INHOUD
HOOFDSTUK 1 algemene inleiding tot het vennootschaps- en verenigingsrecht ......................................8
1. wettelijke context .............................................................................................................................8
1.2. europa .................................................................................................................................... 10
1.2. België ...................................................................................................................................... 11
HOOFDSTUK 3 de betrokkenen bij vennootschappen en verenigingen – in het kort............................ 12
A. de belangrijkste actoren in vennootschappen en verenigingen ...................................................... 12
3.1. oprichters, inschrijvers en stichters .......................................................................................... 12
3.2. aandeelhouders/vennoten ....................................................................................................... 13
3.3. leden ....................................................................................................................................... 15
3.4. het bestuursorgaan .................................................................................................................. 15
2.5. toezicht ................................................................................................................................... 17
3.6. personeel ................................................................................................................................ 17
B. de vennootschappen en verenigingen als actor in het rechtsverkeer .............................................. 18
HOOFDSTUK 2 de rechtspersonen in het WVV ..................................................................................... 25
2.1. het begrip rechtspersoon ......................................................................................................... 25
2.2. onderscheid tussen vennootschappen en verenigingen ............................................................. 26
2.3. begrip vennootschap ................................................................................................................ 27
2.3.bis Technieken waarvan het vennootschapsrecht gebruik maakt ................................................. 29
a. de rechtspersoonlijkheid ......................................................................................................... 30
b. het afgescheiden vermogen – de inbreng .................................................................................. 31
c. de beperkte aansprakelijkheid (gehoudenheid) voor de vennoten ............................................... 32
2.4. categorieën van vennootschappen ........................................................................................... 34
2.4.1. algemeen .......................................................................................................................... 34
2.4.2. met of zonder rechtspersoonlijkheid ................................................................................... 34
2.4.3. met of zonder beperkte aansprakelijkheid ........................................................................... 36
2.4.4. personenvennootschappen versus vermogensvennootschappen......................................... 38
2.5. kenmerken van de vennootschapsvormen ................................................................................. 39
2.5.1. overzicht ........................................................................................................................... 39
2.5.2. de maatschap ................................................................................................................... 39
2.5.3. de vof en de commv ........................................................................................................... 41
2.5.4. de bv ................................................................................................................................. 43
2.5.5. CV .................................................................................................................................... 43
2.5.6. de nv ................................................................................................................................. 45
2.6. categorieën van verenigingen .................................................................................................... 45
2.6.1. met of zonder rechtspersoonlijkheid ................................................................................... 45
1
, 2.6.2. kenmerken van de verenigingen opgenomen in het wvv ........................................................ 46
2.6.3. de vzw ............................................................................................................................... 47
2.6.4. de ivzw .............................................................................................................................. 49
2.6.5. de stichtingen .................................................................................................................... 49
2.7. bijzonderheden ........................................................................................................................ 50
2.7.1. genoteerde vennootschappen ............................................................................................ 50
2.7.2. organisaties van openbaar belang (OOB) ............................................................................ 50
2.7.3. erkenning van vennootschappen ........................................................................................ 51
2.7.4. erkenning van verenigingen ................................................................................................ 53
2.8. rechtspersonen die geen vennootschap of vereniging zijn........................................................... 53
HOOFDSTUK 4 de effecten ................................................................................................................ 55
4.1. soorten.................................................................................................................................... 55
4.1.1. aandelen ........................................................................................................................... 55
4.1.2. winstbewijzen ................................................................................................................... 57
4.1.3. obligaties .......................................................................................................................... 58
4.1.4. inschrijvingsrechten .......................................................................................................... 59
4.2. certificaten .............................................................................................................................. 59
4.3. registers .................................................................................................................................. 60
4.3.1. inhoud .............................................................................................................................. 61
4.3.2. splitsing van de registers .................................................................................................... 62
4.4. bijzonderheden van de voornaamste vennootschapsvormen ...................................................... 63
4.4.1. besloten vennootschap (BV) ............................................................................................... 63
4.4.2. coöperatieve vennootschap (CV) ........................................................................................ 65
4.4.3. naamloze vennootschap (NV) ............................................................................................. 66
4.5. overdracht van de effecten ....................................................................................................... 67
4.5.1. bv ..................................................................................................................................... 67
4.5.2. cv ..................................................................................................................................... 70
4.5.3. nv ..................................................................................................................................... 70
HOOFDSTUK 5 oprichting .................................................................................................................. 73
A. algemeen ................................................................................................................................... 73
5.1. hoe? ........................................................................................................................................ 75
5.1.1. vennootschappen en verenigingen zonder rechtspersoonlijkheid ......................................... 75
5.1.2. vennootschappen met rechtspersoonlijkheid ...................................................................... 76
5.1.3. verenigingen met rechtspersoonlijkheid en stichtingen ........................................................ 77
5.1.4. inhoud van de oprichtingsakte ............................................................................................ 79
5.2. bekendmaking van de oprichting ............................................................................................... 79
5.2.1. vennootschaps- of verenigingsdossier en rechtspersonenregister ........................................ 79
2
, 5.2.2. bekendmaking ................................................................................................................... 79
5.3. handelingen voor de oprichting ................................................................................................. 80
5.3.1. verbintenissen aangegaan voor een rechtspersoon in oprichting .......................................... 80
5.3.2. overname van de verbintenis door de rechtspersoon ........................................................... 81
5.3.3. gevolgen van een niet-overname door de rechtspersoon ...................................................... 81
B. vennootschappen....................................................................................................................... 82
5.4. het eigen vermogen bij de oprichting van een vennootschap: kapitaal of inbreng ......................... 82
5.5. verantwoording van het eigen vermogen bij de oprichting: het financieel plan .............................. 84
5.6. soorten inbreng........................................................................................................................ 85
5.7. inbreng in natura ...................................................................................................................... 87
5.7.1. wat komt in aanmerking als inbreng in natura? .................................................................... 87
5.7.2. waardering ........................................................................................................................ 88
5.7.3. vergoeding van de inbreng .................................................................................................. 88
5.7.4. verslag van de oprichters ................................................................................................... 88
5.7.5. normale procedure: tussenkomst van een bedrijfsrevisor .................................................... 89
5.7.6. afwijkende procedure ........................................................................................................ 90
5.7.7. taak van het bestuursorgaan bij de afwijkende procedure .................................................... 90
5.8. quasi-inbreng .......................................................................................................................... 91
5.8.1. bestaansreden van de procedure (enkel voor NV, SE en SCE) ............................................... 91
5.8.2. begrip quasi-inbreng .......................................................................................................... 91
5.8.3. tussenkomst van een bedrijfsrevisor – normale procedure ................................................... 92
5.8.4. afwijkende procedure ........................................................................................................ 93
5.8.5. taak van het bestuursorgaan .............................................................................................. 93
5.8.6. taak van het bestuursorgaan bij de afwijkende procedure .................................................... 94
5.8.7. taak van de algemene vergadering ...................................................................................... 94
5.8.8. openbaarmaking van de verslagen ...................................................................................... 94
5.8.9. gevallen waarin de procedure niet hoeft gevolgd te worden .................................................. 94
5.8.10. gevolgen van het niet naleven van de procedure ................................................................ 95
5.8.11. andere sancties ............................................................................................................... 95
5.9. bv............................................................................................................................................ 95
5.9.1. oprichters en aandeelhouders van een BV........................................................................... 95
5.9.2. oprichting .......................................................................................................................... 96
5.9.3. aanvangsvermogen en inbreng ........................................................................................... 96
5.9.4. volstorting van de inbreng .................................................................................................. 96
5.10. NV ......................................................................................................................................... 97
5.10.1. oprichting ........................................................................................................................ 97
5.10.2. kapitaal ........................................................................................................................... 97
3
, 5.10.3. volstorting ....................................................................................................................... 97
5.11. cv ........................................................................................................................................ 100
5.11.1. oprichting ...................................................................................................................... 100
5.11.2. aanvangsvermogen en inbreng ....................................................................................... 100
5.11.3. volstorting ..................................................................................................................... 100
5.12. oprichtersaansprakelijkheid ................................................................................................. 101
C. nietigheid van de rechtspersoon................................................................................................ 102
5.13. vennootschappen ................................................................................................................ 102
5.14. verenigingen en stichtingen .................................................................................................. 102
5.15. uitsmijter ............................................................................................................................. 103
HOOFDSTUK 6 het bestuursorgaan .................................................................................................. 105
A. algemeen ................................................................................................................................. 105
6.1. rol ......................................................................................................................................... 105
6.2. benoeming ............................................................................................................................ 108
6.3. bezoldiging ............................................................................................................................ 109
6.4. bevoegdheden ....................................................................................................................... 110
6.5. vertegenwoordiging ................................................................................................................ 114
6.5.1. bestuursorgaan ............................................................................................................... 121
6.5.2. bijzondere volmacht ........................................................................................................ 122
6.6. bekendmaking ....................................................................................................................... 122
6.7. vaste vertegenwoordiger ........................................................................................................ 123
B. vennootschappen..................................................................................................................... 124
6.8. BV ......................................................................................................................................... 124
6.8.1. het bestuursorgaan ......................................................................................................... 124
6.8.2. dagelijks bestuur ............................................................................................................. 126
6.9. NV ......................................................................................................................................... 127
6.9.1. de diverse varianten van het bestuursorgaan in een nv ....................................................... 127
6.9.2. raad van bestuur .............................................................................................................. 128
6.9.3. de enige bestuurder ......................................................................................................... 129
6.9.4. het duaal bestuur ............................................................................................................ 129
6.9.5. adviserende comités binnen de6.9.5.1. raad van bestuur en de raad van toezicht ............... 130
6.9.6. het dagelijks bestuur ........................................................................................................ 130
6.9.7. variabele vergoedingen .................................................................................................... 131
6.10. cv ........................................................................................................................................ 131
6.10.1. het bestuursorgaan ........................................................................................................ 131
6.10.2. dagelijks bestuur ........................................................................................................... 132
6.11. tegenstrijdig belang .............................................................................................................. 133
4
HOOFDSTUK 1 algemene inleiding tot het vennootschaps- en verenigingsrecht ......................................8
1. wettelijke context .............................................................................................................................8
1.2. europa .................................................................................................................................... 10
1.2. België ...................................................................................................................................... 11
HOOFDSTUK 3 de betrokkenen bij vennootschappen en verenigingen – in het kort............................ 12
A. de belangrijkste actoren in vennootschappen en verenigingen ...................................................... 12
3.1. oprichters, inschrijvers en stichters .......................................................................................... 12
3.2. aandeelhouders/vennoten ....................................................................................................... 13
3.3. leden ....................................................................................................................................... 15
3.4. het bestuursorgaan .................................................................................................................. 15
2.5. toezicht ................................................................................................................................... 17
3.6. personeel ................................................................................................................................ 17
B. de vennootschappen en verenigingen als actor in het rechtsverkeer .............................................. 18
HOOFDSTUK 2 de rechtspersonen in het WVV ..................................................................................... 25
2.1. het begrip rechtspersoon ......................................................................................................... 25
2.2. onderscheid tussen vennootschappen en verenigingen ............................................................. 26
2.3. begrip vennootschap ................................................................................................................ 27
2.3.bis Technieken waarvan het vennootschapsrecht gebruik maakt ................................................. 29
a. de rechtspersoonlijkheid ......................................................................................................... 30
b. het afgescheiden vermogen – de inbreng .................................................................................. 31
c. de beperkte aansprakelijkheid (gehoudenheid) voor de vennoten ............................................... 32
2.4. categorieën van vennootschappen ........................................................................................... 34
2.4.1. algemeen .......................................................................................................................... 34
2.4.2. met of zonder rechtspersoonlijkheid ................................................................................... 34
2.4.3. met of zonder beperkte aansprakelijkheid ........................................................................... 36
2.4.4. personenvennootschappen versus vermogensvennootschappen......................................... 38
2.5. kenmerken van de vennootschapsvormen ................................................................................. 39
2.5.1. overzicht ........................................................................................................................... 39
2.5.2. de maatschap ................................................................................................................... 39
2.5.3. de vof en de commv ........................................................................................................... 41
2.5.4. de bv ................................................................................................................................. 43
2.5.5. CV .................................................................................................................................... 43
2.5.6. de nv ................................................................................................................................. 45
2.6. categorieën van verenigingen .................................................................................................... 45
2.6.1. met of zonder rechtspersoonlijkheid ................................................................................... 45
1
, 2.6.2. kenmerken van de verenigingen opgenomen in het wvv ........................................................ 46
2.6.3. de vzw ............................................................................................................................... 47
2.6.4. de ivzw .............................................................................................................................. 49
2.6.5. de stichtingen .................................................................................................................... 49
2.7. bijzonderheden ........................................................................................................................ 50
2.7.1. genoteerde vennootschappen ............................................................................................ 50
2.7.2. organisaties van openbaar belang (OOB) ............................................................................ 50
2.7.3. erkenning van vennootschappen ........................................................................................ 51
2.7.4. erkenning van verenigingen ................................................................................................ 53
2.8. rechtspersonen die geen vennootschap of vereniging zijn........................................................... 53
HOOFDSTUK 4 de effecten ................................................................................................................ 55
4.1. soorten.................................................................................................................................... 55
4.1.1. aandelen ........................................................................................................................... 55
4.1.2. winstbewijzen ................................................................................................................... 57
4.1.3. obligaties .......................................................................................................................... 58
4.1.4. inschrijvingsrechten .......................................................................................................... 59
4.2. certificaten .............................................................................................................................. 59
4.3. registers .................................................................................................................................. 60
4.3.1. inhoud .............................................................................................................................. 61
4.3.2. splitsing van de registers .................................................................................................... 62
4.4. bijzonderheden van de voornaamste vennootschapsvormen ...................................................... 63
4.4.1. besloten vennootschap (BV) ............................................................................................... 63
4.4.2. coöperatieve vennootschap (CV) ........................................................................................ 65
4.4.3. naamloze vennootschap (NV) ............................................................................................. 66
4.5. overdracht van de effecten ....................................................................................................... 67
4.5.1. bv ..................................................................................................................................... 67
4.5.2. cv ..................................................................................................................................... 70
4.5.3. nv ..................................................................................................................................... 70
HOOFDSTUK 5 oprichting .................................................................................................................. 73
A. algemeen ................................................................................................................................... 73
5.1. hoe? ........................................................................................................................................ 75
5.1.1. vennootschappen en verenigingen zonder rechtspersoonlijkheid ......................................... 75
5.1.2. vennootschappen met rechtspersoonlijkheid ...................................................................... 76
5.1.3. verenigingen met rechtspersoonlijkheid en stichtingen ........................................................ 77
5.1.4. inhoud van de oprichtingsakte ............................................................................................ 79
5.2. bekendmaking van de oprichting ............................................................................................... 79
5.2.1. vennootschaps- of verenigingsdossier en rechtspersonenregister ........................................ 79
2
, 5.2.2. bekendmaking ................................................................................................................... 79
5.3. handelingen voor de oprichting ................................................................................................. 80
5.3.1. verbintenissen aangegaan voor een rechtspersoon in oprichting .......................................... 80
5.3.2. overname van de verbintenis door de rechtspersoon ........................................................... 81
5.3.3. gevolgen van een niet-overname door de rechtspersoon ...................................................... 81
B. vennootschappen....................................................................................................................... 82
5.4. het eigen vermogen bij de oprichting van een vennootschap: kapitaal of inbreng ......................... 82
5.5. verantwoording van het eigen vermogen bij de oprichting: het financieel plan .............................. 84
5.6. soorten inbreng........................................................................................................................ 85
5.7. inbreng in natura ...................................................................................................................... 87
5.7.1. wat komt in aanmerking als inbreng in natura? .................................................................... 87
5.7.2. waardering ........................................................................................................................ 88
5.7.3. vergoeding van de inbreng .................................................................................................. 88
5.7.4. verslag van de oprichters ................................................................................................... 88
5.7.5. normale procedure: tussenkomst van een bedrijfsrevisor .................................................... 89
5.7.6. afwijkende procedure ........................................................................................................ 90
5.7.7. taak van het bestuursorgaan bij de afwijkende procedure .................................................... 90
5.8. quasi-inbreng .......................................................................................................................... 91
5.8.1. bestaansreden van de procedure (enkel voor NV, SE en SCE) ............................................... 91
5.8.2. begrip quasi-inbreng .......................................................................................................... 91
5.8.3. tussenkomst van een bedrijfsrevisor – normale procedure ................................................... 92
5.8.4. afwijkende procedure ........................................................................................................ 93
5.8.5. taak van het bestuursorgaan .............................................................................................. 93
5.8.6. taak van het bestuursorgaan bij de afwijkende procedure .................................................... 94
5.8.7. taak van de algemene vergadering ...................................................................................... 94
5.8.8. openbaarmaking van de verslagen ...................................................................................... 94
5.8.9. gevallen waarin de procedure niet hoeft gevolgd te worden .................................................. 94
5.8.10. gevolgen van het niet naleven van de procedure ................................................................ 95
5.8.11. andere sancties ............................................................................................................... 95
5.9. bv............................................................................................................................................ 95
5.9.1. oprichters en aandeelhouders van een BV........................................................................... 95
5.9.2. oprichting .......................................................................................................................... 96
5.9.3. aanvangsvermogen en inbreng ........................................................................................... 96
5.9.4. volstorting van de inbreng .................................................................................................. 96
5.10. NV ......................................................................................................................................... 97
5.10.1. oprichting ........................................................................................................................ 97
5.10.2. kapitaal ........................................................................................................................... 97
3
, 5.10.3. volstorting ....................................................................................................................... 97
5.11. cv ........................................................................................................................................ 100
5.11.1. oprichting ...................................................................................................................... 100
5.11.2. aanvangsvermogen en inbreng ....................................................................................... 100
5.11.3. volstorting ..................................................................................................................... 100
5.12. oprichtersaansprakelijkheid ................................................................................................. 101
C. nietigheid van de rechtspersoon................................................................................................ 102
5.13. vennootschappen ................................................................................................................ 102
5.14. verenigingen en stichtingen .................................................................................................. 102
5.15. uitsmijter ............................................................................................................................. 103
HOOFDSTUK 6 het bestuursorgaan .................................................................................................. 105
A. algemeen ................................................................................................................................. 105
6.1. rol ......................................................................................................................................... 105
6.2. benoeming ............................................................................................................................ 108
6.3. bezoldiging ............................................................................................................................ 109
6.4. bevoegdheden ....................................................................................................................... 110
6.5. vertegenwoordiging ................................................................................................................ 114
6.5.1. bestuursorgaan ............................................................................................................... 121
6.5.2. bijzondere volmacht ........................................................................................................ 122
6.6. bekendmaking ....................................................................................................................... 122
6.7. vaste vertegenwoordiger ........................................................................................................ 123
B. vennootschappen..................................................................................................................... 124
6.8. BV ......................................................................................................................................... 124
6.8.1. het bestuursorgaan ......................................................................................................... 124
6.8.2. dagelijks bestuur ............................................................................................................. 126
6.9. NV ......................................................................................................................................... 127
6.9.1. de diverse varianten van het bestuursorgaan in een nv ....................................................... 127
6.9.2. raad van bestuur .............................................................................................................. 128
6.9.3. de enige bestuurder ......................................................................................................... 129
6.9.4. het duaal bestuur ............................................................................................................ 129
6.9.5. adviserende comités binnen de6.9.5.1. raad van bestuur en de raad van toezicht ............... 130
6.9.6. het dagelijks bestuur ........................................................................................................ 130
6.9.7. variabele vergoedingen .................................................................................................... 131
6.10. cv ........................................................................................................................................ 131
6.10.1. het bestuursorgaan ........................................................................................................ 131
6.10.2. dagelijks bestuur ........................................................................................................... 132
6.11. tegenstrijdig belang .............................................................................................................. 133
4