PPF Samenvatting - Orthopedagogie - HoGent (16/20)

Persoonlijk en professioneel functioneren

Hoorcollege: Inleiding

Reflecteren

 Hoe voelen jullie zich nu na het horen van deze informatie?
 Wat denk je nu bij jezelf als je dit allemaal hoort?
 Wat wil je graag doen?
Sta even stil bij jezelf? Reflecteren gaat niet enkel over wat mis ging, ook over
positieve zaken reflecteren. Jezelf leren inschatten en zicht krijgen op je coping
gedrag.

Wie ben ik als begeleider?

Kernkwaliteiten
 Harde werker
 Leider figuur
 Geduldig zijn
Valkuilen
 Veel te veel hooi op mijn vork nemen door alles zelf te willen doen zodat al het
werk gedaan is.
 Te snel alles zelfstandig willen kunnen en doen. (te snel willen zijn) alles onder
controle willen hebben.
 Ongeduldig worden of zijn in een situatie zoals agressie, waar het heel
belangrijk is om geduld te behouden en uit te stralen naar de cliënt toe.
Uitdagingen
 Meer uit handen durven geven en meer praktische werkjes aan de kant kunnen
schuiven.
 Dingen (situaties) kunnen loslaten/volgen. Vertrouwen in collega’s.
 Toegeven aan jezelf dat het niet gaat. De taak overhandigen aan een collega en
je even van de situatie afzonderen of dergelijke. Kunnen toegeven dat je je
geduld verliest.
Allergieën
 Iemand die traag werkt, alles op het gemakje doet en geen rekening houdt met
het werktempo van het team, waardoor anderen harder moeten werken.
 Niets kunnen doen, afhankelijk zijn van anderen om initiatief te kunnen nemen
in jouw werk. Als gevolg niet zelfstandig probleemoplossend denken.
 Mensen die te snel opgeven. Die geen doorzettingsvermogen hebben.

Competenties als opvoeder- begeleider

Bij heb deze opdracht heb ik voor het eerst stilgestaan bij mezelf en hoe anderen naar
mij kijken. Door mijn competenties te beoordelen ben ik tot een beeld gekomen over
mezelf. Ik vond het heel intensief om zo diep te gaan kijken naar mezelf.
Stressbestendigheid
In het begin van mijn opleiding kreeg ik enorm veel stress van opdrachten en de
deadlines die hier aan vast hingen zoals groepswerken, stageregelingen en

,dergelijken. Ik uitte mijn stress vooral in eetlust, slaapproblemen en een slecht
humeur. Dit had enorm veel invloed op mijn omgeving en mijn emotioneel
welbevinden. Als ik onder stress stond werd ik heel onzeker over mezelf en mijn
capaciteiten.
Communicatie
Ik had geen moeite om nieuwe cliënten te benaderen en aan te spreken. Verder was ik
eerder verlegen in onbekende situaties en hield ik me op de achtergrond wanneer
mensen het voortouw nemen.
Ik gaf vooral eerlijk mijn mening aan mensen waar ik me goed bij voelde. Ik voelde me
heel kwetsbaar omdat ik nog maar een stagiaire was in het begin van haar opleiding.
Ik houd altijd rekening met de mening van anderen en probeer mijn mening ook altijd
op een constructieve wijzen te delen. Ik probeer me in te leven in de denkwijze van
anderen.

Inzicht in de doelgroep en context

De basale stimulatie is de voornaamste gebruikte methodiek binnen deze organisatie.
De begeleiders gaan heel basaal te werk met hun cliënten. De kinderen in deze
opvang communiceren voornamelijk op non- verbaal niveau. Deze methodiek
stimuleert de kinderen tot het besef van ” eigen zijn, eigen lichaam” en zijn omgeving
Wat is reflecteren?
 Eigen ervaringen vormen het uitgangspunt
 Daarvan word je je bewust
 En je bekijkt ze kritisch
 Ook in relatie tot de context
 En je verbindt ze aan bestaande kennis
 Wat leidt tot persoonlijk en professioneel leren
Doel van reflecteren?
 Vergroten van zelfkennis
 Ontwikkelen van attitudes en vaardigheden
 Nieuwe kennis construeren (verborgen kennis, tekorten)
 Deze kennis integreren in je handelen

,Leerpad 1: Mijn motivatie, drijfveren en persoonlijkheid

1 Inleiding: willen, kunnen en zijn

Ontwikkelen van een professionele identiteit
Hierbij staan 3 pijlers - willen, kunnen en zijn - centraal.
Willen
Jullie motivatie en drijfveren vormen de kern van jullie professionele ontwikkeling.
Waarom hebben jullie gekozen voor deze opleiding of een specifieke stageplek? Wat
inspireert jullie om anderen te helpen of te coachen? Deze innerlijke motivatie zal jullie
gids zijn tijdens jullie stage. Het is belangrijk om jullie drijfveren te herkennen en te
koesteren, omdat ze jullie ook zullen helpen om door te zetten, zelfs wanneer het even
moeilijk wordt.
Kunnen
Daarnaast is het essentieel om de juiste kennis en vaardigheden te ontwikkelen. Vorig
jaar, dit jaar en in de volgende jaren leren jullie over verschillende theoretische kaders
en methoden die belangrijk zijn in het vakgebied van de orthopedagogie. Door middel
van theoretische lessen en praktijkervaring bouwen jullie de competenties op die
nodig zijn als professioneel opvoeder-begeleider. Vorig jaar bouwden jullie tijdens jullie
PPOP-reis reeds aan verschillende competenties die hiervoor nodig zijn, zoals o.a.
ontwikkelen van een grondhouding, samenwerken, reflecteren en communiceren.
Zijn
Jullie eigen persoonlijkheid speelt een grote rol in de manier waarop jullie als
professional zullen functioneren. Vorig jaar maakte je al een stukje kennis met je
persoonlijke identiteit en de grondhouding van een opvoeder-begeleider. Het is
belangrijk om jezelf goed te leren kennen en in te zien op welke manier je persoonlijke
eigenschappen een invloed hebben op jullie functioneren. Dit zelfinzicht is belangrijk
om een authentieke begeleider te worden.

2 Mijn PPOP-reis

Jullie motivatie drijft jullie om kennis en
vaardigheden te blijven verwerven, terwijl jullie
persoonlijkheid bepaalt hoe jullie deze toepassen
in de praktijk. Samen vormen ze de basis voor de
ontwikkeling van jullie professionele identiteit.
Competenties EK PPOP
1. Competentie 1: Je zet creatief-agogische
technieken bewust in (PPOP crea).
2. Competentie 2: Je zet diverse
reflectiewerkvormen in om over de
persoonlijke en professionele identiteit te reflecteren.
3. Competentie 3: Je bouwt authentieke en gelijkwaardige relaties op vanuit een
orthopedagogische grondhouding (= Rogeriaanse grondhouding en de 10
krachtlijnen voor relatieopbouw).
4. Competentie 4: Je communiceert sensitief-responsief.
5. Competentie 5: Je werkt actief en constructief samen.
6. Competentie 6: Je observeert doelgericht en interpreteert adequaat het gedrag
van anderen om zo tot methodisch handelen te komen (semester 2).

,3 Mijn motivatie en drijfveren

1 Inleiding
Omschrijving motivatie
Motivatie verwijst naar de innerlijke krachten die individuen aanzetten tot actie,
richting geven aan hun gedrag en hen helpen hun doelen te bereiken of bepaalde
taken uit te voeren. Het omvat de verlangens, behoeften, doelen en waarden die
mensen drijven om bepaalde acties te ondernemen en keuzes te maken. Het is wat
ons aanzet tot actie en ons helpt om volhardend te zijn in onze inspanningen, zelfs als
we obstakels tegenkomen.
Motivatie kan zowel intrinsiek als extrinsiek zijn
Intrinsieke motivatie:
 Intrinsieke motivatie ontstaat vanuit interne factoren, zoals persoonlijke
interesses, nieuwsgierigheid, plezier, voldoening of een gevoel van voldoening.
 Mensen worden intrinsiek gemotiveerd wanneer ze activiteiten ondernemen
omdat ze deze activiteiten op zichzelf waardevol vinden, en niet
noodzakelijkerwijs vanwege externe beloningen of druk.
Extrinsieke motivatie:
 Extrinsieke motivatie komt voort uit externe factoren, zoals beloningen,
erkenning, straffen, sociale goedkeuring of druk van anderen.
 Mensen worden extrinsiek gemotiveerd wanneer ze activiteiten ondernemen om
een externe beloning te verkrijgen of een negatieve consequentie te vermijden
Het is een complex fenomeen dat beïnvloed wordt door zowel interne als externe
factoren, en het kan variëren afhankelijk van de situatie en de individuele behoeften
en omstandigheden.
Motivatie is dus de drijvende kracht achter ons gedrag en onze acties, die ons helpt
om doelen te stellen, vast te houden aan onze inspanningen en uiteindelijk succes te
behalen in verschillende aspecten van ons leven.
Een motivatiekader: De ZDT
De Zelfdeterminatietheorie (ZDT) is een psychologische theorie die zich richt op
menselijke motivatie en persoonlijke ontwikkeling. De Zelfdeterminatietheorie heeft
brede toepassingen in verschillende domeinen, waaronder onderwijs,
gezondheidszorg, werk, sport en persoonlijke ontwikkeling, en biedt een raamwerk
voor het begrijpen van menselijke motivatie en het bevorderen van welzijn en
voldoening.
Deze theorie, ontwikkeld door Deci en Ryan (1985, 2000), stelt dat er drie
basispsychologische behoeften zijn die inherent zijn aan alle mensen: autonomie,
verbondenheid en competentie.
 Autonomie verwijst naar het gevoel van keuze en vrijheid in het handelen,
denken en voelen zodat je aan het roer staat van je eigen leven.
 VerBondenheid beschrijft het verlangen om een connectie te voelen met
anderen en om je gewaardeerd te voelen.

,  Competentie gaat over de behoefte van je bekwaam te voelen om gewenste
doelen te bereiken.
Hoe meer aan deze behoeften is voldaan, hoe meer energie je hebt, hoe flexibeler je
handelt en hoe veerkrachtiger je met moeilijkheden kan omgaan.
2 Het ABC van motivatie verder uitgediept
 Autonomie: ik voel me vrij!
 Competentie: ik kan het!
 Verbondenheid: ik hoor erbij!
Autonomie
Dit verwijst naar de behoefte van individuen om zichzelf te sturen en controle te
hebben over hun eigen gedrag en keuzes. Mensen willen het gevoel hebben dat ze vrij
zijn om beslissingen te nemen en hun leven te leiden op basis van hun eigen waarden
en verlangens, in plaats van externe dwang of druk. Bv. patiënt betrokken bij
behandelingsplan en besluitvorming, in een leefgroep hen keuzes geven en hen
betrekken bij beslissingen over hun dagelijkse activiteiten en routines.
Verbondenheid
Dit verwijst naar de behoefte aan sociale verbondenheid en relaties met anderen.
Mensen streven naar het ervaren van warme en ondersteunende relaties met anderen,
waarin ze zich geliefd, geaccepteerd en begrepen voelen. Sociale steun en
verbondenheid dragen bij aan het welzijn en de tevredenheid van mensen. Bv. in een
ziekenhuis een ondersteunende omgeving creëren, creëren van een ondersteunende
en inclusieve gemeenschap waarin bewoners zich verbonden voelen.
Competentie
Dit omvat de behoefte van individuen om zich bekwaam en effectief te voelen in hun
handelingen en omgevingen. Mensen streven ernaar om vaardigheden te ontwikkelen
en succesvol te zijn in wat ze doen, omdat het hun gevoel van eigenwaarde versterkt.
Bv. duidelijk uitleg geven hoe ze hun medicijnen moeten innemen en hen
aanmoedigen, ondersteunen en aanmoedigen van de ontwikkeling van vaardigheden
en talenten bij bewoners.
De ZDT stelt dat wanneer deze basisbehoeften worden vervuld,
mensen intrinsiek gemotiveerd worden om te groeien, zichzelf te ontplooien en hun
potentieel te realiseren.
3 Van gecontroleerde naar autonome motivatie
De zelfdeterminatietheorie beschrijft verschillende soorten motivatie op
een continuüm van gecontroleerde naar autonome motivatie. Het soort
motivatie bepaalt hoe iemand zich voelt, maar ook hoe succesvol hij of zij is in het
streven naar (en het volhouden van) gezond gedrag. Hoe meer naar rechts op het
continuüm (autonome motivatie), hoe beter de kwaliteit ervan.
Mogelijke motivatietypes

Amotivatie Gecontroleerde motivatie Autonome motivatie
Hulpelooshei Externe druk Interne druk Persoonlijke Passie
d zinvolheid
Ontmoediging, Straf, Schaamte, Persoonlijke, Plezier, passie,
apathie, belonding, schuldgevoel, relevantie, interesse
onverschillighe verwachting, zelfwaarde betekenisvol
id behagen

,Autonome motivatie verwijst naar motivatie die voortkomt uit innerlijke drijfveren,
persoonlijke interesses en belangrijke waarden, in tegenstelling tot motivatie die
wordt gestuurd door externe beloningen of dwang. Deze vormen van autonome
motivatie worden beschouwd als gunstig voor welzijn, prestaties en volharding in
activiteiten op lange termijn volgens de principes van de Zelfdeterminatietheorie. Bv.
geïnteresseerd in het onderwerp, passie voor creativiteit, zichzelf ontwikkelen,
bijdraagt aan het behalen van persoonlijke doelen, anderen helpen, …
Gecontroleerde motivatie, ook wel "moetivatie" genoemd, verwijst naar motivatie die
wordt gestuurd door externe druk, verplichtingen, beloningen of straffen, in
plaats van door innerlijke drijfveren of persoonlijke waarden. Deze vormen van
gecontroleerde motivatie kunnen leiden tot gevoelens van spanning, stress,
verminderd welzijn en verminderde autonomie. Bv. goed studeren voor goede cijfers,
vermijden v straf, inzetten werk voor prestatiebonus, sporten om bepaalde
lichaamstype te behouden.
Demotivatie of a-motivatie volgens de Zelfdeterminatietheorie (ZDT) verwijst naar
een gebrek aan motivatie of een verminderde bereidheid om actie te
ondernemen. Het kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, zoals
gevoelens van hulpeloosheid, gebrek aan interesse, of het ontbreken van een gevoel
van competentie. Demotivatie of a-motivatie kan leiden tot een gebrek aan initiatief,
verminderde prestaties en een gevoel van frustratie en ontevredenheid.
Het is belangrijk om de oorzaken van demotivatie te identificeren en strategieën te
ontwikkelen om motivatie te herstellen en positieve energie en betrokkenheid te
bevorderen. Bv. gevoel niet kunnen slagen, geloven dat inspanning geen verschil
maakt, vervelen tijdens repetitieve taak, …
4 Mijn drijfveren ontdekken
Het ontdekken van jouw drijfveren kan soms lastig zijn. Het kan zijn dat je nog niet
precies weet wat je leuk vindt of waar je goed in bent. Of misschien ben je wel bang
om te kiezen voor iets wat niet bij jou past.
 Een eerste stap bij het ontdekken van jouw drijfveren is om stil te staan bij jouw
persoonlijke waarden, interesses en passies. Wat vind jij belangrijk in het
leven? Waar gaat jouw hart sneller van kloppen? Wat zijn de dingen die jou
energie geven?
 Een andere manier om jouw drijfveren te ontdekken is door middel van testen
en assessments, bv. aan de hand van de Big Five Persoonlijkheidstest of een
drijfverentest.
 Tot slot is het ook belangrijk om te experimenteren en nieuwe dingen uit te
proberen. Door nieuwe activiteiten te ondernemen en uit je comfortzone te
stappen, kun je ontdekken waar jouw interesses en talenten liggen.
Wat zijn drijfveren?
Drijfveren zijn de interne motivaties, verlangens, interesses, behoeften en
waarden die individuen aanzetten tot actie en hun gedrag sturen. Ze vormen de kern
van wat mensen drijft om bepaalde doelen na te streven, keuzes te maken en acties te
ondernemen.
Drijfveren kunnen variëren van persoon tot persoon en worden beïnvloed door
verschillende factoren, waaronder persoonlijke ervaringen, opvoeding, cultuur, sociale
omgeving en individuele persoonlijkheid

,Drijfveren worden vaak gevoed door diepere persoonlijke waarden. Bijvoorbeeld,
iemand wiens waarde integriteit is, kan gemotiveerd worden door de drijfveer om
eerlijk en ethisch te handelen in alle aspecten van het leven. Evenzo kan iemand
wiens waarde autonomie is, gemotiveerd worden door de drijfveer om onafhankelijk te
zijn en controle te hebben over zijn of haar eigen leven.
Ontdek je drijfveren
Top 3 drijfveren
1. Prestatie: de behoefte om uit te blinken en te presteren. Mensen met deze
drijfveer zijn vaak ambitieus en gedreven om hun doelen te bereiken.
Gecombineerd met Erkenning & Veiligheid
2. Altruïsme: de behoefte om anderen te helpen en een positieve impact te
hebben op de wereld om hen heen.
3. Leiderschap: de behoefte om anderen te leiden en te inspireren om doelen te
bereiken.
Als de motivatie even zoeken is (enkele tips)
Vind je zaken terug die je zelf wil/kan toepassen bv. op stage, voor schoolwerk,… of als
je even in een "motivatie-dipje zit"?
 Duidelijk weten wat je wilt bereiken.
 Zoek positieve voorbeelden, zoek een mentor of coach om je motivatie
hoog te houden en je te helpen je doelen te bereiken.
 Lees succesverhalen van mensen die bereikt hebben wat jij wil.
 Vier kleine successen, vier je ‘ Quick Wins’.

4 Ik en mijn persoonlijkheid

Een kwetste van persoonlijkheid: Kwaliteiten en mindere kanten van jezelf leren
kennen. Mijn eigen persoonlijkheid in kaart brengen adhv de Big Five. Hoe komt mijn
persoonlijkheid tot uiting in mijn handelen?
1 Wat is persoonlijkheid
Stel je eens voor dat je jezelf zou moeten beschrijven aan iemand die je niet kent en
die je ook niet kunt zien. Wat zou je dan over jezelf zeggen? Je zou iets kunnen zeggen
over je fysieke kenmerken of over dingen die je leuk of interessant vindt, of over je
persoonlijke geschiedenis.
Je zou dingen over jezelf kunnen zeggen in termen van eigenschappen. Mensen
kunnen zichzelf bijvoorbeeld als spontaan, hulpvaardig, nieuwsgierig, impulsief,
betrouwbaar, lief, zelfverzekerd, verlegen, vrolijk, serieus, rustig, een tikje
perfectionistisch enzovoort beschrijven.
Al met al geldt dat er ontzettend veel verschillende manieren zijn waarop mensen van
elkaar kunnen verschillen en dat er geen twee mensen zijn te vinden waarvoor deze
beschrijvingen van zichzelf exact hetzelfde zouden zijn. Al deze verschillen tussen
mensen worden aangeduid met de term individuele verschillen, oftewel datgene
wat mensen van elkaar onderscheidt.
De term persoonlijkheid heeft betrekking op de min of meer stabiele psychologische
individuele verschillen tussen mensen.
Persoonlijkheid heeft betrekking op de kenmerkende individuele verschillen tussen
mensen in de manier waarop ze denken, zich voelen en zich gedragen. Deze

,individuele verschillen zijn vrij stabiel en deels genetisch bepaald en openbaren zich in
verschillende situaties.
In deze definitie zitten dus belangrijke elementen
 Kenmerkend = opvallende eigenschappen, mensen bezitten eigenschappen in
verschillende mate
 Individuele verschillen = wat mensen van elkaar onderscheidt
 Denken en voelen = het gaat dus ook over processen binnenin de persoon,
gedachten en gevoelens
 Gedrag = we kunnen persoonlijkheid afleiden uit het gedrag van mensen
 Vrij stabiel = persoonlijkheid is relatief stabiel over ons leven, de
veranderingen zijn vaak klein
 Genetisch bepaald = uit erfelijkheid onderzoek, waaronder tweelingenstudies
blijkt dat de persoonlijkheid voor ongeveer 50 % erfelijk bepaald is
Kan persoonlijkheid ons gedrag voorspellen?
Persoonlijkheid komt niet in elke situatie tot uiting.
In sterke situaties is de invloed van iemands persoonlijkheid op zijn gedrag minder
groot. De situatie zorgt er dan voor dat vrijwel iedereen zich min of meer op dezelfde
manier gaat gedragen. Bij brand (een sterke situatie) zal iedereen zich vrij
voorspelbaar op dezelfde manier gedragen, alsook soldaten in het leger (dril en dwang
zijn sterke situaties). Beroemd zijn de experimenten van Zimbardo en collega’s (The
Stanford Prison Experiment) of de experimenten van Milgram.
In zwakke situaties (bijv. weinig regelgeving) zal de persoonlijkheid meer tot uiting
komen.
Het is wel zo dat de persoonlijkheid van jonge kinderen een belangrijke indicator is
voor hun latere karakter en maatschappelijk functioneren. Dat blijkt uit een
internationaal onderzoek onder kinderen die gedurende de leeftijd van 3 tot 23 jaar
intensief zijn gevolgd.
 Persoonlijkheid komt tot uiting in de gedragingen van de persoon. We leiden
de karakteristieke kenmerken af iemand af uit zijn gedrag.
 Persoonlijkheid benadrukt het unieke van de mens. Mensen vertonen
gelijkenissen met elkaar maar niemand is identiek.
 Persoonlijkheid is ook verbonden met de situatie waarin de persoon zich
bevindt. Afhankelijk van de situatie waarin met zich bevindt zullen andere
eigenschappen meer tot uiting komen.
 Persoonlijkheid is een samenhangend geheel van
persoonlijkheidseigenschappen. Ieder van ons beschikte over een
gedragsarsenaal waarin een vast patroon herkenbaar is. Dit maakt ons gedrag
voor anderen die ons goed kennen min of meer voorspelbaar.
2 Het meten van persoonlijkheid
Persoonlijkheidsvragenlijst met 120 stellingen.
De Big Five
In de jaren 80 begon de Amerikaans psycholoog Goldberg een nieuw
persoonlijkheidsonderzoek op basis van verschillende adjectieven om mensen te
beschrijven.

,Zijn theorie heet de Big Five, naar de vijf domeinen die hij onderscheidde: altruïsme,
conscientieusheid, neuroticisme, extraversie en openheid (OCEAN).
The Big Five wordt onder psychologen algemeen geaccepteerd als het belangrijkste
persoonlijkheidsmodel in zijn soort. De vijf persoonlijkheidstrekken (dimensies) zijn vrij
stabiel maar sommige evolueren een beetje met ouder worden. Zo nemen altruïsme,
conscientieusheid en neuroticisme toe met de leeftijd.
Op basis van iemands score op deze vijf persoonlijkheidsimensies krijg je een goed
beeld van iemands persoonlijkheid.
1. Extraversie. Hoe extravert is iemand? Je score op deze schaal laat zien in
welke mate je behoefte hebt aan contact met andere mensen. Introverte
mensen werken liever meer op zich zelf en extraverte mensen hebben meer
behoefte aan contact met anderen en houden meer van afwisseling.
2. Vriendelijkheid. Deze schaal wordt ook wel verdraagzaamheid of
altruïsme genoemd en laat zien in welke mate iemand van nature meer van
zijn of haar eigen belang uitgaat of meer oog heeft voor de belangen van
anderen. Een lagere score op deze schaal maakt iemand competitiever, minder
inschikkelijk. En een hogere score betekent dat je over het algemeen wat
socialer en milder bent.
3. Emotionele stabiliteit. In sommige versies wordt deze schaal ook wel
neuroticisme genoemd. Ben je van nature kalm en niet snel van je stuk te
brengen (emotioneel stabiel) of ben je van nature wat gevoeliger, sensitiever en
sneller (over)bezorgd.
4. Consciëntieusheid. Deze schaal wordt ook wel
gewetensvolheid of zorgvuldigheid genoemd.
Ben je iemand die van nature erg geordend is, altijd
op tijd is en structureel en systematisch te werk
gaat? Of ben je meer iemand die wat flexibeler is en
soms wat chaotisch.
5. Openheid. Soms ook benoemd als ‘creativiteit’.
Met openheid wordt bedoeld in welk mate je open
staat voor nieuwe ervaringen. Ben je van nature
fantasierijk, loop je over van ideeën en benieuwd
hoe het anders kan. Of ben je wat traditioneler
ingesteld en hou je het liever bij het oude.
Beschrijving van de 5 dimensies van de Big Five: zie
document in leerpad.
Belang van de Big Five
 De Big Five is, tot op heden, het meest wetenschappelijk onderbouwde en
betrouwbare psychologische model voor het meten van de persoonlijkheid. De
Big Five theorie is wereldwijd gekend en onderzocht.
 Het model is ook een nuttig en efficiënt communicatiemedium dat
internationaal is aanvaard. De Big Five is een soort referentiekader geworden.
 Ook zijn er heel wat assessments ontwikkeld, gebaseerd op de Big Five bv.
voor selectieprocedures of de gezondheidszorg. Deze beoordelingsinstrumenten
zijn zeer betrouwbaar, op voorwaarde dat voldoende onderzoek is verricht en de
resultaten ervan gestaafd zijn.
Let op kritische noot! Zelfrapportage, vooroordelen, persoonlijkheid als een
eigenschap (trait).

, Kernkwadranten
Het kernkwadrant draait om vier termen: kernkwaliteit, valkuil, allergie en uitdaging.
Dit zijn alle vier karaktereigenschappen of kwaliteiten en het model beschrijft hun
onderlinge samenhang.




Leerpad 2: Omgaan met emoties

Emoties hebben we allemaal. De meeste van ons zouden ze omschrijven als een
gevoel vanbinnen, als reactie op een bepaalde gebeurtenis.
Maar wat zijn emoties nu echt? En wat zijn hun functies?
Het antwoord op deze vraag is een stuk uitgebreider en complexer dan je in eerste
instantie verwacht. In de wetenschap bestaat geen eenduidige definitie van emoties.
Emoties worden nu vaak beschreven aan de hand van verschillende componenten en
kunnen onderscheiden worden van gevoelens en stemming. Ook de manier waarop
we onze emoties uiten en ermee omgaan is heel individueel. Het goed leren omgaan
met emoties van anderen begint met het bewust worden van hoe je met je eigen
emoties omgaat. Er zijn een aantal belangrijke vaardigheden die we als professioneel
begeleider moeten ontwikkelen hierbij.

1 Wat zijn emoties

Emoties vormen een belangrijke schakel in onze relaties met anderen.
Als ik boos ben, is die woede in de eerste plaats een oordeel over mijn omgeving. Ik
ben bv. boos omdat mijn partner mijn verlangens niet serieus neemt, omdat een
vriendin het geleende geld niet teruggeeft, of omdat mijn baas mij bij een promotie
over het hoofd ziet. De boosheid is dus een soort stellingname bv. dat de ander me
tekort doet en karakteriseert dus mijn relatie tot mijn omgeving.
Als ik boos ben, bestaat het gevoel uit een intentie om iets aan de situatie te
veranderen, het zegt dat ik gemotiveerd ben om iets te ondernemen. Je zou zelfs
kunnen zeggen dat emoties niet alleen belangrijk maar zelfs nuttig zijn in de relaties