ALGEMENE RECHTSLEER
Eerste Bachelor Rechten
2024-2025
FREDERIK PEERAER
,Inleiding .............................................................................................................................. 16
Wat gaan we dit semester doen? ....................................................................................... 16
fundamentele vragen .................................................................................................... 16
Rode draad ................................................................................................................... 16
Hoe concreet doen? ......................................................................................................... 17
Studieondersteuning ..................................................................................................... 18
Leerstof Examen ........................................................................................................... 19
Examen ........................................................................................................................ 19
Wat is recht? ........................................................................................................................ 20
Begeleidingsvragen ........................................................................................................... 20
Een moeilijke vraag ........................................................................................................... 20
Is er wel een definitie nodig? .......................................................................................... 20
Recht kent vele vormen ................................................................................................. 21
Recht is standpunt- en maatschappijafhankelijk ............................................................ 22
Fundamentele transformaties in de mensenmaatschappij ................................................. 23
Proloog ......................................................................................................................... 23
Samenleving van jager en voedselverzamelaars ............................................................. 24
Kenmerken: ................................................................................................. 24
Regels over ................................................................................................. 25
Twee soorten clans ...................................................................................... 25
Uithuwelijking ............................................................................................. 26
Chiefdoms .................................................................................................................... 26
Kenmerken: ................................................................................................. 26
Regels over ................................................................................................. 27
Rijken ........................................................................................................................... 28
Kenmerken .................................................................................................. 28
Afkomst regels............................................................................................. 28
Codex Hammurabi als voorbeeld .............................................................. 28
Regels over ................................................................................................. 29
Reguleringsconstanten ................................................................................ 30
Moderne Staten ............................................................................................................ 30
Definitie ...................................................................................................... 30
Wat vooraf ging ............................................................................................ 31
Verdere ontwikkelingen ................................................................................ 31
, 1. Territoriale staat ................................................................................ 31
2. Natiestaat ......................................................................................... 32
3. Welvaarts- of verzorgingsstaat ............................................................ 32
4. Actieve welvaartsstaat .......................................................................... 32
Government → Governance ........................................................................ 33
Governement ........................................................................................... 33
Governance ............................................................................................. 33
Kenmerken van recht ........................................................................................................... 35
Begeleidingsvragen ........................................................................................................... 35
Recht en stroomlijning menselijk gedrag............................................................................ 35
RB ................................................................................................................................ 35
Geschreven ................................................................................................. 36
Ongeschreven ............................................................................................. 36
GB ................................................................................................................................ 36
Soorten ordeningen .......................................................................................................... 36
Descriptieve ordening ................................................................................................... 36
Normatieve ordening ..................................................................................................... 37
Twee soorten verwachtingen ............................................................................................. 37
Cognitieve verwachting ................................................................................................. 37
Normatieve verwachting ............................................................................................... 37
Die verwachtingen binnen de ordeningen .......................................................................... 37
Descriptieve ordening = cognitieve verwachting ............................................................. 37
Normatieve ordening = normatieve verwachtingen ......................................................... 38
Theorieën EN de ordeningen EN verwachtingen ................................................................. 38
RB ................................................................................................................................ 38
GB ................................................................................................................................ 38
Link tussen beide? ........................................................................................................ 39
Ordeningen en soorten samenlevingen ............................................................................. 40
Verwachtingen onderscheid .......................................................................................... 40
Informele gedragsregels = recht? ................................................................................... 40
Algemeen karakter ........................................................................................................ 41
Rechtspluralisme ............................................................................................................. 41
Zacht ............................................................................................................................ 41
Hard ............................................................................................................................. 42
, De omvattendheid van de ordeningen ........................................................... 42
Institutionele oorsprong? .................................................................................................. 43
Naleving? ......................................................................................................................... 43
Vraag 1: Mogelijkheid tot handhaving? ........................................................... 43
Afdwingbaar? ........................................................................................... 43
Controle in samenlevingen ....................................................................... 45
Internationaal recht = recht? ..................................................................... 45
Vraag 2: Effectieve naleving? ........................................................................ 45
Vraag 3: effectieve handhaving? .................................................................... 46
De Seksismewet ...................................................................................... 46
Gevolgen niet handhaving ......................................................................... 46
25 km/u verkeersborden ........................................................................... 47
Overzicht ...................................................................................................................... 47
“juiste” ordening............................................................................................................... 48
Begeleidingsvragen ....................................................................................................... 48
Gericht op juiste ordening ............................................................................................. 49
Grondslag van regels ..................................................................................................... 49
Normatieve rechtvaardiging........................................................................................... 50
Persoonlijkheid ............................................................................................ 50
Vertrouwen in regelgever .............................................................................. 51
Andermans gedrag ....................................................................................... 51
Culturele factoren ....................................................................................... 51
Gezaghebbende ideeën of instanties ............................................................ 51
Het begrip rechtvaardigheid .......................................................................................... 51
Verdelende VS vereffende rechtvaardigheid ................................................... 51
Regel strookt niet met je grondslag ................................................................................ 52
Toepassingen .............................................................................................. 52
Antigone .................................................................................................. 52
Begraffenissen tijdens corona ................................................................... 52
Muurschuttersprocessen .......................................................................... 52
Het geval S............................................................................................... 53
Spelonkers fictieve casus ......................................................................... 53
Rechtvaardigingstheorieën ............................................................................................ 53
Eerste Bachelor Rechten
2024-2025
FREDERIK PEERAER
,Inleiding .............................................................................................................................. 16
Wat gaan we dit semester doen? ....................................................................................... 16
fundamentele vragen .................................................................................................... 16
Rode draad ................................................................................................................... 16
Hoe concreet doen? ......................................................................................................... 17
Studieondersteuning ..................................................................................................... 18
Leerstof Examen ........................................................................................................... 19
Examen ........................................................................................................................ 19
Wat is recht? ........................................................................................................................ 20
Begeleidingsvragen ........................................................................................................... 20
Een moeilijke vraag ........................................................................................................... 20
Is er wel een definitie nodig? .......................................................................................... 20
Recht kent vele vormen ................................................................................................. 21
Recht is standpunt- en maatschappijafhankelijk ............................................................ 22
Fundamentele transformaties in de mensenmaatschappij ................................................. 23
Proloog ......................................................................................................................... 23
Samenleving van jager en voedselverzamelaars ............................................................. 24
Kenmerken: ................................................................................................. 24
Regels over ................................................................................................. 25
Twee soorten clans ...................................................................................... 25
Uithuwelijking ............................................................................................. 26
Chiefdoms .................................................................................................................... 26
Kenmerken: ................................................................................................. 26
Regels over ................................................................................................. 27
Rijken ........................................................................................................................... 28
Kenmerken .................................................................................................. 28
Afkomst regels............................................................................................. 28
Codex Hammurabi als voorbeeld .............................................................. 28
Regels over ................................................................................................. 29
Reguleringsconstanten ................................................................................ 30
Moderne Staten ............................................................................................................ 30
Definitie ...................................................................................................... 30
Wat vooraf ging ............................................................................................ 31
Verdere ontwikkelingen ................................................................................ 31
, 1. Territoriale staat ................................................................................ 31
2. Natiestaat ......................................................................................... 32
3. Welvaarts- of verzorgingsstaat ............................................................ 32
4. Actieve welvaartsstaat .......................................................................... 32
Government → Governance ........................................................................ 33
Governement ........................................................................................... 33
Governance ............................................................................................. 33
Kenmerken van recht ........................................................................................................... 35
Begeleidingsvragen ........................................................................................................... 35
Recht en stroomlijning menselijk gedrag............................................................................ 35
RB ................................................................................................................................ 35
Geschreven ................................................................................................. 36
Ongeschreven ............................................................................................. 36
GB ................................................................................................................................ 36
Soorten ordeningen .......................................................................................................... 36
Descriptieve ordening ................................................................................................... 36
Normatieve ordening ..................................................................................................... 37
Twee soorten verwachtingen ............................................................................................. 37
Cognitieve verwachting ................................................................................................. 37
Normatieve verwachting ............................................................................................... 37
Die verwachtingen binnen de ordeningen .......................................................................... 37
Descriptieve ordening = cognitieve verwachting ............................................................. 37
Normatieve ordening = normatieve verwachtingen ......................................................... 38
Theorieën EN de ordeningen EN verwachtingen ................................................................. 38
RB ................................................................................................................................ 38
GB ................................................................................................................................ 38
Link tussen beide? ........................................................................................................ 39
Ordeningen en soorten samenlevingen ............................................................................. 40
Verwachtingen onderscheid .......................................................................................... 40
Informele gedragsregels = recht? ................................................................................... 40
Algemeen karakter ........................................................................................................ 41
Rechtspluralisme ............................................................................................................. 41
Zacht ............................................................................................................................ 41
Hard ............................................................................................................................. 42
, De omvattendheid van de ordeningen ........................................................... 42
Institutionele oorsprong? .................................................................................................. 43
Naleving? ......................................................................................................................... 43
Vraag 1: Mogelijkheid tot handhaving? ........................................................... 43
Afdwingbaar? ........................................................................................... 43
Controle in samenlevingen ....................................................................... 45
Internationaal recht = recht? ..................................................................... 45
Vraag 2: Effectieve naleving? ........................................................................ 45
Vraag 3: effectieve handhaving? .................................................................... 46
De Seksismewet ...................................................................................... 46
Gevolgen niet handhaving ......................................................................... 46
25 km/u verkeersborden ........................................................................... 47
Overzicht ...................................................................................................................... 47
“juiste” ordening............................................................................................................... 48
Begeleidingsvragen ....................................................................................................... 48
Gericht op juiste ordening ............................................................................................. 49
Grondslag van regels ..................................................................................................... 49
Normatieve rechtvaardiging........................................................................................... 50
Persoonlijkheid ............................................................................................ 50
Vertrouwen in regelgever .............................................................................. 51
Andermans gedrag ....................................................................................... 51
Culturele factoren ....................................................................................... 51
Gezaghebbende ideeën of instanties ............................................................ 51
Het begrip rechtvaardigheid .......................................................................................... 51
Verdelende VS vereffende rechtvaardigheid ................................................... 51
Regel strookt niet met je grondslag ................................................................................ 52
Toepassingen .............................................................................................. 52
Antigone .................................................................................................. 52
Begraffenissen tijdens corona ................................................................... 52
Muurschuttersprocessen .......................................................................... 52
Het geval S............................................................................................... 53
Spelonkers fictieve casus ......................................................................... 53
Rechtvaardigingstheorieën ............................................................................................ 53