MEDIABELEID
LES 1: INLEIDING
DEEL I: DE CONTOUREN VAN EEN MEDIABELEID
WAT IS MEDIABELEID?
VOORBEELDEN
Universele laders: opgelegd door Europa
- Manier om universaliteit te bevorderen, en lock-in-effecten van grote spelers tegen te gaan.
o Lock-in-effecten: Iphone heeft geen audiojack meer waardoor je een tussenstuk nodig
hebt, dit zal je dan nog eens €90 kosten. Dus dat je vast zit aan een bepaalde speler.
Streamingsdiensten
- Manier waarop de content gepresenteerd wordt (dus manier waarop de rijen/kolommen
gepresenteerd worden), is een stuk mediabeleid bij betrokken? Wat is de link tussen Netflix
interface en mediabeleid?
o Er bestaan Europese regels die verplichten dat de catalogi van spelers, die hun diensten
in Europa, 30% Europese werken in hun catalogi moeten hebben staan.
o Dat betekent als je een rij ziet met ‘Europese huisfilms’, niet gebaseerd op jouw
persoonlijke interesse. Hoe komt dit?
▪ Als impact van spelers zoals Netflix op ons audiovisueel ecosysteem dermate
groot is, en er geen egels zouden bestaan, dan zal je alle lokale diversiteit uit uw
markt weg concurreren.
Moeten TikTok en Instagram binnenkort verplicht investeren in Vlaamse televisiesector?
- Er ligt op dit moment een nieuw onderdeel van het mediadecreet klaar: investeringsverplichting.
o Maatregel die ervoor zorgt dat internationale spelers (Amazon, Netflix,… ‘On-demand
diensten’) 2% moeten investeren in Vlaamse content. Binnenkort wordt dit 4% van hun
omzet in België.
o In Vlaanderen is de minister redelijk ambitieus geweest: “We gaan dit niet enkel doen voor
de ‘on-demand diensten’, maar ook voor de ‘videosharing diensten’(Meta, TikTok,
Instagram).” Amerikaanse ambassadeur was hier niet mee opgezet, heeft dan een brief
gestuurd waarin stond dat dit niet kan en het ingaat tegen principe van het recht van het
uitzenden…
▪ Dit kan wel, maar de vraag is alleen of ze dit zullen respecteren.
▪ Stel dat TikTok 4% zou investeren in Vlaamse content, dan creëert dit een
precedent (= iets soortgelijks dat eerder is gebeurd waarmee je (iets) denkt te
kunnen vergelijken) voor veel Europese landen: zij gaan dit ook willen.
Strengere reclameregels moet overgewicht bij jongeren aanpakken
- Omzetting van Europese regelgeving, maar Europa laat de lidstaten vrij om zelf nog strengere
maatregelen op te leggen indien ze dit zouden willen, voor hun eigen onderdanen.
o Minister van Media wil strengere regels voor producten die suiker/ongezonde levensstijl
promoten.
1
,Adverteerders proberen u almaar geniepiger te beïnvloeden
- Man speelt de scène in Onder Vuur: man speelt de CEO van AXA. De nieuwe slogan: “Know you
can”.
o In die scène speelt er zich een receptie af, op de achtergrond hoor je aantal positieve
dingen over AXA. Niet toevallig, is veel geld voor neergelegd. Campagne van AXA om actief
hun producten te gaan promoten in Vlaamse series.
o Het rode streepje van AXA: komt ook voor in ‘Bestemming X’, stond op de zijkant van de
bus waarin ze rondreden.
o ‘The greatest dancer’: op de achtergrond weer de slogan “Know you can”.
o ‘Expeditie Groenland’: op de zijkant van de sleeën komt weer de rode streep naar voor.
Geen overmatige aandacht schenken aan een merk. Eigenlijk ook geen deel laten uitmaken van uw
redactionele content. Geen merk inschrijven in een scenario. Onder Vuur zit vol van zo’n voorbeelden:
- Alle drie personages hebben een nieuwbouw appartement van Versluys gekocht, niet toevallig.
- Programma 1985: 18 miljoen euro. Je moet aan uw financiering kunnen komen.
Studio 100 geen radiolicentie: Qmusic, Joe en Nostalgie blijven uitzenden via FM.
- FM is beperkt in frequentie. Dus men kiest via ‘beautycontest’, diegene met het beste dossier
worden verkozen.
o Studio 100 wou ook een radiozender starten. Zij hebben een dossier ingediend, hebben de
FM niet gekregen.
o Ook mediabeleid! Het uitdelen van FM-frequentie.
België is de komende zes maanden voorzitter bij de Europese Unie, wat houdt dat precies in?
- EU: orgaan waar het meeste werk gebeurt rond regelgeving. Elke 6 maand verschuift dit naar een
ander lidstaat, deze zit nu dus in België. Het is ook een interessante periode om te kijken wat er nu
gebeurt als België voorzitter is. Je ziet ook hoe elk beleidsdomein zaken probeert te organiseren
tijdens dat Belgisch voorzitterschap waar dat zij zich op kunnen profileren.
o Bv. tijdens het Belgisch voorzitterschap komt er een grote conferentie georganiseerd door
de minister van Media. Dit gaat hard over influencers, en de rol van influencers. Dit is niet
toevallig want dit is toevallig iets waar Minister Dalle zich graag mee profileert omdat
jongeren en media zijn bevoegdheid zijn.
o Er komt ook een conferentie rond mediawijsheid. Deze is ook niet toevallig, in Vlaanderen
wordt er veel geïnvesteerd in mediawijsheid. Dit is ook een manier om het voorzitterschap
politiek te gebruiken en België zo op de kaart te zetten.
VRM wordt bevoegd voor controle op nieuwe Digital Services Act.
Digital Services Act: Europese regelgeving die de macht van de platformen aan banden legt. Die wil dat
platformen zich veel meer verantwoordelijk stellen voor de content die zij verspreiden. Dit betekent dus dat
platformen verantwoordelijk worden gesteld voor het verspreiden van fake-news. Zij moeten maatregelen
nemen voor het beschermen van minderjarigen. Zij moeten inzicht en transparantie geven in hoe de data
verkocht wordt aan derden. Je moet een optie hebben om bv. Facebook/Instagram ongefilterd te geb ruiken.
Het zit goed verstopt, maar onder de DSA is er een bepaalde optie om Instagram ongefilterd te krijgen, dus
ongepersonaliseerd.
- In elke lidstaat moet er een orgaan van die lidstaat op toezien. In België zijn er drie organen die gaan
toezien op de DSA. Bij ons wordt de VRM bevoegd voor deze controle.
2
,Peppa Pig steelt en wordt ontvoerd: YouTube krijgt geweld in tekenfilms niet onder controle.
- Kinderen kwamen in contact met beelden van een gewelddadige Peppa Pig. YouTube krijgt dit niet
onder controle, nochtans Europese regelgeving verplicht YouTube om dit te monitoren en binnen
de 24 uur offline te halen.
Sarah Puttemans is eerste influencer die beboet wordt voor reclame op sociale media.
- Niet te maken met het adres gegeven, meer met de economische zaken.
- Dit heeft te maken met mediaregelgeving.
o Influencers met bepaald bereik worden gezien als een omroeporganisatie.
▪ Website van VRM: uitspraken van influencers. Veel krijgen een waarschuwing van
de VRM, op de website kan je dan zien wat die waarschuwingen inhouden.
o Elk product dat zij gratis krijgen moeten ze benoemen: ‘advertised’. Enkel en alleen
benoemen dat de influencers hiervoor betaald worden.
Koerierdienst “ontslaat” chatbot omdat hij bedrijf beledigt: “DPD is ergste nachtmerrie van een
klant”.
- Je kon niet vragen aan de chatbot waar je pakket was, maar wel hoe slecht het bedrijf was.
- Europese regelgeving: AI-act: duidelijke regels rond wat absoluut niet mag met AI en wat wel mag
maar wat je te kennen moet geven.
- Zaken die niet mogen:
o Proactive veiligheidsbeelden monitoren tot je iets gezien hebt dat niet mag, dit mag niet in
Europa. Wel als er een vermoeden is van een misdrijf.
- AI-Act ook voorbeeld van mediabeleid.
Filmfestival Berlijn, “All small things”
- 15/02/2024 in première gegaan
- Tim Mielants: regisseur
- Ook dit is mediabeleid, waarom?
o Omdat de ondersteuning van audiovisuele sector, de filmsector, heel hard samenhangt
met de rol van de overheid.
▪ Bijvoorbeeld: toen Close vorig jaar een Oscar nominatie te pakken had, werd er
extra geld voorzien vanuit het Vlaams Audiovisueel Fonds. Was uiteindelijk maar
‘peanuts’ in vergelijking met andere landen, maar werd vanuit de overheid dus
nog extra ondersteunt om deze film zoveel mogelijk in de media te brengen.
- Feit dat Tim Mielants een buitenlandse film heeft uitgebracht, is in contact gekomen met Cillian
Murphy doordat Tim Mielants het derde seizoen van Peaky Blinders heeft geregisseerd. Matt
Damon is er dan bijgekomen doordat hij in contact stond met Cillian via Oppenheimer.
- Het feit dat een Belg die film regisseert, is ook het gevolg van de 20 jaren inspanningen van het
Vlaams Audiovisueel Fonds, de overheid speelt hier ook een belangrijke rol in, in het ondersteunen
van deze sector.
3
,WAT IS MEDIABELEID? HOE KRIJGT MEDIABELEID VORM? WAT IS HET VERSCHIL TUSSEN
MEDIABELEID EN MEDIAREGULERING, WAT IS HET CONCEPT MEDIAGOVERNMENT?
WAT IS MEDIABELEID?
“Policy-making is a process that concerns the interaction between different actors, the institutional
structures within which they work and the objectives that they pursue.”
➔ Goede definitie dat zegt wat mediabeleid is.
o Different actors: je zit met verschillende actoren die deel uitmaken van dat beleid. Neem
nu in ons voorbeeld van de influencers: Ie zijn daar de verschillende betrokken actoren?
▪ De adverteerders
▪ De consument
▪ Influencers zelf
▪ Andere partners waar ze deels mee hebben samengewerkt
▪ Platformen zelf
o Actoren die in interactie gaan met elkaar en dus daar vloeit een bepaald beleidsproces uit
voort. Een beleidsprobleem en dit wordt aangepakt.
o Beleidsactoren: regulatoren, politieke partijen, commissies, regering, ministeries,… zijn
voorbeelden van beleidsactoren. Dat zijn de institutionele structuren waar zij deel van uit
maken.
▪ Bijvoorbeeld: de Europese Raad, de Raad van de Europese Unie.
• Niet hetzelfde!
o Objectives that they pursue: de doelstellingen die ze nastreven binnen het proces.
HOE KOMT EEN BELEID TOT STAND?
Kan op een rationele manier.
- Harold Laswell: wie zegt wat tegen wie enz.
o Heeft zich ook bezig gehouden met mediabeleid en zei:
▪ “Mediabeleid is eigenlijk een zeer rationeel proces van geïnformeerde
partijen/actoren die op rationele wijze zich informeren, objectief en dan de beste
beslissing maken.” Dat is beleid.
▪ Wordt gemaakt in beleidsorganen en dit is heel rationeel.
▪ Natuurlijk is dit een ideaal, en weten we allemaal dat dit niet bestaat.
▪ Mediabeleid is altijd conflictgebonden, is altijd ideologisch, is altijd politiek
(elke vorm van beleid trouwens).
• Stikstofdossier: belangen van de natuurverenigingen en de belangen van
de landbouwers en de belangen van de industrie, voor elk is wel iets te
zeggen. Er is bijna geen goede oplossing mogelijk.
• Ventilus-dossier: waarbij kabels moeten overspannen worden door
woongebieden en de mensen die hier wonen in protest gaan. Ze zeggen
dat die straling kankerverwekkend is en de kabels onder de grond moeten
gaan. Maar andere experts zeggen dat als de kabels niet bovengrond
gelegd kunnen worden, ze nooit de energie vanop zee tot bij ons krijgen.
We hebben die windenergie nodig want we moeten die omschakeling
maken.
o Dus het is zeer moeilijk om op een rationele manier beleid te
gaan voeren en te gaan zeggen van: “Voila, dit is de beste
oplossing.” Dit is vaak niet het geval.
4
, Eén visie op mediabeleid = het uitwerken van bepaalde processen voor het oplossen van problemen in het
belang van het publiek.
- Visie Harold Laswell: klemtoon op absolute objectiviteit, geïnformeerde partijen, die waardevrij
handelen in het algemeen belang.
- Beleid gemaakt in officiële beleidsorganen, met niet actor die hele proces domineert.
- Gebaseerd op een aantal leidende principes: transparantie, expertise, etc.
- Beleid aangepast als gevolg van veranderingen op technologisch of economisch vlak.
o Bv. digitalisering, regulering sociale media, regulering slimme wagens, etc.
- Beleid resultante van pluralistisch proces met inspraak van bepaalde partijen.
TE RATIONEEL EN EENZIJDIG BEELD OP MEDIABELEID
“Decision about the media are made in the most transparent and accessible ways with an emphasis on
expert advice, open discussion and public participation.”
- Dit is voor een stuk wel zo, maar er spelen heel wat zaken mee.
“Policymaking in which a range of views is sought, the evidence is considered carefully and a decision is
reached based only on the merits of the specific situation. Special interests are held at bay while the public
interest remains paramount.”
Christian Van Thillo
- Machtigste man achter DPG Media.
- In Vlaanderen een van de belangrijkste mediaspelers.
- Als hij beleid wil beïnvloeden, als hij niet tevreden is met de manier waarop de
beheersovereenkomst van de VRT weergegeven wordt, dan neemt hij de telefoon en belt hij naar
een minister.
Voorzitter van de Vlaamse Ouderenraad
- Hebben veel bezorgdheden over de VRT. Over het feit dat de klemtoon nu altijd ligt op ‘jong, jong,
jong’ en Thuis zit vol seks, en zij vinden dit niet leuk.
- Er zijn veel bezorgdheden van ouderen tot betrekking van toegankelijkheid: alles verschuift naar
een online platform. Maar ouderen vinden veel minder snel de weg naar de VRT, dan zo’n
belangrijke mediaspeler.
➔ Dus niet iedereen neemt op dezelfde manier deel aan dat proces.
o Je ziet heel vaak bij van die Europese consultaties: iedere keer als er een nieuwe Europese
wet is (richtlijn), dan wordt er een publieke consultatie gemaakt. Elke actor mag een
mening geven over wat er met dat beleid moet gebeuren.
▪ Stel dat je regels invoert voor quota van Netflix: dan zie je dat het antwoord van
Netflix op die steekondervraging zeer uitgebreid is. Zij hebben uiteraard een zeer
uitgebreid juridisch team dat zich daar een heel jaar op kan voorbereiden.
▪ Maar een kleine NGO is veel minder geëquipeerd om daar op een goeie manier
een zeer ruim dossier van op te bouwen.
➔ Het is dus eigenlijk ‘all are equal, but some are more equal than others’.
5
LES 1: INLEIDING
DEEL I: DE CONTOUREN VAN EEN MEDIABELEID
WAT IS MEDIABELEID?
VOORBEELDEN
Universele laders: opgelegd door Europa
- Manier om universaliteit te bevorderen, en lock-in-effecten van grote spelers tegen te gaan.
o Lock-in-effecten: Iphone heeft geen audiojack meer waardoor je een tussenstuk nodig
hebt, dit zal je dan nog eens €90 kosten. Dus dat je vast zit aan een bepaalde speler.
Streamingsdiensten
- Manier waarop de content gepresenteerd wordt (dus manier waarop de rijen/kolommen
gepresenteerd worden), is een stuk mediabeleid bij betrokken? Wat is de link tussen Netflix
interface en mediabeleid?
o Er bestaan Europese regels die verplichten dat de catalogi van spelers, die hun diensten
in Europa, 30% Europese werken in hun catalogi moeten hebben staan.
o Dat betekent als je een rij ziet met ‘Europese huisfilms’, niet gebaseerd op jouw
persoonlijke interesse. Hoe komt dit?
▪ Als impact van spelers zoals Netflix op ons audiovisueel ecosysteem dermate
groot is, en er geen egels zouden bestaan, dan zal je alle lokale diversiteit uit uw
markt weg concurreren.
Moeten TikTok en Instagram binnenkort verplicht investeren in Vlaamse televisiesector?
- Er ligt op dit moment een nieuw onderdeel van het mediadecreet klaar: investeringsverplichting.
o Maatregel die ervoor zorgt dat internationale spelers (Amazon, Netflix,… ‘On-demand
diensten’) 2% moeten investeren in Vlaamse content. Binnenkort wordt dit 4% van hun
omzet in België.
o In Vlaanderen is de minister redelijk ambitieus geweest: “We gaan dit niet enkel doen voor
de ‘on-demand diensten’, maar ook voor de ‘videosharing diensten’(Meta, TikTok,
Instagram).” Amerikaanse ambassadeur was hier niet mee opgezet, heeft dan een brief
gestuurd waarin stond dat dit niet kan en het ingaat tegen principe van het recht van het
uitzenden…
▪ Dit kan wel, maar de vraag is alleen of ze dit zullen respecteren.
▪ Stel dat TikTok 4% zou investeren in Vlaamse content, dan creëert dit een
precedent (= iets soortgelijks dat eerder is gebeurd waarmee je (iets) denkt te
kunnen vergelijken) voor veel Europese landen: zij gaan dit ook willen.
Strengere reclameregels moet overgewicht bij jongeren aanpakken
- Omzetting van Europese regelgeving, maar Europa laat de lidstaten vrij om zelf nog strengere
maatregelen op te leggen indien ze dit zouden willen, voor hun eigen onderdanen.
o Minister van Media wil strengere regels voor producten die suiker/ongezonde levensstijl
promoten.
1
,Adverteerders proberen u almaar geniepiger te beïnvloeden
- Man speelt de scène in Onder Vuur: man speelt de CEO van AXA. De nieuwe slogan: “Know you
can”.
o In die scène speelt er zich een receptie af, op de achtergrond hoor je aantal positieve
dingen over AXA. Niet toevallig, is veel geld voor neergelegd. Campagne van AXA om actief
hun producten te gaan promoten in Vlaamse series.
o Het rode streepje van AXA: komt ook voor in ‘Bestemming X’, stond op de zijkant van de
bus waarin ze rondreden.
o ‘The greatest dancer’: op de achtergrond weer de slogan “Know you can”.
o ‘Expeditie Groenland’: op de zijkant van de sleeën komt weer de rode streep naar voor.
Geen overmatige aandacht schenken aan een merk. Eigenlijk ook geen deel laten uitmaken van uw
redactionele content. Geen merk inschrijven in een scenario. Onder Vuur zit vol van zo’n voorbeelden:
- Alle drie personages hebben een nieuwbouw appartement van Versluys gekocht, niet toevallig.
- Programma 1985: 18 miljoen euro. Je moet aan uw financiering kunnen komen.
Studio 100 geen radiolicentie: Qmusic, Joe en Nostalgie blijven uitzenden via FM.
- FM is beperkt in frequentie. Dus men kiest via ‘beautycontest’, diegene met het beste dossier
worden verkozen.
o Studio 100 wou ook een radiozender starten. Zij hebben een dossier ingediend, hebben de
FM niet gekregen.
o Ook mediabeleid! Het uitdelen van FM-frequentie.
België is de komende zes maanden voorzitter bij de Europese Unie, wat houdt dat precies in?
- EU: orgaan waar het meeste werk gebeurt rond regelgeving. Elke 6 maand verschuift dit naar een
ander lidstaat, deze zit nu dus in België. Het is ook een interessante periode om te kijken wat er nu
gebeurt als België voorzitter is. Je ziet ook hoe elk beleidsdomein zaken probeert te organiseren
tijdens dat Belgisch voorzitterschap waar dat zij zich op kunnen profileren.
o Bv. tijdens het Belgisch voorzitterschap komt er een grote conferentie georganiseerd door
de minister van Media. Dit gaat hard over influencers, en de rol van influencers. Dit is niet
toevallig want dit is toevallig iets waar Minister Dalle zich graag mee profileert omdat
jongeren en media zijn bevoegdheid zijn.
o Er komt ook een conferentie rond mediawijsheid. Deze is ook niet toevallig, in Vlaanderen
wordt er veel geïnvesteerd in mediawijsheid. Dit is ook een manier om het voorzitterschap
politiek te gebruiken en België zo op de kaart te zetten.
VRM wordt bevoegd voor controle op nieuwe Digital Services Act.
Digital Services Act: Europese regelgeving die de macht van de platformen aan banden legt. Die wil dat
platformen zich veel meer verantwoordelijk stellen voor de content die zij verspreiden. Dit betekent dus dat
platformen verantwoordelijk worden gesteld voor het verspreiden van fake-news. Zij moeten maatregelen
nemen voor het beschermen van minderjarigen. Zij moeten inzicht en transparantie geven in hoe de data
verkocht wordt aan derden. Je moet een optie hebben om bv. Facebook/Instagram ongefilterd te geb ruiken.
Het zit goed verstopt, maar onder de DSA is er een bepaalde optie om Instagram ongefilterd te krijgen, dus
ongepersonaliseerd.
- In elke lidstaat moet er een orgaan van die lidstaat op toezien. In België zijn er drie organen die gaan
toezien op de DSA. Bij ons wordt de VRM bevoegd voor deze controle.
2
,Peppa Pig steelt en wordt ontvoerd: YouTube krijgt geweld in tekenfilms niet onder controle.
- Kinderen kwamen in contact met beelden van een gewelddadige Peppa Pig. YouTube krijgt dit niet
onder controle, nochtans Europese regelgeving verplicht YouTube om dit te monitoren en binnen
de 24 uur offline te halen.
Sarah Puttemans is eerste influencer die beboet wordt voor reclame op sociale media.
- Niet te maken met het adres gegeven, meer met de economische zaken.
- Dit heeft te maken met mediaregelgeving.
o Influencers met bepaald bereik worden gezien als een omroeporganisatie.
▪ Website van VRM: uitspraken van influencers. Veel krijgen een waarschuwing van
de VRM, op de website kan je dan zien wat die waarschuwingen inhouden.
o Elk product dat zij gratis krijgen moeten ze benoemen: ‘advertised’. Enkel en alleen
benoemen dat de influencers hiervoor betaald worden.
Koerierdienst “ontslaat” chatbot omdat hij bedrijf beledigt: “DPD is ergste nachtmerrie van een
klant”.
- Je kon niet vragen aan de chatbot waar je pakket was, maar wel hoe slecht het bedrijf was.
- Europese regelgeving: AI-act: duidelijke regels rond wat absoluut niet mag met AI en wat wel mag
maar wat je te kennen moet geven.
- Zaken die niet mogen:
o Proactive veiligheidsbeelden monitoren tot je iets gezien hebt dat niet mag, dit mag niet in
Europa. Wel als er een vermoeden is van een misdrijf.
- AI-Act ook voorbeeld van mediabeleid.
Filmfestival Berlijn, “All small things”
- 15/02/2024 in première gegaan
- Tim Mielants: regisseur
- Ook dit is mediabeleid, waarom?
o Omdat de ondersteuning van audiovisuele sector, de filmsector, heel hard samenhangt
met de rol van de overheid.
▪ Bijvoorbeeld: toen Close vorig jaar een Oscar nominatie te pakken had, werd er
extra geld voorzien vanuit het Vlaams Audiovisueel Fonds. Was uiteindelijk maar
‘peanuts’ in vergelijking met andere landen, maar werd vanuit de overheid dus
nog extra ondersteunt om deze film zoveel mogelijk in de media te brengen.
- Feit dat Tim Mielants een buitenlandse film heeft uitgebracht, is in contact gekomen met Cillian
Murphy doordat Tim Mielants het derde seizoen van Peaky Blinders heeft geregisseerd. Matt
Damon is er dan bijgekomen doordat hij in contact stond met Cillian via Oppenheimer.
- Het feit dat een Belg die film regisseert, is ook het gevolg van de 20 jaren inspanningen van het
Vlaams Audiovisueel Fonds, de overheid speelt hier ook een belangrijke rol in, in het ondersteunen
van deze sector.
3
,WAT IS MEDIABELEID? HOE KRIJGT MEDIABELEID VORM? WAT IS HET VERSCHIL TUSSEN
MEDIABELEID EN MEDIAREGULERING, WAT IS HET CONCEPT MEDIAGOVERNMENT?
WAT IS MEDIABELEID?
“Policy-making is a process that concerns the interaction between different actors, the institutional
structures within which they work and the objectives that they pursue.”
➔ Goede definitie dat zegt wat mediabeleid is.
o Different actors: je zit met verschillende actoren die deel uitmaken van dat beleid. Neem
nu in ons voorbeeld van de influencers: Ie zijn daar de verschillende betrokken actoren?
▪ De adverteerders
▪ De consument
▪ Influencers zelf
▪ Andere partners waar ze deels mee hebben samengewerkt
▪ Platformen zelf
o Actoren die in interactie gaan met elkaar en dus daar vloeit een bepaald beleidsproces uit
voort. Een beleidsprobleem en dit wordt aangepakt.
o Beleidsactoren: regulatoren, politieke partijen, commissies, regering, ministeries,… zijn
voorbeelden van beleidsactoren. Dat zijn de institutionele structuren waar zij deel van uit
maken.
▪ Bijvoorbeeld: de Europese Raad, de Raad van de Europese Unie.
• Niet hetzelfde!
o Objectives that they pursue: de doelstellingen die ze nastreven binnen het proces.
HOE KOMT EEN BELEID TOT STAND?
Kan op een rationele manier.
- Harold Laswell: wie zegt wat tegen wie enz.
o Heeft zich ook bezig gehouden met mediabeleid en zei:
▪ “Mediabeleid is eigenlijk een zeer rationeel proces van geïnformeerde
partijen/actoren die op rationele wijze zich informeren, objectief en dan de beste
beslissing maken.” Dat is beleid.
▪ Wordt gemaakt in beleidsorganen en dit is heel rationeel.
▪ Natuurlijk is dit een ideaal, en weten we allemaal dat dit niet bestaat.
▪ Mediabeleid is altijd conflictgebonden, is altijd ideologisch, is altijd politiek
(elke vorm van beleid trouwens).
• Stikstofdossier: belangen van de natuurverenigingen en de belangen van
de landbouwers en de belangen van de industrie, voor elk is wel iets te
zeggen. Er is bijna geen goede oplossing mogelijk.
• Ventilus-dossier: waarbij kabels moeten overspannen worden door
woongebieden en de mensen die hier wonen in protest gaan. Ze zeggen
dat die straling kankerverwekkend is en de kabels onder de grond moeten
gaan. Maar andere experts zeggen dat als de kabels niet bovengrond
gelegd kunnen worden, ze nooit de energie vanop zee tot bij ons krijgen.
We hebben die windenergie nodig want we moeten die omschakeling
maken.
o Dus het is zeer moeilijk om op een rationele manier beleid te
gaan voeren en te gaan zeggen van: “Voila, dit is de beste
oplossing.” Dit is vaak niet het geval.
4
, Eén visie op mediabeleid = het uitwerken van bepaalde processen voor het oplossen van problemen in het
belang van het publiek.
- Visie Harold Laswell: klemtoon op absolute objectiviteit, geïnformeerde partijen, die waardevrij
handelen in het algemeen belang.
- Beleid gemaakt in officiële beleidsorganen, met niet actor die hele proces domineert.
- Gebaseerd op een aantal leidende principes: transparantie, expertise, etc.
- Beleid aangepast als gevolg van veranderingen op technologisch of economisch vlak.
o Bv. digitalisering, regulering sociale media, regulering slimme wagens, etc.
- Beleid resultante van pluralistisch proces met inspraak van bepaalde partijen.
TE RATIONEEL EN EENZIJDIG BEELD OP MEDIABELEID
“Decision about the media are made in the most transparent and accessible ways with an emphasis on
expert advice, open discussion and public participation.”
- Dit is voor een stuk wel zo, maar er spelen heel wat zaken mee.
“Policymaking in which a range of views is sought, the evidence is considered carefully and a decision is
reached based only on the merits of the specific situation. Special interests are held at bay while the public
interest remains paramount.”
Christian Van Thillo
- Machtigste man achter DPG Media.
- In Vlaanderen een van de belangrijkste mediaspelers.
- Als hij beleid wil beïnvloeden, als hij niet tevreden is met de manier waarop de
beheersovereenkomst van de VRT weergegeven wordt, dan neemt hij de telefoon en belt hij naar
een minister.
Voorzitter van de Vlaamse Ouderenraad
- Hebben veel bezorgdheden over de VRT. Over het feit dat de klemtoon nu altijd ligt op ‘jong, jong,
jong’ en Thuis zit vol seks, en zij vinden dit niet leuk.
- Er zijn veel bezorgdheden van ouderen tot betrekking van toegankelijkheid: alles verschuift naar
een online platform. Maar ouderen vinden veel minder snel de weg naar de VRT, dan zo’n
belangrijke mediaspeler.
➔ Dus niet iedereen neemt op dezelfde manier deel aan dat proces.
o Je ziet heel vaak bij van die Europese consultaties: iedere keer als er een nieuwe Europese
wet is (richtlijn), dan wordt er een publieke consultatie gemaakt. Elke actor mag een
mening geven over wat er met dat beleid moet gebeuren.
▪ Stel dat je regels invoert voor quota van Netflix: dan zie je dat het antwoord van
Netflix op die steekondervraging zeer uitgebreid is. Zij hebben uiteraard een zeer
uitgebreid juridisch team dat zich daar een heel jaar op kan voorbereiden.
▪ Maar een kleine NGO is veel minder geëquipeerd om daar op een goeie manier
een zeer ruim dossier van op te bouwen.
➔ Het is dus eigenlijk ‘all are equal, but some are more equal than others’.
5
