Diversiteit
Les 1: How to diversiteit ………………………………………………………………………………
Focus van diversiteit = vaak op cultuur
Uitgangspunt = gelijkwaardigheid
➔ drempels herkennen en begrijpen
Interculturele competenties
Het gaat over competenties/vaardigheden die je nodig hebt wanneer je iemand tegenkomt,
ook al lijk je niet op elkaar. Uiterlijke kenmerken maar ook innerlijke kenmerken.
Het model van
1) Kennis (knowledge)
2) Vaardigheden (skills)
3) Houding (attitude)
4) Bewustwording (awareness)
⇒ De eerste 3 kenmerken worden aangedraaid door bewustwording. Daarna kan je gaan
kijken naar welke competenties je nodig hebt voor het ontmoeten van een ander.
Competenties die je nodig hebt voor het ontmoeten van een ander:
1. Zelfkennis Hoe heeft mijn opvoeding, omgeving en het onderwijs bepaald wie
ik vandaag ben?
2. Flexibiliteit Durf ik mijn eigen structuur en organisaties kritisch onder de loep te
nemen & durf ik deze bij te sturen?
3. Veerkracht Leren omgaan met spanningen
4. Ontvankelijkheid Hoe is mijn houding ten opzichte van anderen?
Privileges Privileges hebben een grote invloed op hoe we zijn en hoe we ons
gedragen. Gaat ook over dat je denkt dat je gelijke kansen krijgt
terwijl dat als je echt kijkt welke drempels er liggen dat je die niet ziet.
5. Kennisverwerving Ontmoeten van mensen met dezelfde competenties, gevoelens…
zoals alle andere mensen.
6. Relationeel Je identiteit bestaat uit veel kleuren en vormen en dat beweegt
continu
1
, 7. Communicatie Conceptueel kader van TOPOI: Taal, Ordening, Personen,
Organisatie, Inzet.
8. Conflicthantering Op welke manier ga je om met conflicten? 1. Assertiviteit → zorgen
voor eigenbelang 2. Coöperativiteit → op welke manier zorg ik voor
het belang van anderen.
9. Multiperspectiviteit Kan ik alle perspectieven bekijken uit verschillende invalshoeken?
Les 2: Theoretische beschouwing Deel A ……………………………………………
A. Algemene theorie
1. Cultuur
Wat is cultuur?
= Cultuur is een door een gemeenschap gedeeld systeem van waarden, normen, ideeën,
attitudes, gedragingen, communicatiemiddelen en de producten ervan, die van generatie op
generatie worden overgeleverd.
Doel van cultuur = het vormen van je eigen identiteit en het onderscheiden van andere
groepen.
Opgelet! Cultuur wordt vaak aangeduid als de oorzaak van onverklaarbaar gedrag.
→ Niet waar! Kan 1 van de oorzaken zijn, maar is niet DE oorzaak.
Culturele Visies
1. Essentialistisch
○ Cultuur bestaat uit verschillende lagen (het ui model Hofstede).
○ Outsider perspective
○ Hoe de ander kijkt naar jou van buitenaf
○ Nadeel: denken snel in wij - zij
■ Komt snel tot generalisatie
2. Contextualistisch
○ Cultuur is onbewust
○ Cultuur bestaat uit veel verschillende componenten geen 1 vaste kern
○ Overnemen of toevoegen aan je eigen cultuur van elkaars cultuur
○ Insider perspective
○ Risico van deze visie: “cultuur bestaat niet, want het is ons eigen ding en we
beïnvloeden elkaar”.
3. Constructivistisch
○ Cultuur is een verzamelterm voor regels, rituelen en gebruiken van een
bepaalde groep
2
, 4. Gebruik & misbruik
○ Mensen indelen in groepen → daar gebeuren veel fouten
2. Sociaal kapitaal
Formele en informele netwerken, normen en sociaal vertrouwen:
- steunfiguren
- hulpmiddel om doel te bereiken en kansen te vergroten
- veranderlijk
- wederkerigheidsprincipe
⇒ Draagt bij aan hogere levenskwaliteit & maatschappij betrokkenheid
Onderscheid soorten kapitaal:
➔ Economisch: geld, eigendom
➔ Cultureel: opbouwen van opleiding, kennis…
➔ Sociaal: netwerk dat je kan helpen om kansen te vergroten
➔ Symbolisch: status, erkenning, macht
➔ Linguïstisch: Taal, ben je in staat om de taal te spreken die ze in dit land spreken
Habitus: is het gevoel dat je ergens op je plek zit. De 3 O’s bepalen dat je de ongeschreven
regels meekrijgt, die zijn veranderlijk. Ze zijn verschillend in andere contexten
Doxa: algemene overtuigingen die als vanzelfsprekend worden aanvaard.
Zelfstudie artikel sociaal kapitaal: ??? NOG NIET AF!, Geen idee wat we moeten kennen
Sociaal kapitaal heeft betrekking op de inbedding van mensen en groepen hun specifieke
sociale verbanden.
Kan op verschillende maatschappelijke niveaus worden toegepast.
Putman en Fukuyama wijzen erop dat landen of regio’s zich van elkaar onderscheiden naar
de mate waarin burgers in staat zijn zich te organiseren voor politieke, economische en
altruïstische doelen.
Gemeenschappen met een bloeiend maatschappelijk middenveld zouden zich kenmerken
door een hoog ontwikkeld sociaal kapitaal
Terwijl samenlevingen met een verschraald middenveld zich kenmerken door een gering
sociaal kapitaal.
Door migratie vaak vermindering van sociaal kapitaal = Ontworteling.
➔ Bv. Je woont in Kontich, je gaat studeren in Antwerpen en gaat daarna terug in
Kontich wonen, dan is je netwerk enorm sterk. Als je dat niet hebt en migreert dan
moet je telkens het sociaal kapitaal opnieuw opbouwen.
3
, Investeren in het opbouwen van nieuw kapitaal: Examenvraag!
● Bonding
○ → In jouw eigen groep gaat verbinden, mensen van dezelfde gemeenschap
● Bridging
○ → Van de ene groep naar de andere groep een link legt.
○ (Over gemeenschappen/groepen heen)
● Linken
○ → Op zoek gaat naar personen die hoger staan op de sociale ladder die
helpen om jou een stuk omhoog te brengen.
Belangrijk voor PC:
- aandacht voor het ontwikkelen of vergroten van sociaal kapitaal van de cliënt om
werkloosheid en armoede te bestrijden!
B. Ontstaan van diverse samenleving
1. Wat is migratie?
“Het permanent verwisselen van vaste verblijfplaats van individuen en/of groepen binnen
een groter geografisch gebied dan de geboortestreek”.
Heeft altijd bestaan
Migratie is een overlevingsstrategie (omdat er oorlog is, geen werk, water meer enz…)
3 Manieren waarop je kan emigreren:
❖ Vrijwillig
- permanent verwisselen door huwelijk, behoefte aan verandering…
- middenklasse (geld voor nodig)
❖ Semi Vrijwillig
- gebrek aan werk, toekomstperspectief
- onvrede over politieke situatie…
- keuze om te vertrekken (individuele beslissing waar bepaalde factoren aan
vast hangen)
❖ Onvrijwillig
- Gedwongen worden om je land te verlaten
- Bv. vanwege je geaardheid, klimaat, politiek daar niet meer kan leven
- asielzoekers en vluchtelingen
⇒ verschil tussen migrant en vluchteling!!!
2. Migratie naar België - Geschiedenis
Gastarbeiders
4
Les 1: How to diversiteit ………………………………………………………………………………
Focus van diversiteit = vaak op cultuur
Uitgangspunt = gelijkwaardigheid
➔ drempels herkennen en begrijpen
Interculturele competenties
Het gaat over competenties/vaardigheden die je nodig hebt wanneer je iemand tegenkomt,
ook al lijk je niet op elkaar. Uiterlijke kenmerken maar ook innerlijke kenmerken.
Het model van
1) Kennis (knowledge)
2) Vaardigheden (skills)
3) Houding (attitude)
4) Bewustwording (awareness)
⇒ De eerste 3 kenmerken worden aangedraaid door bewustwording. Daarna kan je gaan
kijken naar welke competenties je nodig hebt voor het ontmoeten van een ander.
Competenties die je nodig hebt voor het ontmoeten van een ander:
1. Zelfkennis Hoe heeft mijn opvoeding, omgeving en het onderwijs bepaald wie
ik vandaag ben?
2. Flexibiliteit Durf ik mijn eigen structuur en organisaties kritisch onder de loep te
nemen & durf ik deze bij te sturen?
3. Veerkracht Leren omgaan met spanningen
4. Ontvankelijkheid Hoe is mijn houding ten opzichte van anderen?
Privileges Privileges hebben een grote invloed op hoe we zijn en hoe we ons
gedragen. Gaat ook over dat je denkt dat je gelijke kansen krijgt
terwijl dat als je echt kijkt welke drempels er liggen dat je die niet ziet.
5. Kennisverwerving Ontmoeten van mensen met dezelfde competenties, gevoelens…
zoals alle andere mensen.
6. Relationeel Je identiteit bestaat uit veel kleuren en vormen en dat beweegt
continu
1
, 7. Communicatie Conceptueel kader van TOPOI: Taal, Ordening, Personen,
Organisatie, Inzet.
8. Conflicthantering Op welke manier ga je om met conflicten? 1. Assertiviteit → zorgen
voor eigenbelang 2. Coöperativiteit → op welke manier zorg ik voor
het belang van anderen.
9. Multiperspectiviteit Kan ik alle perspectieven bekijken uit verschillende invalshoeken?
Les 2: Theoretische beschouwing Deel A ……………………………………………
A. Algemene theorie
1. Cultuur
Wat is cultuur?
= Cultuur is een door een gemeenschap gedeeld systeem van waarden, normen, ideeën,
attitudes, gedragingen, communicatiemiddelen en de producten ervan, die van generatie op
generatie worden overgeleverd.
Doel van cultuur = het vormen van je eigen identiteit en het onderscheiden van andere
groepen.
Opgelet! Cultuur wordt vaak aangeduid als de oorzaak van onverklaarbaar gedrag.
→ Niet waar! Kan 1 van de oorzaken zijn, maar is niet DE oorzaak.
Culturele Visies
1. Essentialistisch
○ Cultuur bestaat uit verschillende lagen (het ui model Hofstede).
○ Outsider perspective
○ Hoe de ander kijkt naar jou van buitenaf
○ Nadeel: denken snel in wij - zij
■ Komt snel tot generalisatie
2. Contextualistisch
○ Cultuur is onbewust
○ Cultuur bestaat uit veel verschillende componenten geen 1 vaste kern
○ Overnemen of toevoegen aan je eigen cultuur van elkaars cultuur
○ Insider perspective
○ Risico van deze visie: “cultuur bestaat niet, want het is ons eigen ding en we
beïnvloeden elkaar”.
3. Constructivistisch
○ Cultuur is een verzamelterm voor regels, rituelen en gebruiken van een
bepaalde groep
2
, 4. Gebruik & misbruik
○ Mensen indelen in groepen → daar gebeuren veel fouten
2. Sociaal kapitaal
Formele en informele netwerken, normen en sociaal vertrouwen:
- steunfiguren
- hulpmiddel om doel te bereiken en kansen te vergroten
- veranderlijk
- wederkerigheidsprincipe
⇒ Draagt bij aan hogere levenskwaliteit & maatschappij betrokkenheid
Onderscheid soorten kapitaal:
➔ Economisch: geld, eigendom
➔ Cultureel: opbouwen van opleiding, kennis…
➔ Sociaal: netwerk dat je kan helpen om kansen te vergroten
➔ Symbolisch: status, erkenning, macht
➔ Linguïstisch: Taal, ben je in staat om de taal te spreken die ze in dit land spreken
Habitus: is het gevoel dat je ergens op je plek zit. De 3 O’s bepalen dat je de ongeschreven
regels meekrijgt, die zijn veranderlijk. Ze zijn verschillend in andere contexten
Doxa: algemene overtuigingen die als vanzelfsprekend worden aanvaard.
Zelfstudie artikel sociaal kapitaal: ??? NOG NIET AF!, Geen idee wat we moeten kennen
Sociaal kapitaal heeft betrekking op de inbedding van mensen en groepen hun specifieke
sociale verbanden.
Kan op verschillende maatschappelijke niveaus worden toegepast.
Putman en Fukuyama wijzen erop dat landen of regio’s zich van elkaar onderscheiden naar
de mate waarin burgers in staat zijn zich te organiseren voor politieke, economische en
altruïstische doelen.
Gemeenschappen met een bloeiend maatschappelijk middenveld zouden zich kenmerken
door een hoog ontwikkeld sociaal kapitaal
Terwijl samenlevingen met een verschraald middenveld zich kenmerken door een gering
sociaal kapitaal.
Door migratie vaak vermindering van sociaal kapitaal = Ontworteling.
➔ Bv. Je woont in Kontich, je gaat studeren in Antwerpen en gaat daarna terug in
Kontich wonen, dan is je netwerk enorm sterk. Als je dat niet hebt en migreert dan
moet je telkens het sociaal kapitaal opnieuw opbouwen.
3
, Investeren in het opbouwen van nieuw kapitaal: Examenvraag!
● Bonding
○ → In jouw eigen groep gaat verbinden, mensen van dezelfde gemeenschap
● Bridging
○ → Van de ene groep naar de andere groep een link legt.
○ (Over gemeenschappen/groepen heen)
● Linken
○ → Op zoek gaat naar personen die hoger staan op de sociale ladder die
helpen om jou een stuk omhoog te brengen.
Belangrijk voor PC:
- aandacht voor het ontwikkelen of vergroten van sociaal kapitaal van de cliënt om
werkloosheid en armoede te bestrijden!
B. Ontstaan van diverse samenleving
1. Wat is migratie?
“Het permanent verwisselen van vaste verblijfplaats van individuen en/of groepen binnen
een groter geografisch gebied dan de geboortestreek”.
Heeft altijd bestaan
Migratie is een overlevingsstrategie (omdat er oorlog is, geen werk, water meer enz…)
3 Manieren waarop je kan emigreren:
❖ Vrijwillig
- permanent verwisselen door huwelijk, behoefte aan verandering…
- middenklasse (geld voor nodig)
❖ Semi Vrijwillig
- gebrek aan werk, toekomstperspectief
- onvrede over politieke situatie…
- keuze om te vertrekken (individuele beslissing waar bepaalde factoren aan
vast hangen)
❖ Onvrijwillig
- Gedwongen worden om je land te verlaten
- Bv. vanwege je geaardheid, klimaat, politiek daar niet meer kan leven
- asielzoekers en vluchtelingen
⇒ verschil tussen migrant en vluchteling!!!
2. Migratie naar België - Geschiedenis
Gastarbeiders
4
