DEEL II PUBLIEK PROCESRECHT
BEGRIPPEN slide8
Rechtstaat: ook OH zijn onderworpen aan het recht
wat doe je als burger bij schending?
Administratief of juridisch afdwingen?
(burgerlijke rechter of Raad van State)
Regelmatig: moet stroken met rechtsregels die gelden, van toepassing zijn
BEGRIPPEN slide9
Dwang t. overheid? >< discretionaire bevoegdheid: beoordelingsmarge OH waar rechter niet
zomaar tegenin kan (scheiding der machten: rechter mag niet aan beleid doen)
Herstel: meestal pecuniaire schadevergoeding of bevel nieuwe beslissing te nemen
voorbeeld magere motivering strijdig met formele motiveringsplicht => je moet nieuwe
beslissing nemen, over inhoud w niet gesproken dus je krijgt opnieuw een 8/20 maar met betere
motivering…
Of
Beroep: cijfer is kennelijk onredelijk (beleidsbeslissing examinator), rechter mag enkel marginaal
toetsen: enkel tussenkomen als kennelijk onredelijk
Je moet nieuwe beslissing nemen, maar zal niet aanvaard worden als je opnieuw 8 of
lager punt geeft.
Voorbeeld: iemand vraagt omgevingsvergunning voor schrijnwerkerij in natuurgebied (mag niet):
OH heeft vergunning uitgegeven je woont dichtbij en gaat in beroep (geen gelijk in administratief
beroep) naar de rechter RvVergunningsbetwistingen.
in strijd met plan dat zegt dat geen schrijnwerkerij mag in natuurgebied: terug naar OH
met nul keuzemogelijkheid, OH kan enkel nog maar vergunning weigeren
=> evolutie: steeds vaker rechter weigering mag opnemen in vonnis
BEGRIPPEN slide10
Waarom nood aan bijkomende beroepsmogelijkheden in publiek recht?
Macht OH uit zich in mogelijkheid om bestuurshandelingen te stellen (kan je niet als particulier)
=> eenzijdig
Privilège de la décision exécutoire = beslissing is onmiddellijk uitvoerbaar
Privilège du préalable = voorrecht van het voorafgaande
- je moet uitvoeren, doe je niet dan ambtshalve uitvoering
- en moet jij zelf naar rechter om het niet te moeten doen >< omgedraaide rollen
procesinitiatief: je moet naar rechter om je rechten af te dwingen
,bestuursgeschil
BEGRIPPEN slide11
Rechtsbescherming a posteriori: wat komt eens de bestuurshandeling is gesteld.
(ombudswerking, klachtenrecht, administratieve beroepen, beroepen bij de rechter)
Wie kan die rechtsbescherming bieden?
- Politieke rechtsbescherming: ombudsdiensten; w aangesteld door WM niet door UM
(want ombudsman oefent controle uit over UM)
- Adm. rechtsbescherming: Klachtrecht, administratieve beroepen
- Jurisdictionele rechtsbescherming: als ge met geschil bij rechter komt marginale
toetsing, uitspraak gezag van gewijsde (zie Taelman)
PREVENTIEVE RECHTSBESCHERMING slide12
Tijdens het beslissingsproces: procedures volgen (er is nog geen beslissing)
Preventieve rechtsbescherming: niet betwiste zaken (nog niet voor rechter gebracht)
>< Art. 14§2 RvS-Wet spreekt over betwiste zaken
Vb inspraakprocedures in vergunningscontentieux: zo weet OH waar gevoeligheden liggen
alvorens beslissing te nemen.
Wel al algemene wetgeving:
- Formele motiveringsverplichting => rechtsbescherming: met kennis van zaken
overwegen om al dan niet naar rechter te gaan (procedure is federale bevoegdheid dus
die formele motiveringsprocedure kon federaal geregeld w voor alle wetgevers)
- (=/= beginsel behoorlijk bestuur, materiële wel)
- Openbaarheidswetgeving (iets minder algemeen want evenveel als er regelgevers zijn, te
beperkt om federaal te regelen voor alle wetgevers)
POLITIEKE RECHTSBESCHERMING slide14
De ombudsman = je moet terecht kunnen bij iemand die buiten je administratie staat
(tweedelijns) met je klachten.
vb klachten te laat komen bussen ‘De Lijn’
Externe bemiddelaar die institutioneel is voorzien: zet partijen samen, gezamenlijk overleg, evt
dading (niet bedoeling dat die zelf oplossingen suggereert.)
Dus
0- niveau: inforamtie en communicatie
1: interne klachtenbehandeling
2: externe klachtenbehandeling =ombudspersoon
invloed op termijn? (geschorst/gestuit): art. 19 RvS-W: 4m schorsing
, ADMINISTRATIEVE RECHTSBESCHERMING slide15
Klachtrecht in Vlaanderen geregeld in bestuursdecreet
Geraakt klacht niet opgelost (intern)? Dan naar ombudspersoon (getrapt)
Ombudsman komt pas aan bod wanneer klacht gekend was aan klachteninstantie (telefoontje
voldoende; zeer informele procedure)
= kenbaarheidsvereiste
ADMINISTRATIEF BEROEP slide16
Beroep tegen bestuurshandeling met bedoeling dat die ongedaan gemaakt w of gewijzigd w
=> Beslissing komt in de plaats
Devolutieve werking: volledige dossier (alles erop en eraan) gaat naar beroepsinstantie en
beslissing van die hogere OH komt idp: enkel deze laatste bestaat dus juridisch nog en is
aanvechtbaar (eerste niet meer).
- risico dat die volledige beoordeling opnieuw bekijken: minder gunstige beslissing
(bewust zijn dat in nadeel kan spelen)
- oplossing: voorwerp beroep beperken (kan enkel bij splitsbare handelingen anders
onontvankelijk verklaard)
Resultaat administratief beroep: bestuurshandeling (geen vonnis, geen gezag van gewijsde) blijft
aanvechtbaar: ook beroep bij burgerlijke rechter mogelijk
- betwistbaarheid kan heel lang blijven bestaan
- RvS beroepstermijn 60d
- RvVergunningsbetwistingen 45d
- RvStudievoortgangbeslissingen 7d
- >< art. 159 Gw.: maakt het mogelijk om in het kader ve lopend geschil (vb burenhinder
zwembadfeestjes) de rechtmatigheid ve bestuurshandeling (vergunning zwembad)
onbeperkt in de tijd in vraag te stellen
Georganiseerd beroep = wettelijk geregeld (er is beroep mogelijk tegen die beslissing bij die
instantie)
- Hier moet antwoord op komen
- Stel je dat beroep niet in: RS RvS “geen beroep meer mogelijk bij RvS”
- Instellen georganiseerd beroep waar dat bestaat is ontvankelijkheidsvoorwaarde.
Niet slechts gebruik van maken, maar op ontvankelijke manier gebruik van
maken. (vb op tijd)
Niet-georganiseerd beroep =
- Hoeft niet op ingegaan te worden
BEGRIPPEN slide8
Rechtstaat: ook OH zijn onderworpen aan het recht
wat doe je als burger bij schending?
Administratief of juridisch afdwingen?
(burgerlijke rechter of Raad van State)
Regelmatig: moet stroken met rechtsregels die gelden, van toepassing zijn
BEGRIPPEN slide9
Dwang t. overheid? >< discretionaire bevoegdheid: beoordelingsmarge OH waar rechter niet
zomaar tegenin kan (scheiding der machten: rechter mag niet aan beleid doen)
Herstel: meestal pecuniaire schadevergoeding of bevel nieuwe beslissing te nemen
voorbeeld magere motivering strijdig met formele motiveringsplicht => je moet nieuwe
beslissing nemen, over inhoud w niet gesproken dus je krijgt opnieuw een 8/20 maar met betere
motivering…
Of
Beroep: cijfer is kennelijk onredelijk (beleidsbeslissing examinator), rechter mag enkel marginaal
toetsen: enkel tussenkomen als kennelijk onredelijk
Je moet nieuwe beslissing nemen, maar zal niet aanvaard worden als je opnieuw 8 of
lager punt geeft.
Voorbeeld: iemand vraagt omgevingsvergunning voor schrijnwerkerij in natuurgebied (mag niet):
OH heeft vergunning uitgegeven je woont dichtbij en gaat in beroep (geen gelijk in administratief
beroep) naar de rechter RvVergunningsbetwistingen.
in strijd met plan dat zegt dat geen schrijnwerkerij mag in natuurgebied: terug naar OH
met nul keuzemogelijkheid, OH kan enkel nog maar vergunning weigeren
=> evolutie: steeds vaker rechter weigering mag opnemen in vonnis
BEGRIPPEN slide10
Waarom nood aan bijkomende beroepsmogelijkheden in publiek recht?
Macht OH uit zich in mogelijkheid om bestuurshandelingen te stellen (kan je niet als particulier)
=> eenzijdig
Privilège de la décision exécutoire = beslissing is onmiddellijk uitvoerbaar
Privilège du préalable = voorrecht van het voorafgaande
- je moet uitvoeren, doe je niet dan ambtshalve uitvoering
- en moet jij zelf naar rechter om het niet te moeten doen >< omgedraaide rollen
procesinitiatief: je moet naar rechter om je rechten af te dwingen
,bestuursgeschil
BEGRIPPEN slide11
Rechtsbescherming a posteriori: wat komt eens de bestuurshandeling is gesteld.
(ombudswerking, klachtenrecht, administratieve beroepen, beroepen bij de rechter)
Wie kan die rechtsbescherming bieden?
- Politieke rechtsbescherming: ombudsdiensten; w aangesteld door WM niet door UM
(want ombudsman oefent controle uit over UM)
- Adm. rechtsbescherming: Klachtrecht, administratieve beroepen
- Jurisdictionele rechtsbescherming: als ge met geschil bij rechter komt marginale
toetsing, uitspraak gezag van gewijsde (zie Taelman)
PREVENTIEVE RECHTSBESCHERMING slide12
Tijdens het beslissingsproces: procedures volgen (er is nog geen beslissing)
Preventieve rechtsbescherming: niet betwiste zaken (nog niet voor rechter gebracht)
>< Art. 14§2 RvS-Wet spreekt over betwiste zaken
Vb inspraakprocedures in vergunningscontentieux: zo weet OH waar gevoeligheden liggen
alvorens beslissing te nemen.
Wel al algemene wetgeving:
- Formele motiveringsverplichting => rechtsbescherming: met kennis van zaken
overwegen om al dan niet naar rechter te gaan (procedure is federale bevoegdheid dus
die formele motiveringsprocedure kon federaal geregeld w voor alle wetgevers)
- (=/= beginsel behoorlijk bestuur, materiële wel)
- Openbaarheidswetgeving (iets minder algemeen want evenveel als er regelgevers zijn, te
beperkt om federaal te regelen voor alle wetgevers)
POLITIEKE RECHTSBESCHERMING slide14
De ombudsman = je moet terecht kunnen bij iemand die buiten je administratie staat
(tweedelijns) met je klachten.
vb klachten te laat komen bussen ‘De Lijn’
Externe bemiddelaar die institutioneel is voorzien: zet partijen samen, gezamenlijk overleg, evt
dading (niet bedoeling dat die zelf oplossingen suggereert.)
Dus
0- niveau: inforamtie en communicatie
1: interne klachtenbehandeling
2: externe klachtenbehandeling =ombudspersoon
invloed op termijn? (geschorst/gestuit): art. 19 RvS-W: 4m schorsing
, ADMINISTRATIEVE RECHTSBESCHERMING slide15
Klachtrecht in Vlaanderen geregeld in bestuursdecreet
Geraakt klacht niet opgelost (intern)? Dan naar ombudspersoon (getrapt)
Ombudsman komt pas aan bod wanneer klacht gekend was aan klachteninstantie (telefoontje
voldoende; zeer informele procedure)
= kenbaarheidsvereiste
ADMINISTRATIEF BEROEP slide16
Beroep tegen bestuurshandeling met bedoeling dat die ongedaan gemaakt w of gewijzigd w
=> Beslissing komt in de plaats
Devolutieve werking: volledige dossier (alles erop en eraan) gaat naar beroepsinstantie en
beslissing van die hogere OH komt idp: enkel deze laatste bestaat dus juridisch nog en is
aanvechtbaar (eerste niet meer).
- risico dat die volledige beoordeling opnieuw bekijken: minder gunstige beslissing
(bewust zijn dat in nadeel kan spelen)
- oplossing: voorwerp beroep beperken (kan enkel bij splitsbare handelingen anders
onontvankelijk verklaard)
Resultaat administratief beroep: bestuurshandeling (geen vonnis, geen gezag van gewijsde) blijft
aanvechtbaar: ook beroep bij burgerlijke rechter mogelijk
- betwistbaarheid kan heel lang blijven bestaan
- RvS beroepstermijn 60d
- RvVergunningsbetwistingen 45d
- RvStudievoortgangbeslissingen 7d
- >< art. 159 Gw.: maakt het mogelijk om in het kader ve lopend geschil (vb burenhinder
zwembadfeestjes) de rechtmatigheid ve bestuurshandeling (vergunning zwembad)
onbeperkt in de tijd in vraag te stellen
Georganiseerd beroep = wettelijk geregeld (er is beroep mogelijk tegen die beslissing bij die
instantie)
- Hier moet antwoord op komen
- Stel je dat beroep niet in: RS RvS “geen beroep meer mogelijk bij RvS”
- Instellen georganiseerd beroep waar dat bestaat is ontvankelijkheidsvoorwaarde.
Niet slechts gebruik van maken, maar op ontvankelijke manier gebruik van
maken. (vb op tijd)
Niet-georganiseerd beroep =
- Hoeft niet op ingegaan te worden
