Arbeidslandschap OLOD 9.1
Inhoudsopgave: arbeidslandschap
1 Introductie tot de Vlaamse arbeidsmarkt......................................................3
1.1 Werkzaamheid.......................................................................................................... 3
1.2 Arbeidsmarktbeleid................................................................................................... 3
1.3 Arbeidsongeschiktheid & handicap...........................................................................4
1.4 Beleid & onderzoek................................................................................................... 4
1.4.1 Beleid: collectief maatwerk................................................................................4
1.4.2 Beleid: individueel maatwerk.............................................................................4
1.4.3 Beleid: arbeidsmatige activiteiten......................................................................4
1.4.4 Participatieladder............................................................................................... 4
2 Het veld arbeid en gezondheid.....................................................................5
2.1 VDAB........................................................................................................................ 5
2.1.1 Sectorale (reguliere) dienstverlening.................................................................5
2.1.2 Intensieve dienstverlening.................................................................................5
2.1.3 dienst gespecialiseerde screening (dgs).............................................................9
2.1.4 TOM.................................................................................................................... 9
2.1.5 gespecialiseerde partners................................................................................10
2.2 Maatregelen voor personen met gezondheidsproblemen.......................................11
2.2.1 betaald werk met ondersteuning......................................................................13
3 Organisatiecultuur.....................................................................................15
3.1 Waardedimensies in organiscoop...........................................................................15
3.2 Cultuurdimensies.................................................................................................... 15
3.3 Vijf cultuurfamilies.................................................................................................. 15
3.3.1 Machtscultuur................................................................................................... 15
3.3.2 Functiecultuur.................................................................................................. 16
3.3.3 Empowermentcultuur.......................................................................................16
3.3.4 Takencultuur.................................................................................................... 16
3.3.5 Personencultuur............................................................................................... 16
3.4 Monoculturen.......................................................................................................... 16
3.5 Biculturen............................................................................................................... 16
3.6 Subcultuur.............................................................................................................. 17
1
,Arbeidslandschap OLOD 9.1
4 PRA ARBEIDSLANDSCHAP...........................................................................17
5 Re-integratie na ziekte op de arbeidsmarkt................................................18
5.1 Waarom re-integratie?............................................................................................ 18
5.2 Wetgeving en rollen................................................................................................ 18
5.3 Vermijden dat mensen met gezondheidsproblemen uitvallen................................20
5.4 uitvallers zo snel mogelijk terug aan het werk........................................................24
5.4.1 rol van de arbeidsarts.......................................................................................24
5.4.2 rol adviserend arts........................................................................................... 25
5.5 rol vanuit de zorg.................................................................................................... 26
5.5.1 aan het werk gaan............................................................................................ 26
5.5.2 op het werk...................................................................................................... 26
5.6 verschillende artsen................................................................................................ 27
5.6.1 controle arts..................................................................................................... 27
5.6.2 arts-inspecteur (RIZIV).....................................................................................27
5.6.3 raadgevend arts verzekering............................................................................27
5.6.4 arts-inspecteur (FOD).......................................................................................27
5.6.5 onafhankelijk arts............................................................................................. 28
6 tewerkstellingsmaatregelen.......................................................................28
6.1 Individueel maatwerk............................................................................................. 28
6.1.1 loonpremie....................................................................................................... 29
6.1.2 begeleidingspremie.......................................................................................... 29
6.1.3 doelgroep......................................................................................................... 29
6.1.4 proces.............................................................................................................. 30
6.2 BTOM...................................................................................................................... 31
6.2.1 aanpassingen arbeidsomgeving.......................................................................31
6.2.2 tussenkomst tolk.............................................................................................. 32
6.2.3 terugbetaling vervoersonkosten.......................................................................32
6.2.4 BTOM procedure............................................................................................... 32
7 professioneel redeneren binnen AGZ..........................................................32
2
,Arbeidslandschap OLOD 9.1
1 INTRODUCTIE TOT DE VLAAMSE ARBEIDSMARKT
Waarom werken wij?
- Eenieder heeft recht op arbeid, op vrije keuze van beroep, op gunstige
arbeidsvoorwaarden en op bescherming tegen werkloosheid
- Voor individuen: inkomen & toegang tot goederen en diensten,
persoonlijke & sociale identiteit, fysiek & mentaal welzijn …
- Voor samenleving: sociale cohesie, economische ontwikkeling, sociale
zekerheid, efficiënte overheidsuitgaven …
1.1 WERKZAAMHEID
Werkzaamheidsgraad: 20-64 jaar
1.2 ARBEIDSMARKTBELEID
- Meer mensen aan het werk krijgen/houden, op een rigide arbeidsmarkt
- Onze welvaart en sociale zekerheid betaalbaar houden
- Groot aantal vacatures in kritieke sectoren tijdig ingevuld krijgen
- De samenleving zo pijnloos mogelijk mee laten evolueren met de
vergrijzing, digitalisering, verduurzaming …
- Vergt moeizame hervormingen in het overheidsbeleid, maar ook
veranderingen in de mindset van mensen
Begeleiding & bemiddeling: VDAB als arbeidsmarktregisseur
Laagdrempelig aanbod, vacature-matching, sollicitatietraining …
Intensieve begeleiding voor wie het nodig heeft, vaak op de werkvloer,
werkervaringsstages en IBO, job- en taalcoaching
Ook gespecialiseerde ondersteuning voor langdurig zieken
Opleiding & vorming
Vlaams opleidingsverlof, opleidingscheques en opleidingskrediet
Opleidingen aangeboden door VDAB, volwassenonderwijs, Syntra,
private opleidingsverstrekkers …
Leercultuur & leernoodsensitiviteit
Tewerkstellingsstimuli
RSZ-bijdrageverminderingen voor kwetsbare doelgroepen (in afbouw)
Jobbonus
VOP (in afbouw)
Gesubsidieerde jobcreatie
DAC, gesco (in afbouw)
Sociale (inschakelings)economie
Collectief maatwerk (vroeger: sociale en beschutte werkplaatsen)
Individueel maatwerk
Arbeidsmatige activiteiten
3
, Arbeidslandschap OLOD 9.1
1.3 ARBEIDSONGESCHIKTHEID & HANDICAP
Arbeidsreserve
= geeft aan hoeveel procent van de beroepsbevolking zich aanbiedt op de
arbeidsmarkt maar geen werk vindt
Arbeidshandicap
= aandeel personen met langdurige hinder door handicap, aandoening of ziekte
in de totale bevolking
1.4 BELEID & ONDERZOEK
1.4.1 BELEID: COLLECTIEF MAATWERK
- Vroeger: sociale en beschutte werkplaatsen
- Voor mensen met een gezondheidsprobleem of een beperking
functiestoornissen van mentale & psychische, lichamelijke of zintuiglijke
aard of psychosociale factoren
- Op basis van attestering of inschatting op basis van International
Classification of Functioning, disability and health
- Begeleiding, loonkostverlaging, vaak ook een sociale dienst
- Bedrijf voert echte economische activiteit uit
1.4.2 BELEID: INDIVIDUEEL MAATWERK
- Zelfde doelgroep bij collectief maatwerk
- Vervangt SINE, VOP, lokale diensteconomie
- Begeleiding, loonkostverlaging
- Gedurende 2 tot 5 jaar
- Bij eender welk bedrijf
1.4.3 BELEID: ARBEIDSMATIGE ACTIVITEITEN
personen die omwille van medische, mentale, psychische, psychiatrische en/of
sociale problematieken niet betaald aan de slag kunnen, maar wel in staat zijn
om minimaal 12u/week deel te nemen aan arbeidsmatige activiteiten
- Onbetaald
- Begeleiding, eventueel doorstroom naar maatwerkbedrijf
- Bij maatwerkbedrijven en hun partners
1.4.4 PARTICIPATIELADDER
4
Inhoudsopgave: arbeidslandschap
1 Introductie tot de Vlaamse arbeidsmarkt......................................................3
1.1 Werkzaamheid.......................................................................................................... 3
1.2 Arbeidsmarktbeleid................................................................................................... 3
1.3 Arbeidsongeschiktheid & handicap...........................................................................4
1.4 Beleid & onderzoek................................................................................................... 4
1.4.1 Beleid: collectief maatwerk................................................................................4
1.4.2 Beleid: individueel maatwerk.............................................................................4
1.4.3 Beleid: arbeidsmatige activiteiten......................................................................4
1.4.4 Participatieladder............................................................................................... 4
2 Het veld arbeid en gezondheid.....................................................................5
2.1 VDAB........................................................................................................................ 5
2.1.1 Sectorale (reguliere) dienstverlening.................................................................5
2.1.2 Intensieve dienstverlening.................................................................................5
2.1.3 dienst gespecialiseerde screening (dgs).............................................................9
2.1.4 TOM.................................................................................................................... 9
2.1.5 gespecialiseerde partners................................................................................10
2.2 Maatregelen voor personen met gezondheidsproblemen.......................................11
2.2.1 betaald werk met ondersteuning......................................................................13
3 Organisatiecultuur.....................................................................................15
3.1 Waardedimensies in organiscoop...........................................................................15
3.2 Cultuurdimensies.................................................................................................... 15
3.3 Vijf cultuurfamilies.................................................................................................. 15
3.3.1 Machtscultuur................................................................................................... 15
3.3.2 Functiecultuur.................................................................................................. 16
3.3.3 Empowermentcultuur.......................................................................................16
3.3.4 Takencultuur.................................................................................................... 16
3.3.5 Personencultuur............................................................................................... 16
3.4 Monoculturen.......................................................................................................... 16
3.5 Biculturen............................................................................................................... 16
3.6 Subcultuur.............................................................................................................. 17
1
,Arbeidslandschap OLOD 9.1
4 PRA ARBEIDSLANDSCHAP...........................................................................17
5 Re-integratie na ziekte op de arbeidsmarkt................................................18
5.1 Waarom re-integratie?............................................................................................ 18
5.2 Wetgeving en rollen................................................................................................ 18
5.3 Vermijden dat mensen met gezondheidsproblemen uitvallen................................20
5.4 uitvallers zo snel mogelijk terug aan het werk........................................................24
5.4.1 rol van de arbeidsarts.......................................................................................24
5.4.2 rol adviserend arts........................................................................................... 25
5.5 rol vanuit de zorg.................................................................................................... 26
5.5.1 aan het werk gaan............................................................................................ 26
5.5.2 op het werk...................................................................................................... 26
5.6 verschillende artsen................................................................................................ 27
5.6.1 controle arts..................................................................................................... 27
5.6.2 arts-inspecteur (RIZIV).....................................................................................27
5.6.3 raadgevend arts verzekering............................................................................27
5.6.4 arts-inspecteur (FOD).......................................................................................27
5.6.5 onafhankelijk arts............................................................................................. 28
6 tewerkstellingsmaatregelen.......................................................................28
6.1 Individueel maatwerk............................................................................................. 28
6.1.1 loonpremie....................................................................................................... 29
6.1.2 begeleidingspremie.......................................................................................... 29
6.1.3 doelgroep......................................................................................................... 29
6.1.4 proces.............................................................................................................. 30
6.2 BTOM...................................................................................................................... 31
6.2.1 aanpassingen arbeidsomgeving.......................................................................31
6.2.2 tussenkomst tolk.............................................................................................. 32
6.2.3 terugbetaling vervoersonkosten.......................................................................32
6.2.4 BTOM procedure............................................................................................... 32
7 professioneel redeneren binnen AGZ..........................................................32
2
,Arbeidslandschap OLOD 9.1
1 INTRODUCTIE TOT DE VLAAMSE ARBEIDSMARKT
Waarom werken wij?
- Eenieder heeft recht op arbeid, op vrije keuze van beroep, op gunstige
arbeidsvoorwaarden en op bescherming tegen werkloosheid
- Voor individuen: inkomen & toegang tot goederen en diensten,
persoonlijke & sociale identiteit, fysiek & mentaal welzijn …
- Voor samenleving: sociale cohesie, economische ontwikkeling, sociale
zekerheid, efficiënte overheidsuitgaven …
1.1 WERKZAAMHEID
Werkzaamheidsgraad: 20-64 jaar
1.2 ARBEIDSMARKTBELEID
- Meer mensen aan het werk krijgen/houden, op een rigide arbeidsmarkt
- Onze welvaart en sociale zekerheid betaalbaar houden
- Groot aantal vacatures in kritieke sectoren tijdig ingevuld krijgen
- De samenleving zo pijnloos mogelijk mee laten evolueren met de
vergrijzing, digitalisering, verduurzaming …
- Vergt moeizame hervormingen in het overheidsbeleid, maar ook
veranderingen in de mindset van mensen
Begeleiding & bemiddeling: VDAB als arbeidsmarktregisseur
Laagdrempelig aanbod, vacature-matching, sollicitatietraining …
Intensieve begeleiding voor wie het nodig heeft, vaak op de werkvloer,
werkervaringsstages en IBO, job- en taalcoaching
Ook gespecialiseerde ondersteuning voor langdurig zieken
Opleiding & vorming
Vlaams opleidingsverlof, opleidingscheques en opleidingskrediet
Opleidingen aangeboden door VDAB, volwassenonderwijs, Syntra,
private opleidingsverstrekkers …
Leercultuur & leernoodsensitiviteit
Tewerkstellingsstimuli
RSZ-bijdrageverminderingen voor kwetsbare doelgroepen (in afbouw)
Jobbonus
VOP (in afbouw)
Gesubsidieerde jobcreatie
DAC, gesco (in afbouw)
Sociale (inschakelings)economie
Collectief maatwerk (vroeger: sociale en beschutte werkplaatsen)
Individueel maatwerk
Arbeidsmatige activiteiten
3
, Arbeidslandschap OLOD 9.1
1.3 ARBEIDSONGESCHIKTHEID & HANDICAP
Arbeidsreserve
= geeft aan hoeveel procent van de beroepsbevolking zich aanbiedt op de
arbeidsmarkt maar geen werk vindt
Arbeidshandicap
= aandeel personen met langdurige hinder door handicap, aandoening of ziekte
in de totale bevolking
1.4 BELEID & ONDERZOEK
1.4.1 BELEID: COLLECTIEF MAATWERK
- Vroeger: sociale en beschutte werkplaatsen
- Voor mensen met een gezondheidsprobleem of een beperking
functiestoornissen van mentale & psychische, lichamelijke of zintuiglijke
aard of psychosociale factoren
- Op basis van attestering of inschatting op basis van International
Classification of Functioning, disability and health
- Begeleiding, loonkostverlaging, vaak ook een sociale dienst
- Bedrijf voert echte economische activiteit uit
1.4.2 BELEID: INDIVIDUEEL MAATWERK
- Zelfde doelgroep bij collectief maatwerk
- Vervangt SINE, VOP, lokale diensteconomie
- Begeleiding, loonkostverlaging
- Gedurende 2 tot 5 jaar
- Bij eender welk bedrijf
1.4.3 BELEID: ARBEIDSMATIGE ACTIVITEITEN
personen die omwille van medische, mentale, psychische, psychiatrische en/of
sociale problematieken niet betaald aan de slag kunnen, maar wel in staat zijn
om minimaal 12u/week deel te nemen aan arbeidsmatige activiteiten
- Onbetaald
- Begeleiding, eventueel doorstroom naar maatwerkbedrijf
- Bij maatwerkbedrijven en hun partners
1.4.4 PARTICIPATIELADDER
4