lOMoARcPSD|11107141
Gedrag en Maatschappij: Sociaal Dilemma's en Evolutie van
Gedrag
Gedrag en Maatschappij (Universiteit Antwerpen)
Scannen om te openen op Studocu
Studocu wordt niet gesponsord of ondersteund door een hogeschool of universiteit
Gedownload door Jef Vermeulen ()
, lOMoARcPSD|11107141
Gedrag en maatschappij
Stilstaan is achteruit gaan
We moeten ons continu aanpassen ->
Continu lopen om op dezelfde plaats te blijven staan
De grootste aanpassing is de groeiende wereldbevolking -> gaat niet enkel over
de mensen die er bij komen maar gaat ook over de groeiende hoeveelheid auto’s,
fietsen, economische groei, …
Maatschappelijke problemen veroorzaken sociale dilemma’s
Sociaal dilemma = conflict tussen persoonlijk voordeel en collectief
belang. Wanneer teveel mensen uit eigenbelang handelen, verliest
iedereen.
o Als te veel mensen uit eigenbelang handelen, dan verliest iedereen
o Nooit eigen voordeel en gemeenschappelijk goed optimaliseren -> ene
gaat ten koste van het andere
een sociaal dilemma kan men nooit eigen voordeel en gemeenschappelijke
welvaart samen realiseren.
Andere voorbeelden: klimaatopwarming, carpooling, recycling, huishoudelijke
taken, groepswerken, …
o Bv. Belastingen ontduiken -> je kan belastingen ontduiken, maar als
iedereen dit doet zal het maatschappelijke goed verdwijnen
Ook democratie is een sociaal dilemma
Voorschriften en wetten komen tot stand via vertegenwoordiging van de
maatschappij.
1
Gedownload door Jef Vermeulen ()
, lOMoARcPSD|11107141
Wanneer onvoldoende mensen deelnemen aan publiek debat (via stemrecht),
riskeren de voordelen van de democratie ondermijnd te worden door
machtsmisbruik van enkelen.
Democratische maatschappij kan niet bestaan zonder burgerzin.
o Als je je mening geloofwaardig wil maken, heb je nood aan fact checking
o Democratie is daarom een sociaal dilemma want je moet je feiten
nachecken
Deelnemen aan publiek debat vraagt “fact checking”
Als je een standpunt inneemt, dan moet je beseffen dat dat standpunt sociaal
geconstrueerd is -> gevolg van sociale normen in de cultuur, cultuur zelf, politieke
overtuigen, …. (heb je niet alleen beslist)
- Alles is contingent, maar niets arbitrair ( er is een reden dat dingen zijn
zoals ze zijn, omdat de context zo is)
Voor welke denkwijze staan we open?
En hoe gaan we om met de denkwijze van anderen waar we het niet mee eens zijn?
Onze denkwijze is een sociale constructie
Het ‘sociale’ versus het ‘individu’
- Allebei nodig om te begrijpen wie wij zijn en wat de maatschappij is
- Wij als biologische wezen zijn geëvolueerd om continu flexibel te
kunnen reageren (we zijn gesocialiseerd)
- Wij gaan de doelen van de maatschappij beheren
De rode draad
Individueel gedrag <-> Sociale interacties <-> samenleving
wisselwerking met sociale interacties als stuwkracht voor individueel gedrag
de manier waarop jij leeft, heeft een impact op maatschappij en wordt beïnvloed door
de maatschappij
2
Gedownload door Jef Vermeulen ()
, lOMoARcPSD|11107141
Deel 1: Gedrag
“ We are a social beast occupying a cognitive niche” (Steven Pinker Pinker)
- Wij zijn een sociaal dier, maar wij zijn ook cognitief heel begaafd
- Veel dieren hebben cultuur, maar geen kunst (kunst is iets typisch voor de
moderne mens)
Toen zijn we ons anders gaan gedragen dan de mensen voor ons
Vb. Vitruvius
We hebben een groot brein, maar ons brein is anders georganiseerd -> groene delen
zijn bij ons veel groter en complexer dan bij andere primaatsoorten
Pt: referenties tussen onszelf en anderen -> sociale interacties zijn dus voor ons heel
belangrijk geworden
IPF: redeneringsvermogen en zelfcontrole
We hebben daarnaast ook een hele lange kindertijd (Steven Pinker Pinker)
- Noodzakelijk voor sociale interactie met maatschappij
Daarnaast hebben we ook taal: toepassing grammatica voor communicatie met
anderen
Homo sapiens: een bijzonder paradox
Inzetten om strategisch en zelfzuchtig te zijn (win situaties), maar dit kunnen we ook
inzetten om hulpvaardig enz. te zijn
Intelligent, Sociaal
Hulpvaardig
Meevoelend
Zelfzuchtig
Strategisch
Die combinatie is ook uniek in de dierenwereld -> enorme
capaciteit om samen te werken, maar ook om destructief te zijn, ook uniek in het
aanpassen van de wereld aan onze noden (wij passen ons heel snel aan, maar we
passen ook de omgeving aan ons aan) -> enorme ecologische voetafdruk
Wie is de Homo sapiens?
Groot brein; lange kindertijd; kunst/taal/abstractie
Paradoxaal gedrag (soms sociaal, maar anders zelfzuchtig)
Onevenaarbaar succes in biomassa, flexibiliteit, creativiteit, maar ook een
neiging tot geweld, destructie,
3
Gedownload door Jef Vermeulen ()
Gedrag en Maatschappij: Sociaal Dilemma's en Evolutie van
Gedrag
Gedrag en Maatschappij (Universiteit Antwerpen)
Scannen om te openen op Studocu
Studocu wordt niet gesponsord of ondersteund door een hogeschool of universiteit
Gedownload door Jef Vermeulen ()
, lOMoARcPSD|11107141
Gedrag en maatschappij
Stilstaan is achteruit gaan
We moeten ons continu aanpassen ->
Continu lopen om op dezelfde plaats te blijven staan
De grootste aanpassing is de groeiende wereldbevolking -> gaat niet enkel over
de mensen die er bij komen maar gaat ook over de groeiende hoeveelheid auto’s,
fietsen, economische groei, …
Maatschappelijke problemen veroorzaken sociale dilemma’s
Sociaal dilemma = conflict tussen persoonlijk voordeel en collectief
belang. Wanneer teveel mensen uit eigenbelang handelen, verliest
iedereen.
o Als te veel mensen uit eigenbelang handelen, dan verliest iedereen
o Nooit eigen voordeel en gemeenschappelijk goed optimaliseren -> ene
gaat ten koste van het andere
een sociaal dilemma kan men nooit eigen voordeel en gemeenschappelijke
welvaart samen realiseren.
Andere voorbeelden: klimaatopwarming, carpooling, recycling, huishoudelijke
taken, groepswerken, …
o Bv. Belastingen ontduiken -> je kan belastingen ontduiken, maar als
iedereen dit doet zal het maatschappelijke goed verdwijnen
Ook democratie is een sociaal dilemma
Voorschriften en wetten komen tot stand via vertegenwoordiging van de
maatschappij.
1
Gedownload door Jef Vermeulen ()
, lOMoARcPSD|11107141
Wanneer onvoldoende mensen deelnemen aan publiek debat (via stemrecht),
riskeren de voordelen van de democratie ondermijnd te worden door
machtsmisbruik van enkelen.
Democratische maatschappij kan niet bestaan zonder burgerzin.
o Als je je mening geloofwaardig wil maken, heb je nood aan fact checking
o Democratie is daarom een sociaal dilemma want je moet je feiten
nachecken
Deelnemen aan publiek debat vraagt “fact checking”
Als je een standpunt inneemt, dan moet je beseffen dat dat standpunt sociaal
geconstrueerd is -> gevolg van sociale normen in de cultuur, cultuur zelf, politieke
overtuigen, …. (heb je niet alleen beslist)
- Alles is contingent, maar niets arbitrair ( er is een reden dat dingen zijn
zoals ze zijn, omdat de context zo is)
Voor welke denkwijze staan we open?
En hoe gaan we om met de denkwijze van anderen waar we het niet mee eens zijn?
Onze denkwijze is een sociale constructie
Het ‘sociale’ versus het ‘individu’
- Allebei nodig om te begrijpen wie wij zijn en wat de maatschappij is
- Wij als biologische wezen zijn geëvolueerd om continu flexibel te
kunnen reageren (we zijn gesocialiseerd)
- Wij gaan de doelen van de maatschappij beheren
De rode draad
Individueel gedrag <-> Sociale interacties <-> samenleving
wisselwerking met sociale interacties als stuwkracht voor individueel gedrag
de manier waarop jij leeft, heeft een impact op maatschappij en wordt beïnvloed door
de maatschappij
2
Gedownload door Jef Vermeulen ()
, lOMoARcPSD|11107141
Deel 1: Gedrag
“ We are a social beast occupying a cognitive niche” (Steven Pinker Pinker)
- Wij zijn een sociaal dier, maar wij zijn ook cognitief heel begaafd
- Veel dieren hebben cultuur, maar geen kunst (kunst is iets typisch voor de
moderne mens)
Toen zijn we ons anders gaan gedragen dan de mensen voor ons
Vb. Vitruvius
We hebben een groot brein, maar ons brein is anders georganiseerd -> groene delen
zijn bij ons veel groter en complexer dan bij andere primaatsoorten
Pt: referenties tussen onszelf en anderen -> sociale interacties zijn dus voor ons heel
belangrijk geworden
IPF: redeneringsvermogen en zelfcontrole
We hebben daarnaast ook een hele lange kindertijd (Steven Pinker Pinker)
- Noodzakelijk voor sociale interactie met maatschappij
Daarnaast hebben we ook taal: toepassing grammatica voor communicatie met
anderen
Homo sapiens: een bijzonder paradox
Inzetten om strategisch en zelfzuchtig te zijn (win situaties), maar dit kunnen we ook
inzetten om hulpvaardig enz. te zijn
Intelligent, Sociaal
Hulpvaardig
Meevoelend
Zelfzuchtig
Strategisch
Die combinatie is ook uniek in de dierenwereld -> enorme
capaciteit om samen te werken, maar ook om destructief te zijn, ook uniek in het
aanpassen van de wereld aan onze noden (wij passen ons heel snel aan, maar we
passen ook de omgeving aan ons aan) -> enorme ecologische voetafdruk
Wie is de Homo sapiens?
Groot brein; lange kindertijd; kunst/taal/abstractie
Paradoxaal gedrag (soms sociaal, maar anders zelfzuchtig)
Onevenaarbaar succes in biomassa, flexibiliteit, creativiteit, maar ook een
neiging tot geweld, destructie,
3
Gedownload door Jef Vermeulen ()
