
o Het leidt tot diagnose
o Vereist kennis over
Pretest probabiliteit = kans dat patiënt de ziekte heeft obv
beschikbare gegevens voordat labotest wordt aangevraagd
Is functie van
XAVIER BOSSUYT: LABORATORIUMGENEESKUNDE
,Inhoudsopgave
LES 1: INLEIDING............................................................................................ 4
WAT IS KLINISCHE BIOLOGIE................................................................................................... 4
HET DIAGNOSTISCH PROCES: ROL VAN LABO TESTEN....................................................................4
DIAGNOSTISCHE ONZEKERHEID................................................................................................ 5
REFERENTIEWAARDEN........................................................................................................... 6
DIAGNOSTISCHE PERFORMANTIE VAN EEN TEST...........................................................................7
RAPPORTEREN VAN DIAGNOSTISCHE INFORMATIE.......................................................................12
BELANGRIJKE FORMULES....................................................................................................... 13
LES 2 DEEL 1: PRE-ANALYTISCHE FASE..........................................................14
LABORATORIUMTEST CYCLUS................................................................................................. 14
VOORBEREIDING PATIËNT..................................................................................................... 14
STAALSOORTEN.................................................................................................................. 15
KLEURCODE...................................................................................................................... 16
Citraat plasma............................................................................................................ 16
Serum......................................................................................................................... 16
Heparine plasma........................................................................................................ 16
EDTA plasma.............................................................................................................. 17
Glycolyse inhibitor...................................................................................................... 17
LES 2 DEEL 2: NIERFUNCTIE EN URINE-ONDERZOEK........................................18
UITZICHT, GEUR EN KLEUR................................................................................................... 18
kleur........................................................................................................................... 18
uitzicht....................................................................................................................... 18
geur............................................................................................................................ 19
TESTSTROOK..................................................................................................................... 19
URINE-MICROSCOPIE........................................................................................................... 22
KWEEK............................................................................................................................. 22
OPSPOREN DRUGS EN MEDICATIE........................................................................................... 22
CASUSSEN......................................................................................................................... 23
Casus 1...................................................................................................................... 23
Casus 2...................................................................................................................... 23
Casus 3...................................................................................................................... 23
Casus 4...................................................................................................................... 24
Casus 5...................................................................................................................... 24
Casus 6...................................................................................................................... 24
Casus 7...................................................................................................................... 24
Casus 8...................................................................................................................... 25
Casus 9...................................................................................................................... 25
Casus 10.................................................................................................................... 25
LES 3: EIWITCHEMIE.....................................................................................26
TECHNNIEK VAN EIWITCHEMIE................................................................................................ 26
Chemische methodes................................................................................................. 26
immunologische methoden........................................................................................26
ELEKTROFORESE................................................................................................................. 27
Elektroforetische kracht............................................................................................. 27
Elektro-osmotische kracht.......................................................................................... 27
Visualisatie................................................................................................................. 28
, Serumeiwitelektroforese: fracties...............................................................................29
serumeiwitelektroforese patroon geassocieerde ziekten............................................35
HEMATOLOGIE.............................................................................................. 36
RBC................................................................................................................................ 36
Cytologie.................................................................................................................... 36
Anemieën................................................................................................................... 39
Hemoglobine: het globine..........................................................................................42
Ijzermetabolisme........................................................................................................ 44
Heemsynthese: porfyrie.............................................................................................46
Erythrocytaire membraan..........................................................................................46
Energievoorziening..................................................................................................... 46
Folaten en vitamine B12............................................................................................ 46
LEUKOCYTEN...................................................................................................................... 48
Telling........................................................................................................................ 48
Morfologische afwijkingen..........................................................................................48
, LES 1: INLEIDING
WAT IS KLINISCHE BIOLOGIE
Klinische biologie
o = geheel van kennis van labo technieken
o Op gebied van profylaxe en pathologie
o Doelen
Diagnose stellen
Balans opmaken van werking orgaan
Uitslag behandeling beoordelen
Impact van vooruitgang
o +: onmisbaar voor preventie, diagnose en opvolging patiënten
o -: neiging om minder aandacht te besteden aan KO
o -: onoordeelkundig gebruik => nutteloze test aanvragen, onnodige kosten,
nutteloze bijkomende onderzoeken en verontrusting patiënt
HET DIAGNOSTISCH PROCES: ROL VAN LABO TESTEN
Er zijn 2 drempels
o Testdrempel: is de test nodig?
o Behandelingsdrempel: is behandeling nodig?
o => hiertussen: verdere testen noodzakelijk
Test is klinisch zinvol = verbetert uitkomst door informatie te geven die het beleid
van de patiënt beïnvloedt
o Er is een actie aan verbonden
o Het leidt tot diagnose
o Vereist kennis over
Pretest probabiliteit = kans dat patiënt de ziekte heeft obv
beschikbare gegevens voordat labotest wordt aangevraagd
Is functie van