Basisverzorging en EHBO
Paard
Veilig omgaan met een paard
Oren naar achteren: kan onderdanig zijn of dreiging
Neus gefronst: dreiging
Oren ontspannen opzij, onderlip hangend, Li AP in rust: ontspannen
Hoe communiceren wij met paard?
- Stem
• Op dressuurwedstrijden verboden
• Nooit roepen! Rustige, duidelijke toon is belangrijk
• Woorden van max. twee lettergrepen voor herkenning
• Klanken moeten voldoende verschillend zijn
• Op afstand bruikbaar
• Consistentie: Alle personen gebruiken dezelfde commando’s
- Gebaren
Omgang met een paard
• Gebaren & lichaamstaal
o Paarden voelen gemoedstoestand van mensen perfect aan
o Stress bij de mens → stress bij het paard → vicieuze cirkel
o Lichaamshouding & gebaren zijn cruciaal
• Omgaan met agressie
o Niet achteruitgaan → toont onderwerping
o Groot maken & vooruitgaan → toont dominantie
Paard uit de weide halen:
• Rustig blijven → Niet nerveus zijn
• Belonen als het paard zich laat vangen
• Gebruik panoramisch zicht:
o Houd een algemeen overzicht
o Niet fixeren (roofdieren fixeren hun prooi voor een aanval)
o Houd het paard in het oog via een ooghoek, beweeg in cirkels zonder
direct oogcontact.
• Als het paard naar je toe komt → Blijf onbeweeglijk staan
• Lokken mogelijk, maar geen gewoonte maken (bv. wortel of suikerklontje)
Paard benaderen
• Rustig en zelfverzekerd naar het paard toelopen
• Niet impulsief op het hoofd of de hals afgaan
• Schuin van voren benaderen, richting de schouder
• Hand uitsteken, zodat het paard kan ruiken
• Draait het paard de achterhand naar je toe? Drijf het voorzichtig weg
• Als het paard wegloopt, blijf rustig staan en wacht tot het terugkomt
,Vangen en hanteren
• In een kleinere wei zetten als hij moeilijk te vangen is
• Geen grote kuddes, beter groepen van 2 à 3 paarden
• Nooit straffen, zelfs niet als het lang duurt om het paard te pakken
• Halster niet plots grijpen, paarden reageren sneller dan mensen
Invloedrijke factoren
• Gemoedstoestand (zowel van de mens als van het paard)
• Kleding (vermijd felle kleuren en wapperende stoffen)
• Weersomstandigheden (koud, regenachtig of onweerachtig weer kan paarden
onrustig maken)
• Geheugen (paarden onthouden eerdere ervaringen met mensen)
• Andere paarden kunnen zowel positief als negatief invloed hebben
Eventuele tips
• Hurken kan helpen om minder bedreigend over te komen
• Gebruik een lokpaard: vang eerst een ander paard om het gewenste paard te
laten volgen
• Vang het paard niet alleen voor negatieve ervaringen (zoals hoefsmid, veearts,
werk). Vang het enkele uren op voorhand en laat het iets positiefs ervaren
• Insluiten indien nodig: werk met voldoende mensen, een lang touw en draag
handschoenen voor veiligheid
Paard in de stal benaderen:
• Rustig en zonder haast de stal betreden
• Aandacht trekken met stem om het paard niet te laten schrikken
• Zorg dat het hoofd naar de ingang gericht is voordat je het benadert
• Indien de achterhand naar de ingang gericht is:
o Wachten tot het paard zich omdraait
o Indien nodig: voorzichtig naast de achterhand gaan staan en stevig tegen
de dijen drukken terwijl je streng spreekt om het paard opzij te laten gaan
• Bij agressieve paarden: kalm en zelfverzekerd blijven, je niet laten intimideren
Halsteren
• Aan de linkerzijde (ridders vroeger zwaard lang links) van het paard staan
• Voor de schouder staan, iets achter het hoofd om kopstoten te vermijden
• Halster omdoen
• Halstertouw met beide handen vastnemen:
o Rechterhand op ± 20 cm van de musketonhaak
o Linkerhand verder op het touw plaatsen
o Touw niet laten slepen bij de voeten van de verzorger of de hoeven van
het paard
o Touw nooit rond de hand wikkelen om verwondingen te voorkomen
➔ omdoen van een halster vergelijkbaar is met het omdoen van een stalband
,Soorten halsters bestaande uit verschillende materialen: nylon,
leer, touwhalsters, met of zonder vacht,… sommige ook met extra
voering voor comfort
Laat een halster niet aan op de weide! → verwondingen!
Touwhalster
Niet continu trekken of druk geven: Het paard moet niet geforceerd worden; gebruik
een rustige, gecontroleerde benadering
Paard beheersen
• Vluchtdier: Paarden reageren snel op bedreigingen en kunnen vluchtgedrag
vertonen
• Slim versus sterk: Paarden zijn vaak slimmer dan sterk, dus geduld en rustige
leiding zijn belangrijker dan fysieke kracht
Paard aanbinden: veiligheidsknoop (paard krijgt hem niet los, wij wel)
Paard loslaten in de weide:
• Handschoenen dragen om brandwonden aan de handen te vermijden
• Dier bij de ingang van de weide of paddock altijd een halve draai laten maken,
zodat het paard met het hoofd naar de begeleider gericht is
• Paard kan stampen of achteruit bewegen van blijdschap wanneer het de weide
in komt, wees voorzichtig bij het loslaten om verwondingen te voorkomen
Dwangmiddelen:
Veilig benaderen van een (gewond of ziek) paard
• Blijf kalm en rustig: Paarden reageren op je energie
, • Praat tegen het paard: Dit helpt om het paard te kalmeren en bewust te maken
van je aanwezigheid
• Een paard valt zelden aan, maar vlucht vaak bij angst, wat kan leiden tot slaan
of verwonden
• Sta altijd aan dezelfde kant om onvoorspelbare bewegingen te vermijden
• Gebruik altijd een halster en lang touw voor controle
• Omstaanders ver weg en stil houden: voorkomt extra stress bij het paard
• Denk altijd eerst aan je veiligheid
Afbeelding Middel Omschrijving
Neusknijper - Niet-snijdend touw, lengte is zeer belangrijk
(praam) - Rubberstang voorkomt schade
- De lus wordt om de bovenlip aangebracht en aangedraaid tot
het niet meer verder kan → endorfines
- Liever niet om het oor (gevoelig gebied)
Oor en neus - Liever niet doen: Kan veel pijn veroorzaken en moet vermeden
nijpen worden, tenzij strikt noodzakelijk
- Hierbij komen geen endorfines vrij
Veulens - Onder de hals en onder de staart vasthouden om het veulen
rustig te houden
Mexicaanse - Ook gebruikt voor injecties in de hals om beweging te
greep voorkomen
- Vastpakken aan huidplooi achter halsvlakte
Voetje - Het paard het voetje laten optillen voor verzorging van de
opnemen hoeven of andere handelingen
- Paard zal minder snel slaan wegens onevenwicht
Paard
Veilig omgaan met een paard
Oren naar achteren: kan onderdanig zijn of dreiging
Neus gefronst: dreiging
Oren ontspannen opzij, onderlip hangend, Li AP in rust: ontspannen
Hoe communiceren wij met paard?
- Stem
• Op dressuurwedstrijden verboden
• Nooit roepen! Rustige, duidelijke toon is belangrijk
• Woorden van max. twee lettergrepen voor herkenning
• Klanken moeten voldoende verschillend zijn
• Op afstand bruikbaar
• Consistentie: Alle personen gebruiken dezelfde commando’s
- Gebaren
Omgang met een paard
• Gebaren & lichaamstaal
o Paarden voelen gemoedstoestand van mensen perfect aan
o Stress bij de mens → stress bij het paard → vicieuze cirkel
o Lichaamshouding & gebaren zijn cruciaal
• Omgaan met agressie
o Niet achteruitgaan → toont onderwerping
o Groot maken & vooruitgaan → toont dominantie
Paard uit de weide halen:
• Rustig blijven → Niet nerveus zijn
• Belonen als het paard zich laat vangen
• Gebruik panoramisch zicht:
o Houd een algemeen overzicht
o Niet fixeren (roofdieren fixeren hun prooi voor een aanval)
o Houd het paard in het oog via een ooghoek, beweeg in cirkels zonder
direct oogcontact.
• Als het paard naar je toe komt → Blijf onbeweeglijk staan
• Lokken mogelijk, maar geen gewoonte maken (bv. wortel of suikerklontje)
Paard benaderen
• Rustig en zelfverzekerd naar het paard toelopen
• Niet impulsief op het hoofd of de hals afgaan
• Schuin van voren benaderen, richting de schouder
• Hand uitsteken, zodat het paard kan ruiken
• Draait het paard de achterhand naar je toe? Drijf het voorzichtig weg
• Als het paard wegloopt, blijf rustig staan en wacht tot het terugkomt
,Vangen en hanteren
• In een kleinere wei zetten als hij moeilijk te vangen is
• Geen grote kuddes, beter groepen van 2 à 3 paarden
• Nooit straffen, zelfs niet als het lang duurt om het paard te pakken
• Halster niet plots grijpen, paarden reageren sneller dan mensen
Invloedrijke factoren
• Gemoedstoestand (zowel van de mens als van het paard)
• Kleding (vermijd felle kleuren en wapperende stoffen)
• Weersomstandigheden (koud, regenachtig of onweerachtig weer kan paarden
onrustig maken)
• Geheugen (paarden onthouden eerdere ervaringen met mensen)
• Andere paarden kunnen zowel positief als negatief invloed hebben
Eventuele tips
• Hurken kan helpen om minder bedreigend over te komen
• Gebruik een lokpaard: vang eerst een ander paard om het gewenste paard te
laten volgen
• Vang het paard niet alleen voor negatieve ervaringen (zoals hoefsmid, veearts,
werk). Vang het enkele uren op voorhand en laat het iets positiefs ervaren
• Insluiten indien nodig: werk met voldoende mensen, een lang touw en draag
handschoenen voor veiligheid
Paard in de stal benaderen:
• Rustig en zonder haast de stal betreden
• Aandacht trekken met stem om het paard niet te laten schrikken
• Zorg dat het hoofd naar de ingang gericht is voordat je het benadert
• Indien de achterhand naar de ingang gericht is:
o Wachten tot het paard zich omdraait
o Indien nodig: voorzichtig naast de achterhand gaan staan en stevig tegen
de dijen drukken terwijl je streng spreekt om het paard opzij te laten gaan
• Bij agressieve paarden: kalm en zelfverzekerd blijven, je niet laten intimideren
Halsteren
• Aan de linkerzijde (ridders vroeger zwaard lang links) van het paard staan
• Voor de schouder staan, iets achter het hoofd om kopstoten te vermijden
• Halster omdoen
• Halstertouw met beide handen vastnemen:
o Rechterhand op ± 20 cm van de musketonhaak
o Linkerhand verder op het touw plaatsen
o Touw niet laten slepen bij de voeten van de verzorger of de hoeven van
het paard
o Touw nooit rond de hand wikkelen om verwondingen te voorkomen
➔ omdoen van een halster vergelijkbaar is met het omdoen van een stalband
,Soorten halsters bestaande uit verschillende materialen: nylon,
leer, touwhalsters, met of zonder vacht,… sommige ook met extra
voering voor comfort
Laat een halster niet aan op de weide! → verwondingen!
Touwhalster
Niet continu trekken of druk geven: Het paard moet niet geforceerd worden; gebruik
een rustige, gecontroleerde benadering
Paard beheersen
• Vluchtdier: Paarden reageren snel op bedreigingen en kunnen vluchtgedrag
vertonen
• Slim versus sterk: Paarden zijn vaak slimmer dan sterk, dus geduld en rustige
leiding zijn belangrijker dan fysieke kracht
Paard aanbinden: veiligheidsknoop (paard krijgt hem niet los, wij wel)
Paard loslaten in de weide:
• Handschoenen dragen om brandwonden aan de handen te vermijden
• Dier bij de ingang van de weide of paddock altijd een halve draai laten maken,
zodat het paard met het hoofd naar de begeleider gericht is
• Paard kan stampen of achteruit bewegen van blijdschap wanneer het de weide
in komt, wees voorzichtig bij het loslaten om verwondingen te voorkomen
Dwangmiddelen:
Veilig benaderen van een (gewond of ziek) paard
• Blijf kalm en rustig: Paarden reageren op je energie
, • Praat tegen het paard: Dit helpt om het paard te kalmeren en bewust te maken
van je aanwezigheid
• Een paard valt zelden aan, maar vlucht vaak bij angst, wat kan leiden tot slaan
of verwonden
• Sta altijd aan dezelfde kant om onvoorspelbare bewegingen te vermijden
• Gebruik altijd een halster en lang touw voor controle
• Omstaanders ver weg en stil houden: voorkomt extra stress bij het paard
• Denk altijd eerst aan je veiligheid
Afbeelding Middel Omschrijving
Neusknijper - Niet-snijdend touw, lengte is zeer belangrijk
(praam) - Rubberstang voorkomt schade
- De lus wordt om de bovenlip aangebracht en aangedraaid tot
het niet meer verder kan → endorfines
- Liever niet om het oor (gevoelig gebied)
Oor en neus - Liever niet doen: Kan veel pijn veroorzaken en moet vermeden
nijpen worden, tenzij strikt noodzakelijk
- Hierbij komen geen endorfines vrij
Veulens - Onder de hals en onder de staart vasthouden om het veulen
rustig te houden
Mexicaanse - Ook gebruikt voor injecties in de hals om beweging te
greep voorkomen
- Vastpakken aan huidplooi achter halsvlakte
Voetje - Het paard het voetje laten optillen voor verzorging van de
opnemen hoeven of andere handelingen
- Paard zal minder snel slaan wegens onevenwicht
