Samenvatting kwantitatieve methoden

KWANTITATIEVE METHODEN IN
PEDAGOGISCH ONDERZOEK

WAAROM METHODEN?
 om te zoeken naar, het vinden en creëren van antwoorden op problemen bv: zijn jongens beter in wiskunde
dan meisjes? Lezen kinderen met dyslexie beter met een aangepast lettertype?, …

Via evidence-informed handelen (wetenschappelijk)
 Hoe is men tot deze resultaten gekomen?
 Wat is de geldigheid (validiteit) van deze resultaten?
o Interne validiteit = kunnen we uit deze gegevens deze conclusie trekken?
o Externe validiteit = voor wie zijn deze conclusies geldig? (bv: een onderzoek uitgevoerd bij
kleuters is niet automatisch ook geldig bij lagereschoolkinderen)
 Belangrijk verschil tussen verband en oorzakelijk verband!
 Verband = dingen staan in verbinding met elkaar
 Oorzakelijk verband = dingen staan in verbinding met elkaar omdat het ene de oorzaak is van het
andere

Onderzoek:
Wanneer we dingen moeten zoeken gaan we opzoek naar wetenschappelijke literatuur!  niet beperken tot
wat er in de krant staat, dit is geen wetenschappelijke literatuur!
 Het is niet omdat een studie ooit iets heeft uitgevonden, dat dat voor eens en altijd zo moet zijn!

Doelstellingen:
 Inzicht krijgen in de stappen van het onderzoeksproces in kwantitiatief pedagogisch onderzoek:
o Theoretische kaders, literatuurstudies, onderzoeksvragen
o Steekproeven
o Methoden van kwantitatieve dataverzameling
o Kwantitatieve onderzoeksdesigns
o De structuur van een onderzoeksrapport
 Opzoeken van wetenschappelijke literatuur
 Correct omgaan met bronnenmateriaal (APA)



KWANTITATIEVE METHODEN



PARADIGMA ONDERZOEKSDESIGN METHODE
KWANTITATIEF (Post)positivisme Experimenteel Test
 Verklaren- Correlationeel Vragenlijst
toetsen Gestructureerd interview/
 Algemene Observatie
wetten
KWALITATIEF Interprevitisme/ Naturalisme, fenomenologie, Semi-gestructureerde of
Constructivisme hermeneutisch, symbolisch, open interviews
 Begrijpen interactionisme, etnografie, Open observatie
 Subjectiviteit grounded theory Veldwerk

1

, GEMENGD Kritisch-emancipatorisch Actie-, participatorisch-, Groepsprocessen,
 Veranderen emancipatorisch onderzoek discoursanalyse,
 Feminisme, beleidsanalyse, doelgerichte
procesevaluatie interventieplanning
 Paradigma = stroom, categorie van methoden
Belangrijkste verschil tussen paradigma’s: hoe kijken paradigma’s naar de werkelijkheid, mens en natuur?

POSITIVISME = werkelijkheid is iets wat je objectief kan herkennen, is voor iedereen hetzelfde
 Gaan toetsen van hypotheses en nagaan of deze kloppen met de bedoeling om tot objectieve kennis te
komen
 Via gesloten methoden, gestructureerde vragen en testen: resultaten zijn objectief
 Algemene wetten afleiden via onderzoek in grote groepen, statistiek gebruiken om op basis van de
steekproef dingen te veralgemenen. Niet alles binnen de pedagogische wetenschappen kan hiermee
onderzocht worden

INTERPREVISME/CONSTRUCTIVISME = verschillen tussen de mens onderling herkennen in onze rol als sociale
actoren
 Vertrekt niet vanuit veralgemening maar vanuit het unieke tussen personen. Klemtoon ligt niet op het
verklaren van dingen maar op het begrijpen van een situatie
 Via open methoden
 Subjectiviteit: methoden gebruiken om uitzicht te krijgen op de situatie

KRITISCH-EMANCIPATORISCH = combineert kwantitatieve en kwalitatieve methoden
 Werkelijkheid niet zien als iets wat is, maar als iets wat veranderd moet worden
 Door onderzoek bepaalde groepen een stem geven en situaties van bepaalde groepen naar boven halen om
de bestaande situatie te veranderen




KWALITATIEVE ONDERZOEKSCYCLUS: PROBLEEMSTELLING

Het onderzoeksproces:

1. Probleemstelling
2. Theoretisch kader
3. Onderzoeksvragen en hypothesen
4. Onderzoeksontwerp
5. Gegevensverzameling
6. Gegevensanalyse
7. Interpretatie
8. Rapportering




De empirische cyclus (De Groot):


2

, hypothetisch-deductief model
= cyclisch  einde van een onderzoek kan altijd het begin van een nieuw onderzoek zijn

Inductie = kijken naar bestaande wetten en theorieën over een bepaalde problematiek. Als deze kloppen moet
hier een bepaalde voorspelling of hypothese uit volgen

Deductie = theoretisch afgeleide hypothese gaat omgezet worden in een toetsbare voorspelling 
operationaliseren = het concreet maken van een afgeleide hypothese uit de theorie

 deductief model verondersteld een duidelijke theorie!



 inductief model (exploratief onderzoek): van werkelijkheid naar theorie
= cyclisch

Bij dit model eerst gegevens verzamelen en op basis hiervan een theoretisch
kader maken  theoretisch kader kunnen we gaan toetsen
 we vertrekken vanuit de werkelijkheid




Probleemstelling:

Het onderwerp/probleem:
 Hoe kom ik aan een onderwerp/probleem?
 Uitvoerbaar en onderzoekbaar? (ethische commissie)  je mag niet zomaar alles doen/onderzoeken
bv kinderen bij hun ouders weghalen

Doelstelling:
 Relevantie: 2 domeinen:
o Theorie: welk probleem gaan we met deze theorie oplossen
o Praktijk: wat zijn de implicaties van ons onderzoek voor de pedagogische praktijk, men wil
een probleem oplossen
 Deductief vs inductief?
o Deductief: een bestaande hypothese toetsen
o Inductief: er bestaat nog geen hypothese die we kunnen toetsen

Vraagstelling (wat):
 Op welke soort onderzoeksvraag wil ik een antwoord geven?
 Beschrijvend – relationeel – casuaal – evaluerend (= soorten vraagstellingen)

 Bepaalt het onderzoeksdesign!!! (en de conclusies die men kan trekken)



LITERATUURSTUDIE EN CONCEPTUEEL MODEL

Een literatuurstudie kan een specifieke vorm van onderzoek zijn: systematische review of de meta-analyse.



3

, THEORETISCH KADER:

Via literatuurstudie wordt het probleem theoretisch uitgewerkt
= Theoretisch plan waarin we gaan bepalen over wie gaat het onderzoek, welke eigenschappen (variabelen)
gaan we bestuderen, …
De beslissingen die we hier maken bepalen al de rest van ons onderzoek, en ook wat we eruit kunnen
concluderen



LITERATUURSTUDIE:
We hebben literatuur nodig om te weten wat is er al gedaan en wat is er nog niet gedaan (is dit onderzoek al
uitgevoerd?)  literatuur constant nodig in een onderzoek: resultaten zoeken, instrumenten zoeken, …

 Literatuur = geheel van verzamelde kennis rond een bepaald onderwerp in een bepaald domein van
de wetenschappen
 Literatuurstudie = op een doelgerichte manier verzamelen, beoordelen en synthetiseren van de kennis
over een bepaald thema

 Soorten:
- Literatuurstudie als terugkerende fase in onderzoek (delen uit een literatuurstudie bekijken)
- Systematische review (alles over één bepaald onderzoek bekijken)
- Meta-analyse (statistiek gaan toepassen)



WAAROM LITERATUURSTUDIE:
- Expliciet element van rapportage:
o Situeren van onderzoek binnen bestaande theorieën
o Geëxpliciteerde subjectiviteit
- Theoretische invulling van bepaalde concepten
- Expliciet lokaliseren van bepaald onderzoek: refereren
- Ethiek & deontologie  plagiaat
o Ideeën van een ander mag je niet zomaar labelen als je eigen idee
o Citeren vs parafraseren:
 Citeren: tekst letterlijk overnemen
 Parafraseren: samenvattingen integreren, bron vermelden

Literatuurstudie als terugkerende fase:
- Status queastionis = stravaza over bepaald onderwerp
o Noodzakelijke selectie
o Synthese
o Betrouwbare wetenschappelijke bronnen
o Kritisch beoordelen
- Doel:
o Verfijnen van de onderzoeksvraag
o Eigen bijdrage aan het bestaand onderzoek
- Literatief en niet lineair




4