Samenvatting
Ontwikkelingspsych
Boek Begrippen
- Hoofdstuk 1 – Inleiding - Autonomie – boek pp. 32-33, 92,
PP. 13-22 (1.1 tot en met 1.4) 110, 144-145, 158, 270, 285, 312
PP. 27-38 (1.6 tot 1.7.3) - Autonoom – boek p. 242
- Hoofdstuk 2 – De ongeboren baby, - Centratie – boek pp. 129, 206, 209
de geboorte en de pasgeborene - Conservatie – boek pp. 127-128,
PP. 41-53 (2.1 tot en met 209
2.1.3.3) - Abstract denken – boek pp. 178,
PP. 58-65 (2.3 tot en met 2.3.5) 208, 268
- Hoofdstuk 3 – De baby (0 tot 1,5 - Magisch denken – boek pp. 136,
jaar) 211, 212
PP. 69-107 (3.1 tot en met 3.8) - Één-sekse-groepje – boek pp. 216,
PP. 110-113 (3.10 tot en met 217
3.10.3) - Emotioneel evenwicht – boek pp.
- Hoofdstuk 4 – De Peuter (1,5 tot 3 234, 318
jaar - Empathie – boek pp. 178, 227, 290,
PP. 118-146 (4.1 tot en met 299
4.9) - Fixatie – boek pp. 23, 83, 209
PP. 150-152 (4.11) - Fonemen – boek p. 232
PP. 155-159 (4.13 tot en met - G10 methode – boek p. 237
4.13.2) - Gezaghebbende autoriteiten – boek
- Hoofdstuk 5 – De Kleuter (3 tot 6 p. 228
jaar) - Grafemen - boek p. 232
PP. 163-179 (5.1 tot en met - Lateralisatie – boek p. 235
5.9) - Metalinguïstisch bewustzijn - boek
PP. 183-187 (5.11 tot en met p. 204
5.11.3) - Eerste strekking – boek p. 203
PP. 196-199 (5.13.5) - Kritische waarneming – boek p. 234
- Hoofdstuk 6 – Het lagereschoolkind
(6 tot 12 jaar)
PP. 204-227 (6.1 tot en met
6.8)
PP. 229-238 (6.10 tot en met
6.10.2.3)
PP. 239-252 (6.12 tot en met
6.13.3.4)
Begrippenlijst
Wetenschapperslijst
Cursus
Hoeken werkopdrachten
Verticale- Horizontale samenhang (pasgeborene- baby) (peuter-kleuter-
lagerschool)
1
, Inhoud
Hoofdstuk 1............................................................................................................ 6
1.1 De ontwikkeling v/h kind; gewikt en gewogen..............................................6
1.2 Wat is ontwikkeling........................................................................................ 6
1.3 Wat is psychologie......................................................................................... 6
1.4 Hoe ontstaat ontwikkeling............................................................................. 6
1.5 Hoe met ontwikkeling omgaan?....................................................................7
1.5.1 Werken in de Zone van Naaste Ontwikkeling..........................................7
1.5.2 Welbevinden & betrokkenheid als richtsnoeren......................................7
1.5.3 Motivatie als motor voor leren en ontwikkelen........................................7
1.7.1 Ontwikkelingsfasen................................................................................. 8
1.7.2 Ontwikkelingsdomeinen of – gebieden....................................................8
Hoofdstuk 2.1; de ongeboren baby......................................................................10
2.1.1 lichamelijke en motorische ontwikkeling...............................................10
Indien de ontwikkeling anders loopt… zwanger met hindernissen....................10
Hoofdstuk 2.3; de pasgeboren baby.....................................................................11
Motorische ontwikkeling?............................................................................... 13
Hoofdstuk 3: de baby........................................................................................... 14
3.1 de lichamelijke ontwikkeling........................................................................14
3.2 de motorische ontwikkeling.........................................................................14
3.3 De tekenontwikkeling.................................................................................. 14
3.4 De perceptuele ontwikkeling.......................................................................15
3.4.1 zien....................................................................................................... 15
3.4.2 Horen.................................................................................................... 15
3.4.3 Ruiken en proeven................................................................................ 15
3.4.4 Voelen................................................................................................... 15
3.4.5 stimulerende omgeving........................................................................15
3.5 seksuele ontwikkeling................................................................................. 16
3.5.1 Wat is kinderseksualiteit.......................................................................16
3.5.2 Seksuele ontwikkeling volgens Freud....................................................16
3.5.3 De seksuele ontwikkeling bij de baby...................................................17
3.6 De sociaal- emotionele ontwikkeling...........................................................17
3.6.1 hechting en hechtingsgedrag................................................................17
3.6.2 Gehechtigheidstheorie volgens Bowlby................................................18
3.6.3 Gehechtheidspatronen..........................................................................18
2
, 3.6.4 Vreemden- of 8maandenangst en separatieangst................................19
3.6.5 Sociaal referentiën: kijken naar anderen...............................................19
3.7 Cognitieve ontwikkeling.............................................................................. 20
3.7.1 de cognitieve ontwikkeling volgens Piaget............................................20
3.7.2 De baby in het sensor-motorisch stadium.............................................21
3.8 De taalontwikkeling..................................................................................... 22
Pre-linguale periode....................................................................................... 22
Vroeglinguale periode.................................................................................... 22
3.10 De persoonlijkheidsontwikkeling...............................................................23
3.10.1 De persoonlijkheidsontwikkeling volgens Erikson...............................23
3.10.2 De persoonlijkheidsontwikkeling tijdens de babyfase.........................23
3.10.3 Genderverschillen............................................................................... 23
Hoofdstuk 4: De peuter........................................................................................ 23
4.1 de lichamelijke ontwikkeling........................................................................23
4.2 De motorische ontwikkeling.......................................................................24
Groot motorisch/ grove motoriek...................................................................24
Fijn motorisch/ fijne motoriek.........................................................................24
4.3 De tekenontwikkeling.................................................................................. 24
4.4 De perceptuele ontwikkeling van de peuter en kleuter..............................25
4.6 De taalontwikkeling..................................................................................... 25
4.7 De sociaal-emotionele ontwikkeling............................................................26
4.8 De seksuele ontwikkeling............................................................................ 26
4.9 De persoonlijkheidsontwikkeling.................................................................27
4.11 De schoolse ontwikkeling..........................................................................27
4.13 Indien de ontwikkeling ‘anders’ loopt........................................................28
4.13.1 Autisme............................................................................................... 28
4.13.2 Eetstoornissen..................................................................................... 28
Hoofdstuk 5: de kleuter........................................................................................ 28
5.1 de lichamelijke ontwikkeling........................................................................28
5.2 de motorische ontwikkeling.........................................................................29
Groot motorisch/ grove motoriek...................................................................29
Fijn motorisch/ fijne motoriek.........................................................................29
5.3 de tekenontwikkeling.................................................................................. 29
5.4 de perceptuele ontwikkeling van de peuter & kleuter.................................30
5.5 de cognitieve ontwikkeling..........................................................................30
5.5.1 Pre-operationeel stadium (Piaget).........................................................30
5.5.2 Egocentrisch magisch denken...............................................................31
3
, 5.5.3 Fantasie................................................................................................ 32
5.5.4 Sprookjes.............................................................................................. 32
5.6 de taalontwikkeling.................................................................................... 32
5.6.1 differentiatiefase................................................................................... 32
5.7 De sociaal emotionele ontwikkeling............................................................33
5.8 De seksuele ontwikkeling............................................................................ 33
5.8.1 de fallische fase bij kleuterjongens.......................................................33
5.8.2 De fallische fase bij kleutermeisjes.......................................................33
5.9 De persoonlijkheidsontwikkeling.................................................................35
5.11 De schoolse ontwikkeling.........................................................................35
5.11.1 Ervaringsgericht kleuteronderwijs.......................................................35
5.11.2 Zorgbreedte & zorgverbreding voor een brede basiszorg...................35
5.13 Indien de ontwikkeling ‘anders’ loopt........................................................36
5.13.5 aangeboren en verworven beperkingen..............................................36
Hoofdstuk 6: het lagerschool kind........................................................................36
6.1 de lichamelijke ontwikkeling........................................................................36
6.2 de perceptuele ontwikkeling.......................................................................37
6.2.1 Onderzoek van ELKKIND: visuele taken.................................................37
6.3 de cognitieve ontwikkeling..........................................................................37
6.3.1 Concreet operationeel stadium (Piaget)................................................37
6.3.2 Magisch denken.................................................................................... 38
6.4 De taalontwikkeling..................................................................................... 38
6.5 De sociaal -emotionele ontwikkeling...........................................................39
6.5.1 Omgaan met leeftijdsgenootjes in groep..............................................39
6.5.2 Vriendschappen.................................................................................... 39
6.5.3 Pesten................................................................................................... 40
6.6 de seksuele ontwikkeling............................................................................ 40
6.7 De schoolse ontwikkeling............................................................................ 41
6.7.1 schoolrijpheid........................................................................................ 41
6.7.2 schoolrijpheid bepalen en meten..........................................................41
6.7.3 schoolrijpheidstesten Kritieken.............................................................42
6.7.4 Alarmsignalen....................................................................................... 42
6.7.5 wat met de resultaten...........................................................................42
6.7.6 voorwaarden schrijfrijpheid...................................................................43
6.8 De spel ontwikkeling................................................................................... 43
6.9 Algemene tendensen.................................................................................. 43
6.10 Indien de ontwikkeling anders loopt.........................................................44
4
Ontwikkelingspsych
Boek Begrippen
- Hoofdstuk 1 – Inleiding - Autonomie – boek pp. 32-33, 92,
PP. 13-22 (1.1 tot en met 1.4) 110, 144-145, 158, 270, 285, 312
PP. 27-38 (1.6 tot 1.7.3) - Autonoom – boek p. 242
- Hoofdstuk 2 – De ongeboren baby, - Centratie – boek pp. 129, 206, 209
de geboorte en de pasgeborene - Conservatie – boek pp. 127-128,
PP. 41-53 (2.1 tot en met 209
2.1.3.3) - Abstract denken – boek pp. 178,
PP. 58-65 (2.3 tot en met 2.3.5) 208, 268
- Hoofdstuk 3 – De baby (0 tot 1,5 - Magisch denken – boek pp. 136,
jaar) 211, 212
PP. 69-107 (3.1 tot en met 3.8) - Één-sekse-groepje – boek pp. 216,
PP. 110-113 (3.10 tot en met 217
3.10.3) - Emotioneel evenwicht – boek pp.
- Hoofdstuk 4 – De Peuter (1,5 tot 3 234, 318
jaar - Empathie – boek pp. 178, 227, 290,
PP. 118-146 (4.1 tot en met 299
4.9) - Fixatie – boek pp. 23, 83, 209
PP. 150-152 (4.11) - Fonemen – boek p. 232
PP. 155-159 (4.13 tot en met - G10 methode – boek p. 237
4.13.2) - Gezaghebbende autoriteiten – boek
- Hoofdstuk 5 – De Kleuter (3 tot 6 p. 228
jaar) - Grafemen - boek p. 232
PP. 163-179 (5.1 tot en met - Lateralisatie – boek p. 235
5.9) - Metalinguïstisch bewustzijn - boek
PP. 183-187 (5.11 tot en met p. 204
5.11.3) - Eerste strekking – boek p. 203
PP. 196-199 (5.13.5) - Kritische waarneming – boek p. 234
- Hoofdstuk 6 – Het lagereschoolkind
(6 tot 12 jaar)
PP. 204-227 (6.1 tot en met
6.8)
PP. 229-238 (6.10 tot en met
6.10.2.3)
PP. 239-252 (6.12 tot en met
6.13.3.4)
Begrippenlijst
Wetenschapperslijst
Cursus
Hoeken werkopdrachten
Verticale- Horizontale samenhang (pasgeborene- baby) (peuter-kleuter-
lagerschool)
1
, Inhoud
Hoofdstuk 1............................................................................................................ 6
1.1 De ontwikkeling v/h kind; gewikt en gewogen..............................................6
1.2 Wat is ontwikkeling........................................................................................ 6
1.3 Wat is psychologie......................................................................................... 6
1.4 Hoe ontstaat ontwikkeling............................................................................. 6
1.5 Hoe met ontwikkeling omgaan?....................................................................7
1.5.1 Werken in de Zone van Naaste Ontwikkeling..........................................7
1.5.2 Welbevinden & betrokkenheid als richtsnoeren......................................7
1.5.3 Motivatie als motor voor leren en ontwikkelen........................................7
1.7.1 Ontwikkelingsfasen................................................................................. 8
1.7.2 Ontwikkelingsdomeinen of – gebieden....................................................8
Hoofdstuk 2.1; de ongeboren baby......................................................................10
2.1.1 lichamelijke en motorische ontwikkeling...............................................10
Indien de ontwikkeling anders loopt… zwanger met hindernissen....................10
Hoofdstuk 2.3; de pasgeboren baby.....................................................................11
Motorische ontwikkeling?............................................................................... 13
Hoofdstuk 3: de baby........................................................................................... 14
3.1 de lichamelijke ontwikkeling........................................................................14
3.2 de motorische ontwikkeling.........................................................................14
3.3 De tekenontwikkeling.................................................................................. 14
3.4 De perceptuele ontwikkeling.......................................................................15
3.4.1 zien....................................................................................................... 15
3.4.2 Horen.................................................................................................... 15
3.4.3 Ruiken en proeven................................................................................ 15
3.4.4 Voelen................................................................................................... 15
3.4.5 stimulerende omgeving........................................................................15
3.5 seksuele ontwikkeling................................................................................. 16
3.5.1 Wat is kinderseksualiteit.......................................................................16
3.5.2 Seksuele ontwikkeling volgens Freud....................................................16
3.5.3 De seksuele ontwikkeling bij de baby...................................................17
3.6 De sociaal- emotionele ontwikkeling...........................................................17
3.6.1 hechting en hechtingsgedrag................................................................17
3.6.2 Gehechtigheidstheorie volgens Bowlby................................................18
3.6.3 Gehechtheidspatronen..........................................................................18
2
, 3.6.4 Vreemden- of 8maandenangst en separatieangst................................19
3.6.5 Sociaal referentiën: kijken naar anderen...............................................19
3.7 Cognitieve ontwikkeling.............................................................................. 20
3.7.1 de cognitieve ontwikkeling volgens Piaget............................................20
3.7.2 De baby in het sensor-motorisch stadium.............................................21
3.8 De taalontwikkeling..................................................................................... 22
Pre-linguale periode....................................................................................... 22
Vroeglinguale periode.................................................................................... 22
3.10 De persoonlijkheidsontwikkeling...............................................................23
3.10.1 De persoonlijkheidsontwikkeling volgens Erikson...............................23
3.10.2 De persoonlijkheidsontwikkeling tijdens de babyfase.........................23
3.10.3 Genderverschillen............................................................................... 23
Hoofdstuk 4: De peuter........................................................................................ 23
4.1 de lichamelijke ontwikkeling........................................................................23
4.2 De motorische ontwikkeling.......................................................................24
Groot motorisch/ grove motoriek...................................................................24
Fijn motorisch/ fijne motoriek.........................................................................24
4.3 De tekenontwikkeling.................................................................................. 24
4.4 De perceptuele ontwikkeling van de peuter en kleuter..............................25
4.6 De taalontwikkeling..................................................................................... 25
4.7 De sociaal-emotionele ontwikkeling............................................................26
4.8 De seksuele ontwikkeling............................................................................ 26
4.9 De persoonlijkheidsontwikkeling.................................................................27
4.11 De schoolse ontwikkeling..........................................................................27
4.13 Indien de ontwikkeling ‘anders’ loopt........................................................28
4.13.1 Autisme............................................................................................... 28
4.13.2 Eetstoornissen..................................................................................... 28
Hoofdstuk 5: de kleuter........................................................................................ 28
5.1 de lichamelijke ontwikkeling........................................................................28
5.2 de motorische ontwikkeling.........................................................................29
Groot motorisch/ grove motoriek...................................................................29
Fijn motorisch/ fijne motoriek.........................................................................29
5.3 de tekenontwikkeling.................................................................................. 29
5.4 de perceptuele ontwikkeling van de peuter & kleuter.................................30
5.5 de cognitieve ontwikkeling..........................................................................30
5.5.1 Pre-operationeel stadium (Piaget).........................................................30
5.5.2 Egocentrisch magisch denken...............................................................31
3
, 5.5.3 Fantasie................................................................................................ 32
5.5.4 Sprookjes.............................................................................................. 32
5.6 de taalontwikkeling.................................................................................... 32
5.6.1 differentiatiefase................................................................................... 32
5.7 De sociaal emotionele ontwikkeling............................................................33
5.8 De seksuele ontwikkeling............................................................................ 33
5.8.1 de fallische fase bij kleuterjongens.......................................................33
5.8.2 De fallische fase bij kleutermeisjes.......................................................33
5.9 De persoonlijkheidsontwikkeling.................................................................35
5.11 De schoolse ontwikkeling.........................................................................35
5.11.1 Ervaringsgericht kleuteronderwijs.......................................................35
5.11.2 Zorgbreedte & zorgverbreding voor een brede basiszorg...................35
5.13 Indien de ontwikkeling ‘anders’ loopt........................................................36
5.13.5 aangeboren en verworven beperkingen..............................................36
Hoofdstuk 6: het lagerschool kind........................................................................36
6.1 de lichamelijke ontwikkeling........................................................................36
6.2 de perceptuele ontwikkeling.......................................................................37
6.2.1 Onderzoek van ELKKIND: visuele taken.................................................37
6.3 de cognitieve ontwikkeling..........................................................................37
6.3.1 Concreet operationeel stadium (Piaget)................................................37
6.3.2 Magisch denken.................................................................................... 38
6.4 De taalontwikkeling..................................................................................... 38
6.5 De sociaal -emotionele ontwikkeling...........................................................39
6.5.1 Omgaan met leeftijdsgenootjes in groep..............................................39
6.5.2 Vriendschappen.................................................................................... 39
6.5.3 Pesten................................................................................................... 40
6.6 de seksuele ontwikkeling............................................................................ 40
6.7 De schoolse ontwikkeling............................................................................ 41
6.7.1 schoolrijpheid........................................................................................ 41
6.7.2 schoolrijpheid bepalen en meten..........................................................41
6.7.3 schoolrijpheidstesten Kritieken.............................................................42
6.7.4 Alarmsignalen....................................................................................... 42
6.7.5 wat met de resultaten...........................................................................42
6.7.6 voorwaarden schrijfrijpheid...................................................................43
6.8 De spel ontwikkeling................................................................................... 43
6.9 Algemene tendensen.................................................................................. 43
6.10 Indien de ontwikkeling anders loopt.........................................................44
4