Elke Van Grimbergen WO: tijd 3.2 Klassieke oudheid
De Griekse stadstaten
In de 8ste eeuw v. Chr. waren er de stedelijke centra. In deze centra bevond
zich een akropolis, een verdedigbare burcht. Het gezag lag bij de adellijke
elite van machtige families. In de stadstaten woonden er zowel
grootgrondbezitters als de handwerkslieden. Op het platteland woonden
de boeren. De steden wouden telkens uitbreiden ten koste van de
omliggende gebieden. Elke polis had een eigen manier van bestuur en
organisatie er was nooit een politieke eenheid.
1.Sparta
De migranten werden verplicht tewerkgesteld. Ze moesten hun bezit en
opbrengsten gedeeltelijk afstaan aan de Spartanen. De slaven kwamen in
opstand. De Spartanen zorgen voor een sterk leger om de orde te
handhaven. De jonge Spartanen moeten van jongs af in het leger. De
slaven zorgden voor een aanvoer van levensmiddelen, waardoor de
Spartanen niet op het veld hoefden te werken en konden ze hun leger
trainen.
Hun rol bestond doorgaans uit het uitvoeren van huishoudelijke taken, het
baren van kinderen, en het ondersteunen van hun echtgenoot of vader. In
veel stadstaten zoals Athene hadden vrouwen beperkte rechten en
mochten ze bijvoorbeeld niet stemmen of eigendom bezitten.
2. Athene, de democratie
2.1 Ontstaan
De Atheense stadstaat was erg groot. Eerst was het monarchie en daarna
kwam er een adellijke raad. Nieuw politiek systeem: hoe rijker je was, hoe
meer macht je kreeg. Dit systeem bleek niet goed te werken. Uiteindelijk
ontwikkelde er een nieuwe politieke vorm waarbij de macht bij het vlok lag
en niet meer bij de aristocratie: de democratie.
2.2 Hoe werkte de Atheense democratie?
Alle volwassen mannen uit Athene konden deelnemen in de
volksvergadering. Vrouwen, jongens onder 20 jaar, slaven en
vreemdelingen mochten niet deelnemen. 10% voldeed aan de criteria voor
de 5de eeuw. De mannen kwamen 40 keer per jaar samen op de heuvel en
daar bespraken ze hun ideeën en via handopsteking stemden ze. De
ambtenaren kregen specifieke taken. Zo waren er ambtenaren voor de
organisatie van grote festivals en andere voor de inrichting van publieke
gebouwen.
Het dagdagelijks bestuur van de stad was in handen van de raad van 500.
Via loting werd beslist wie een jaar lang kon zetelen in deze raad. Elke
, Elke Van Grimbergen WO: tijd 3.2 Klassieke oudheid
mannelijke burger kon 1 of 2 keer deel uitmaken van deze raad. Uniek
stemsysteem: ostracisme: om te voorkomen dat iemand te machtig werd,
kon de raad beslissen of er een stemming moest komen om een Athener
te verbannen. Als de Athener verbannen werd, moest hij binnen de 10
dagen de stad verlaten.
3. De olympische spelen
Om de vier jaar stoomt de mondiale sportwereld zich klaar om het beste
van zichzelf te tonen op de OS. De eerste OS vind plaats in 776 v.Chr. bij
het heiligdom van Zeus in Olympia. Later werden de spelen verboden door
de romeinen. Pas in de 19e eeuw werden de spelen een nieuw leven
ingeblazen. Sinds 1896 werden er weer spelen georganiseerd dankzij de
Franse baron Coubertin. Deze versie van de spelen is niet meer te
vergelijken met de oude spelen.
3.1 Van roem en glorie
De winnaars kregen een krans van olijfbladeren. Er viel niets te winnen
maar het ging vooral om het prestige. De winner kon een geldelijke
beloning, belastingvrijstelling, een vast pensioen of nog extra’s ontvangen.
Er werd ook een triomftocht georganiseerd voor de winnaars. Potentiële
winnaars konden rekenen op subsidies van de stadstaat: de kosten van
training en de reizen werden betaald.
De krans van olijfbladeren werd vervangen door een medaille. Tot slot
heeft de stadstaat plaats moeten maken voor landen, maar net zoals de
Griekse poleis worden ook zij steeds vermeld tijdens de prijsuitreiking en
schalt het nationale volkslied van de winnaar uit de boxen in het olympisch
stadium.
3.2 Het programma
Tijdens de Klassieke periode lag het accent op nummers uit de atletiek:
diverse loopnummers, verspringen, discus- en speerwerpen en de
vijfkampen.
Hardlopen was de eerste Olympische sport, men moest toen over de hele
breedte lopen van het stadium, dit was zo’n 190 meter.
Hardloopwedstrijden bestonden uit verschillende nummers en afstanden.
De Grieksen sportten naakt, behalve bij de wapenloop waar de soldaten in
uitrusting tegen elkaar uitkwamen.
De aanwezigheid van vrouwen tijdens de Olympische spelen was
verboden, als ze toch betrapt werden, werden ze van de berg Typaeum
geworpen.
De Griekse stadstaten
In de 8ste eeuw v. Chr. waren er de stedelijke centra. In deze centra bevond
zich een akropolis, een verdedigbare burcht. Het gezag lag bij de adellijke
elite van machtige families. In de stadstaten woonden er zowel
grootgrondbezitters als de handwerkslieden. Op het platteland woonden
de boeren. De steden wouden telkens uitbreiden ten koste van de
omliggende gebieden. Elke polis had een eigen manier van bestuur en
organisatie er was nooit een politieke eenheid.
1.Sparta
De migranten werden verplicht tewerkgesteld. Ze moesten hun bezit en
opbrengsten gedeeltelijk afstaan aan de Spartanen. De slaven kwamen in
opstand. De Spartanen zorgen voor een sterk leger om de orde te
handhaven. De jonge Spartanen moeten van jongs af in het leger. De
slaven zorgden voor een aanvoer van levensmiddelen, waardoor de
Spartanen niet op het veld hoefden te werken en konden ze hun leger
trainen.
Hun rol bestond doorgaans uit het uitvoeren van huishoudelijke taken, het
baren van kinderen, en het ondersteunen van hun echtgenoot of vader. In
veel stadstaten zoals Athene hadden vrouwen beperkte rechten en
mochten ze bijvoorbeeld niet stemmen of eigendom bezitten.
2. Athene, de democratie
2.1 Ontstaan
De Atheense stadstaat was erg groot. Eerst was het monarchie en daarna
kwam er een adellijke raad. Nieuw politiek systeem: hoe rijker je was, hoe
meer macht je kreeg. Dit systeem bleek niet goed te werken. Uiteindelijk
ontwikkelde er een nieuwe politieke vorm waarbij de macht bij het vlok lag
en niet meer bij de aristocratie: de democratie.
2.2 Hoe werkte de Atheense democratie?
Alle volwassen mannen uit Athene konden deelnemen in de
volksvergadering. Vrouwen, jongens onder 20 jaar, slaven en
vreemdelingen mochten niet deelnemen. 10% voldeed aan de criteria voor
de 5de eeuw. De mannen kwamen 40 keer per jaar samen op de heuvel en
daar bespraken ze hun ideeën en via handopsteking stemden ze. De
ambtenaren kregen specifieke taken. Zo waren er ambtenaren voor de
organisatie van grote festivals en andere voor de inrichting van publieke
gebouwen.
Het dagdagelijks bestuur van de stad was in handen van de raad van 500.
Via loting werd beslist wie een jaar lang kon zetelen in deze raad. Elke
, Elke Van Grimbergen WO: tijd 3.2 Klassieke oudheid
mannelijke burger kon 1 of 2 keer deel uitmaken van deze raad. Uniek
stemsysteem: ostracisme: om te voorkomen dat iemand te machtig werd,
kon de raad beslissen of er een stemming moest komen om een Athener
te verbannen. Als de Athener verbannen werd, moest hij binnen de 10
dagen de stad verlaten.
3. De olympische spelen
Om de vier jaar stoomt de mondiale sportwereld zich klaar om het beste
van zichzelf te tonen op de OS. De eerste OS vind plaats in 776 v.Chr. bij
het heiligdom van Zeus in Olympia. Later werden de spelen verboden door
de romeinen. Pas in de 19e eeuw werden de spelen een nieuw leven
ingeblazen. Sinds 1896 werden er weer spelen georganiseerd dankzij de
Franse baron Coubertin. Deze versie van de spelen is niet meer te
vergelijken met de oude spelen.
3.1 Van roem en glorie
De winnaars kregen een krans van olijfbladeren. Er viel niets te winnen
maar het ging vooral om het prestige. De winner kon een geldelijke
beloning, belastingvrijstelling, een vast pensioen of nog extra’s ontvangen.
Er werd ook een triomftocht georganiseerd voor de winnaars. Potentiële
winnaars konden rekenen op subsidies van de stadstaat: de kosten van
training en de reizen werden betaald.
De krans van olijfbladeren werd vervangen door een medaille. Tot slot
heeft de stadstaat plaats moeten maken voor landen, maar net zoals de
Griekse poleis worden ook zij steeds vermeld tijdens de prijsuitreiking en
schalt het nationale volkslied van de winnaar uit de boxen in het olympisch
stadium.
3.2 Het programma
Tijdens de Klassieke periode lag het accent op nummers uit de atletiek:
diverse loopnummers, verspringen, discus- en speerwerpen en de
vijfkampen.
Hardlopen was de eerste Olympische sport, men moest toen over de hele
breedte lopen van het stadium, dit was zo’n 190 meter.
Hardloopwedstrijden bestonden uit verschillende nummers en afstanden.
De Grieksen sportten naakt, behalve bij de wapenloop waar de soldaten in
uitrusting tegen elkaar uitkwamen.
De aanwezigheid van vrouwen tijdens de Olympische spelen was
verboden, als ze toch betrapt werden, werden ze van de berg Typaeum
geworpen.
