Samenvattingen beleggingen: Fixed Income and Asset Management
Fixed income
Uitgifte obligaties
Motivatie van emittent
Achtergrond emittent qua geldbehoefte
Overheid
o Mogelijkheid om belastingen te heffen
o Ontlening via financiële markten
Op de korte termijn via de geldmarkt (‘money market’) door uitgave van
schatkistcertificaten
Op de lange termijn via de kapitaalmarkt (‘capital market’) door uitgifte van
lineaire obligaties (OLO’s)
Onderneming
o Geen mogelijkheid om belastingen te heffen
o Kredietopname bij bank(en) (vreemd vermogen)
o Ontlening via financiële markten (vreemd vermogen)
Op de korte termijn via de geldmarkt (‘money market’), door uitgifte van
thesauriebewijzen (‘commercial paper’)
Op de lange termijn via de kapitaalmarkt (‘capital market’) door uitgifte van
bedrijfsopbligaties
o Kapitaalverhoging (eigen vermogen)
Omschrijving
Definitie
Bewijs van schuldvordering
o Relatie van emittent t.o.v. obligatiehouders
Verbintenis van emittent
o Betaling van overeengekomen rente op vaste tijdsstippen
o Terugbetaling van schuld ten laatste op vervaldag
Voorbeeld fictieve obligatie Voorbeeld obligatie UCB NV
Onderneming A, 4%, 1/10/2028 EUR UCV NV 5,20%, 21/11/2029
– Emittent: onderneming A – Emittent: UCV NV
– Coupon 4 procent = 40 euro – Coupon: 5,20%, jaarlijks
– Terugbetalingsdatum 1/10/2028 – Terugbetalingsdatum : 21/11/2029
– Emissiemunt: EUR – Emissiemunt: EUR
– Extra informatie – Extra informatie
§ Totaal bedrag van lening: 200 § Totaal bedrag van lening: 300
miljoen EUR miljoen EUR
§ Uitgiftedatum 1/10/2023 § Uitgiftedatum: 21/11/2023
(Uitgifteprijs 101,875)
§ Coupurebedrag: 1.000 EUR
§ Coupurebedrag: 1.000 EUR
– Aankoopdatum 1/10/2024
– Aankoopprijs 101
Kenmerken
Identiteit emittent
Rentevoet (coupon)
Terugbetalingsdatum (en dus looptijd)
Emissiemunt
Eventuele waarborgen vb. door overheid of moedermaatschappij
1
, Totaal bedrag van lening (emissiebedrag, omvang van de uitfite)
Coupurebedragen
Coupondatum (regelmaat kan verschillen vb. jaarlijks of per kwartaal)
Obligatiekoers
Betekenis
o Percentage van de nominale waarde
vb. 99,50 betekent eigenlijk 99,5% van de nominale waarde => Belegger betaalt 99,5% van
€2.000 (€1.990) en krijgt op vervaldag 100% van €2.000 terug
Evolutie
o Mogelijkheid dat koers tijdens de looptijd van de obligatie schommelt
o Op vervaldag allezins terugbetaling aan de nominale waarde
Pari
o Aan pari: obligatiekoers = 100%
o Boven pari: obligatiekoers > 100%
o Onder pari: obligatiekoers < 100%
o Opmerking: 1 basispunt (bp) = 0,01 procent vb. 100,50 = 50bp boven pari
Belang van ISIN-code
Betekenis: ‘Internationale Securities Indentification Number’
o Unieke alfanumerieke code, bestaande uit 12 tekens
Eerste 2 tekens verwijzen naar la,d van uitgifte vb. BE
o Gegevens van emmitent en van obligatie
Voordeel om elk effect te kunnen terugvinden a.d.v.h. unieke code
Vb. Obligatie UCV BE0002976570
Belang van prospectus
Wettelijk verplicht document
Overzicht van alle belangrijkste gegevens
o Gegevens van emittent en van obligatie vb. kerngegevens meest recente jaarrekening
emittent
o Focus op mogelijke risico’s voor beleggers
Sterk gedetailleerd
o Daarom vaak eerder gebruik van samenvatting
Indien emissie in kader van EMTN-programma (European Medium Term Notes) dan slechts
éénmaal prospectus nodig
Emissie
Primaire vs secundaire markt
Primaire markt
o Eerste maal dat er een obligatie kan worden ingetekend door beleggers (dan die
voortaan de obligatiehouders zijn)
Transactie tussen emittent en belegger
o Meestal via bankenconsortium
Grotere plaatsingscapaciteit (nationaal en internationaal)
Verschillende rollen van de banken
(Joint) Lead manager(s): organisatie van de emissie en verzameling
van de orders van beleggers (book running)
Andere banken
In sommige gevallen voorbehouden voor professionele (institutionele)
beleggers vb. minimale belegging van 100.000 EUR (i.p.v. voorkomende
1.000 EUR of 2.000 EUR)
o Beurstaks
2
, o Vastgestelde prijs (emissieprijs) die gedurende de emissieperiode in principe
ongewijzigd is
In functie van gewenste rendement van emittent (te betalen) en beleggers (te
ontvangen), syndicaatkosten,…
o Geen verlopen rente (accrued interest)
Startdatum in normale geval gelijk aan de coupondatum
o Mogelijkheid van vervroegde afsluiting bij veel interesse van beleggers
Secundaire markt
o Verhandeling (aan- en verkoop) van bestaande obligaties
Transacties tussen beleggers, geen impact op emittent
o Meestal via markthouders (banken die meestal hebben deelgenomen aan het
bankensyndicaat)
Continue affichering van aan- en verkoopprijzen (liquiditeitsrisico)
Geen gecentraliseerde marktplaats, zoals bij aandelen, maar onderhands
(OTC: Over The Counter)
Soms wel (indicatieve) koersnotering op een beurs
In meeste gevallen wel verlopen rente (accrued interest)
Verhandelingsdatum in de meeste gevallen verschillend van
coupondatum
Marktprijs die voortdurend wijzigt in functie van gewenste rendement van
beleggers
Afhankelijk van evolutie van marktrente (renterisico), wijziging
kwaliteit debiteur, wijziging voorkeuren beleggers,…
Steeds mogelijkheid om te verhandelden
Coupontypes
Frequentie
o Meest standaard in België: jaarlijkse coupon
o Alternatieven: halfjaarlijkse coupon (semi annual), kwartaalbasis
Bijzondere gevallen
o Eerste couponperiode niet gelijk aan volledig haar
Indien couponperiode > 1 jaar => FL ‘first long coupon’
Indien couponperiode < 1 jaar => FS ‘first short coupon’
Verlopen rente
Betekenis: rente die is opgelopen sinds de laatste coupondatum
Berekening
o Rente o.b.v. het aantal dagen tussen de laatste coupon- en verhandelinsgdatum
Berekeningwijze Actual/365
Werkelijk aantal dagen t.o.v. 365 dagen per jaar
Internationaal vb. VS alternatieve berekeningwijze 30/360
30 dagen per maand t.o.v. 360 dagen per jaar
Belang: automatische verrekening, geen impact op rendement
Impact van roerende voorhefiing (RV)
o Bij obligaties die in België zijn uitgegeven, verekening van RV in verlopen rente
Belegger betaalt netto verlopen rente (bruto verlopen rente – RV)
Belegger ontvangt op coupondatum netto couponrente (bruto couponrente –
RV)
3
, Toepassing fictieve obligaties 4% 1/10/2028 – aankoop op 19/6/2024
- Gegevens
o Obligatie, uitgegeven in België met nominale waarde van 10.000 EUR
o Koers op 16/9/2023 is 101 (%)
o Coupondag is 1/10 en coupon is 4%
- Gevraagd: te betalen (incl. verlopen rente)?
- Oplossing
o NW x Koers/100
o Bruto verlopen rente van 1/10/2024 – 16/9/2024 = 351/366 * 10.000 * 4% = 383,61
o Netto verlopen rente: Bruto – 30% = 383,61 – 115,08 = 268,52
o TB 101% * 10.000 + NVR 268,52 + commissie tussenpersoon 0,5% * 10.100 = 50,50 +
beurstaks 0,12% * 10.000 = 1.212 => 10.431 EUR
Toepassing 5,20% UCV, 21/11/2019
- Gegevens
o Obligatie, uitgegeven in België, met nominale waarde van 5.000 EUR
o Koers op 30/8 is 106,10
o Coupondag 21/11 en coupon is 5,2%
- Gevraagd: te betalen (incl. verlopen rente) op 1/10/2024?
- Oplossing
o NW x koers/100 = 5.000 * 106,1% = 5.305
o Bruto verlopen rente van 21/11/2023 – 1/10/2024 = 315/265 * 5,2% * 5.000 = 233,77
o Netto verlopen rente: Bruto – 30% = 233,77 - 30% = 165,64
o Te betalen: 5305 + 156,64 + (beurstaks 0,12% * 5.305) 6,366 + (comissie 0,5% * 5.305) 26,525
= 5.494,53
Fiscaliteit en kosten
Roerende voorheffing (RVà
o Tarief van 30% op couponrente
Sinds 1 januari 2017
Voorbije jaren reeds enkele keren toename van tarief (15-25-27-30)
Bevrijdend voor particulieren (m.a.w. geen verplichting meer om te vermelden
aangifte personenbelasting)
Beurstaks (TOB: Taks op beursverrichtingen)
o Verschuldigd bij transapcties op de secondaire markt (aan- en verkoop)
o Tarief van 0,12% met maximumbedrag van 1.300 EUR
Effectentaks
o 2018, dan weer afgeschaft, nu weer opnieuw 0,15% op effectenrekeningen van meer
dan 1 miljoen EUR
Stel je koopt in het midden van het jaar, dan is de heft van coupon voor de vorige eigenaar.
Nieuwe eigenaar in realiteit krijgt volledige coupon, maar heeft maar recht op de 2 de helft. De
eerste helft is de verlopen intrest, dus ze tellen deze erbij de aankoopprijs.
Meerwaarde belasting
o In principe niet van toepassing
Transactiekosten
o Makelaarsloon vb. 0,50% op transactiebedrag (soms minimumkosten vb. 25 EUR)
o Eventuele kosten bij wisselkoersverrichting: verekening bij omzetting van en naar
EUR
4
Fixed income
Uitgifte obligaties
Motivatie van emittent
Achtergrond emittent qua geldbehoefte
Overheid
o Mogelijkheid om belastingen te heffen
o Ontlening via financiële markten
Op de korte termijn via de geldmarkt (‘money market’) door uitgave van
schatkistcertificaten
Op de lange termijn via de kapitaalmarkt (‘capital market’) door uitgifte van
lineaire obligaties (OLO’s)
Onderneming
o Geen mogelijkheid om belastingen te heffen
o Kredietopname bij bank(en) (vreemd vermogen)
o Ontlening via financiële markten (vreemd vermogen)
Op de korte termijn via de geldmarkt (‘money market’), door uitgifte van
thesauriebewijzen (‘commercial paper’)
Op de lange termijn via de kapitaalmarkt (‘capital market’) door uitgifte van
bedrijfsopbligaties
o Kapitaalverhoging (eigen vermogen)
Omschrijving
Definitie
Bewijs van schuldvordering
o Relatie van emittent t.o.v. obligatiehouders
Verbintenis van emittent
o Betaling van overeengekomen rente op vaste tijdsstippen
o Terugbetaling van schuld ten laatste op vervaldag
Voorbeeld fictieve obligatie Voorbeeld obligatie UCB NV
Onderneming A, 4%, 1/10/2028 EUR UCV NV 5,20%, 21/11/2029
– Emittent: onderneming A – Emittent: UCV NV
– Coupon 4 procent = 40 euro – Coupon: 5,20%, jaarlijks
– Terugbetalingsdatum 1/10/2028 – Terugbetalingsdatum : 21/11/2029
– Emissiemunt: EUR – Emissiemunt: EUR
– Extra informatie – Extra informatie
§ Totaal bedrag van lening: 200 § Totaal bedrag van lening: 300
miljoen EUR miljoen EUR
§ Uitgiftedatum 1/10/2023 § Uitgiftedatum: 21/11/2023
(Uitgifteprijs 101,875)
§ Coupurebedrag: 1.000 EUR
§ Coupurebedrag: 1.000 EUR
– Aankoopdatum 1/10/2024
– Aankoopprijs 101
Kenmerken
Identiteit emittent
Rentevoet (coupon)
Terugbetalingsdatum (en dus looptijd)
Emissiemunt
Eventuele waarborgen vb. door overheid of moedermaatschappij
1
, Totaal bedrag van lening (emissiebedrag, omvang van de uitfite)
Coupurebedragen
Coupondatum (regelmaat kan verschillen vb. jaarlijks of per kwartaal)
Obligatiekoers
Betekenis
o Percentage van de nominale waarde
vb. 99,50 betekent eigenlijk 99,5% van de nominale waarde => Belegger betaalt 99,5% van
€2.000 (€1.990) en krijgt op vervaldag 100% van €2.000 terug
Evolutie
o Mogelijkheid dat koers tijdens de looptijd van de obligatie schommelt
o Op vervaldag allezins terugbetaling aan de nominale waarde
Pari
o Aan pari: obligatiekoers = 100%
o Boven pari: obligatiekoers > 100%
o Onder pari: obligatiekoers < 100%
o Opmerking: 1 basispunt (bp) = 0,01 procent vb. 100,50 = 50bp boven pari
Belang van ISIN-code
Betekenis: ‘Internationale Securities Indentification Number’
o Unieke alfanumerieke code, bestaande uit 12 tekens
Eerste 2 tekens verwijzen naar la,d van uitgifte vb. BE
o Gegevens van emmitent en van obligatie
Voordeel om elk effect te kunnen terugvinden a.d.v.h. unieke code
Vb. Obligatie UCV BE0002976570
Belang van prospectus
Wettelijk verplicht document
Overzicht van alle belangrijkste gegevens
o Gegevens van emittent en van obligatie vb. kerngegevens meest recente jaarrekening
emittent
o Focus op mogelijke risico’s voor beleggers
Sterk gedetailleerd
o Daarom vaak eerder gebruik van samenvatting
Indien emissie in kader van EMTN-programma (European Medium Term Notes) dan slechts
éénmaal prospectus nodig
Emissie
Primaire vs secundaire markt
Primaire markt
o Eerste maal dat er een obligatie kan worden ingetekend door beleggers (dan die
voortaan de obligatiehouders zijn)
Transactie tussen emittent en belegger
o Meestal via bankenconsortium
Grotere plaatsingscapaciteit (nationaal en internationaal)
Verschillende rollen van de banken
(Joint) Lead manager(s): organisatie van de emissie en verzameling
van de orders van beleggers (book running)
Andere banken
In sommige gevallen voorbehouden voor professionele (institutionele)
beleggers vb. minimale belegging van 100.000 EUR (i.p.v. voorkomende
1.000 EUR of 2.000 EUR)
o Beurstaks
2
, o Vastgestelde prijs (emissieprijs) die gedurende de emissieperiode in principe
ongewijzigd is
In functie van gewenste rendement van emittent (te betalen) en beleggers (te
ontvangen), syndicaatkosten,…
o Geen verlopen rente (accrued interest)
Startdatum in normale geval gelijk aan de coupondatum
o Mogelijkheid van vervroegde afsluiting bij veel interesse van beleggers
Secundaire markt
o Verhandeling (aan- en verkoop) van bestaande obligaties
Transacties tussen beleggers, geen impact op emittent
o Meestal via markthouders (banken die meestal hebben deelgenomen aan het
bankensyndicaat)
Continue affichering van aan- en verkoopprijzen (liquiditeitsrisico)
Geen gecentraliseerde marktplaats, zoals bij aandelen, maar onderhands
(OTC: Over The Counter)
Soms wel (indicatieve) koersnotering op een beurs
In meeste gevallen wel verlopen rente (accrued interest)
Verhandelingsdatum in de meeste gevallen verschillend van
coupondatum
Marktprijs die voortdurend wijzigt in functie van gewenste rendement van
beleggers
Afhankelijk van evolutie van marktrente (renterisico), wijziging
kwaliteit debiteur, wijziging voorkeuren beleggers,…
Steeds mogelijkheid om te verhandelden
Coupontypes
Frequentie
o Meest standaard in België: jaarlijkse coupon
o Alternatieven: halfjaarlijkse coupon (semi annual), kwartaalbasis
Bijzondere gevallen
o Eerste couponperiode niet gelijk aan volledig haar
Indien couponperiode > 1 jaar => FL ‘first long coupon’
Indien couponperiode < 1 jaar => FS ‘first short coupon’
Verlopen rente
Betekenis: rente die is opgelopen sinds de laatste coupondatum
Berekening
o Rente o.b.v. het aantal dagen tussen de laatste coupon- en verhandelinsgdatum
Berekeningwijze Actual/365
Werkelijk aantal dagen t.o.v. 365 dagen per jaar
Internationaal vb. VS alternatieve berekeningwijze 30/360
30 dagen per maand t.o.v. 360 dagen per jaar
Belang: automatische verrekening, geen impact op rendement
Impact van roerende voorhefiing (RV)
o Bij obligaties die in België zijn uitgegeven, verekening van RV in verlopen rente
Belegger betaalt netto verlopen rente (bruto verlopen rente – RV)
Belegger ontvangt op coupondatum netto couponrente (bruto couponrente –
RV)
3
, Toepassing fictieve obligaties 4% 1/10/2028 – aankoop op 19/6/2024
- Gegevens
o Obligatie, uitgegeven in België met nominale waarde van 10.000 EUR
o Koers op 16/9/2023 is 101 (%)
o Coupondag is 1/10 en coupon is 4%
- Gevraagd: te betalen (incl. verlopen rente)?
- Oplossing
o NW x Koers/100
o Bruto verlopen rente van 1/10/2024 – 16/9/2024 = 351/366 * 10.000 * 4% = 383,61
o Netto verlopen rente: Bruto – 30% = 383,61 – 115,08 = 268,52
o TB 101% * 10.000 + NVR 268,52 + commissie tussenpersoon 0,5% * 10.100 = 50,50 +
beurstaks 0,12% * 10.000 = 1.212 => 10.431 EUR
Toepassing 5,20% UCV, 21/11/2019
- Gegevens
o Obligatie, uitgegeven in België, met nominale waarde van 5.000 EUR
o Koers op 30/8 is 106,10
o Coupondag 21/11 en coupon is 5,2%
- Gevraagd: te betalen (incl. verlopen rente) op 1/10/2024?
- Oplossing
o NW x koers/100 = 5.000 * 106,1% = 5.305
o Bruto verlopen rente van 21/11/2023 – 1/10/2024 = 315/265 * 5,2% * 5.000 = 233,77
o Netto verlopen rente: Bruto – 30% = 233,77 - 30% = 165,64
o Te betalen: 5305 + 156,64 + (beurstaks 0,12% * 5.305) 6,366 + (comissie 0,5% * 5.305) 26,525
= 5.494,53
Fiscaliteit en kosten
Roerende voorheffing (RVà
o Tarief van 30% op couponrente
Sinds 1 januari 2017
Voorbije jaren reeds enkele keren toename van tarief (15-25-27-30)
Bevrijdend voor particulieren (m.a.w. geen verplichting meer om te vermelden
aangifte personenbelasting)
Beurstaks (TOB: Taks op beursverrichtingen)
o Verschuldigd bij transapcties op de secondaire markt (aan- en verkoop)
o Tarief van 0,12% met maximumbedrag van 1.300 EUR
Effectentaks
o 2018, dan weer afgeschaft, nu weer opnieuw 0,15% op effectenrekeningen van meer
dan 1 miljoen EUR
Stel je koopt in het midden van het jaar, dan is de heft van coupon voor de vorige eigenaar.
Nieuwe eigenaar in realiteit krijgt volledige coupon, maar heeft maar recht op de 2 de helft. De
eerste helft is de verlopen intrest, dus ze tellen deze erbij de aankoopprijs.
Meerwaarde belasting
o In principe niet van toepassing
Transactiekosten
o Makelaarsloon vb. 0,50% op transactiebedrag (soms minimumkosten vb. 25 EUR)
o Eventuele kosten bij wisselkoersverrichting: verekening bij omzetting van en naar
EUR
4